1 |
 |
“...lomba i su barika tabata demasiadu grandi pa su pianan delega. Un bigoti spinja pretu a duna su kara djis un toke di inteligensha.
Despwes nos lo a bin topa ku otro hopi be.
*
* *
Den e kampamentu un adjudant barika di lodo, ku mustashi kor, a duna nos karson, kamisa i pchi di kaki, huntu ku un par di sapatu burusi. Nos a bisti nan i keda enditu pajasu sin sirko.
Djei un brigadier flaku largu a munstra nos unda nos kater ta den un loods grandi di zink. (Ei den friw tabata korta bo kurpa anochi, mientras ku den dia bo kweru tabata tota). Holo di homber den e loods a molestia mi nanishi. Tabatin varios polis drum na karson sijo.
*
* *
Prome trabow ku nos a hanja (ta nos kwater a drenta huntu), den nos karera pa bira opsporingsambtenaar tabata den kushna. Serka un kki manera un oso. Pero un homber di bon kurason. Kada un di nos a hanja un kuchu chikitu i un kaha di batata pa nos kaska.
Banda di diesun or di merdia mi man tabata dorn na blar.
it!
* *
Tabatin mas trabow interesantsimo den kampamentu:...”
|
|
2 |
 |
“...chicha di mi, limpiando algn pistol, den fresku.
Den bida militar tin un detaje ku bo ta sinja rpidamente: Kon saka bo kurpa na fini manera for di trabow desagradabel.
*
* *
Ehersisio ku skopet tabata e adjudant su sistema di kibra nos alma.
Drumi plat abow den un kama di anglo, nos mester a ensaja e posishon pa tira ku skopet. Kantidad di sunpinja di anglo tabata hinka rondo di nos kurpa. Anto bo kokoti di man drechi mester a lastra den tera bai bini, sigun bo ta pone e skopet na posishon.
Si tin un kaminda ku mi kurason a basha palabra malu, sin habri mi boka, anto ta den tal ehersisio.
Asina e adjudant kalkula ku el a mua nos basta, e tabata duna komando: Lanta para, kita sumpinja i kik.
*
* *
Dios a turna e adjudant ei su alma basta tempu kaba. Pero ami ta korda dia notisia a drenta, ku Alemania a ataka Hulanda.
Nos tabata sinti ku algu ta bai pasa. Pesei mester a drumi, ku uniform kla riba stul banda di bo kama, ku skopet, pistol i bala prepara.
Anochi lat un sergeant a kore drenta kampamentu...”
|
|
3 |
 |
“...Otro riw di G.V.D. a basha. Adjudant a kore bai pariba. Djis despwes el a blo, ku karson bist i autoritario te bai.
Abo ta bai tal post. Abo aja. Abo ..El a pone nos tur na diferente post, sin tee kwenta ku mester di resrva pa kambia nos.
Te tres or di marduga e mester a kore den auto, pipit varios di nos, pa bin keda den kampamentu komo resrva.
Mi tabatin sweltu ku mi por a bolbe den kampamentu. Por siertu mi tabatin un sonjo di grita. Ta pesei mi por a mira kon mariniernan a bini ku un truck, i bai ku e uniko metrajadora ku nos tabatin den kampamentu.
*
* *
Pero mientras ku nos tabata par na kareda dilanti di e loods, a pasa algu ku mi no por lubida nunka mas.
U kopr sneiru tabata par na mi man robes. Nunka di su bida el a tee un skopet den su man. Ora sergeant a pasa kontrola ku tur hende tin skopet i sufisiente bala, el a prop un skopet den e sneiru su man. E pober homber a keda mira e skopet, komo si fwera ta un kolebra venenoso nan a dune.
Huntu ku e sergeant a kita bai, sneiru a...”
|
|
4 |
 |
“...Pero adjudant a kere ku esei a kita nos di bai djodjo serka nos nigritanan? Djis despwes ku nos kastigu a kaba, nos a bolbe bula waja despwes di diesdos or di anochi, pa bai un bulfait den Dein. Mi ta korda kla kon ma balia ku un mucha di Islariba' ku kabei strik jen di un pomada ku tabata hole zir.
Banda di kwator di marduga nos a baha pa kampamentu. Pero nos a lubida asuntu di e buraku den waja. Pasobra den huki pabow di kampamentu nos adjudant tabata kria porko. E huki ei tabata hole demonjo. Bo mes ta komprond. Pues nos a kalkula ku esei ta e miho punto di entrada. Nos a subi waja, bula paden i kai den kaka ku lodo di porko.
8...”
|
|
5 |
 |
“...hembranan bib huntu den kas. Bru, bon te bai. Ser, ankr, bon form, anto hoben.
E amigu huntu ku mi di: Weta kon bo ta maneha e asuntu aki, pa nos logra bo mes sa ki mi ke men.
Ma rebusak e muhe hasido di bra, i obligue di bai kohe e wea di pishi. E dos muhenan a gosa kon nan a gana viktoria. Nan a gradisi nos masha.
Pero nos viktoria tabata anochi. Banda di shetor nos a pasa serka e nigritanan. Tabatin un fiesta di grita. Nos dos a hala na pia, bai Rio Canario banda di nuebor, morto kans, pia tembla-tembla. Pero satisfecho ku nos a solushna e kaso den tur su detajenan.
*
* *
Un otro amigu polis, ku mi a kore patruja ku ne, tabata mas floho ku kaka di marduga. Mi no por korda su nomber mas. E tabata kor di bebe rom. Esei tabatin un kapasidad original. Sint riba bisikleta, e por a pusha un pedal djis un tiki, i sigui kore kasi shen meter, sin manda bisikleta. Ta e toro ei a sinjami kon bo por drumi, sint riba bisikleta. Por siertu un posishon masha doloroso. Pero ta posibel.
Kwa patruja ku ma sali...”
|
|
6 |
 |
“...makamba. Nos a pare, bute munstra nos su rijbewijs, keuringskaart i papel di number. Nos a bute baha for di auto, pa munstra nos su number di motor. Tur e homber su dede a keda na gris.
Asina nos a hasi ku ne tres dia largu. E homber a desespera i pidinos pordon.
Ja, kijk eens meneer, mi amigu di ku ne, als u niet vervelend doet, zullen wij ook niet vervelend zijn.
Bo ke kere ku despwes nos a forma un amistad masha sinsero ku e
makamba?
*
* *
Awor mi ta bini pa esun pia di kater, ku bigoti spinja. E homber ei tabata un tipo singular. E tabata makamba. Pero su hulandes tabata loke se jama mankaron. Riba un dia el a tira un buriku mata. Bo mester sa ku
polisnan tabata kwe e burikunan ku ta kamna riba kaja. I si donjo no bin
buska nan, anto ta tira e bestianan mata. Pia di kater tabata gosa ki ora ku e por tira un buriku mata.
Ku masha delikadesa e tabata marka dos linja ku potlot riba e buriku su kabes: Di orea drechi pa wowo robes. Di orea robes pa wowo drechi. Dos linja krus. Anto net kaminda...”
|
|
7 |
 |
“...mas pabow. E porta nunka tabata sera drechi. Di moda ku nos por a sisti nos kurpa sin pasa trabow.
*
* *
E kampwacht ta un di e kosnan mas ridikulo ku ma mira. Imagina bo ku dos homber ta tee wrda den un kampamentu asina grandi. Anto den skuridad. Nos tabatin varios pida karton, pa munstra nos kon nos mester kamna rondo di kampamentu. Tin be bo mester para observa sinku minut banda di' garashi. Anto tin un suk ku bo no por mira ni dies meter bo dilanti. Otro be mester para na kas di adjudant, i observa. Pero observa ki demonjo? Si tabatin kwalke Nazi, ku intenshon di likida nos, e por a hasi esei ku fasilidad. Rei ku nos skopetnan tabata di anja 1890. Manera bo ta tende. Nan tabata karga sinku bala. I bo mester a hala un rendu, prome ku bo por tira.
Pesei no ta stranjami ku un dia un sergeant a bisa un di nos: No kibra bo kabes muchu ku e kampwacht. Het is, godverdomme, de grootste larie.
11...”
|
|
8 |
 |
“...E sergeant ei tabata tersio. Kada tres palabra un G.V.D. Huma sigaria un tras di otro. Nos tabata stime. Nos tabata respete. Di e otronan nos tabatin miedu. Esei ta e diferensha. Mi tin sigur, ku si algu serio mester a pasa na Corsou den gera, ku tur hende lo a juda Sergeant G.V.D. i laga e otronan klap.
Mi no ta ninga ku disiplina ta bon. Te awe mi ta disfruta di e disiplina ku nan a pomp den mi sesu. Pero huntu ku disiplina mester tin respet pa esnan riba bo. No miedu.
*
* *
Konsekwensha di miedu (i rabia) ta lo siguiente.
Tabatin un ku ta perkura pa nos kumnda. Pero nos tabata kome hodidu. Masha hopi di nos tabata sali bai kome na restorant, pasobra no tabatin moda pa guli e platonan ku nos ta hanja.
Riba un bon dia e meneer ei a drenta kampamentu ku un auto nobis-nobis. Mesora nos a komprond ku el a kumpra e auto riba nos kustia. Enbes di perkura pa nos hanja bon kumnda ku e plaka ku e ta hanja, el a laga e plaka den otro kanal.
Pero e gengu ei tabatin un debilidad. E tabata gusta hunga...”
|
|
9 |
 |
“...ta. Ta ken ta mira den skur? Hombernan meskos. Pa namora na skondi no tabata un problema. Freiashi riba kaja tabata fasil. Mi mes a reis den parke riba un pareha den akshon total. Ta ora ma tende kehamentu, ma sende flashlight, i mira loke skuridad a skonde pa mi bista. Pero danki na e skuridad e galinja ei a mirami pa otro hende. Den su sustu e di: Mi ta bai bisa bo mama Angelica. Mi mama tin henteramente otro nomber. Pero awor aki e galinja ta un senjora kas, masha desente. Pues: Wowo mira, boka tapa.
*
* *
Mi ta sinti falta di algu, ora mi pasa awor aki den loke a sobra di Punda: E pan ku sel o pisk has. Ora hamber kwe bo, nan tabata baha miho ku kwalke bistek o salada di kref. Naturalmente no por lubida e webunan herebe. Un amigu di, ku un barika tamanja 52, a para un anochi, kome henter un hember di webu herebe, den Kerkstraat.
16...”
|
|
10 |
 |
“...De bes en kwando mi por a mira kara di Toon par den e porta. E tabata mas blek ku un lensu blanku.
*
* *
Awor e wahiki.
Mi no mester ganja. E kos aki no a pasami, pero ku un amigu di mi ku tambe tabata polis den e mes un tempu.
E mester a aresta un muhe burachi, riba un diadumingu. Prome e muhe a kamna bai ku ne. Pero dilanti di un tienda e muhe a stanka. E di: Ni maske ki bo hasi, mi no ta muf di aki fo.
Mi amigu di ku ne: Si bo no kamna bai wrda, mi ta hartabo ku klop.
Mester ta ku e muhe a jega di sinti kon sabroso klop ta strika bo kurpa. Pasobra el a kumins papia masha dushi: Komprond pa mi, pai. Mi ke bai ku bo. Pero si mi sigui kamna, mi wahiki ta kai.
17...”
|
|
11 |
 |
“...Anto bo ta dreche pa bo sigui kamna. E amigu di mi a kere ku e
muhe lo no para riba kaja grandi, drecha ningn wahiki. Pero ki dia. Muhe
a tira man, hisa shimis, tene rompi di e shimis bow di su kachete, i drecha su kos trankil di dje.
E amigu di mi no tabata sa kiko e hasi ni unda e drei mira. Anto na tur dos banda di kaja hendenan a para grita hari.
Asina sa pasa hende kos, ora bo no ta spera.
*
* *
Bida militar ta butabo bira masha bibu. Bo ta bira ingenioso. Bo ta paga tinu, pa bo sa kon bo mester trata den kada okashon i sirkumstansia.
Loke a pasa nos ku un sergeant, ta demonstra ki mi ke men. E homber ei tabata masha fastioso. Antipatiko. Di mala higra. E tabata gusta kontrola nos na manera masha sushi. Mi ta kere ku na su kas lo e no tabatin nada di bisa. Ta pesei lo e tabata baha su nervio riba nos.
Pero nos a sinti su debilidad. E tabata gusta kortabus ku dabudek masha. Di tantu ku el a kome, e no tabatin garganta mas. Bo no sa manera un bola? Wel, un bola, ku dos man ku dos pia...”
|
|
12 |
 |
“...Punda, ku tantu anja pas tabatin dos spiritu den Keukenstraat, anto awor aki nan por sa ku ta Edmund ku mi.
*
* *
Ma si holo por buta hende bai kasi flow, anto sanger tambe ta buta hende bai lew.
Un jonkuman simpatiko di Rode Kruis tabata stashona na Wrda di Punda, pa asist na ora di desgrasia. E tabatin un kwarto espesial pa tur su korotonan.
Riba un anochi nos a trese un homber ku un dede kort. E dede a keda kologa na un hilu di kweru. Asina e tipo di Rode Kruis a mira e dede na sanger, el a kambia kol, dal abow. E ora ei nos tabatin dobbel trabow. Mester a rebiba e genio di Rode Kruis i juda e viktima ku su dede.
*
* *
Mi ta kere ku nos tabata sa mas di E.H.B.O. ku e jonkuman ei. Pasobra un dia a jega un puta run di den Punda, ku un kort den su lomba, di su skowru te na su hep. E shon ei tabatin nos peseta. Ta kada be e tabata bini wrda, pa lapi su kweru despwes di kwalke kort.
Kees, esun wachtcommandant di ku mi: Kwe e-botter ku likido geel.
Dos otro polis a tee e puta su mannan. I ami...”
|
|
13 |
 |
“...el a kaska nos rok pa nos. I ora el a kaba e di: En nu doen wij er zand over heen. Tantu Bart ku mi a dal un rosea grandi, pasobra ta net nos a kaba di pasa examen pa brigadier.
Bo mes ta komprond ku e majoor ei tabatin permit di nos pa hasi loke e kier. Asina a sosode ku Karei ku mi a lora drenta Keukenstraat un dia anochi, riba nos bisikletanan, i reis riba e majoor ei. E tabata par, bon ganch ku un hembra. Mesora nos a lora pushi-pushi, baha na awa masha lihe. Nos no tabata ke, pa e mira ku nos a mire ta pik su pida koi grasia.
E mes muhe ei a hunga un papel importante dia nos tabata na Boneiru. Pero esei ta bini despwes.
*
* *
Ma mi no a kaba ku e majoor ei. E tabata un balente pikaflor. Imaginabo ku e tabata gusta un galinja di mi.
Saliendo for di Cinelandia un anochi, e galinja di ku mi, bon ansh: Ata bo majoor. Ami a dobla mesora, pasobra mi tabata geconsigneerd. Ke meen ku mi mester a keda komo resrva den Penstraat 24, pa ora brandspuit mester sali.
Pero sigun mi a slep bai, ma...”
|
|
14 |
 |
“...serka komandant, splike ku mi ke sali, pasobra di pursi e prome anja ta di prueba. I si bo ke bo por sali.
Komandant a bin splikami ku ta imposibel, pasobra nos ta den gera. Sustu a drentami. Ma mira e sobr sinku anja mi dilanti. Mi por a jora di tristesa. Ma a bin salimi di bon. Komo djis despwes nan a jama mi lichting. Pues ma skapa Schutterij.
Algn luna prome ku mi kontrato kaba, mi lichting a bai kas. Mesora ma skirbi mi karta di retiro, i bira hende atrobe.
*
* *
Pero dia ku chabalitunan a kumins bira schutter, ami tabata juda pa pisa nan, ora di keur. Esei a sosode den e edifisio ku awor aki ta Museo.
Mi ta korda kla kon e karanan tabata preokupa. Nan tabatin un miedu teribel. Dos amigu di mi a tee dieta, kasi pa muri. Pero nan a logra baha nan peso bow di 55 kilo. Di moda ku nan a skapa Schutterij.
Un mucha homber asina lew ku mi por korda e tabata Sumam a drenta serka mi, pa pisa. Mesora ma ripara ku su kara ta hal di dieta. El a subi riba e balansa i pone su man na e kozein di...”
|
|
15 |
 |
“...splika. Tabatin masha hopi Colombianu riba Corsow e tempu ei. I nan tabata kamna ku kuchu. Esei nos a konsidera masha falsu di nan. Si bo ke, bringa komo machu. Ku bo man i no ku kuchu. Ta pesei ma laga nan bati e Colombianu, i Ignacio ku mi a sigui kamna trankil bai pariba.
*
* *
Ma no ta tur biaha mi tabata victorioso. A pasami un be, ku dilanti di Merchants Sailors Club na Negropont, ku un Merikanu nabegante a dal mi un knock-out.
El a atakami tras di mi lomba, ora mi tabata bai tras di su amigu.
Ta un moketa ma mira pasa dilanti di mi bista.
Ora ma habri wowo, ma hanjami na swela. Mi pchi tabata mas ku kwater meter lew.
*
* *
Den en peleanan nos tabatin judansa di dos kacho. Un kacho muhe, ku tabata jama Nora, i un kacho machu, Bobby. Tabatin un puta flakitu, bib na un kas ariba, na Awasa di Punda, ku tabata duna Nora kumnda.
Ora nos ta para na verkeerspaal, bo por a mira e dos kachonan huntu ku nos. Un riba e stupi mas ariba, i un riba e tret mas abow.
Nora tabata esun di mas fiera. Ki ora...”
|
|
16 |
 |
“...dos tanki di awa riba dje. Pero bo mester tabata masha bon shafer, pa bo maneha e porkeria ei. Den kada lorada, e awa den e tankinan tabata zwai bai un banda, buta ku kasi bo ta boltu.
Despwes nos a bin hanja algn brandspuit mas modemu, ku por a paga kandela, enbes di pishi awa.
*
* *
Diahuebs mainta, ora nos tin avonddienst, nos mester a bai hasi ehersisio ku brandspuit. Un kos antipatiko, pasobra tabata den bo oranan liber.
Na e edifisio biew di Quarantaine nos mester a bula den springzeil. Tur
kos den bo barika ta brua, ora bo ta bai bula, for di e muraja haltu. Ei
ma mira homber grandi para jora i sklama, pa nan no bula.
Subimentu di e trapi largu tambe tabata otro aventura. E ultimo pida di e trapi tabata asina smal, ku apenas bo por pone pia drechi. E tabata jega te riba dak di e edifisio di Quarantaine. Anto ora bo ta riba e ultimo pida, bientu ta buta e trapi zoja bai bini. Bru, bo alma no ta den bo kurpa mas.
Pa kada be ku bo bai juda paga kandela, bo tabata hanja fl. 1,25.
Imaginabo...”
|
|
17 |
 |
“...ei, Tinus lo a gana sigur.
*
* *
Un dia atardi, jegando den porta di hotel Curaao, un nabegante djis bow di su awa, a hala afo, pa tirami un moketa. Mesora ma bula un banda i saka mi klop, pa freska su kurpa.
E homber a sara. I e di: Ta pasobra bo tin arma, bo tin brio. Pakiko
bo no ta uza bo moketa?
Si bo ke, bo ta kere o laga. Pero ami, ku mi bro di hubentud, a kita pistol, klop i klewang, buta nan un banda i tuma aden ku e nabegante. E no a hanja ni chens di hisa man drechi. Ma heftu un moketa den su boka. Su djentenan a korta tur mi kokotinan di dede. El a dal abow na swela. Pero mesora el a bolbe lanta, i ranka mi nestel blanku, kibre. Esei tabata sufisiente pa mi lembe un moketa manera barete. Drumi abow e di: Bo ta bon. Bo ke mi regala bo sinku dollar?
25...”
|
|
18 |
 |
“...mas, i ma kita bai lague. Ma un puta ku tabata para wak kaja den balkon, a mira kiko a sosode. El a jamami bini ariba. Den su kamber el a sinta kose mi nestel pa mi.
Kiko mi a regale komo gratitud, mi no tin mester di konta.
*
* *
Ta stranjo, kon ora bo ta hoben, bo tin un bro di otro mundu.
Riba Damplein ma weta un muhe kore sali for di un hanchi, tur na sanger i ku un kuchu den su man. E muhe tabata razu.
Ma jega para su dilanti, bise dunami e kuchu. Manera un lamchi el a keda para mi dilanti, dunami e kuchu, i kumins jora.
Bai wrda bo mes, ma bise. Djis aki mi ta jega.
El a bai wrda tambe. Ei el a hanja su proces-verbal, pasobra e i un otro muhe a marka otro ku kuchu. E kestion di marka tabata un kustumber di muhenan bringando. No ta korta bo adversario. Pero mester marka su kurpa ku kuchu, pa e korda.
*
* *
Marie Pompoen, wat zijn je ogen dierlijk groen. Asina un poesia den de Stoep tabata kumins. En realidad, Marie Pompoen tabata e sitio kaminda amor den pur a sapatia enormemente hopi...”
|
|
19 |
 |
“...biew ei mi no por lubida nunka mas, ora lus di e flashlight a dal riba dje.
*
* *
Marie Pompoen number dos tabata Kur di Baka, kaminda Curaao Trading ta na Skarlo. Ei bo por a mira e parehanan na kareda banda di otro. Ei tambe tabatin e truck di Merikanunan, pa desinfekta, despwes di entrga amoroso.
Inkreibel! Mi ta korda kon mi a mira trupa di homber i muhe para banda di e truck, blo sunu, mientras un sida Merikanu tabata duna nan diferente remed.
*
* *
Henteramente otro asuntu, ta esun dia ku schutternan di Aruba a welga, pasobra kumnda no tabata bon.
Nan a buta nan den e edifisio ku awor aki ta Museo. Nos mester a tee wrda. Pero, komprondemi bon. Ta ken lo por a kere ku nos por a trata malu ku poko sida, kende a sufr pa via di mal kumnda?
Nos sergeant tabata sinta den un stul komodo, den un hanchi. I ora mester kambia wrda, e tabata lanta nos for di sonjo! Asina kada homber jega na su post, e sergeant tabata dal un gritu: Iedereen op zijn post?
E stemnan jen di sonjo tabata kontest:...”
|
|
20 |
 |
“...buska judansa di polis, ora bosnan ta hanja difikultad.
Pesei el a sinja nos, pa ki ora ku nos bai duna asistensha den kwalke shap: Sla altijd naar binnen. Nooit naar buiten. Sla desnoods de hele boel kort en klein. Dan zullen ze het wel leren.
I asina a resulta tambe. Ningn hende no tabata ke mira tur su stulnan i mesanan na filingrana mas ku un be.
*
* *
Un majoor a sinja nos kon no mester bira mas praktiko, ora bo sa ku un persona ta hecha baina, sin ku bo por hanja prueba kontra dje.
Mester buska e viktima i trata na hanje den un hanchi skur, kaminda no tin tistigu. Ei bo ta strika su kurpa pe.
*
* *
28...”
|
|