|
|
|
1 |
 |
“...a caba, nos
ta hanja atrob un largoe asina?
Pader a puntra nos for di ki dia,
si nos ta stima e wega di-dam:
Ami no, Pader, i mi ta kere otro
mucha-muhernan tampoco; nos no
ta conoce e wega. Loke nos ta gus-
ta mas tantoe, ta e kensht coe pa-
loe di lucifer, etc.
Wega koe nos por poerba dia
Domingo, charada, coi busca, cos
pa corda etc. Pader s&, tin tres
mucha di nos scool, koe tin toer
nan 28 numero.
Tini koe a drenta den Ala Blan-
ca" numa, ora Pader a combida mu-
chanan pa drenta adeo ; nan a coe-
minza coe No 20.
AlguD a perde dos tres numero
i nan ta keda awor mashA nani-
shi largoe. Nos tres a trece nos
blaadtjinan caba pa Soeur, koe lo tin
bondad di manda nan na coemin-
zamentoe di anja nobo. Despensa
nos reverende Pader, si tin algun
blaadtji acerca koe ta poco sushi.
Otro anja lo mi keda mas pru-
dente. Soeur a conseha mucha-
nan koe ta kita scool, di sigui
leza Ala Blanca, i fuera algun,
koe ta bai foi tera koe ta bai
biba na coenucoe, toer ta keda aden.
Awor Pader, mi no sft...”
|
|
2 |
 |
“...Maria Nifio Hesus a sinta
riba dje, dia S. Hose mester hui coe nan na Egipto. 6. Caha
di morto. 7. Si hende ta kita su dos handschoen, el ta keda
coe 10 dede, mask el a kita 10 dede afor. 8. Palomba di area
di No. 9. Pruha ta pretoe, pasobra semper el mester bisti
rouw, pa un di su famia koe nan a mata- 10. 7 jioe, esta 6
homber i un muher.
s
Charada.
1. Ki animal ta wesoe pafor, carni paden ? Guiiiermo santini
2. Tres bez diez-ocho ta 315,333. Di com? e van uyibrecht
3. Pakico Eva a morde pida for dje appel ? p a simon
4. Mi no por mira, ni tende, min sa leza ni scirbi, mi
no tin boca tampoco. Sin pia mi ta camna toer camina
instrui i diberti hende. Kende mi ta ? r. Hasseimeiyer
5. Kende por scirbi Amsterdam coe 7 letter ? a servage
6. Kico ta carga corona i el no ta rey, scama sin koe
el ta piscar ? Manuel Palm
7. n tata, mama i dos jioe mester pasa un rioe anchoe, i
no tin un otro judanza. sino un ponchi koe no por carga
mas koe 150 liber. Pero e tata. i mama ta pisa cada un
150 liber i...”
|
|
3 |
 |
“...8
Ma percura bon bo no toema e mes numero, ma un otro
basta koe ta di tres cijfer. Bon, awor.bb ta kita e mas
chikitoe for di mas grandi. Di es sobra di e som mester
cambia tambe e promer i e ultimo numero. Anto dos dife-
rente numero, esta e sobra i e otro numero cambia bo mester
conta huntoe. Bon. Sin mi sabi cual numero cada mucha
a pensa, toch lo mi bisa otro siman na cada un kico ta pro-
ducto di su ultimo som.
- Rectecclon
10. Ki sorto di bela ta cende mas largoe (si toer dos ta
na principio mes largoe) bela di was di altar, of bela di
permacet? Redaccion
UN KENSHI
Kende por corta un buracoe aaina grani den un tarheta postal, koe
el poi pasa su cabez den dj ?
J^olixcioii.
Bo ta cohe un carta postal usa, un carta di baraha tambe
por sirbi. Marca coe potlood un streepi a-b i corta e streepi
a-b coe sambechi, mescos koe e figura l ta munstra :
Fig. 1.
a ..... ----------------- b
Despues bo ta dbla henter e tarheta riba e streepi a-b
corta. Caba bo ta marca coe potlood un cantidad di...”
|
|
4 |
 |
“...CA
; DEDICA NA NOS HUBENTUD.
21 Jan. ALA BLANCA TA SALI CADA DOS SEMAN. 1914
HH 9 rH 8 fiy i NA Imprenta di Vicariato. ^
Promer S. Comunion di un martir cbikitoe.
Un misionero tabata hacieodo su
oracion na rodfa dilanti di altar den
su misa chikitoe. Hopi anja caba el
tabata biba separA di su patria i
familia, desconocfi bandonA ditoerpa
dedik benteramente na es pober hen
denan di Africa Central Sinembargo,
no tabata es sacrificionan ai koe taba-
ta haci tristoe den es momentoei kita
su Animo, pasobi a lo el tabata dis-
puesto pa sacrifica basta su bida
mes pa scapa un alma bandonA.
Ma tabata es poco frutanan coe
cual el tabata mira te ainda toer
su esfuerzonau bendiclonA.
Ta kico tabata taltu ainda na su
trabao, su lAgrima i oracion, pa
haci es coenucoe secoe produci fru ta
mas abundante ?
* # *
Di ripiente el tabata strobA den
su meditation silencioso pa un bati-
mentoe purA na porta di misa. El
a bai pa habri porta i tabata pun-
tra coe un boz oprimi:
Ta kende t aji ?
Ta...”
|
|
5 |
 |
“...bin predica
un religion stranjo aki. Ta bo podi-
ser ta es miserabel ?
Ta mi, es sacerdote a bisa su-
mecido manera su Mastro dibino,
koe a pon boluntariamente den po
der di su enemigoenan i toer tabata
grita jeu di furia infernal: Ual
mata Dal mata I
Samo chikitoe a coeminza grita
mas duroe koe es hendenan : Tata!
mi tambe kier moeri cue Pader 1
Coe rabia un di es troepa a ranca
mucha i pusha su sabla den es
pechoe inocente. Anto el a cohe tira
mucha agonizante un banda, i el
a bai cerca su otro companjeronan,
koe tabata hubila di alegrfa, paso-
bra un di nan a dal es sacerdote
nn moketa riba su cabez, koe el a
cai casi morto na suela.
Bao di es hbilo, es* b&rbaronan
a sigui bai mas leuw, contentoe, koe
portin nan por a refresca nan ven-
ganza.
* #
Apesar di e maltrato cruel, e dos
victima no tabata morto ainda.
Poco-poco e Pader a biui na su
conocementoe i ki contentoe el ta
bata, ora el a sinti koe S. Sacra-
mentoe tabata sosegA riba su pe-
choe Es ora ai el a cord a riba e po-
ber...”
|
|
6 |
 |
“...hanja sabi unbez, koe Sacerdote ta
carga Mahestad. Bo ta mir camna
coe mashd respet, el ta bisti stola
blancoe na su garganta. Kico bo
ta haci pa munstra bo respet na
dibino Salbador, koe ta pasa awor
den camina ? No ta claro, koe na
e momentoe bo mester comporta bo
coe mes debocion, koe si bo ta han-
ja bo den misa. Hesus ta pasa den
camina. Pues bien. Ora Sacerdote ta
bai hiba Mahestad pa un enfermo,
si bo ta mira Sacerdote bisti e stola
blancoe na su garganta, mes ora
bo mester stop toer wega, kita bo
sombr, keda na silencio. Si na e
lugar bo no por hinca rodfa, alo-
menos bai para na kantoe di cami-
na, bahando bo cabez te na mo-
mentoe koe Sacerdote. of mehor te
Hesus a pasa caba. Si ta na bo
cas mes Sacerdote ta bini coe S.
Gomunion, para anto den porta pa
bo waak binimentoe di Pader. Si
bo ta mir jega, cende lih bela ri
ba mesa den cuarto di enfermo. Ca-
ba bai hinca rodfa banda di porta
coe un bela cend den bo m.n, i
ora Sat erdote a drenta, lamanta i
compauja Sacerdote cargando He-...”
|
|
7 |
 |
“...mesa.
Janchi: Si, frater.
Maestro: Bo roeman Maria ta come un di nan, caba el ta bai.
Janchi: Ma. sigur frater no conoce mi roeman Maria, mi
sa sigur koe e no ta bai, promer koe el a come toer tres.
Maestro: Ma si bo mama ta keda cerca dje i bis koe
ta un sol e mester come.
Janchi: Frater sabi, mama no ta na cas. Te otro majan
e ta bolbe.
Maestro ta perde pasenshi: Janchi, bam weita, ta delaatste
bez; si bo no ta responde mas drechi, bo ta keda scool. Si tin
tres appel riba mesa, i bo roeman Maria ta come un, ta
cuantoe lo sobra ?
Janchi: Ni un, frater, pasobra mi mes lo come toer tres.
Maestro: Scool a caba, toer mucha por bai cas, Janchi
ta keda scool.
Car ter 05 Te otro biaha Emilio Da velaar ta hanja
contesta riba su -carta.
Redaccion....”
|
|
8 |
 |
“...@§@M MSB*.
=5a
7=Tr
r.y;a:gmi.Y.avmig.-imi
ii ifmuiumi
SJSB
JB/i
Solucion di Charada
1. Kreeft. 3. Pasobra el no tabatin cuchioe pa oorta pida
2 XVIII afor. 4. a m 6. Anasa. 7. Promer
3 P s dos mucha ta bai. Un ta
315,333 * o % bolbe coe ponehi, Awor
tata solta bai coe ponehi i e otro mucha sol, koe a keda
aja-banda ta bolbe coen. Anto e dos mucha ta bai coe
ponehi, esun ta keda i otro ta bolbe coe ponehi. Awor mama
sol ta bai, i e otro mucha ta bolbe trece e ponehi. Por
ultimo e dos mucha huntoe ta bai. I anto henter e famia
ta complete na e otro banda di rioe. 8. Theebladchi.
9. Producta ta 1089. 10 Ni un di dos sorto di bela ta
cende mas largoe, pasobra toer dos ta bira mas corticoe ora
nan ta cende.
Charada.
1. Kende por scirbi cincoe dia di seman sin menta nom-
ber di dia. Bedaccion
2. Kende nos ta mira toer dia, rey i emperadornan ta
mir poco bez, Dios ta mira nunca. , idem
3. Kende por scirbi 67 coe 4 cijfer ?
4. Mi tin un canica di koffie. El ta toer bashl I toch
tin cos aden...”
|
|
9 |
 |
“...morto. E
ta resurreccion i bida.
Apena Papa Stefano a caba di pa-
pia es palabra, koe soldAnan di em-
perador ta corre drenta, tacairiba
dj i ta mat na pia di altar. Anto
nan ta. corre bai trobe 1 ta larga
cristiannan den gran sustoe itristeza.
Den muebauan, koe tabata sirbi
misa di Papa, tabatin un miicba,
jamA Tarcisio, di un famia mashA
nobel. E tabata mashA bon mueba,
mashA deboto, coe coerazon puroe
manera di un angel.
Su siguiente dia Cristiannan taba
ta bini huntoe atrobe pa consulta
coe otro, di ki manera lo nau por
trece Mahestad pa S. Pancracio i su
companjeronao, koe tabata cerA den
prison, i koe tabata condenA caba
pa moeri. Pues ta den SSo. Sacra-
mento e heronan di nos santa f
a banja e forza pa wanta martirio
di mas cruel i pa moeri pa Hesu$
coe' tantoe legria. Tabata un em-
press mashA peligroso, como soldA-
nan tabata warda prison di dia i
anochi i nan tabata waak coe ma-
shA zelo pa cobe sacerdotenan. Pa-
sobra nan tabata corda asina : Si
nos ta logra di cobe toer sacerdote...”
|
|
10 |
 |
“...di
,,Ala Blanca,
Na nomber di algun amigoe mi
ta larga pidi Bo, si Bo por ta
asina bon di sigui coe Problema di
Dam. Algun be* a bini un problema
trababoso, anto nos no por a saca
su solucion. Por ebemplo: esun di
de laatste biaba tabata asina tra-
bahoso, koe nos no por a manda
su solucion; ma promer koe esai,
cuantoe be* nos no sA manda so-
lucion, casi toer biaba nos ta manda
bon solucion; ma toer biaba no ta
lecbi dushi, tin biaba ta kalmeki,'
no biaha podiser e ta facil, nos ta
sak un-be*; otro biaba nos no tin
tempoe, asina ta bira koe nos ta
lubida i ta keda sin mand, i Re-
dactor, keriendo koe ta gusta nos
no ta gust, ta fada i ta keda sin
boet mas. No fada, animo atrobe,
no fada.
Mucha-muhernan ta pidi pa no
pon, ma nos koe ta mucha-hom-
jber serio, mucha di Pader Jansen,
ta larga pidi pa bolbe boet atrobe.
Dank! pa molester.
Adios.
Na nomber di algun amigoe
Emilio Davelaar.
Cerr Altena No. 9.
Curasao 12 Enero 1913.
Contesta di Redactor.
Pues, awor koe a bini un pidimentoe serio...”
|
|
11 |
 |
“...aki: Mas-
tro a sinja nos koe dia domingo
hende mester bai misa. Ei a bisa,
koe hende tin obligacion estricto, di
cumpli exactamente coe mandamen-
toehan di Dios, i un di nan ta di
tantiflca fiestanan. Si mi ta keda sin
bai, sigur mastro lo rabia.
Mucha, bo e& kico, Bo mastro
ta bobo, di kere koe tin Bios. Ma-
jan mi ta bai cerca dje pa tah p
stop-di sinja bo coi loco asina.
E mucha a keda ketoe, el a pen
sa un ratoe, caba el a puntra su
papa:
Anto papa ta bai taha mas-
tro tambe di sinja mi e otro man-
damentoe tambe, koe ta manda mi:
Honra bo tata i bo mama ?
E tata a keda babuca, ora el a
tende e prehunta, koe el no a spe-
ra. Avror ta librepensador a keda ke-
toe i pensativo. Caba awa a bini
den su wowo, el a braza su jioe i
biss
Mi jioe, bai misa, i sinja bon
di bocta toer e mandamentoe, koe
mastro ta sinja bo, na practico.
Ai, cuantoe tata implo i enemi-
goe di religion lo comberti, si nan
poenan inocente lo contesta nan di
mes manera.
Muchanan premid:
Fuera e muchanan di scool, koe...”
|
|
12 |
 |
“...24
E producto aki 8623 muchanau mester bisa mi. Anto lo mi doena
unbez e solucion. Ta eom mi por saiii for di e producto 8623 toetf
cos di e ringehi ? Scucha. Sta bisa rmda, mi ta kita for di e producto
8623 na secreto 3500 afor.
3500
5123. E ultimo producto 5123 ta sin ja mi, koe su promer cijfer (5) ta
lugar di e muchn, di dos (1) ta su man robes, di tres (2) ta su dede
di dos, di cuater (3) ta abao (3) na su dede.
Boenita, no ? Corda boD, ora boso tambe kier repiti e kensbi ai, e
cijfer di hrgar, dl man, di dede, por troca, pero e otro cijfer di mul-
tiplica i di boeta acerca ta keda semper meseos. Tambe e ultimo cijfer
3500 pa kita na secret afor,' no ta troca tampoco.
Charada.
Dios
shon amo rico
criar catiboe pober
Constanclo i Lucio Mendes
2. Ki stad di Holanda hende por scirbi asina :
50 e I (499 + 1) & H l Manual Palm
3, Ki diferencia tin den un baca i bendedor di lechi?
Johan Hudson
4. Com nos por haoi biahe mas barata foi Curasao na
Amsterdam ? Johan Hudson
5. Ki ora chogogo ta...”
|
|
13 |
 |
“...tan amabel i suave, kier
a hib coene, pe toema parti na
un fiesta. Ma Tarcisio dici coene:
Ta duel mi, ma min por drenta
coe senjora su 'deseo. Mi tin di haci
un cos mash& importante. I maske
cuantoe e senjora a insisti i a pidi,
el a sigui su camina.
Caba di sali foi stad, e tabata con
tra coe algun mueha di su edad,
koe tabata hunga coe otro. Nan ta
jam pe bin bunga coe nan, nan ta
rondon i kier lastr coe forza. Ma
Tarcisio ta scapa foi nan m&n i ta
sigui corre mashd liher. Esai no a
larga di hala atencion di algun pa>
gauo, koe tabatin mash& odio con-
tra cristiannan. Mirando e mueha
corre bai asina liher, coe su m&n
riba su pecho, nan dici coe otro :
Mira, sigur ta un mueha cristian,...”
|
|
14 |
 |
“...26
koe ta hiba relikinan di ud of otro
morto.
Nan ta bai pone nan su dilanti pa
na etrob di sigui sucamiuainan
ta puntr pe bisa Dan, takiko e ta
hiba ai. Tarcisio no ta responde na-
da. Anto nan ta coemioza rauca su
panja i kier kita su mftn foi bu pe
cho. Pero enbano. Paree e muena
tin un forza mas koe humano. Ra-
biS dj resisteucia, nan ta menaza
Tarcisio coe morto, ei e no ta moen-
stra nan unbes loke e ta econde.
Ma Tarcisio ta alza su wowo na cie
loe, i primiendo Curpa adorabel di
Hesue riba su coerazon, e ta ofrece
na Dios sacrificio di su bida, promer
di entrega e tesoro celestial, koe sa-
cerdote a confi, na ineulto i bof on
di paganonsn.
Anto nan ta dal un sl& terribel
riba su cabez, despues un otro, i nan
ta sigui maltrat te ora e ta cai
abao toer na sanger. Pero semper
Tarcisio ta tene su manoe riba su
pecho.
E ora ai nan ta tira nan riba dj
i ta saca nnn braza pa ranca afor
loke e ta sonde bao di su panja.
Ma mes ora nan ta sinti un m&n
fuerte i duroe cai riba nan. Un ofi
cial...”
|
|
15 |
 |
“...I a caba pa
boso, tabatin veneno den e worst ai,
mi a busk pa via di raton i dja-
canan, koe mi tin den mageteina. No
ta posibel, koe un hude por figura
e mes sstado terribel di es hende-
nan; desesperacion a cohe nan coe-
rason, nan a bira razo i den nan
alteration un a tumba otro. Un di
nan tabata bebe aieta, otro lechi,
otro koffie curoe, asina tan toe koe
e por a guli. Dokter a bin], ma...-
nada Toer ta mira morto nan dilsn-
ti, nan tabata reconoc nan falta
i sinti duele di nan golosidad. Ma
awor nos coenukero a coeminza ha-
ri te s gud i i a bisa awor: Senjores,
no teme, mi worst no tabata falta
nada; solameute mi kier a paga boso
mal hecho. Si-netnbargo el por sirbi
boso pa uu KiS. Ora un hende ta ganja
otro, ma koe e la keda ketot, no por scapa
di ter ganjd tambe
Emilio Davelaar
Pietermaai....”
|
|
16 |
 |
“...Despues e mester ^conta 5 acerca.
E suma £ mester multiplica coe 50. Anto e ta pone nmero di su edad
acerca i porfln e ta kita 250 i bisa cuantoe ta sobra. E dos ultimo
cijfer ta bisa su edad, i e promer cijfer, di luna na cual el a nace. Por
ehemplo sobr ta 822. Esai ta niflca, koe e persona tin 22 anja i koe
el a nace na di 8 luna, esta na Augustus. Poerba numa.
NO CODICIA COS
E general frances Cherin sint na
cabai, tabata camna na cabez di
un trupa di sold riba un camina
peligrosa den ceroena di Spanja.
Gada bez el mester a coerasha e
soldnan, koe mester camna na pia,
i koe tabata morto can sa di e ca*
mina largoe. Un di e soldnan a
perde tantoe respet pa e General,
koe el a grita malcontentoe: Bo por
papia di tene animo, bo mes ta
sinta riba cabai pero ami poberci*
to mester bai coe pia. Mes ora
e General ta baha foi su cabai, i
a ofrece cortesmente na e sold pa
)l OTRO HENDE*
subi su cabai. E sold a hanja ri-
pra i a nenga. Pero awor e Ge-
neral a oblige Apenas e sold a
subi cabai dje...”
|
|
17 |
 |
“...sonjo caba, i bo ta tra
ba te asina laat. Di dia bo ta traba
semper asina duroe, bo no por gana
bo mantenecion mas sin traba ano
che tambe?
Senor Girolamo, bo tin raion,
baas Martini a contesta, mientras
el a kita su pecbi foi su cabez, loke
mi ta gana di dia coe mi trabao,
ta alcanza basta bon pa mantene-
cion. Fero Sefior Girolamo mester
sabi koe poco seman pas&, un ca-
lumqidad mash. grandi a pasa mi
bon amigoe Lzaro, un incendio a
kima su cas na cbinisbi. El a perde
toer toer cos, el ta falta awor cos
di mas necesario. Hende mester juda
su prbimo, no ? Wel, pesai mi ta
lamanta toer mainta dos ora mas
tempran, i anocbi mi ta bai droemi
dos ora mas laat, di manera koe
den un seman mi a gana dos dia
di trabao. Ganancia di es dos dia,
mi ta doena na mi pober amigoe
Lzaro. Mi no tin otro manera pa
jud. I e poco trabao di mas, no
ta haci mi nada.
Senor Girolamo su coerazon a ke
da mask conmovl riba e sintimen
toe caritativo di Martin. Pa bien
Martin, el dici, bo trato asina
bondadoso ta merece...”
|
|
18 |
 |
“...Sangriente di bestia koe nan a ma-
ta i kima ; insangriente di fruta, koe
nan a kima, di binja, koe nan a
basha afor na suela riba altar, di
censia, koe nan a kima etc.
Pero toer es sacriflcionan a caba,
dia Hesus a moeri riba cruz, i a
cumpli es sacriflcio dibino di su bida.
Pasobra toer es Sacriflcio di Tes-
tament Bieuw tabata figura di Sa-
criflcio di Testament Nobo, i taba-
ta .sinja pueblo di Dios, koe un dia
lo bini un Sacriflcio mas grandi i
mas sublime, un Sacriflcio dibino
mes, koe ta kita toer picar di mundoe.
Tan tem....”
|
|
19 |
 |
“...Solucion di Charada
1. Shon riba criar, amo riba catiboe, ricoe riba pober, Dios
riba toer. 2. Leiden. 3. Un baca tin lechi puroe, un ben-
dedor di lechi tin lechi batiza. 4. A riba mapa. 5. Ora el
ria.
7. Dos jioe-homber i dos jioe-
muher. 8. Pasobra el no a moeri
ainda* 9. Nada.
10. Bas + alt = basalt.
ta hiza es otro pia na
6. n
n y 1
e m m e r
N y m e g e
a n g n a
jet
n
Charada.
1. 2. Mi promer ripiti ta nomber
di un persona grandi i infalibe.
Mi tercero ripit toer hende tin of
tabatin; semper bo ta hanja mi
Enrique Torres. tercero i mi promer na scool.
Mi tercero i mi segundo bo ta hanja na Botica i mi conhunto
ta nomber di un stad hopi nombra Manuei Palm
3. Kico ta cai sin haci boroto i koe no ta kibra nunca?
Johan Hudson
4. Mi ta masM interesante i mi ta sirbi henter anja na
cas. Toer dia nan ta pluma mi i ora koe anja a caba, nan
ta tira mi af or,, manera nunca mi tabatin balor. Bisa mi
ta kende mi ta 1 Romulo Hasselmeyer
5. Ora un automobil ta bai rVestpunt, oenda...”
|
|
20 |
 |
“...man. Soeur a bisa, koe nan mester
priminti un cos, koe sigtir nan por
cumpli coen. I ningun promesa lo
haci Hesus mas contentoe, koe di
priminti E di ricibi E toer siman.
Ma, asina e mucha tabata sigui,
nos mester puntra nos confesor nos
mayor promer. Mi tabatin miedoe di
puntra mama, pasobra mama no sfi,
bai toer seman. Pastor di coe mi den
confesinario, sigur mi mester bai
toer seman. O mama, lo mi kier
haci esai coe gustoe.
Mientra e mucha tabata mira su
mama jen di speranza, esaki mester
a kita un l&gnma di contentoe.
Mi bon jioe, e dici, i a primi
su jioe na su coerazon, com feliz bo
ta haci mi; priminti Hesus, koe bo
i bo mama lo ricibi toer dia Do-
mingo i toer promer dia Biernes di
luna.
Coe alegria e mama a ripara, com
e tristeza riba cara di Maria a tro-
ca na alegria.
Com el a goza huntoe coe su jioe,
ora despues di Sta. Comunion, su
coerazon coe e di su jioe a pone un
dobbel promesa na pia di Hesus.
Const ancia Mendez.
DOENA Ml BO COERAZON.
Den Historia di Santa Iglesia nos
ta...”
|
|
|