Your search within this document for 'papia' resulted in 26 matching pages.
 
1

“...DOS PALABWordt niet uitgefeentf f Romanonan, ku tabata papia un lenga hopi paresi na papiamentu, tabata bisa: habent sua fata libelli, buki tin su propio destino. E komedia KELKI NA BOKA tatin su historia. Mester tabata bandi 1951, ku ma konfesa lo siguiente na May Henriquez, ken ya tabata konosi pa su maestral adaptashon di LE MEDECIN MALGRE LUI (AMI DOKTER? LUBIDA! ) i tabata trahando riba tradukshon di diferente otro obra, entre otro esnan ku a keda konosi den historia di nos literatura komo SHON PICHIRI i LAIZA PORKO SUSHI. Ma kont, sinta den sombra dje pali kenepa den su kur, i despues den su studio, yen di buki na Santa Rosaweg, ku ta parsemi ku outornan antiyano, tantu yu di Krsou, Rubiano komo Boneriano gusta, sea direkto o indirekto, fia pa su ttulo i metforanan nmber kohi foi flora di su pais: kadushi i datu, pa via di nan kantidat di sumpia i nan skarsedat di flor; flam-boyan pa via di su kantidat di flor i su kantidat di bonchi ku nan ta yama baina; watapana o dividivi pa via...”
2

“...Sentro Kultural Krsou via Max Nord a manda pidimi permit pa nan tradusi e piesa na spa i pa antiyanonan presen-tele na diferente lug den Sur Amrika. Tabata un proposishon berdaderamente tentador, ya mi tabata weta i tende mi paisano-nan, pero apenas ma bai di akuerdo, e idea di spi pur ta sali salu a tromentami, te ku ma disid di warda te ora ke piesa ta kla na papiamentu. Dianan a pasa, siman, luna. Tabata Juli 1973 ku mi kas a spiertami bisndomi ku tin un persona masha spesial na telefon ku ke papia ku mi. Tabata un sorpresa enorme, un sorpresa dbel. Tabata e bos kla di May Henriquez, e bos ku mi tabatin hopi tempu sin tende. Manera...”
3

“...un mesa di alabaster. Adela Darault ta kana bai bini den hadrei; e ta bai paden i ta bolbe ku dos glas di djus. Un e ta pone riba mesa dilanti di su mama, kaminda ya tin un impertinente, un lensu, i algn folder di propaganda turstiko. : Akaso m'a pidi djus? : No presis. Pero esei no ta motibu pa keda sin turna e refresku delisioso aki. : Hubentut djawor ta hasi algu kontinuamente. Landa na Piscadera, piknik na' Spaanse Water o slurp djus den hadreidilanti. : Of koba nanishi den hadreipatras. : Papia porkera! Den djesei tur ta eksperto! : Parse ku bon apresi mi djus. (Gritando) Clementina! : Kere bo ta kere ku le ta na kas awor aki? Esei orasinaki ta praktikandu pa festa. : Kua festa aw, mams? : Ai, pareu nan sinti gana, nan ta inbenta un. : Bon alafin alafan, hende no por largu bai wul traha, sin mas. : (Ku un har fing) No, esei di ningn manera. (E...”
4

“...tasina Mams? Tin ora mi ta puntra mi mes,si tapa chochobota tumami. Clementina, bo ta bunita bo sa, tur af! Dus, dus! Si mi tabata hmber lomn,lagabo napas awe nochi. (Ku su har fing) An to ami, biuda respeta, ku ta kobra un miserabel pinshon, ta haami obliga di tende sorti makakeria asina. Ta bis ku papa tabata mash muherero. Mi yu, komo Domi a insist, matumaden,i ya basta ten kaba ma tapa ku kapa di amor, tur loke na bida, bo tata a hasi. (Pensativa i mirando Clementina ku atenshon) Hende ta papia di neger i di hendi kol komo si...”
5

“...at; artkulo pa kaba-yero i ropa interior pa dama. Te asta riba dja-dumingu su pakus ta hanchu abr. : (Ku un hari naif) Hanchu abri... hanchu abri ta un tiki eksahera, mi kerido dkter. Cijntje semper tabata un mucha mash modesto. : I esei no ta violashon di dia di deskanso? : No, Obispu ta dispensa ora tin bapori turista. : Bunita! Sigur Obispu di Ruba.... : Kontrali un obispu ku tinu.... Anto distingu! Nunka e ta bisti eksahera ni nunka bo ta wet slins. : Hende sa papia asina di obispu? : Mi no ta papia di obispu, mi ta papia di Cijntje. : O, o, dje mucha hmber orea par, bariki tamb? : Mi kerido dkter, perdmenti ten. Ta parse ku Adela a perde su kurason i ku ta Arthur Morl tin e. : E parandero ei? Yu, bon sa ta den kiko bo ta hinka bo kurpa. E much ei no por laga un saya na pas....”
6

“...pasa kaba, hende mester tapa ku kapa di amor. : No ta trata nikamente di loke a pasa kaba. Loke ta pasa awor no ta nada mih. Boso no a tende di su ltimo konkista? : Kon? : Arthur Morl a hasi un konkista nobo. : E tei kasa? : Esei mi no a bisa. : Kiko bo ke bisa ant? : E tin un afr ku.... : Ku.... : Ku Clementina! : Fui! : (Ta bula lanta) Clementina! (Silensio) Berd...ela sali. Ken sa orasinaki, nan ta drumi den otro su brasa, gosando delisia di por stima otro. : No papia sorte kos asina. : (Melankliko) Tin tantu kos ku no mag papia riba.... Ai dkter, turna e preshon tg. (E dokter ta kohe instrument foi su maletn. Detenidamente i ku un ekspreshon preokupa e ta turna e preshon) : Parse bo no ta mash satisfecho. : Demasiado agitashon. : Na kuante ta? : No ta kustumber pa un dkter bisa esei, pa no kousa preokupashon. : Bisa libremente. : (Ta wak abou i ta murmura) Kasi doshen. : Bo sa kiko, Dkter? : Bisami, mi yu. : Bo merese un hali sota, anto ku pali funchi....”
7

“...Doriana Arthur Doriana Arthur : Yonkuman, Doriana po lague komprondebo? : Bo mester yudami, Bo mester yud'. E tasina bunita, asina dushi hende. No por lague pasa bergwensa. : Tende, mi paloma, kontami, ta kon ba fangu e piskechi ei, ahn? Konta Doriana. Si bo konta ku smak, si bo sa di eksita Doriana, bieu manera e ta, ku su pata drechi tur ireis, anto... ken sa Doriana lo por bolbe pensa riba. : Ai, Doriana, sorti kos asina ta pasa sin bo sa kon. : S, kontal e sak su saya i abo bo karson. : No papia asina. : Dios a nami lenga skerpi. : Mi ke men, ke ta sosode prom ku bo sa; sin bo dunabo kuenta. : Ban mira, ban mira, konta! Yagdi saya! : Ta trata di Clementina. : E mucha muh di mas bunita di Santa Rosa. : E ta sirbi na kas di Shon Graciela Darault. : Esun dje yu muh bunita sin sn? Kon yama e kriatura voluptuosa ei atrobe? : Adela. : Shelu sklama! Mama Maria miserikordia! Santa Cecilia ku pechu kanfua, no para mira ke karei, dunanos un man. San Hos, debolbele su birginidat. Anto ta un asuntu...”
8

“...19 Doriana Arthur Doriana Arthur Doriana Patalam Arthur Doriana Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana : Entre Adela i Clementina. Asina mes. : Ba skohe Adela, anto haa sa mes ora ku Cle- mentina tabata karga un yuchi bi su kurason. ' Nt asina. : (Yamando) Patalam, Patalam! Bo ta drum trei porta ta skucha. Bin kuri ke shouru aki. E ta molestimi. E ta papia palaba malu, konta kon nan a okupa matris di un mucha muh. : (un hende basta mankaron; lam, anto ku kabesi flasku ta lastra bini riba su atras, drenta pa un porta ku tin den e skt na man drechi) Larg akifo putero! Chupado di tete. (Manera welek e ta lastra bai riba Arthur) : (Ta bula lanta, i ku takto ta buska salida) E lug aki parse kas di hende loko! ! : Sigur no, abo ker a bringa pa haa bo deseo, pami bringa tira bo yunan afo. (Arthur ta desaparese. Hasid di brua i Patalam ta keda nan s. Tin un momentu di silensio, mientras tur dos ta bias rosea pisa, visiblemente kansa) : Bin sinta...”
9

“...kompronde, kriatura inosente. Basta bo hasi loke mi bisabo. Mi tin miedu, ki mi meste hasi? Bo ta laga e yu trankil, pero bo ta mata e tata. Kon?Ta ki kos teribel esaki? Nunka ba tende di franse blum? Tun flor venenoso, shon Doriana. Mi ta trk un ekstrakto, anto bo ta basha esei den su shampaa. (Su wowonan a kuminsa lombra) Riba dia di kasamentu! Bo ta sia lih. (Ta grita papia, kaba sali bai) Mi no ta hasi, mi no ta hasi. Mi no ke tin nada keber ke kosnan ei. Mi ta keda ku mi yu. I mi no ke pa su tata muri. (Ta grita hari) Esei s ta sia lih. Patalam ba tende? (Inbisibel trei porta) Ahan, awor mes mi tei he-rebe e franse blum! (Ta papia duru) Ai, herebe oleander. Ainda bon sa ku e kuentadi franse blum ta koi kns. (Ta plama griti harimentu) El a kompronde bon bon. Le trek un ekstrakto pa tumba un elefante mes, vladap! ....”
10

“...yon, blnt, atrak-tiva, ku un urinal den su man, ta kana bai bini, kaba ta keda para dilanti un kashi di instrumnt pa admira su mes refleho den spil dje kashi. Miep : Mi ta realmente enkantadora! E dos puntikanan aki (e ta mis hi ku su mes pechunan) lo por pone hopi gai bira loki nan kabes. Ta lstima pa tur esaki bai desperdisi mei mei di urinal. Karam-ba, lo mi gosa e plaser espesial di un amor mutuo. Esta dushi mester ta pa un eksperto fekun-dabo. (E ta klap man riba su boka) Ta ki manera di papia esaki... Te trabou aki... Tur loke bo ta miraki ta ekskremento, tur loke bo ta tende ta kosnan ntimo.... Ta ken ta bati? Sia hende respeta ora di kon-sulta ta un trabou di diabel... Ban, batido', drenta! (Cijntje ta drenta) Ah, seor Cijntje a bolbe? Esaki ta un sorpresa agradabel. Ta kon ba bai largu asina? Mash siman kaba min tatin e plaser di samina bo orina. Cijntje : Pero, seorita Miep, notisha di mi teribel mala suerte no a yega bo orea? Miep : Niun ora so, dushi. Cijntje : Kon bo di? Miep...”
11

“...eternamente bo ke keda supur Anto bai seka van Grimmelen den pur Cijntje : (Ta grita hari) Otro. Ban ku un mas, bo ta un dushi galeinske! Miep : (Ta resita) Den pepenan politiko di nos Krsou Tin Beters gouverneur den tou Ya mi ta tende: pif, paf, puf Ken ta keda, ken ta muf. Cijntje : (Ta kuminsa hari, kaba ta trk un kara serio) Seorita Miep, ma kibokami den bo, anto seriamente. Di pursi ku mi sa ku ta apenas dos gene-rashon bo famia tin aki na Krsou. Di pursi ku mi sa, ku bo tata apenas por a papia nos dushi lenga. Miep : Pero kon koba mama si e tabata sa anto bon. Cijntje : (Ta sigui sin hasi kaso dje interupshon) Di pursi ku komo yui Krsou komershante bieu, mi sa tur e kosnan ei. Pero abo mes ta nas na Krsou, yui Krsou. Di bo nos a ferwaktu un atitut distinto. Pakiko traha epigrama duna mala fama na nos sosiedat? Pakiko no kanta ku kario gaba nos kos bonnan? Miep : Gaba? Gaba? Cijntje : Seorita Miep, bo ta bak, pero bo ta bho tam- be! (E ta sali bai pur pur) Miep : (Pensativo) E ta dus...”
12

“...26 Dkter Miep Dkter Miep Dkter Miep Dkter fundo den dje famoso soneto urinal. (E ta papia e siguiente poesia) Den klaridat di luna su gai ta spera Esta skur; lo tin peliger asina. Ken lo obligu, den su tristeza, su manera kns di dndula ku flasko di orina? Balente bon e ta pa gancha ku lus di wiriwiri strea riba dje Su paa nunka tatin mancha for dje flasko di orina hereb Aki tasina, aya tasina Nos tur ta hul, ma e no sa sikiera dje molster ku e flasko di orina. Ma despues lo bini diferensha ora yunan nta dun ordensha produsiendo lkido pe flasko di orina. (Ora e kaba, e ta hisa saya i balia ku mash stansha. Su pianan sun mester sedusi pbliko. Di repente e ta stop ora e ripara, ku sin ku e tabata sa, Dkter Marchena a drenta) : Mi ta supone ku ba samina orinanan prom ku ba entrega bo mes ku tantu pashon na baile. : Mi ta sintimi triste, desgrasi. (Yorando e ta tira su kabes riba skouder di Dkter Marchena) ' Pero ta kiko anto mi yu? Ta un kos mash teri-bel a sosod? : Mi ta loko namora di Frans...”
13

“...27 Dokter Miep Dokter Miep Dokter Miep Dkter Miep Dkter Miep Dkter Miep Dkter Miep Dokter Miep Dkter Miep Dokter Miep (Nan ta sinta. Dokter Marchena trei su eskritorio, Miep dilanti dokter riba e stul pa pa-sint) : Ta nt manera amor a changa fangu tur hende riba e isla solitario aki di nos. : Anto sin mash eksito. : Morl i Cijntje namora di Adela. Clementina di Morl. Miep di Cijntje i Adela di.... : Adela di ken? Min por papia. Si Seora Darault tende e ta dal abou morto. Ta un kos asina fatal anto? Kos kurioso ta, ku Seora Darault sa, pero no ke admit ni pa su mes. : Pero ta ken anto? : Zebedeus Sili! : Un yu djaf! : Miep krda si ku Zebedeus su kol ta hopi kla. Tin mash hende, basta mas skur ku ne ku ta pasa bei pai bela pa spa. : Ademas e ta un ynkuman mash kulto ku a studia arte, siensia i poltika. : Anto na kapitalnan di Oropa i Merka! : Nos lo no por promov (hesto) hasi spa? : Esei lo bia ta pusibel, si no fuera pa un otro defekto teribel... : Defekto? (Dokter Marchena ta murmura...”
14

“...tabata un kabes di tiger mi dilanti. Wowo di tiger tabata klabami ku mirada lastimoso anto alabes kruel. Un soo espantoso! E orei ma realisa ku tabata un tiger par kla pa salta. Un momentu pa otro e por plchami, tritu-rami den su garanan. Shon Graciela lo a dal un gritu lanta. Un zonidu strau a spiertami nt prome ma tende Shon Graciela yamami. : Tende, Clementina, bo ta kere Frans Cijntje lo hasi nos dau awor ku Shon Adela ta prefera Seor Morl? Seor Cijntje mi no konose. Tende yu, na bo manera di papia ta parse ku Seor Morl si ta un di bo amigunan ntimo. Min konose Seor Morl tampoko. (Un silensio, mientras e ta keda weta ront) Bo por kompronde pakiko nan a tarda tantu? (E ta mira riba su oloshi) Ya diesdosor a bati. (Ta hari un poko tmido) Si, Shon Graciela, pero...”
15

“...na piano i ta kuminsa toka, of mih dicho habraka un noktumo di Chopin. Djis e ta stop, i ta kuminsa kana bai bini den sala) Nan mester tata bek dia grandi kaba, basta n ta un desgrasia a sosode? Ai no, Shon Graciela, nada no a pasa. Ta sine di nuebor nan a bai i esei no ta kaba prom ku diesunor. Kaba ora nan a sali ku intenshon di bini kas, nan a ripara ku ta luna yen, e or ei nan a drenta outo bai dal un bulta pa gosa luna. : Tende, bo ta papia manera hende ku ekspe-riensha. No tabata nan intenshon di keiru largu. Ta parse ku loke e muchaki ta papia tin dbel men. Nan no a men di yega kas te lat, pero den esei nan a haa fltayer i Shon Arthur mester a trok. Of gasolin a kaba na kaminda of radietor a kuminsa lk i hinter e outo a pega kandela. Wl...”
16

“...tur preparatibo pa respsi di kompromiso. Bon nochi, Shon Graciela. : Ai, mare ya ta dia.... ; (Ta drei) Kon Shon Graciela di? : Mi ke men pe fiesta di kompromiso. Si Shon Graciela, mare ya ta dia.......(Clementina ta sali bai) : (Pensativa) Inosensha tin ora ta duna impreshon di ambigwedat. Tantan... ta kon diabel e tanta ei tabata yama atrobe? E solterona bieu... Tantan Gloria, asina mes, tantan Gloria. Ora hende ten-de papia, bo ta kere ta un hasido di brua, un lobo den kueru di kam, anto e tabata inosente manera un lamchi. Aunke min por wanta hende ku ta kana papia den nan mes. Ta koi chocho, koi behes.... inbiemo di bida.... Aki na Krsou un tiki inbiemo lo kai bon... (E ta bai sinta na piano i ta bolbe kuminsa toka e noktumo di Chopin, e bi aki e no ta habrake tantu) : (Ta kore drenta) E ta sinta na yapon ta toka Chopin. Sigur lo bo tabata ansh Mams. : Tende mi yu dushi, skucha bon kiko mi tei bisa-bo... Es ku no respeta kustumber, ta kaba malu. : Kiko esei ke men? : Ku bo ta sali bai...”
17

“...mi preshon subi. (E ta kai sinta den un stul) No inkietabo mams. Mi tatin lastima di Cijntje, pesei ma komplase. Esaki no tabata un kinipi wowo di Maria Magdalena, sino yudansa di bon samaritano. : Ma arma mi mes kontra tekniko di veikulo moderno, aw mi ta wbrdu bombardia ku parbola di santa Skritura. Mi ta rindi Adela. Kontami kiko ta pasando. Si bo ke bo por bai buska un djus den frigider. A bini di pera mash dushi a we. : Danki, awor aki no. A pas asina: antayera Cijntje a yamami. E ker a papia ku mi pa ultimo bi. Ma bis ku no tin men, ku mi no ta merese su afekto, i ku ya mi desishon ta tum. : Mi ta mir: e ta tee su proa prezu ku su mirada penetrante, presis un tiger! : Kon bo di? : Nada, sigui. Kiko a pasa e orei? : Ma turn aden i nos a palabr pa sali awe nochi. : Pero bon bisami nada. : Maginabo si ma bisabo. Lo a kousa un babel. Min konta Arthur tampoko. : Esei mi por kompronde. Komo hmber di honor, manera e ta konos di ta, le la desaprob semehante paso di su prometida altamente...”
18

“...mta.... nunka! : Esei Frans Cijntje sa mes bon ku bo ku mi. E ker a huza e franse blum komo fantasia poetiko pero e venenu mes lo no a keda atras. : Anto tur esei el a kontabo segn boso ta keiru den luna kl. : El a konta ademas ku e lo no a kore risku di kai den man di hues, ya ku tur sospecha la kai riba Clementina. : Riba Clementina? : Bo no ta bai nenga ku tatin un relashon tempestuoso entre e kariosa Clementina ku e Arthur kaprichoso? : Keremi Adela, esei ta koi mala lenga. Awe nochi mes ma papia ku e yu ei, e ta inosente. Ta Cijntje a inbenta e kuenta ei. Dokter Marchena ku mi a propagu ten nos ker a sostene kandidatura dje komershante. : (Ta bira plido) Mams, mi ta sinti mi kabes ta bira. E ta bira... (E ta kai drumi riba e kanap, sera wowo anto hasi manera ku e ke saka) : Mi yu ta ki bo ta sinti, ba kome of bebe algu ku por a kai pis na bo stoma? : No ku mi sa. Uniku kos te chukulati i e shampaa ku Cijntje tatin den outo. : (Ta kore bai teiefon i ta drei un number. E ta skucha) Kon...”
19

“...ta manitika, ku ta riba felisidat di nos yu adora so nos por pensa. Dispensami. Ma kompronde Shon Gracie... (Ku enfsis i kasi rabia) Mi tambe tin mi bida. Sea pa loke sea mi tin e si. Anto e Dkter Marchena klapchi ei... O, min ta sa ku Shon Graciela sa uza sorti palabasina. E Dkter Marchena ei di, ku Adela ta para na drempi di bida, ku klki na boka. Wl ami por ta para na drempi di morto, pero mi tambe tin mi klki, anto yen! Shon Graciela no meste kupa ku loke Dkter Marchena papia. Nan ta bisa ku ltimamente e ta papia un kos pa otro. Ken por sa kua klki ta kontene mas venenu? Esta idea Shon Graciela. Idea? Tende, pa malu ku un idea por ta, realidat...”
20

“...39 Clementina Seora Clementina Seora Clementina Seora Clementina Seora Clementina Seora Clementina Seora Clementina : Seora Clementina : Seora : Bon Shon Graciela, lo mi no papia riba. : Tende ata, hala bin sinta un tiki mas seka. Sino mi tin ku papia muchu duru, i e orei Adela ta kapas di lanta. (Ta hala seka) Si, mih e keda na soo. Sino djis e ta kuminsa dale ke dale riba Cijntje ku Morl, te hasi hende bira kns. Mih e keda na soo. Tende. Ya henter siman e kos ei ta molestiami. Min por drumi, mi ta keda bltu bltu te ku porfin mi disidi di turna mitar tablt di sekonal. Esei si ta yuda bon! Ai, sigur lo tin tablt mih, pero e por pasa. Kontal ke ta yuda. Ke desir, e ta yuda i tg en ta yuda. Pasobra apenas mi ta pega soo, ku un asombro tremendo ta podera di mi. Mi ta mira kon kortinanan ta bai habriendo poko poko; meskos ku den teater-nan grandi na otro parti mundu. (Ansh) Anto ki ta sosode e orei? Skucha bon Clementina. Mi ta mira un sala enorme ku mash shandili di hopi brasa. Den dje sala...”