|
|
|
1 |
 |
“...KENSHI
Kende por corta un buracoe aaina grani den un tarheta postal, koe
el poi pasa su cabez den dj ?
J^olixcioii.
Bo ta cohe un carta postal usa, un carta di baraha tambe
por sirbi. Marca coe potlood un streepi a-b i corta e streepi
a-b coe sambechi, mescos koe e figura l ta munstra :
Fig. 1.
a ..... ----------------- b
Despues bo ta dbla henter e tarheta riba e streepi a-b
corta. Caba bo ta marca coe potlood un cantidad di streepi,
manera figura 2 ta munstra. Mira bon pa cada bez un
streepi ta pega ariba i otro abao. Corta e streepinan coe
sker for di ariba of for di abao, segun figura 2 ta munstra.
Fig. 2.
Habri e tarheta awor coe masha cuidao i lo bo mira koe
e buracoe ta basta grandi, pa bo cabez pasa den dje. Redaccion....”
|
|
2 |
 |
“...hende. Atardi ora el a
coempra hopi dtaochorla pa su muher
i jioenan, el a mira den un tienda
un boenita worst. Cordando di legra
su muher, el a coempr i a lor den
su lensoe.
Promer di sali foi Punda, el a mi-
ra un shap i coma el tabatin sed, el
a drenta i pidi un bit ter di dos pla-
ca* i a triet toer hende koe tabata
den e shap tambe.
Es bitter ai a smaak bon i el a
pidi un mas. Alatin nos homber su
cabez a coeminza bin, el a cologa
su worst na lomba pega
son jo. Den e shap ai tabatin algun
hende di bon bid; i un di nan, fri-
fidor di mas gramli die: Di poersi
nos no a come main' j. es homber
ai ta fma, larga nos asa su worst,
coempra pam i com. dra e spierta.
lo e busk i ora el a busca basta,
nos mes lo cont es gracia i sigur
lo e hari.
Mientras e worst tabata asa, nan
a legra, figurando ki cara stranjo lo
nan mira.
Ora nos coenukero a spierta foi
sonjo, el a bira su cabez i el a falta
su worst. Awor bam busca, ma mien-
tra e ta busk, el a ripara...”
|
|
3 |
 |
“...Boso sabi ta kico un Sacriflcio tat
Un Sacriflcio ta un cos. koe bende
ta ofrece na Dios pa reconoc pa
su Donjo i Senjor, pa kibramentoe
trocamentoe dj cos.
Lo mi splica es palabranan.
Foi tempos Dios a cria muudoe
semper bende a haci sacriflcionan
na Dios. Boso toer sabi historia di
Abel i Kain. Abel, koe tabata bon.
hende, a ofrece na Dios bestia di
mas bon di su coral. Kain koe ta-
bata mal hende, a ofrece fruta di
mas maloe di su coenucoe.
Nan a boeta nan na un altar tra-
h di pida paloe, a pega nan na
candela, i pasobra sacriflcio di Abel
tabata gustoso na Dios, huma di
su Sacriflcio a subi na cieloe, pero
huma di sacriflcio di Kain a kecia
abao, pasobra Dios no tabatin gus-
toe den dj.
Es historia ta sinja nos dos cos.
lo. Koe tabatin dos sorto di Sacri-
ficio esta Sacriflcio Sangriente, manera
di Abel, Koe a mata un bestia, i 8acri-
ficio insangriente, manera di Kain koe a
ofrece fruta di tera.
2o. Koe nan a kima e cosnan i
asina a kibra nan. Pa esai nan a
reconoce Dios pa Donjo di...”
|
|
4 |
 |
“...chiki-
toe riba su braza. E mucha a pone
su cabez cansA coe su cara inocen-
te i su cabei blancoe largoe droemi
riba schouder dj homber balente,
i cada bez, segun koe e homber ta-
bata camna, e tabata moef poco.
Nan curpa cansA tabata moenstra,
koe nan a camna ja hopi ora caba.
Sin papia nada nan tabata sigui
nan camina, te ora e mucha mas
grandi a coeminza keha hamber.
Lo mi doena bo di come, Dank-
mar," su tata a bis, asina koe
nos haja un lugar oeuda nos por
pasa anochi. An to nos criarnan por
pega candela i mi mes lo bai busca
cualkier bestia, pa nos hanja di
come.
Nos no tai ainda ? Mi ta moeri
hamber, mi tata, promer no hanja
coeminda e mucha a keha coe un
tono penoso.
E tata tabata buscaainda pala-
branan di consuelo p trankiliza su
jioe, ora di ripiente un gritoe alegre
a sali foi den paloenan i e criar di
mas hoben, koe a kita foi otronan
sin koe nan a ripara, a sali foi
mondi. El a hiza su mAn i a moen
stra un pida boenita di honig du-
shi, koe e! a hanja.
Maestro, doena esaki na...”
|
|
5 |
 |
“...e maestro a sigui flea ketoe
i a moenstra su aprobacion pa ba-
ha cabez. Anto e tabata pasa su
mftn riba su frenta, manera despues
di un pensamentoe profundo i e dici:
Bon, larga keda asina; bai busca
Garo coe muchanan i trece nan aki.
Asina pronto posibel e hoben a
bai cumpli coe mando di su maestro.
I ora e dos criar, cada un coe un
mucha riba su lomba, a jega, nan
maestro i shon tabata para ainda
riba muraja, profundizd den inirada
di es escena grandioso.
Awor el a baha i a bai contra
nan.
Pega candela, e dici, i percura
pa un bon lugar di droemi. Mi ta
sali pa mi mira, koe mi por mata
cualkier bestia di come. I el a bai
i a drenta mondi coe su lanza largoe
den su m&n.
Apena un mei ora a pasa, koe el
a bolbe coe un binar riba su schou-
der balente. Riba un piedra denter
di muraja candela tabata cende ca-
ba, un monton di paloe tabata pa-
ra banda di dj.
Pronto nan a asa e carni i taba-
ta come coe smaak, mientras nan
tabata kita nan sed coe awa for di
fuente aibanda.
IJ. PeQ JBosqtie...”
|
|
6 |
 |
“...mata hopi di nan. Un otro
tera, den di e rionan di Rhin i Main, oenda ya foi hopi anja religion
cristian i coestumbernan cristian tabata reina, el a abri pa edestera-
donan, koe tabatin di bandona nan patria.
Den di e bombernan mas soberbe i obstin tabata Wolfebt, un
hefe ricoe i nobel di pueblo, i amigo intimo di Wittekind. Den es lucba
largoe i sangriente el a perde toer loke e tabatin i ora porfin es eher-
cito di Carlo Magno tabata rondea es pais, cabando coe toer cos, su
cas i coenucoe a pega candela, mientras toer su bestia a plama. Pa
motiboe di un huimentoe purd su muher i su jioe di mas chikitoe a
moeri, mientras e mes tabata bringa banda di Wittekind den eherci-
to di Sahonnan. Di toer su criarnan dos sol a keda fiel ne den su
desgracia: Gero i Eckbert, tata i jioe. Nan a scapa su dos jioe horn-
ber, Dankmar i Winfred, i a hiba nan na palauio di emperador na At-
tigny, oenda Wittekind, koe a comberti milagrosamente, a jama toer
su nobelnan huntoe, pa nan soemete nan na es emperador...”
|
|
7 |
 |
“...bon
liso, basha awa aden, mitar jen mes
ta basta. Cohe un pidacita papel,
manera e figura ta moenstra. Tapa
e glas coe e papel. Caba bo ta pri-
mi bo man plat riba e papel. Mien-
tras bo ta tene bo man primi contra
e papel, bo ta bira e glas lib ma-
nera e figura ta indica. Awor bo
kita poco poco bo man foi e papel.
E papel ta keda peg contra e glas,
ni un gota ta awa ta cai foi dj,
basta bo ta tene e glas sin sagudi.
Bo por haci e kenshi mas gracio-
sa, si bo ta bisa un rnucha, koe e
papel ta pega duroe koe hende no
por kit foi e glas. Bo ta tene e
glas haltoe na laria. Si e rnucha lo risca di kita e papel, sigur e
awa ta| muh Jbon muh&. Pa consol, bo por bis: Berde, bo tin bon
forza. Min corda, koe bo por a kit. . . .
Mester bisa tambe, koe si e papel a chupa hopi awa, asma koe te
abao el ta toer muh, dj mes el ta kita cai. Pesai e papel no mester
ta diki ni molli, sino el ta muha unbez. Tampoco no mester toema
papel rnucha grandi. Esun dje figura ta bon, mehor corta su cuater
1 iast
...”
|
|
8 |
 |
“...182
Un otro kenshi koe glas di awa.
aai
Cobe un tajor hundoe jen coe awa. Si bo ta boeta un glas di
bebe booa abao den e awa, bo ta mira koe casi nada di awa ta drenta
den e glas. Com bo mester haci,
pa e glas ta jen mas of menos mi-
tar coe awa ? Mash lih. Bo ta
toemb un pida papel, di grandeza
di un cuarto di promer pagina di
La Om, machik 4m poco, hink den
fondo di e glas. Tene e glas, boca
abao, cende e papel coe lucifer. Ora
e vlam ta pega bon na e papel, bo
ta boeta e glas, boca abao, coe e papel
na candela den dje, lM-lih, den e
awa.
Bo ta mira awor, koe hopi di awa
ta trek den e glas, te jena casi su
mitar.
Pakico ta socede asina ?
E vlam a haci e air, koe ta den
e glas, cajenta i sali. E air, koe ta
primi afor riba e awa den tajor, ta
manda e awa den e glas. Si bo logra
di saca toer air for di glas, e awa
mester subi den e glas te ariba den
6u fondo.
Un Zapat.
Un zapat, pa hala atencion di hende riba su winkel, a boeta ri-
ba porta un borchi coe e palabra : Hospital pa Zapatoe...”
|
|
9 |
 |
“... i toer su careda verti-
cal 24; i 7X24 ta mescos coe
8X21 ==168. Kende por boeta awor
toer e piedranan na careda di 4
piedra, asina koe toer ta doena
semper un mes numero?
Un otro kenshi coe wega di
Domino. .Boeta toer piedra boca
abao riba mesa, bruha nan bon bru-
ha den otro. Ami ta sali foi kam-
ber. Ora mi ta para afor, bo mes-
ter boeta toer piedra koe tin cerca
otro, mescos koe bo sa haci ora
bo ta hunga domino, es decir
2 contra 2; 4 contra 4; 5 contra 5 etc. Ora bo caba di boeta toer pega coe
otro, lo mi bisa bo, promer mi bolbe drenta den kamber, ta cual ta edos
cijfer koe ta para na cada banda.
Com mi por sabi esai ? Scucha bon, ma no conta ningun otro hende,
pasobra ta un triki. Na ora koe mi ta juda bo di bruha toer e piedranan ri-
ba mesa, mi ta cohe na scondir un afor bai coen. Esun koe mi'tin den mi
man ta indica mi, cual dos cijfer ta sobra, pesai si
mi bai coe esun piedra di e figura aki, anto 5 i 6
mester sobra na cantoe. Ma percura bon di NO kita
dobbel afor p. e. no...”
|
|
|