Your search within this document for 'morto' resulted in 18 matching pages.
1

“...mustra riba e mes, nan ta bisa na Isla Ariba kaminda nan ta papia Ingles. Un relashon di kolonialismo di mas ku treshen aa ta visibel tambe den e kultura di proverbio. Ora un makamba ta gana mas ku un yu di tera Krsou ta un mal mama, ma un bon ma-drasa. E kolonia ta morto: Santana ta yora e i no tin awa pa laba e, te ora ku te ainda tin hende ku si ke. Shon grandi a bai na biu i a bolbe na kanoa. Pa e motibu, nos mester traha dam pa war-da awa. Un bista den futuru lo por yuda nos. Pero e desaroyo pa independensia no mester bai muchu lih of pur, pasobra Spi pur ta sali salu. Sinembargo e otro generashon lo ta independiente Palu grandi mester kai, pa chik krese. Nos lo por klasifik masha hopi proverbio riba poder i politi-ka, pero nos no ta hasi e, pasobra otro hendenan por duna e proverbionan un otro nifikashon, otronan ku dos dede di fren-ta. Kende ku lesa e proverbionan aki bon, ta komprende mas kon bida na Antia ta. I ken ku lesa nan mas bon, ta komprende mas di su mes. Pa sia un poko...”
2

“...BESTIA: DIEREN: BAKA TA MURI BAI LAGA TRABOU PA KUERU: De koe stierf, maar liet het harde werk achter voor de huid. Literalmente; despues di morto di e baka nan mester kurti su kueru pa traha artikulonan di kueru manera sol di sapatu, faha etc. Muri i laga trabou duru pa otro hende hasi. Por ehem-pel. Laga un tstament ku hopi problema atras f tur e gastu di deramentu f hopi debe pa esnan ku a keda atras. BAKA TINSEBU: De koe heeft vet. Hij is goed bij kas. Kos ta bon pa bo. Bo tin hopi plaka. Meestal onder vrienden gezegd. Amigunan ta chansa ku otro di e manera aki, ora un di nan tin plaka serka di e. WARDA TE ORA BAKA HOGA NA POS PA DMPEL E: Wachten totdat de koe verdronken is, alvorens de put te dempen. Warda pa hasi un mehorashon te ora un desgrasia a sosod. Kompara e vershon hulandes: Ora e bis a hoga, nan ta dmpel e pos. PA BAKA BIRA BIS, MIH E BAI PLENCHI: Voordat een koe weer een kalf wordt, is het beter voor haar om geslacht te worden. Ta miho bo muri, ku kumins traha di nobo na...”
3

“...un chuchubi ta ataka un warawara den mondi di Santa Barbara i ora e warawara bula bai e chuchubi ta keda persigui e pa basta ora largu. Awor un chiste ku mi a yega di tende hopi aa pas i segn un amigu di mi e kos aki a pasa di berdat. Hopi aa pas tabatin un forleser ku tur mainta tabata bai hospital pa mira ku e dia ei no tabatin ningn morto pa e por kumins hasi e preparashonnan pa deramentu. Kasi semper tabatin un of mas morto, pero riba e dia aki no tabatin ningn i tristu nos hmber a sali for di hospital pa bai su kas. Na kaminda, un mucha hmber di mas f menos sinku f seis aa a ranka sali for di hanchi di Carthagena nt na momentu ku un outo tabata pasa. E mucha aki lo a muri sigur, si no ta pa un hmber ku a tira man riba dje i ranka e for di dilanti di e outo. E forleser i hopi otro hende a para mira e kos aki sosode i e forleser a bisa e hmber ku a salba e mucha su bida: mi amigu, bo a kita un bolchi for di mi boka. Asina atro-be nos por mira ku tristesa di un ta alegria pa otro. MAS...”
4

“...Hij loert op jou als de duivel op een ziel. E proverbio aki ta kasi meskos ku esnan aki riba. Si bo no ta na bo punto tur momentu, bo ta haa bo den malora sin bo sa. KANGREU DI HULANDA SU BUNITESA TA DESPUES DI SU MORTO: Kangreu di Hulanda = Cancer pagurrus. Kangreu di Hulanda is een zeekrab die zijn schoonheid na zijn dood krijgt. Van de doden niets dan goeds. Semper ta riba bondat di un hende ku a muri so nan ta papia. Tempu e tabata na bida, nunka ni un hende tabatin un bon palabra pa e. Pero ta despues di su morto nan ta bisa kon bon e tabata espesialmente si el a larga un kos, basta no ta debe, atras. Kangreu di Hulanda ta biba den laman i su smak ta mas f menos meskos ku tur otro bestianan di laman. Na bida su kol no ta nada partikular, pero despues ku nan hereb pa kome, e ta haa un kol masha bunita kor. I antes nan tabata usa e pa prnk. Kompar: Despues ku e pos a seka, nan ta haa sa balor di su awa. AWOR EL A PERDE SAKU KU KANGREU I TUR: Nu heeft hij de zak en de krabben verloren...”
5

“...parse un mula machu ta un muh grandi, gordo i ku hopi forsa, i ku un manra brutu. ETA MULA MACHU: Een vrouw die niet baren kan. Mula is een muilezel. Ta konos ku den tropiko nan ta usa mula pa traha trabou duru i pis. Mula tin e forza i grandura di kabai i e resistensha di buriku, loke ta hasi e un animal ideal pa un klima kayente manera di nos. Mula mes no ta haa yu, e ta un produkto di un kabai ku un buriku muh. Pa e motibu nan ta yama un muh ku no por haa yu, un mula machu. E TA UN MUSKITA MORTO: Ze is een dode vlieg. Zo wordt een persoon, die nergens plezier in heeft, genoemd. (Futloos) Mosca muerta (dode vlieg) wordt in ons nabuur land veel gebruikt. 51...”
6

“...puntra un di e hendenan aki, si mi mira un tribon ta bini djaleu, kon mi por sa ku e ta furioso si of no f ku e tribon aki a sali for di kaminda nan a tira shirishiri di kabritu na laman. Ta mas mih koon ku Dios pordon i keda leu for di kueba dje leon. YUANA KU KOME LEU FOR DI SU KAS, TA MURI MAL MORTO: Een leguaan die ver van huis zijn kost zoekt, loopt gevaar om een gruwelijke dood te sterven. Un yuana ta parse un lagadishi pero e ta muchu mas grandi i hendenan ta konsider un yuana komo delikatse. Ami mes a yega di kome yuana, pero mi no ta gusta e. Tin hende si ku ta loko di nan kabes ku un spi di yuana. Su karni ta blanku i limpi i segun komedonan di yuana, un bon sopi di yuana strki ta lan-ta morto for di santana. Yuana ta biba den burakunan den baranka i mas leu e bai for di su kas, menos chns di skapa e tin. Un kos si, si bo topa un yuana kaminda tin palu di manzalia, no kome e pasobra bo por shuata. E proverbio aki tambe ta un aviso pa hende no tuma muchu ris-ku innesesariamente. 62...”
7

“...i ora e hendenan sali for di nan kas i rondon e e tabata parti nobo di e dia ei. P.e., Ku awe un bapor ta sper f ku tal i tal pa-kus a haa artikulonan nobo pa bende. Tambe e tabata duna notisia di morto. Nan tabata yama e hmber aki batido di basia i ken ku tabatin un notisia por a hr e shon aki. Antes na Hulanda tambe nan tabatin un batido di basia ku tabata un sorto di wchimn (nachtwacht) ku na mes tempu tabata duna ora eksakto kada ora den anochi. E tabata usa un maraka pa hala atenshon di e hendenan. Aki na Krsou e batido di basia tabatin den un man un kos manera un panchi di hasa karni i den e otro un pida palu basta diki, ku e tabata bati riba e panchi ku ne. GAI =HAAN: Gai di galia = Haan. Patu gai = Woerd. Kalakuna gai = Kalkoense haan. Un bon gai = Letterlijk. Een goede haan. Fig: Een goede kerel. Un mal gai = een slechte man f een kerel die niet deugd. Un gai malu = Een zieke haan. Kore kabes di gai = Gevaar lopen. Kore kabes di gai = Gevaar lopen. Muy probabel e ekspreshon aki...”
8

“...ridikulo aki a kambia radikalmente i na e momentu aki tin mas protestant di kol ku blanku. Un aspekto di e tempu aya ku tabata masha grasioso, tabata ku e atardi prome ku fiesta di Santa Komunion, bo tabata topa riba kaya tur e bolonan di batrei di tres of kuater piso, masha bunita dorna, ku e krianan tabata karga riba nan kabes i hiba nan na e kasnan ku su manese lo tabata di fiesta. DUEL MI MUCHU DI BO PIERDE i ES KU DIOS KE: Je verlies heeft me erg gespeten en Gods wil geschiedde. Ora bo bai un morto, ta bo obligashon pa bai kondoler tur e famianan, tantu hmber komo muh, ku e palabranan aki: Duel mi muchu di bo pierde: (Je verlies heeft me erg gespeten) f simpelmente ku e palabra kondoler. E kontesta na e prome instansha ta: Es ku Dios ke (Gods wil geschiedde i na e di dos Danki =Dank U. Despues di deramentu bo ta tuma despedida di famianan na graf f den santana ku e palabra deskanso (hij (zij) rustte in vrede. E ora ei e amigunan f e hendenan mas konosi di e difuntu ta bai bk na e kas kaminda...”
9

“...e morto a para, pa kuminda e famia muhenan, ku no a bai tras di morto. LABA MAN: Handen wassen. Esaki ta un ekspreshon espesial pa e hendenan ku despues di un deramentu ta bai kas di famia di e morto, pa kuminda e famianan ku no a bai dera. Semper tin un kmchi ku awa i habn i un serbt kla pa e hendenan laba nan man. Tambe nan ta haa un beter. Pues laba man den e sentido aki, ke men laba man, dal un beter i kumpli ku un deber ku e famianan di e di-funtu. KABES GRANDI: Groot hoofd. Iemand die veel weet. Un hende ku sa hopi kos. Nan ta hasi e kabes grandi. Zij doen alsof hij de grote baas is. KABES BASH: Een leeg hoofd. Een domkop. Un hende ku no sabi nada. KABES A SUSHA: Hoofd is vuil geworden. Un hende ku ta broma kon bon sal e ta, mientras tur hende sa masha bon ku no ta asina. Mayora di biaha ta trata di un hende ku tabata pober i ku di un moda f otro a bini na plaka i pa via 77...”
10

“...Mayornan tambe sa usa e ekspreshon aki pa ilustr ku nan yu hmber ta masha sabi. Un kambio pa bon di e ekspreshon Hulandes een nagel aan mijn doodkist" naar een slimme dondersteen. Un kambio faborabel di E ta kousa di mi morto pa un mal mucha sabi. KOME PAN KU DIABEL A MANSA: Brood eten dat door de duivel is gekneed. Pa bo yega na bo meta, bo mester turna un karga pis riba bo lomba, bo mester kome pan ku diabel a mansa. Pa alkans algu bo mester soda bo kurpa. Si un kasamentu no ta bai bon i konti-nuamente e hmber ta pleita ku e muh f visa versa, nan ta bisa ku un di nan ta kome pan ku diabel a mansa. SATANAS SEA SURDU: Dat de duivel doof moge zijn. Afkloppen. Na Ingles: Touch wood. Si un hende ta bisa ku kos ta bon pa e, e ta bati riba pida palu of un artikulo di palu (mester ta palu) i bisa satanas sea surdu. Diabel no por tende ku e shon aki ta bon of ku su situashon ta bon. TEMPU DI GERA NO TIN MISA: Tijdens de oorlog is er geen kerkdienst. (Mis) Ora bo tin pur, bo no ta paga tinu kon...”
11

“...bisa mi: Bo a mira, na kas di burdugo no ta falta strop. SINT DI HENDE TA KASHI DI PIK: Het geheugen van een mens is een kast vol zonden. Den su sinti hende ta warda tur su maldat pa e usa na kalke okashon. Den su sinti un hende ta pensa tur sorto di maldat pa e hasi. Naturalmente kosnan positivo tambe ta forma den sinti di hende, ma nunka tin komentario riba kosnan posetivo, semper ta e kosnan negativo ta sali na prom lug. SANTANA TA YORA E: Het kerkhof schreit voor hem. E ta hunga ku su bida. Morto ta yora e. TIN MAS TANTU DIA DEN UN AA KU TIN SIMAN: Er zijn meer dagen in eenjaar dan weken. 120...”
12

“...bisa mi: Bo a mira, na kas di burdugo no ta falta strop. SINT DI HENDE TA KASHI DI PIK: Het geheugen van een mens is een kast vol zonden. Den su sinti hende ta warda tur su maldat pa e usa na kalke okashon. Den su sinti un hende ta pensa tur sorto di maldat pa e hasi. Naturalmente kosnan positivo tambe ta forma den sinti di hende, ma nunka tin komentario riba kosnan posetivo, semper ta e kosnan negativo ta sali na prom lug. SANTANA TA YORA E: Het kerkhof schreit voor hem. E ta hunga ku su bida. Morto ta yora e. TIN MAS TANTU DIA DEN UN AA KU TIN SIMAN: Er zijn meer dagen in eenjaar dan weken. 120...”
13

“...Montekristu tabata un hospital pa hendenan ku un enfermedat mental. E tabata situ na awa di Ref, tras di e pomp di gasolin na PaterEeuwensweg. Basta tempu pas nan a traha un klnika nobo tras di Isla na Schottegatweg banda di Peter Stuyvesant College. Na prinsipio e hospital aki tabata yama Rustoord, awor nan a kambia su nmber pa Dr. Capriles Kliniek. E TABATA KANA KU SU MORTO TRAS DI SU OREA: Hij liep met zijn dood achter zijn oren. E tabata bon di salud, sin tabata sinti nada, di repente e ta kai dal su kabes i keda morto ei bou. Kasi por bisa den un kaso asina: Hij lag daar gezond en dood. (E tabata drumi ei bou sano i morto). Mi konos un kaso asina ku a pasa ku un Aleman algn aa pas. Un djadumingu atardi mi a mira e hmber aki pasa riba su motosaikel bai pabou. Ni dies miniit despues mi a tende alarma di ambulans i mi a mira e ambulans pasa bai den e mes di-rekshon. Pero mi no por a pensa ku ta e hmber ku a kaba di 132...”
14

“...pasa i kuminda mi, ya tabata drum morto banda di Recreation Park. Loke a pasa ta ku su motosaikel a slep den e lorada pa bai Ref i el a kai dal su kabes na asera i keda morto riba kaya. DESGRASIA TA TRAS DI PORTA: Een ongeluk is achter de deur. Een ongeluk ligt in een klein hoekje. Un hende semper mester ta alerta, pasobra e no sa nunka ki ora un desgrasia por pasa e. Bo por sali for di kas bon bon i na kaminda un uto a dal bo, bo por slep riba un kaska di bakoba i kai kibra un pia of un man etc. etc. MAS MECHA KU SEBU: Meer katoen dan kaarsvet. Het loont niet. Un kos ku no ta bale la pena. Un kos ku no ta kumbini bo. E kos ta bai sal bo mas mecha ku sebu .Je gaat er meer geld insteken, dan dat je eruit kan halen. E kos ei ta duna mas dolor di kabes, ku e plesir ku bo por haa af. SI MI NO YEGA AWE, MI TA YEGA MAAN: Kom ik er vandaag niet, dan kom ik er morgen wel. Un hende ku nunka tin pur. Un hende sin ni un sorto di kom-promiso. Semper e ta hasi tur kos na su sosiegu i nunka tin pur....”
15

“...Berouw komt te laat. Ora kos a kaba di pasa, e ora ei numa bo a haa duele ku bo a hasi e. MUCHU MALU NO TA MORTO: Erg ziek is nog geen dood. Pa malu ku kos ta, semper ainda tin un chns. Mientras tantu tin bida, tin speransa. Ta ora bo muri so, speran-sa a kaba. E ora ei si nada no por sosod mas. Na Hulandes: Zolang er leven is, is er hoop. DESEO KUMPL, TA BIDA LARGU: Een vervulde wens geeft lang leven. Pa aanan largu e deseo tabata ei, ma di repente e deseo a wr-du kompli. Hopi bes a kosta e hende aki hopi difikultat pa a kumpli ku e deseo, ma e ta muri soseg pasobra el a logra hasi tur loke e tabatin gana. KACHNAN TA LADRA, MA E KARA VANA TA SIGUI SU KAMINDA De honden blaffen, maar de karavaan vervolgt zijn weg. E proverbio aki ta bini di Spa, ma nan ta usa e meskos na Hulandes tambe. Politikonan den oposishon ta desgab i kritik trabou di e par-tidanan den gobiernu di Krsou, pero esnan na mando ta sigui hasi nan trabou sin paga muchu tinu na loke oposishon ta bisa. 134...”
16

“...Zij hebben jou kladboek opengedaan. Nan a saka bo berdat na kla. Nan a konta kosnan ku bo a yega di hasi. YUANA KU KOME LEU FOR Dl KAS TA MURI MAL MOR-TO: Een leguaan die ver van huis zijn voedsel zoekt, sterft een verschrikkelijke dood. Wie het gevaar zoekt zal erin sterven. Esun ku ta buska peliger, ta haa su morto. Un yuana ku bai buska su kuminda leu for di su kueba, ta kore peliger ku yagdonan ta tira e. Yuana ta un otro delikatesa ku ami personalmente no ta gusta. Alomenos sopi di yuana ta mas-ha gust aki na Korsou. 143...”
17

“...hende su bida por kompleto. Molesti un hende su kurason. BUNITA PA SU DOO: Mooi voor zijn eigenaar. Als men van een begrafenis thuis komt en de mensen thuis vertelt hoe mooi alles was gegaan, b.v. de doodkist, de bloemen, het graf of de begrafenis zelf, dan zegt een van de toehoorders bunita pa su doo. Men wil met de dood niets te maken hebben. Si un hende kaba di dera un morto i konta su hendenan di kas kon bunita tur kos a bai, un di nan ta rosponde bunita pa su doo, pasobra nan no ke pa e morto haa sa ku e persona a gusta tur e kosnan manera e kaha di morto, e flor i kransnan i e klder etc ku ta pertenes na e morto. 145...”
18

“...mes motibu deskonos a nenga di tende na su timn i a dal e bapor Ingles na su kustia i den poko tempu awa tabata drenta e bapor Ingles na asina gran kantidat ku el a senk, kousando un dao desastroso na e waf i un paniko grandi den haf. Si esaki no ta basta na aa 1778 a sosod na e mesun lug otro desgrasia, aunke di un otro forma. Un barku di gera Hulandes Alphen tabata mara na mes un waf. Dia 15 di Sptember 1778 pa 8 or di mainta e barku aki a bula, kousando un dao tremendo den haf ku masha hopi morto. Ta solamente esnan ku no tabata na bordo e mainta ei a skapa. Sorto di kosnan asina no ta pasa ku frekuensha i hopi hende ta haa nan masha strao ora nan pasa, sinembargo no tabata un novedat dia ku Almak a dal na Klep Chik. AS POOR AS A CHURCH MOUSE: Zo kaal als een rat. Pober manera raton di kerki. HE HAS HIS LABOUR FOR HIS PAINS: Het was vergeefse moeite. Tabata trabou pomada. SHE HAS A FLUENT TONGUE: Zij is niet op haar mondje gevallen. Su lenga ta skerpi. MUST IS FOR THE KING: Moeten is dwang...”