1 |
 |
“...ku ne. Pesei Mushe Raton a hunta su bigoti ku pomada, pasa un penja den su kabi, skiru su lana shinishi, i bai para banda di baki di awa den hfi, pa e mira kiko di bon ta kai.
Den esei a pasa un dams chonchorogai, ku su kabi penj haltu na kopeta. Mesora Mushe Raton a pis e dams, tire un flor: Shon mama, esta elegante bo ta kamna.
Ma e chonchorogai a korte un wowo malu. Anto e chonchorogai di: Chiw, homber mahoso. Saka idea loko for di bo kabes. Ta unda bo ta saka plaka pa dunami tur dia, pa mi penja mi kabi na kopeta? Che, bo ta mahoso". Djei e chonchorogai a jang bai, sin sikiera drei mira Mushe Raton.
E kos a kwe Mushe Raton basta dura. Pero el a guli manda bw. E no a prd kurashi, pasobra tabatin ainda mas dams.
Poko despwes un dams barika-hel masha koketa a pasa su dilanti. Mushe Raton a kinipi e dams un wowo di karinjo. Ma e dams a bira korte ku palabra: Homber fresku. Ki dia bo ta laga row para? Ta na shinishi so bo sa bisti? Ba kere ku un mucha muhe manera ami ta turna den ku un kos...”
|
|
2 |
 |
“...6
a kwe posishon di pikete i tira e dams un flor; Prinsesa bunita den bo bisti kol di oro. Mi ke kasa ku bo i hasibo felis. Ma e pra di misa a traha un kara masha frepostu, 1 kontest: Miho bo feita bo bigoti sushi. Ba mirami pa hende loko? Mira ki, hasimi un fabor i no papia koi fresku ku mi. Mi no ke tin nada di hasi ku figura tristu manera abo.
Mushe Raton a sinti kon lagrima a hera di basha na su wowo. Pero el a sera djente, pa e no jora.
Den esei Mushe Raton a tende batimentu di ala den palu riba su kabes. El a hisa kara, i mira un blenchi drnasol ta chupa flor.
Jen di bro Mushe Raton a grite: Ai, esta un angel bunita. Bo ta mas bunita ku solo. Lagami dedika mi bida na bo.
E blenchi a grita hari: Homber sokete. Miho bo buska trabow i laga hortamentu para. Ki mishi ami aki rebaha mi mes i kasa ku un ladrn. E blenchi a bula bai, laga Mushe Raton boka habr.
Ma te ainda Mushe Raton no a prd kurashi. El a sinta pensa bon kiko e mester hasi pa e hanja un bon dams. I den esei a dal na su sinti...”
|
|
3 |
 |
“...por tin el a kamna un pia un pia, bai te lew den mondi, pa e hanja un luga ketu, kaminda e por sinta jora e so. Ma ora e tabata sinta jora den un kweba, el a tende un stem ta bise: Pakiko bo ta jora, Mushe Raton?
Mushe Raton a bira i topa ku un dams raton par su tras. E ora ei Mushe Raton a disidi di habri su kurason. El a konta e dams raton ki kos tristu a pase.
Anto e dams raton di ku ne: Masha tempu mi tabata stimabo mi boka ketu. Pero bo no kier a tende pa mi. Ba mira kon mundu ta??
Mushe Raton a brasa e dams raton i sunchi tur su kara. Anto e di ku ne: Manjan mes nos ta kasa. Ta mi tabata...”
|
|
4 |
 |
“...8
sokete. Anto mi tabata asina sjegu, ku mi no a ripara kwantu bo ta stimami.
Kestion ku tin Mushe Raton i e dams raton a kasa su mes manise.
Nan a hanja masha hopi ju, i nan a keda biba felis te dia di awe....”
|
|
5 |
 |
“...dje:
Dale ke dale pa nos bai.
Dale ke dal pa nos bini kla.
Bachi ku flus mi ta kose tur.
Zhilt ku boton pa bo bisti bon.
Riba un dia, den tempu di sekura, ku tabata hasi teribel kalor, Bas Pipi tabata sinta kose atrobe den bentana, mientras pipita di sodo asina grandi tabata kore di su frenta. Pero Bas Pipi a sigui kanta ketu bai, pa e no prd kurashi.
Den esei el a tende un barika-hel ta flit masha tristu den e palu grandi di tamarin den su pida kur. Bas Pipi a laga su mashin para un ratu, i hisa kara mira den e palu. Riba e brasa diki mas abw di e palu tabatin un barika-hel sint. I ku kara tur hal di hamber e barika-hel a flit: Chiriwi titi. Bondia mi shon. Mi shon por tin poko awa pa mi freska mi koro-koro i un krenchi kumnda pa mi tira na stoma?
Bas Pipi a kita su brel for di su punta di nanishi, i kontest: Bondia, mi shon. Ta ki bjentu a tira mi shon bunita aki banda?
E barika-hel a bolbe flit: Chiriwi titi. Ai, mi shon....”
|
|
6 |
 |
“...10
Tur mondi ta seku. Basta dia awaseru no a jobe. Mi tin un sedu, ku mi garganta a seka, te ku kasi mi no por flit. I mi tin hamber, ku mi stoma ta grunja.
Bas Pipi di ku ne: Wardami un ratu, shon bunita. Bula bo bin sinta riba mi bentana. Mi ta bai buska un tiki kos pa bo. Mesora e snjru a lanta bai den su pida komedor, jena un tajo ku awa ku sku, i pone riba e bentana pa¡ e barika-hel. Banda di e tajo el a pone mitar bakoba kaska brd, pa e pra por kome.
Masha kontentu e barika-hel a bati ala, bula riba e tajo, i bebe awa golos-golos. Ora su sedu a kita el a pik e bakoba, jena su barika. Asina el a kaba di sisti su kurpa, e barika-hel a kuminsa basha kansjon di legria: Chirr, chirrr, chiriwi titi, chirr, chirr.
Bas Pipi a ln den su stul i skucha kantika di e barika-hel. Anto el a kompanja e pra su kansjon ku un doshi di lusaf ku el a uza pa maraka.
Despwes ku e pra a kanta basta ratu pa gradisi Bas Pipi, e di: Mi shon ta permiti mi kas tambe bin bebe poko awa i kome pida bakoba? Pasobra...”
|
|
7 |
 |
“...Bosnan sa kiko. Laga nos pasa den jalusi bai paden, pa nos mira ta kiko por a pasa ku Bas Pipi.
Tur kwater a bula pasa den jalusi bai paden. I den kamber nan a hanja Bas Pipi, drumi bon tap den kama. Nan a bula bai sinta na pia di e kama, i e tata a puntra Bas Pipi ta kiko a pase.
Bas Pipi a hisa kabes for di kusinchi i kontest: Ai, mi
bon binsinjanan, mi kurpa ta malu. Un kentura a dal mi
abow. Tur mi kurpa ta dwe. Anto mi tin ku kose un flus pa un shon ku ta kasa otro manjan. Mi no sa kon mi ta hasi. Si mi no kaba e flus, mi no ta hanja plaka pa nos kome.
E tata barika-hel a bula bai para te riba Bas Pipi su
pechu. Anto e di ku e snjru: Bas Pipi, nos mes ta kose e flus pa bo. Bo ta keda drumi trankil di bo, i bisa nos kiko nos mester hasi i kon nos mester kose. Nos ta primintibo ku...”
|
|
8 |
 |
“...esei el a bin topa ku un nshi di totolika den un mata grandi di lamungras. El a bula drenta e nshi i kwe e dos webunan bai ku ne. Pero apenas Mushe Raton a hanja chens di jega te den kaminda grandi. Totolika a blo riba dje sin e por a baha na katuna. Bon rabi e totolika a bula riba Mushe Raton i pik e den su kabes. Anto e di ku Mushe Raton: Ladrn, bai pone mi webunan mesora na nan luga, sino mi ta saka bo wowonan pa bo.
Unda ba sali ku webu? Mushe Raton a kuminsa de-fende su kurpa. E webunan aki ta di mi. Ajera tardi ma laga nan para den mondi, pasobra mi kurpa tabata kans. Ta mi amigu totki a regala mi nan. Awe ma disidi di hiba nan mi kas.
E totolika a hala Mushe na un zundr di kita sombre. Ma Mushe Raton a sigui pusta boka. E kos a bin bira asina un bochincha, ku un trapa di pra a bin rondona nan, pa tende nan beheit.
Pero despwes di un ratu un trupial di: Mira aki. Miho bosnan bai regla e asuntu ei na warda di polis. Pasobra no tin hende ku por soporta e boroto ei mas....”
|
|
9 |
 |
“...14
Mushe Raton, jen di brio, a bula bisa: Bon idea. Ban polis. El a hinka e dos webunan bow di su brasa i baha pa warda di polis. E totolika a sigui su tras, na gritu di jora-mentu. E otro pranan, ku tabata masha kaweta pa tende kon e kos ta kaba, a hinka nan tras.
Ora nan a jega warda i konta e polis kiko e asuntu ta, e polis di: Mi ta bini mesora. Warda mi un ratu. Nos ta pone claridad den e asuntu aki manera tata di.
E polis a bai kwe dos labizjan. Un el a pone dilanti di
e totolika. E otro el a pone dilanti di Mushe Raton. Anto e di: Ban mira. Kuminsa jora. Esun ku jena su labizjan ku awa di wowo, ta di dje e webunan ta.
Totolika a pone kabes na boka di e labizjan, i jora awa kwater-kwater, te jena su labizjan lata-lata.
Mushe Raton a hanje pur. El a forsa pa jora. El a primi su wowonan. El a pensa riba kos tristu. Pero nada no a juda. Ni un gota di awa no a sali for di su wowonan. Den su ansha el a kuminsa skupi den e labizjan, pa purba jene. Pero su garganta a seka, di moda ku skupi...”
|
|
10 |
 |
“...mira e bestia mahos tras di porta, el a korda loke su mama a konta, ku tin be Masu Boro ta sali for di mondi, pa e bai buska mucha chiki pa kome. Michi su pianan a kuminsa tembla di miedu. Silvia ku Chencha a tee nan ruman grandi masha duru mes, pasobra nan a kompronde ku tin peliger.
Na prome momentu Michi a pensa na grita, pidi judansa. Ma e otro kasnan tabata asina lew, ku e bisinjanan lo no ** tende su gritamentu.
Tresten Masu Boro a kuminsa bati mas duru na porta i grita: Mi ta sinti ol di mucha. Habri lihe. Mi tin hamber. Michi kier a dal porta di patras habri, i kore bai ku su rumannan. Pero el a kompronde, ku maske kon duru e kore, Masu Boro ta kwe nan na kaminda. E ora ei Michi a kai na rudija, kuminsa resa. Masu Boro tabata blo kunsumi i ranka e porta...”
|
|
11 |
 |
“...riba muraja nan dilanti.
Michi a hisa man, pa shi e barbulete. Pero e barbulete a kuminsa papia: No spanta, muchanan. Ami a bin salba bosnan. Mi nomber ta Cristalina. Mi ta uniko ju di mi tata. Mi tata ta un homber riku. E tin hopi kunuku, masha kas i masha baka ku kabritu ku karn. Ma un dia ma mira kon un skarpion a pika un kri di nos. Loga di mi buska judansa pa e kri, ma para hari sigun e kri tabata grita ku dolo. Pesei ma hanja mi kastigu. Ma bira un barbulete. Te dia ku mi salba bida di un hende, mi ta bolbe bira e mucha muhe ku mi tabata.
E tres muchanan a skucha ku atenshon loke e barbulete a papia, maske Masu Boro tabata ranka porta i grita.
E barbulete di ku nan: Lanta para. E muchanan a lanta para for di swela, keda wak e barbulete na muraja.
Anto e barbulete di: Paso, mi paso resew. Dkilomano mi dakit. Selo mito ve resew. Tata Grandi, mi ora a jega. Dal aden manera welek.
Mesora e muchanan a bira tres totolika. Huntu ku e barbulete nan a bula pasa den e buraku den dak, i disparse...”
|
|
12 |
 |
“...18
di den su mes: O, ta masha stranjo. Ki mishi e porta kibr? Anto mi no ta tende e muchanan di shon Ca.
Pa Cheli a jega na porta, lur paden, mira Masu Boro ta drumi ronka tur largu di su kurpa. Ta un bula Pa Cheli a bula te paden, tira man kwe e chubatu na su dos pianan di patras. Masu Boro a spanta, habri wowo. Pero Pa Cheli a tene asina duru, ku e no por a kore bai.
Demonjo malu, unda e muchanan ta? Pa Cheli a puntre.
Mi no sa. Lagami bai, Masu Boro a grita ku dol.
Pa Cheli a grita hari. Ken? Ami lagabo bai? Awor ku ma hanjabo. Ta masha tempu mi ta buskabo. Pa Cheli a dal un gritu masha duru mes. Te den nan kur Buchi Manuel ku Om Dani a tende e gritu di Pa Cheli. Mesora nan a kore bini. Asina nan a drenta kas i mira kon Pa Cheli ta tee Masu Boro, nan a puntra Pa Cheli di ki manera nan por juda.
Pa Cheli di: Om Dani, trese un makutu di promente pa mi. Buchi Manuel, para kla ku bo kuchu hulandes. Awe nos ta bai drecha e demonjo aki su tipo pe.
Den un freg di wowo Om Dani a kore bai, bini...”
|
|
13 |
 |
“...El a kuminsa bira tur nervioso. Su wowonan a bula bai bini, pa buska di unda e stem ta sali. Pero e no a hanja muchu okashon. Djis despwes shon Simon a hiba e katibunan den e magasina grandi, pa e fit munstra nan ki trabow nan tin ku hasi.
Mal no por a sinta ni para mas. El a traha ku ansha. A la largu e no por a wanta mas. El a kore bai den kushina serka e koki Madela.
Madela, bo sa kiko a pasa?
Kiko, Mal?
Ngano a bini, Ngano a bini.
Ta ken ta Ngano?
Mi jonkuman, Madela. Judami, Madela. Mi ke papia ku ne. Mi ke mira su kara di aserka. Mi ke tende kiko a pase.
Madela a splike ku ta masha peligroso, especialmente ora un katibu a kaba di jega. Pero el a priminti ku anochi, ora shon Simon ta drumi, nan lo purba.
Sigun Mal oranan no kier a pasa basta lihe. Kada be el a wak ku solo no a kuminsa baha ainda. Su kurason a bati masha pur. E tabata asina nervioso, ku el a lubida di bari kamber grandi.
*...”
|
|
14 |
 |
“...drumi te den huki parti pariba, riba un saku di kaims.
Ngano, ta Mal, Mal a bise poko-poko den su orea. Keda ketu, Ngano, pa nan no sa ku nos ta aki den.
Ngano a habri wowo i skucha.
Mal?
Si, Ngano. Ami mes. Ban pafo lihe.
Ku masha kwidow Ngano a lanta for di swela i bai pafo serka Mal i Madela. Tur kos el a konta nan. Kon poko komerciante di katibu a kwe nan prezu. Kon nan mester a kamna distansha lew, meskos ku Mal. Te dia nan a jega Corsow.
Judami, Ngano, Mal a rogue. Judami pa nos hui bai. Mi sa di hopi katibu ku a hui den kanoa, bai biba na ksta di e luga ku nos ta mira ora tempu ta bon.
Ngano a priminti ku e ta hasi tur su posibel. Pero ku nan lo mester a warda te dia laman ta poko kalmu.
Asina a bin sosode, ku un anochi, den luna di agosto, laman tabata basta kalmu. Mal a lora un bola di funchi ku poko karni salga den un lensu di kabes, pa nan por kome na kaminda. Ngano a bai ku e machete ku el a uza pa kap palu den mondi.
Banda di un or di marduga nan a subi kabai di shon Simn,...”
|
|
15 |
 |
“...enemigunan ta papia, el a span su orea, pa e tende ta kiko e dosnan tin di bisa.
Shi Bitwel di: Bo sa kiko ta pasa, Djodji? Ol stinki di mi kurpa ta molostiami. Tur bestia ta kore pa mi. Mi ke sa ki mi por uza pa kita ol malu.
Djodji tambe a sinti e ol tristu na Shi Bitwel su kurpa. Anto e ol a buta su stoma wal.
Owel, bo sa, Shi Bitwel, el a kontest e warawara. Pa bisabo kla, awor aki mi no sa ki remed ni ki jerba bo por uza pa kita mal ol. Ma si mi tende, mi ta bisabo. Anto mi mes tambe tin mi tristesa. Mi kol ta shinishi sushi, masha mahos. Anto mi tin asina un krus grandi riba mi lomba. Mara mi por a hanja un kol bunita manera e kabai di Shon Albu. Mara mi por a kita e krus for di mi lomba.
E warawara a konteste: Djodji, mi bon amigu, ni maske mi pensa te otro anja, mi no sa kiko bo por hasi pa drecha bo kol. Ma asina mi tende, mi ta kontabo. Konta ku mi....”
|
|
16 |
 |
“...Atami ei, Pepern. Wanta wanta.
Bo kara ta tristu, Djodji. Ta ki ta molestia bo?
Bo ta puntrami ta kiko? Mi ta tristu di mi alma. Mi kol mahos ta kita tur hende for di mi kurpa. E krus grandi riba mi lomba ta spanta nan. Ai, Pepern, mare mi por hanja sa ki mi tin ku hasi pa drecha mi kol.
Ta esei ta tur bo problema? Pepern a grita hari. Ma kere ku ta un kos mas grandi. Bo sa ku ta masha fasil pa bo drecha bo kol?
Si? Kon anto, Pepern? Kontami lihe.
Mira aki. Bo ta bai para tres anochi sigui den e awa den dam. E tera ta poko moli. Pero esei no ta nifika nada. Bo ta span bo pianan pa bo keda para. Anto bo tin ku para ketu un ora largu. Tres anochi sigu. Den tres dia bo ta hanja un kol masha bunita.
Asina fasil?
Manera ma bisabo.
Awe nochi mes mi ta kuminsa. Pero................ otro kos,
amigu Pepern. Bo ta un gai masha sab. Kisas bo por sinjami un remedi pa un amigu di mi tambe?
Ta ken e ta?
Mi no ta gusta menta nomber. Pero loke ta pase ta esaki. Su plumanan ta hole masha stinki. Bo sa di un...”
|
|
17 |
 |
“...27
hanja riba tronkon di palu. Bo ta bisa bo amigu, ku e mester hunta tur su kurpa ku e gom ei. Mesora tur ol stinki ta bai.
Danki, Pepern. Masha danki. Ora Buchi Albu trese maishi grandi pa mi, mi ta warda un poko pa bo.
Pepern a dal un kokojoko i kamna bai ku su kara na laria. Solo a buta su plumanan lombra. Ma Pepern no a bai muchu lew. Bw di e mes rama di flaira el a bai drumi skonde, pa mira kiko ta bai sosode.
Djis un ratu despwes Shi Bitwel a baha banda di Djodji.
0 Shi Bitwel ei, Djodji a grite. Bin tende lihe.
Ta bon notisia bo tin pa mi, amigu Djodji?
Tur bon ku por tin. Bin tende. Djodji a konta Shi Bitwel di e remed pa kita ol stinki, i tambe kon e mes a hanja un sistema pa drecha su kol. Shi Bitwel no a prd pa gana. El a bati ala bai, i kuminsa buska gom di palu manera hende loko. Riba tronkon di un pali indju el a bin hanja asina un klornpi grandi di gom. Bon pur el a hunta su alanan i henter su kurpa ku e gom. Pero ora Shi Bitwel a bai purba bula bai, el a ripar ku e no por...”
|
|
18 |
 |
“...a drenta hfi, lastra Djodji for di den awa i dune un bon sota di bulpes. Ma Djodji a wanta su sla boka ketu. I e di dos anochi el a bolbe bai hasi e mesun remedi.
Sanguranan a bolbe kome Djodji rondo di su kurpa. Djodji a grita pi ku porko. Atrobe Buchi Albu a bin sake i dune dobbel kantidad di sota.
Di tres anochi ku Djodji a borota den dam, Buchi Albu a harte ku sla atrobe i mare ku kadena bow di un palu di tamarein.
Buriku animal, Buchi Albu a zundre. Ba kere ku mi ta sigui soporta bo bochincha tur anochi? Manjan mainta mi ta bendebo.
Asina a bin sosode ku Pepern a skapa di su dos enemigu-nan. Ora Buchi Albu a sali for di porta di kur ku Djodji na kadena, Pepern a bula riba dak di kwchi di galinja, i dal tres kokojoko ku nan por a t;ende te na cabes di Corsou....”
|
|
19 |
 |
“...mama.
Dolfi su gran amigu tabata Chein di Chinch Grandi, un homber kurpa grandi ku sa pasa bende fruta ku lechi den su garoshi di mla. Tur mainta Dolfi sa sinta skucha, pa e tende ki ora e garoshi berde di Chein ta lora skina di hanchi. I asina e tende ku e garoshi ku e mla ta den jega, e ta lastra bai sinta te riba drempi, pa kumind su amigu Chein. Dolfi tabata gosa masha di mira e mla grandi i sinti olo di fruta ku jerba den e garoshi patras.
Semper Chein ta kuminde na e mesun manera: Dol-finki, mi amigu bon, kon a pasa? Kon ta ku tur hende?
Bon danki, Om Chein, e sa kontest. Kon ta ku Tantan Mena?
Ai, ata Tantan Mena ei. Blo tofer ku su galinjanan. Bo mes sa ku e no tin ju pa kwida. Ta henter dia di Dios e ta tras di su galinjanan. El a manda puntra ki dia porfin bo ta bin pasa maske ta un dos dia serka nos. Ku esei semper Chein tabata buta Dolfi bira un tiki tristu. Pasobra Dolfi tabatin masha deseo di mira kunuku. Chein a jega di konte ki bunita kunuku ta ora tin maishi plant, kon rnkanan...”
|
|
20 |
 |
“...Varios be den dia e mama tabata sinja Dolfi lesa ku skirbi, komo Dolfi no por a bai skol. Ma ora su mama ta bari, laba o kushin, Dolfi sa sinta hunga ku su huguetenan den porta di kas. Ma semper ta esun idea tabata den su kabes: bai kunuku.
Riba un dia Chein a jega na porta, ku kara masha serio.
Ta kiko a pasa, Pa Chein? Adela a informa.
Awe mi ta disididu, Chein a kontest i entreg Adela e kanika di lechi. Dolfi a hanja stranjo ku Chein su kara ta ser. Pero Pa Chein a wak un chens i kinipie un wowo. Mesora Dolfi a kompronde ku Pa Chein tabatin un kos prepara.
Disididu pa kiko? Adela a puntra.
Owel, shon Adela. Pa bisa e kos kla, ajera nochi Mena mi kas ku mi a sinta papia riba bosnan. Shon Adela sa ku nos no tin ju. Mena tin masha deseo pa Dolfi bin pasa un...”
|
|