1 |
 |
“...bira kara pa kuch di wowo no hinkami.
45. Ritmo i korida
Nos lo por yama ritmo: koriente, moveshon. E ta un kambio agradabel entre haltu i abow, fwerte i dbil, pis i lih. Ke men anto e moveshon regular ku ta nase pa medio di kontraste konsekutivo.
Henter bida i naturalesa ta yen di ritmo.
Den idioma ritmo ta un koriente musikal. No ta solamente den poesia tin ritmo. Sin ritmo idioma ta kasi imposbel. S un hende papia sn ritmo, sin variashon, lo e ta papia sin grasia. Algu paresido ta buki-nan di lei, kaminda inteligensia ta domin, sin aga luga pa sintimentu.
Tempu i meloda ta hasi ritmo di un poema mas riku. Tempu ta e moveshon rpido o pokopoko ku tin tantu relashon ku nos emoshon. Alegra ta duna un ritmo pur; tristesa tin moveshon mengw. Meloda ta e altura na kwa nos ta pronunsa un zonidu o un palabra. Den esaki e zonidu natural di vokal i konsonante ta hunga un papel grandi.
45...”
|
|
2 |
 |
“...den mi karni di baranka duru______
Un otro: Semper bai mi ke
ku bo ta riba un dje barkunan grandi
ku ta drenta....
46. Metro
Tin un relashon asina fwerte entre ritmo i metro, ku hopi be nos ta
brua un den otro. Pero tin un diferensha den nan dos.
Ritmo ta e moveshon bibu ku ta duna un reprodukshon eksakto di
kada mats delikadu di un poeta su sintimentu.
Metro ta un klasifikashon morto i fih terikamente pa slaba aksentwa i no-aksentwa.
Metro por ta un ga pa un poema pero nunka e no mester bira un lei ku ta mara e owtor. Ritmo elegante tin ku domin metro seku. Asina metro domina ritmo, nos ta haa un poesia sin stansha.
Den kada frase ku nos pronunsa, nos ta ripara ku tin slaba aksentwa i slaba menos aksentwa. Si den e variashon aki tin regularidad, anto e frase tin metro.
Laga nos tuma un ehempel di J. S. Corsen:
Nos a nase pa hugete di speransa, te maan si un poko nubia bini atrobe lo nos kere, lo nos spera ku lo yobe.
Mesora nos ta tende ku den e frasenan aki tin slaba fwerte (aksen-
twa)...”
|
|