Your search within this document for 'tempu' resulted in 18 matching pages.
1

“...Kiko dia ta bisa? Kon tempu? Ki notisya? Kon kos ta? Kon ta ku bo hendenan na kas? Tur ta bon di sal. Dios kriabu! (ora un hende nister). Ku danki mi kushna no por huma, (ku palabra bunita mi no por kome). Danki di mundu ta pishi di yewa. (Ora bo haa mal danki). Ai si, tesei ta mi danki! (igwal na esun ariba). Krta un hende su palabra ta falta di kortesia. Ku bo semper na kompania! (Kontsta riba un felisitashon). Hasibu na kas! Pidi despensa no ta kita nada for di un hende. Kalin tin mash boka sushi, (e ta papia palabra malu). Estela tin boka dushi. (E ta kalanch hende ku palabra). Bo boka n tembla ora ba bisa e palabra ei? (Kon bo por tabatin kurashi di bisa....). Boso a derami na bida. (Boso no ta puntra mas pa mi). Manuel a tira un flor pa e galia ku a pasa. Tur porta ta habr pa un persona korekto i desente. Un sonrisa no ta kosta nada, pero e ta bal hopi. 6 Afirmativo i negativo M'a haa un kontsta negativo. Duda; dudoso Ma keda na duda. Bo n tin rason, bo ta robes. Nan ta gravemente...”
2

“...Mi no ta duda ni un momentu so_____ Ma top di kaswalidat. Ku tur siguridat tasina Ki siguransa bo ta dunami? Seguro di bida Si bo manka pia, bo no ta yega na tempu. Evit difikuitat. Bula pipa pa problema. Saka kurpa for di un asuntu. Saka kurpa pa hende frfelu. Federiko parse hende riku. Portin a bin result ku________ Aparentemente bo sa e asuntu. Probablemente nan lo bini. Kisas, podis, por ta. Bista ta hasi fe. Pensa bon prom bo kore kontest. (duna kontsta) No di brd pero di gaga. Basta saka chiku! (basta gaa) Pa bo papia brdat, sia bo kabai, pon kla. No laga bo plk gaabu. (no kibukabu) Djo no a prd pa gana. (El a aktwa mesora) Si bo ke tumami hasi lana, anto bo tin ku spirta mardug grandi. Palabra di dos be ta redu. (Mi no tin gana di ripit e mesun kas). Hepa! No troka palabra. (No bltu kombersashon i papya riba otro tema). (No papia un kos kontrario na loke ba bisa kaba). Palabra brd ta planta horka, pidi rat. (Si bo papia berdat, no ta haabu den paa (baina). Mare bo boka ta santu!...”
3

“...des-kribl su flguranan di tal manera ku nan ta blbu den bista dl e lektor. Loke ta skirb sin esfwerso lo ta les sin plaser. Hemingway a puli su obra "The old man and the sea kwarenta be, prom ku el a publik. Ta un manera so tin pa sia skirbi: Kumins i sigi skirbi, pasando e kaminda di krus ku tur eskritor mester pasa, prom nan haa fama. Te anda tin hopi hende ta brua den "lesa (buki, revista, korant) i "resa (orashon). Giambo biew ta bolbe na wea, e novela di Willem Kroon, a hasi furor den su tempu. Un dramaturgo ta un eskritor ku ta produsf komedia. Nos pweblo ta gusta komedia muchu mas ku tragedia. Un novela hlstriko ta esun di Guillermo Rosarlo: E rais ku no ke muri. 11...”
4

“...pe no troka paa. (Asina sa bisa hende ku hardibai ta bisti e mesun paa). Baka a muri bai, laga trabow pa kweru. (E persona a murl, laga difikultat pa otro). SI ba nase buriku, bo n por bira kabai. Kabai ku aba no sa kome maishi. (Esakl no ta kos pa bo, pasobra bo no por kun). Pa malu ku aa ta, kabritu no sa bster un pipita so. (Pa fututu ku tempu ta, algu dl bon ta kai). Kachu: 1. dl baka, kabritu, karn. 2. E tringulo di lata rond di un bestia su garganta, pa e no drenta terenu di otro hende. Karn ku su tow, kabritu ku di dje. (Kada ken den su grupo) Dia di krta maishi: Dia di kobra salarlo. Mester traha dam, warda awa. (Mester turna medida na tempu) Yanshi ta gai dl mardug. (E ta lanta tempran). 12...”
5

“...mester tin un kuminsamentu). Dia di gaa (1 di aprel). Kiko dia ta bisa? Ki notisia tin? Riba e dia ku menos bo ta pensa, kos ta pasabu. Tanten ku anochi no sera, kareda di bin no a kaba. (mientras tin bida, tin speransa). Didia ta habri. Anochi ta sera. Den kibr di mardug. Dia ta bai kai! (Ta lat kaba). Siman aden siman af ma kant, pero e no kyr a tende. Awe si tawe! (Ta un dia di problema, kansansio, hopi trabow ets.). Tempran ta bende; lat ta malai. Esun ku yega tempran, ta bebe awa limpi. Kon tempu? Kiko dia ta papya? Kon ta pusha? Ke tal? Kon ta? Kun bay? Kon kos ta? Solo ku sali tempran, ta drenta tempran. (Esun ku molostl su kurpa den su hubentut, lo blra krekech tempran). 12 Dia i anochi Henter dia di Dios Tur santu da Biaha anochi o den dia Lanta for di mardug grandi Kada dia pasa Un dia prom el a bisami Ki dia awe ta? Ki dia nos tin awe? Dia di trabow Dia di fiesta, dia liber Didia kla. Anochi skur Su manis nan a bai Mainta, mrdia, tramrdia Atardi, tardisitu, anochi Mei anochi, den...”
6

“...Buriku (animal, bestia) ku bo ta! Un kui ta pa kwe pra (totolika, aladuru, kokoi, ets.) Un trampa ta pa kwe djaka. Ku ratufal ta kwe ratn i djaka. Traha duru manera buriku di wela. (traha mash duru i konstante-mente). Di pushl si, di miow no. (Bo ke gosa pero bo no ke traha). Ken ku laba kabes di buriku, ta prd habn ku tempu. (Si bo trata na sia un ku no kir, bo ta prd bo tempu). Par di un kabai mes ta buska hende p. (Kos bon ta yama atenshon di su mes). Makaku su wowo ta hundu; e ta yora tempran. (Mira diflkultat di antemano i turna medida na tempu). Ba keda manera bin ku a tende tiru. (tur spant i na laria). Saka ratn. (Dal un o algn beter pa kita e ka di ayera). Kwe un kach: Dal un beter. Un toro manzlnga: Un pali hmber. Un chubati gengu: Un homber ku brio, un trsio ku bo por konfia. Kwe makaku ku bakoba: Gaa hende sokete ku kwalke koi loko. Bo tin swltu di pushi. (semper bo ta di bon; semper bo ta skapa). Un chubatu kum no ta sirbi mas pa produs. Kach no sa kome kach. (Dos baina no...”
7

“...trabow. Pa haa origen di sindikalismo moderno nos mester tira un blsta den e ltimo aanan di siglo djesocho. Den e tempu el, den e prom periodo di Revolushon Industrial, kondishon di trabow den e fbrika-nan i mlnanan nobo tabata mash malu, e oranan di trabow mash hopi i pago mash tiki. E prinsiplo riba kwa sindikalismo ta bas ta simpel. Poder di un obrero individwal ta mash nada; poder di obreronan kombin (un) ta grandi. Trabow no ta mata. No traha trabow di otro hende. (No mete den otro su asuntu) Kobra pa siman, pa kinsena, pa luna, pa dia. Dia dl krta maishi: Dia di kobra. Mani a kwe kestion ku e kontratista i laga trabow para. Antes un obrero no tabatin ni derecho di "ora di kome. Fefe a drenta kompania abow i sali na may. (El a kumins chiki i bira grandi) Traha pa bibu ku morto. (Traha mata kurpa) Un hende floho no ta hasi wesu bieu na ningn trabow. (no ta keda hopi tempu). Nan di: Trabow ta bon pa buriku, ma nan loke men "trabow frs, demasiado pis. Pero probablemente e dicho ak ta lema...”
8

“...difuntu Semana santa, Siman Santu. Sabe aleluya (Saba di aleluya) Un seremonia Misa solm, kant, dl tres pader. Dia di fiesta Dia di statuut ta fiesta di gobirnu. Feria, kabatu, sirko Prom Santa komunion Kana den proseshon Dumingu di rama Festival di kansion ta mash na moda awendia. Awe ma hasi aa. Ma kumpll dies aa na trabow. Dia di mi aa (mi hasimenti aa) mi ta trit mi amigunan. Chebu ku Tida a hasi bintisinku aa kas. Nos ta felisitabu. Hopi bida ku sal. Nos ta deseabu hopi aa mas di bida. Den tempu di Pasku i Aa Nobo kayanan ta yen di hende nervioso. Den prom misa di Pasku di nasementu mash hopi hende ta bringa pa nan lug den banki, pero riba dos dia di Pasku kasi por tee kareda di kabai den misa. Djis despwes di tiru di Aa nobo kantidat di hende sa turna blndishon di obispu. Un padrinu pelow ta esun ku no duna e kriatura regalo dia di su bowtiso. Fuego artifisyal a para bira vuurwerk. Jueves santo a bira Webu santu. Di Webu santu a sali e kus-tumber di kibra un webu den un glas di awa ku...”
9

“...Esnan ku yega kas den mardug grandi, ta kana riba tonchi pia. Drenta pushipushi. (masha ketu i ku kwidow, sin ningn hende tende o sa). Sigun un kerementu bleu un hende ku drenta pa porta padllanti, mester sail pa mes porta padilanti, i no pa porta patras, pa e no kibra su swltu. Otro ta pretend ku si drenta dilanti mester sali patras. Yanshi a sali dilanti, pero ma kana duru te ma gan (kwe) na kaminda. Nos sa tin e kustumber di kortesia di hiba un hende pida kaminda. (kompa un pida kaminda). Tempu ku hendenan di kunuku tabata kana na pia di kunuku pa Punda, tabatin un echado di kwenta huntu ku nan. Esei tabata konta kwenta o tira charada, pa e kanamentu bira menos pis. Esun ku ta degener, malgast su bida, bira chmbn ta esun ku ta bk manera kangrew. Bo mester gatia prom ku bo kana! Un burach ta zeilu o kapya den kaya. Foi dia Feli a bai ta dato, (mi no a mir nunka mas). 22 Plaka Nos tin sinku plaka di plata: fwrt, dl, florin (heldu), diesplaka, depchi, locha (splin, skapadepchi) 28...”
10

“...traha tin nan entrada, ma nos ta bisa: sueldo di un obrero, salario di un empleado. Nogoshi ta: kumpra barata, bende karu. Hende chip ta hende ku no sa gusta los djki (gasta plaka). Pichlri ta esun ku bo tin ku dal su kokoti ku mukel, pa su man abri. Nan di ku semper bo mester tin maske ta un par dl sn pretu den bo ptmni. Ta kambia (troka) plaka, "kibra un papel dl 50 o 100 florin. Ora un komersiante kwe inventaryo na fin o kuminsamentu di aa, e por bai kalkul su ganashl. Krda semper ku tempu ta baha gastu (tempu bal plaka). Generalmente plaka fi ta plaka prd. Ora luna ta den kaba un hende por bisa ku e ta: bash, blo bash, skars, plan bar, sin mode muri, pober manera ratn i krki. Plaka ta manda mundu. Bash no tin tow. (Hende pober ta pasa mash trabow pa haa yudansa). Artkulo barata, karu, kostoso (demasiado karu o di hopi baior) Si bo tin un chk na dl, bo por kambl na banko sigun "kambio dje dia ei. Plaka falsu nos ta yama: 1. Plaka falsifik. 2. Plaka di otro pals. (Pero ni dl merlkanu ni bolivar...”
11

“... e tin di skupi. (e mester paga) Kumpra Minima pa sokete pa bo prd bo plaka. (Si bo kere ku e ta un choncho, bo ta sali ga). 23 Felisidat, fortuna, swltu Un matrimonio felis Djo tin swltu ku brichl Un famia kontentu Sirkunstanshanan ta favorabel. Bo mes ta forma bo destinu. Nan ta den apuro (den prt). Tira un par Purba swltu ku un repi. No riska bo bida. Fell a hasi un fortuna den nogoshi. Afortunadamente el a yega na tempu. Awe bo ta di lechi (bo tin swltu) Tira kontrabanda semper tin risku. Konsekwensha di e wega a result fatal. Pasa mizeria Un hende den nesesidat Tempu di gera no tin misa. Tene kwidow; bo ta kore peliger (mal risku) Den kaso di emergensia, mester primi e boton kr ak bow. Ki mi ke hasi; no tabata mi dia. (mi dia di swltu). Su yu parandero ta kab riba un pia (ruin). Den adversidat (kontratiempo) un homber ta forma su karakter. Solisit numa; por ta ku bo tin chns. Oportunidat ta bio un be so. E desgrasia di owto a result fatal pa Manuel. Na Per tabatin un katstrofe ku a...”
12

“...25 Istoria Tempu di kowchi bowlo (masha hopi tempu pas) Tempu di orkan grandi (1877) Dia klok di libertat a bati (1863) Den tempu di katibu Un hmber mas blew ku Skalo (basta biew) Tempu di aa (di awa, di awaseru) Tempu di sekura Ora aa ta bai bltu. Alonso de Ojeda a deskubri Korsow dia 26 di juli 1499 i a topa ku e indjannan arawako (kaketio) ku tabata hende mash paslfiko. Luis Brion a nase na 1782 I muri na 1821. Riba un djaluna, 17 di agosto 1795 e lantamentu grandi di katibu a kumins na Kenepa. Monseor Niewindt a yega Korsow 27 di agosto 1824. Riba un djasabra anochi, 8 di juni 1929, Urbina a poder di Korsow. Nicolaas van Meeteren ta un di nos istoriadornan. Willem (Shon Wein) Hoyer tambe. Nos antepasadonan a bini foi tur parti di mundu. Na 1634 makambanan a konkist Korsow foi spaonan, aunke ta difisil pa yama tal evento un konklsta. Si nos yam un "ladronlsia sin muchu molster, nos no ta interpret istoria malu. Tralshon bo patria ta e akshon di mas sushi ku un hende por hasi. Nunka Korsow...”
13

“...Chistosamente nan sa bisa "pasa un basora pa "konfes. No hinka man den wowo di Dios. (No kik sin motibu). Ta grasioso pa mira un hende sinta plpit rosario myentras su wowonan ta kore rnt misa. Tin hende ta dispwesto na hasi sakrifisio, pero nan ta lubid tur e oportunidatnan chlkitu pa trata ku kario i komprenshon, loke por hasi bida bunita i agradabel. Nan ta pretend ku tin hasid di brua ku sa balia ku almasola. Un pader a yega di bisami ku no tin nada mas laf ku sinta konfes un kantidat di hende den tempu di Kwaresma, pasobra pik no tin muchu variedat. 37...”
14

“...subrina. (Esun ku skapa di problema personal, ta ha ku problema di otro hende). Dios ta primi pero e no ta mata. (Dios por pone nos riba hilu, pero e no ta laga nos dal abow). Sirbid di misa ta haa kabiti bela. (Esun ku yuda roza mondi, por piki palu pa traha kandela na su kas). Ora ma dal abow, ma mira shelu pa un pampuna. (ma keda zuri, zorokloko). E mucha tin diabel su tras. (E ta inklin konstantemente pa hasi malu). Diabel ta lsl (Tene kwidow, pasobra tin peliger). Foi tempu diabel tabata ynkuman. (Mash hopi tempu pas). Djo libra; e kos ei no por sosod. (Di ningn manera). Dios librami di tres ore malora. (Dios spar mi di desgrasia). Loke Mani bisa ta evangelio. (Bo por kere libremente loke e bisa). Awe ta firnu mes a sker. (Ta has! un kalor teribel). Prome ku mi gloria mi kurpa. (Mainta tempran, mardug grandi). Sende lampl i gloria kurpa ora ta bai kumins bira skur, ta un kus-tumber ku a bai foi moda. Mara bo boka por ta santu. (Mara loke ba bisa por result brdat). 29 Komrsio Nogoshi...”
15

“...brei pa las, brei pa lesa, brei pa sam-buya. Ora tin ekleps nos ta bisa: Solo ku luna ta bringa. Tin den istoria basta hende ku a kere di por forma un imperio mundial. Nan a purba hasi Esperanto un lenga univrsal. London nos por yama un kapital kosmopolita. Shakespeare ta un eskritor famoso (di fama mundial). Nos a gosa un mundu (mash). Zakitu ta den su mundi brd. (el a pasa pa bida etrno). Mundu ta rond; esun ku t ariba awe, t abow maan. (Feiisidat no sa dura). Hende biew i hende ku a keda hopi tempu malu na kama nan sa buta na solo, pa nan kwe solo. Un hende ku ta mash solo bir ta un hende ku ta kambla kada be. Dochi a prd strea di nrt. (El a bira choncho, kns). Awe mi strea tariba. (awe mi tin swltu) Yanshi parse luna kla. (E ta un sokete malu, e no bal ni ds plaka) Duna lus: haa yu. Un kara di luna: kara rond, di laba ku dos man. A sinta un solo di grita. (Tabatln solo fwrte basta ora largu). Awor ku astronautanan a yega luna ya luna no tin tantu romantisismo mas pa esnan ku ta namor. Luna...”
16

“...36 Tempu, aa Mi entrada anual (pa aa) Kada dia pasa Siman ariba (siman pas) Hubentut, behes Ku su seis aa el a bai skol Bira mayor di edat (mndu) Un mucha bow di edat (menor di edat) Dia di mi aa (dia mi hasi aa) Un aa ¡nterkal tin 366 dia. Tin un tempu ser, shelu ta skur. Kayanan di Punda ta bira manera nshi dl vruminga den tempu dl Pasku ku Aa Nobo. Hopi hende ta bai turna bindishon di obispu djis despwes di tiru. Asina tempi awa dal aden kunukerunan ta kumins planta maishi. Bestianan na mondi ta pasa hamber den tempi sekura. B'a prd tempu. (Bo mester a hasi e kos ei mash dia kaba) Aa sin birn. (Nunka). Kon tempu? (KI notisia tin?) No papia mali aa prom k'e kaba. (Warda aa pasa prom bo papia malu dl dje). (No pensa malu prome ku bo ta kompletamente na altura dl loke a pasa. No desespera lih, spera ku pasenshl) Bo tin bon tempu! (Bo n tin nade hasi!) Loke no pasa den un aa, ta pasa riba un dia. (Si algu no a pasa nunka no ke men ku e no por sosod) Kiko dia ta bisa? (KI notisia tin?) Ribun...”
17

“...yega na un desishon, bo no ta hasi nada positivo). Tanten ku nochi n sera, kareda di bin n kaba. (Mientras tin bida, tin speransa) Tawor mes tawor! (Hasi bo deber mesora, sin prd tempu). Dia bo n bar, ta bini hende ku bo n spera. (Dia menos bo pensa, bo ta haabu ku problema). Ta yega un dia ku buriku ta kansa di karga. (Ta yega un momentu ku un hende no por wanta mas). Mal aa di kabritu ta bon aa di kach ku warawara. (Ora kos ta malu pa un, e ta bon pa otro). Na Yanshi su kama di behes, sarampi. (Awor ku Yanshi ta seka di baha pa sawaka, e ta hasi koi chabalitu, namor, tira flor). Djo ta manera kangrew; temp'i awa so e ta sali. (E ta un hende ku solamente na okashon espesial bo ta mir). Foi tempi kowchi bowlo. (Mash hopi tempu pas). Laga kwenta pa ocho dial (Warda bo istoria largu pa ocho dia, pasobra ei tin tempu na kantidat pa papia bai gol). 48...”
18

“............................ 37 29 Komrsio ................................................... 38 30 Univrso ................................................... 39 31 Kantidat ................................................... 41 32 Hotl I restorant .......................................... 42 33 Posishon, moveshon ......................................... 43 34 Kas ........................................................ 45 35 Sala i kushna.............................................. 46 36 Tempu, aa ................................................. 48...”