1 |
 |
“...Anja 2. A n ui. 1.
lil i
AU Wl. N
V/ JL
IDEDICA NA NOS HUBENTUD.
Ijl 7" Jan. ALA BLANCA TA SALI CADA DOS SEMAN. 1014
Historla di My cbikltoe 11 Dios Saotoe.
XII
Nelly ta boela na Dios Santoe-
Dia pa dia Nelly su debocion pa
Santisima Euearietia a bira mas
graudi,
Un dia el a caba di ricibi, i hen-
ter dia el a keda droetni ketoe ke-
toe, sin moef su curpa, den adora
cion. Anochi a cera caba, koe Soeur
ta bai ruir. Ora e ta dobla su
curpa riba dj, Nelly dici coen;
O Mama, mi ta asina feliz, ma
papia coe Dios Santoe. Mientra
Nelly tabata papia e palabra, su
boz tabata tembla, su wowo taba-
ta brilja, su cara tabata luza di
un luz celestial, di manera koe Soeur
tabata corda den e mes : Enberdad,
e wowo a mira Dios. Un sonrisa
celestial tabata pinta su cara i rond
di su cama tabatin un olor di cencia.
Durante luna di Januari Nelly ta-
bata bai mas atras, ma e tabata
wanta su sufrimentoe coe pacenshi.
E pensamentoe sol koe e tabata
bai cerca Dios, tabata consol.
Nan a bis...”
|
|
2 |
 |
“...3
por toema bo cerca djE, mama, pro
mer bo a mendra bo i haci loke E
kier.
E merdia Nelly a canta diferente
cantica. El a jama Soeur i dici coen:
Mama com bo ta sinti bo awe?
Mashi bon, Nelly el a responde.
Ma bisa mi, Nelly a sigui, bo
no ta sinti bo mas cerca Dios San-
toe ? Ami si, mi ta sinti.
Dia Biernes e tabata asina debil,
koe nan a kere koe e tabata mor-
to caba.
Te dia Domingo el a keda den
augonia. Toer cos tabata ketoe ke-
toe den scool i combentoe. Es nobo-
nan serio, koe tabata bini cada bez
for di cuarto di Nelly, tabata haci
toer hende tristoe. Henter dia ta-
bata es angonia terribel, koe su
bista sol tabata kibra curazon di
hende.
Pa banda di tres or Nelly a bira
calmo i a keda droemi an ora lar-
goe. Su wowo anchoe abri, tabata
dirigf na un cos, koe tabata paree
e tabata mira na pia di su cama.
Caba el a moef su curpa. Su wowo
a jena coe lagrima di iegria. E ta-
bata poerba pa lamanta jDe jega
mas cerca loke e tabata mira. Dn
sonrisa a bini na su cara. Tabata
paree e tabata...”
|
|
3 |
 |
“...di nan ta di
tantiflca fiestanan. Si mi ta keda sin
bai, sigur mastro lo rabia.
Mucha, bo e& kico, Bo mastro
ta bobo, di kere koe tin Bios. Ma-
jan mi ta bai cerca dje pa tah p
stop-di sinja bo coi loco asina.
E mucha a keda ketoe, el a pen
sa un ratoe, caba el a puntra su
papa:
Anto papa ta bai taha mas-
tro tambe di sinja mi e otro man-
damentoe tambe, koe ta manda mi:
Honra bo tata i bo mama ?
E tata a keda babuca, ora el a
tende e prehunta, koe el no a spe-
ra. Avror ta librepensador a keda ke-
toe i pensativo. Caba awa a bini
den su wowo, el a braza su jioe i
biss
Mi jioe, bai misa, i sinja bon
di bocta toer e mandamentoe, koe
mastro ta sinja bo, na practico.
Ai, cuantoe tata implo i enemi-
goe di religion lo comberti, si nan
poenan inocente lo contesta nan di
mes manera.
Muchanan premid:
Fuera e muchanan di scool, koe
nos a menta nan nomber caba den
nmero 2 pag. 14, a bini algun mas,
koe tambe a conserva nan 28 blaad
chi di Ala Blanca. Nan ta :
Julio Beter |
H. M. Rodriguez > di Col...”
|
|
4 |
 |
“...mash. grandi a pasa mi
bon amigoe Lzaro, un incendio a
kima su cas na cbinisbi. El a perde
toer toer cos, el ta falta awor cos
di mas necesario. Hende mester juda
su prbimo, no ? Wel, pesai mi ta
lamanta toer mainta dos ora mas
tempran, i anocbi mi ta bai droemi
dos ora mas laat, di manera koe
den un seman mi a gana dos dia
di trabao. Ganancia di es dos dia,
mi ta doena na mi pober amigoe
Lzaro. Mi no tin otro manera pa
jud. I e poco trabao di mas, no
ta haci mi nada.
Senor Girolamo su coerazon a ke
da mask conmovl riba e sintimen
toe caritativo di Martin. Pa bien
Martin, el dici, bo trato asina
bondadoso ta merece raas elogio,
pa motiboe koe bo amigoe desgra-
ciado nunca por ta capaz pa bo por
spera koe el recompensa bo e bon
dad.
Esai lo duel mi muchoe pa mi
amigoe. Martin dl, pa mi tantoe
bal si el por paga mi esai. Pero esa-.
ki mi sabi coe roer siguridad, boe
le haci mescos i mas pa mi, si mi
tabata na sn lugur
Senor Girolamo a jam bon ano
chi i a sali conmovl.
Na camina di bai cas e...”
|
|
5 |
 |
“...HTJBENTUD.
4 Maart
ALA BLANCA TA SAL1
CADA DOS SEMAN.
1014
MPRIMI NA ImPRENTA Dl VlCARIATO.
UN DOBBEL PROMESA.
Ki contentoe Maria tabata, ora
tempoe di su promer Sta. Comunion
tabata jega. Hopi tempoe eaba e
boo mucha a prepar ardientemente
pa ricibi Hesus den un sala limpi i
boenita di eu coerazon. Su legria a
jega na eu colmo, ora tres dia pro*
mer ke dia grand! el a haja sabi,
koe el a merece promer prijs, i koe
lo el haja promer lugar den Misa.
Sinembargo a parc, koe tin algo
koe tabata molesti.
Su mama a ripara esai i e taba-
ta poco ansii. A lo largo e mama
no por a wants mas. Mester bini
clandad den e cos ai. Pesai el a
jama Maria un dia promer ke bai
confesa cerca dj i a puntr,: Ma-
ria bo ta verdriet, ki falta ? Bo ta
falta algo ?
Si mama.
Ma ta kico anto ?
Maria a keda ketoe i su wowonan
a jena coe awa.
Mi ta kere koe toer cos no ta
na regla, su mama dici.
Kico tin ? Papia, no.
O, mama.
Lo bo no tin ningun secreto pa
bo mama, n tasina ? Semper bo
tabata franco; esai mester troca net
awor...”
|
|
6 |
 |
“...59
Tabata un bai-bini es mainta ai, pasobra Pedro i Ju an tambe a bin
mira. Nan a hanja piedra kit. i e panja, den cual nan a lora morto
di Hesus. Ma angel no tabatai mag pa splica nan toer e cos ai. Jen
di admiracion nan a bolbe bai Herusalem. Ma Maria Magdalena a ke-
da atras, jorando koe e no ta hanja su Maestro Dibino mas. E! a
buk su curpa poco pa mira den sepulcro i ata un angel toer na blancoe
tabata sinta na e lugar, oenda curpa di Hesus a droemi. El a pun-
tr: Muher, pakico bo ta jora ?
Maria a responds : Pasobra nan a kita mi Senjor i mi no sfii oenda
nan a pon.
Ora el a caba di bisa esai, el a bira su cara i a mira Hesus ta
para cerca dj. Ma el no tabata conoc. Anto Hesus dici coen : Mu-
her, pakico bo ta jora ? Kende bo ta busca ? I Maria, koe a corda
koe ta hardinero ta papia coene, dici: Senjor, si bo a hib, bisa ii
oenda bo a pon. Anto Hesus dici coene: Maria I I mes ora Ma-
ria a conoce Hesus i a sclama : Mi Maestro 1 i el a cai abao i a
ador. Mes ora Maria a lamanta bai...”
|
|
7 |
 |
“... p Armando simon
2 4400 4400 4400 E figura aki ta e forti di
--------------- Port Arthur, koe algun anja
4400 * 4400 pasa Rusonan a perdenaJa-
_____________| ponesnan. E figura + meimei
4400 4400 4400 ta su comandant Stoessel.
El a pone na toer banda, manera boso por mira, 13.200 solda.
Awor Japonesnan ta ataca e forti pa di tantoe bez caba.
Ma Stoessel ta haci nan retira coe hopi-hopi perdida. Stoessel
mes a perde solamente 4400 solda, i toch e comandant
spiertoe ta pone su soldanan sobra di tal manera, koe amda
na toer banda ta hanja 13,200. Kende ta spiertoe manera
Stoessel ? . wiUem van UItrecht
8. 1 2 8 ta causa di hopi desgracia.
1 2 3 4 a domina mundoe i te awor e ta gobema
mundoe, ma coe 4 3 2 1. . an wever
4. Kico ta come patras i ta saca su coeminda p adilanti ?
r Isaac R de Cuoa
5. - Ki luna ta trinta un i mei? 4 a serrage
6. Kico soldanan tin na nan man robes ora nan ta subi
' \o , Jos Maria Duran
*1? Ki dia no ta para den almanak ? Emiuo Daveiaar
8. Mi ta carni den wesoe i...”
|
|
8 |
 |
“...pidi mes, e tabata
doen un refresco. Loke el a sinja di medicina, na combento, a jud
hopi awor. E tabata prepara cos contra cajentura, koe tabata alivia
enfermo mashd tantoe. I sin stop e tabata pidi Dios di spaar e bida
di su tata.
Su manece Winfred tabata mira coe contentoe, koe su tata a bira
hopi mehor. E no tabata ijle mas i a coeminza mira poco-poco loke
tabata socede. Den su cajentura caba el a papia di su jioe, na kende
su braza e tabata droemi awor. Pero te ainda e no a reconocle. Lo-
ke e tabata comprende, sf, tabata es amor carinjoso di su jioe. Taba-
ta haci bon di droemi na su coerazon i coe gustoe e tabata mira den
su cara.
Poco-poco el a bini toer na conocementoe trobe. E .tabata muchoe
zwak ainda pa papia un palabra, ma ora su wowo tabata mira e jioe
na bistir di pader, su cara tabata bira scur i el tabata bira su cara pe no
mir mas. I ora den ua momento di cansamentoe e tabata boeta un
rato su cabez contra schouder di Winfred, el a bolbe kit, asina el a
ripara esai.
Un...”
|
|
9 |
 |
“...ta abri. Un homber ta drenta coe un macutoe. E ta abri, ta saca
dos paki afor coe un carta, ta pone nan dilanti di Emile, caba e ta
bai sin papia nada. Emile ta abri carta i ta lesai
Senjor 1
Ma haja sabi na cual situacion' bo ta haja bo. Pesai mi ta haci
bo es sirbishi. No trata di investiga, ta ken a juda bo. Mi kier keda
desconoc, pasobra kizas esai por causa bo tristeza, si bo s&, na ken-
de bo ta debe gratitud. Come bon promer, loke lo bo haja den e dos
paki. Caba bo rneter bai na cas tal i tal, doena bo nomber i lo nan
doena bo unbez un bon trabao. Si un dia bo gana basta placa tro-
be, juda anto desgraciadonan tamb; bo no por moenstra mehor bo
gratitud pa es sirbishi, koe mi a haci bo. Adios 1 Biba feliz!
Su manece Emile a bai na e cas ai i a haja di berde mes un bon
empleo. Coe animo i zelo el a coeminza su trabao. Pronto e tabata
gana basta placa. Un cos sol tabata molesti, com e por juda su pro-
hiino sufriente. Su Confesor a conseh di bira miembro di conferencia
di S. Yicente...”
|
|
10 |
 |
“...Toer
camina e tabata traba scoolnan i haci masha tantoe pa civilizacion
di pueblo. Ta mucboe pa menta toer loke el a traba Coe brazanau
fuerte e tabata goberna su posecionnan, na cual casi beater Europa
tabata pertenece. Despues di su morto a parti nan na dos: Alemania
i Francia.
E tabata comprende mash bon, koe e no por a dpmina toer e
pueblonan ai coe forza di arma sol, ma koe mester a civiliza i instrui nan.
Pero despues di dianan di trabao duroe, dianan di fiesta no ta-
bata falta tampoco. Tal fiestanan tabata sirbi principalmente pa paga
mritonan i lamanta birtud i animo di otronan. E gran emperador
tabata s di gana coerazon di toer.
E tabata coestumbra e hobennan koe tabata na su corte, na di-
berticionnan nobel, pa ora nan bolbe na nan patria, nan no entrega
nan trobe na e fiestanan hrutoe di salbabenan.
Carlos a regres di su gera contra Dansnan. Triunfante el a
drenta Aken i coe fiestanan grandi a celebra su victoria.
HeDter corte di Emperador a reuni den sala grandi di su palacio...”
|
|
11 |
 |
“...caba. Bin contr ora el caba su oracion.
Nan dos a bai kapel, Dankmar principalmente tabata mashfi con-
mo Vi. Mientras Winfred a dreuta, el a keda para afor, wardando
ora koe su tata lo sali.
Wolfert a lamanta para i a coeminda su jioe Winfred.
into Winfred a bis : Pafor tin un hende, mi tata, koe kier coe-
mmda bo. Wolfert a sali, el a pensa koe tabata Walderic, koe el
tabata venera mash tantoe, foi dia koe el a teud predica Evan-
gelLio ,di Cristoe. Ma asina el a mira e cabaljero, el a keda para ke-
toe.j su conmocion profunda tabata moenstra koe el .a reconoce su
jioe un-bez.
Su odio contra Carlos i su siguidornan a lamanta di nobo, el a
kita su cara pe no mira e bistir di Franconaa. Ma conforme Dank-
mar a t.ripara esai, el a tir den braza di su tata, sclamando:: Tata,
mi tata 1 Anto tOBr odio a kita, i coe amor di mas tierno Wolfert
a pnmi su jioe na su coerazon,
Te despues di algun rato e por a papia : Bo ta bini oerca mi?
Abo, koe a bira un cabaljero baleute, ta reconoce bo tata ainda...”
|
|
12 |
 |
“...118
E sahon bieuw a loebida su jaagmentoe henteraraente. Nan a drenta
dep cas di Winfred, e tata coe su dos jioe, koe el a hanja
trobe. Anto Daukmar a coeminza conta su historia, mientras Wolfert
tabata tend coe masb> atencion. . . .
Tempoe koe emperador Carlos a tene e conseho di husticia na Jn-
gersheim, e tabata na gera coe e tribu di Avaronan. Mask com
balente nan a bringa, Carlos a somete nan toer di tal manera, koe
na roedia nan a pidi di cera paz i a reconoc como nan senjor i donjo.
Wolfert tabata hala rosea. El a comprende ki pisd mester a cal
nan di baha nan cabez. . ' ,
Fbr di ai emperador a sigui mas leuw, sometiendo toer pueblo,
te ora koe porfin el a bai toema un poco sosiego na su residencia
di Aken. Ma e no por a keda sosega hopi. Papa a larga jam na
Boma pa defend contra su enemigoenan. I ami tabatin e honor di
companj na e ciudad grandioso, koe un dia tabata mastra di mun-
doe. Ami tambe tabata den es milesnan di hende, koe tabata jena
e misa mahestuosa di San Pedro, ora...”
|
|
13 |
 |
“...6. Mi tin tres silaba.. Mi promer ta un bladji, mi segundo
i mi tercera tambe ta un bladji, ma mas boemta amda
ta koe mi conhunto tambe ta un bladji. Kico mi ta ?
Toer e aels charada ta dl Hendrlna AlbertUB, Barber
7. Cual rey su corona ta mas grandi? Pedrito Gaatman
8. Kende no a nace i a moeri? Pewle Jourdaln
9. Cual gai ta pone Weboe ? Manuel A-lvare*
10* Mi ta kita i doena confianza. Mi ta un suela coe
ta paree boenita. Hende bieuw, mucha chikitoe, muher
mahos, toer ta troca d.en mi, i coe tal trocamentoe mi ta
keda semper den un cos. Kico mi ta ? ' EllBa prinB...”
|
|
14 |
 |
“...ito
di ud debocion grandi i di un seriedad riba su edad. Tin bes bende
sdi contra coe mucbanab tan amabel i inocente, koe ta drenta nos
idea, si acaso tal mucha kizas por ta un angel cbikitoe, koe Dios a
fia na mundoe pa algun tempoe, pa el ediflca nos, pa purifica nos
sintimientoenan i dirigi nan na cieloe. Mirando tal mucba e ta inspi-
re nos mes ora un respet grandi; na promer bista el ta gana stima-
cion di nos coerazon. Pero mas parti bida di tal mucba s& ta cor-
ticoe. Di golpi Dios ta kit for di corrupcion di es mundoe aki. I
toer bende jorando ta trece flor riba su sepulcro bisando: Berdad es
alma angelical tabata mucboe boenita i puro pa nos mundoe danj.
Dios no a cri pa nos motiboe, pero pa plama su dushi oiornan i
su boeniteza encantadora den compania di escohirnan.
Pues scuchando e historie, mi bon amiguitonan, boso pensa riba
angelnan, pasobra e historia |di Santa Imelda, paree mas historie di
un angel bah aki na mundoe.
Den promer anja di Imelda su bida, hende a ripara den...”
|
|
15 |
 |
“...pa su lAgrima, i asina poderosa
tabata su anhelo i deseo, koe el no por domina e suspiro di amor
di su coerazon.
Principalmente na ora di Santa Comunion, ora el a mira toer su
roemannan jega na mesa di Comunion, Imelda tabata sinti e vlam di
amor den su coerazon koe el no por retene. Imelda koe a drenta
den combentoe-coe su diez anja di edad,, no a haci su promer Santa
Comunion ainda. Ta pesai nos por figura nos, ta com un cordamen-
toe'sol tabata preocup den e momentoe ai; pa loer otro cos el a ke-
da indiferente; esai tabata e anhelo di ricibi Hesus den su coerazon.
Cada bez el tabata puntra e otro -Soeurnan den su simplicidad ino-
cente : ,,Ai, bisa mi, splica mi esai, ta com ta posible, koe hende por
ricibi Hesus den su coerazon, sin moeri di amor? (E ta algui.)
Varia.
BON CONTESTA.
Un dia algun mucha a puntra un otro mucha koe tabata ricibi Santa
Comunion toer dia : Ta pakico bo ta ricibi tantoe bez ? I el a con*
test nan: Pakico ta noodig di come tantoe bez? Mi alma sigur
ta bal mas...”
|
|
16 |
 |
“...bez S. Comunion
pa descanza di su alma i sigui flelmente, di haci loke Papa Pio X
a pidi boso i a desea ausia tan toe, koe toer mucha lo ricibi Santa
Comunion frecuentamente, si por toer dia mes.
Cartero di Ala Blanca.
Den e ultimo dianan nos a rifelbi mash carta coe charada etc.
GraciaB 1 Esai ta prueba koe Ala Blanca ta gana toer dia mas Ami-
guitonan, i koe nan ta gust. ; ... . m
Di e charadanan tin algun, koe ta mash> boenita i ngenrosa; la
claro, koe e di mas boenita ta hanja un lugtr promer ke e otronan,
mas pronto posibel.
Pero corda bon: Firma semper bo carta, i manda soludon acerca.
Otro cos : Redaccion no tin ida, di pone den' Ala Blanca dos bez
e mes Charada. iesai nos Amiguitonan no mester manda uiugun cha-
rada Meute, koe nan a copia for di Ala Blanca di anja pas>. Esai
ta cos sin smaak.
Animo, Amiguitonan; pensa i studia boa, pa busca semper chara-
da frescoe, boenita i ingeniosa....”
|
|
17 |
 |
“...mas bon, su
mama a tapa su cabez coe un babrigoe di panja diki di lana blancoe
coe rand di color, koe a kede colog, riba su scouder tambe.
E pueblo Lourdes ta keda na banda drechi di rioe Gave. Pa bai
na campo i coenucoenan tin uu brug riba e rioe. Dn poco mas pa-
riba di e brug un canal di mas of menos un kilometer largoe ta sali
for di e rioe. E awa di e canal ta sirbi pa moef wiel di algun moe-
lina. Na djstancia di casi un cuart di ora e awa di canal ta drenta
trobe den e rioe Gave. E terreno ke ta keda meimei di e rioe i di
canal ta forma manera uu isla largoe i smal, koe ta carga nomber
di Chalet. Aja camiua e canal ta drenta trobe den Gave, aja tin bn-
ranca basta altoe i par, i mas na pia di e baranca hende ta mira
dos cueba, un hopi mas grandi coe e otro. E lugar aki ta jama
MaaaabvSOe, i ta aki-banda e tres muchanan a bai piki paloe.
E ta sigui.
PA LUNA DI OCTOBER
PODK5 PI £OS££O.
Un courant Americano ta conta sigiente boenita historia.
Pader H. despues di a traha 10 anja bao di...”
|
|
18 |
 |
“...sosegA, nos no ta
haci bo maloe. Bo a perde uu cos, i esai nos kier doena bo trobe.
Perde un cos ? Ami ? Segun mi sabi nada. Ta kico un muher
pober, manera mi, por perde?
Sigur-eigur, bo perde un cos. Bo a perde bo Dios.
Ami ? Perde mi Dios ? No, pa gracia di Dios, esai no. Toer dia
mi ta pidi mi bon Dios, pa nunca mi ta perd Ele. Ma, senjora,
splica mi, mi no ta comprende senjora su palabra.
Pues anto, mira aki e cos supersticioso koe bo a perde. Bo
por nenga, koe bo i toer papista, sa adora tal cosnan.
Ai, danki Dios, e muher a sclama loco di contentoe, ,,ta senjora
a hanja mi rosario abao, i ta pesai senjora kier mi bini aki pa
doena mi e trobe ? Dios paga senjora mil bez su bondad.
Ma, mi jioe, asina ma bis, ,,bo no sabi, koe ta picar mashA
grandi, si bo ta adora un otro cos sino Dios sol. Bo no sA, koe
Dios ta sinja bende den promer mandamentoe: Bo no traha dios
falsoe, lo bo no adora nan.
Ma mi no ta haci esai tampoco, el a pro testa energicamente,
Pader Matroney a sinja mi ta...”
|
|
19 |
 |
“...tantoe pasenshl.
Mes ora eka jama toer su carnnann. Awor el ta bai coeminza moenstra
esun di mas grandi: Ata Pater...... Noster. in Coelis...
Pone atencion. e Obispo a bis, bo a larga un atras, ma sigui noema
lo mi no stroba bo mas.
Sanctificetur, ki trabao ma pasa pa mi sabi e palabra, e ta masha
largo. 1 asina el a sigui jamando toer su nomber te di ultimo tabata Amen
e lamchi di La Birgen; asina el por a reza Pater Noster.
Masha bon, mi jioe, San Francisco a bis, gradiciendo Dios koe mas-
ke ta di e manera el por a sinja reza Pater Noster. Ma toch ta falta un
cos, pasobra bo a loebida un, i di tres Qui es.
Qui es ? Ai mi pober Qui es e dici, mientra el tabata seca su cara.
Bo no sabi, Monseigneur ?
Ta kico anto mi jioe?
Ai, mi pober Qui es; Bon sabi koe lobo a come mi Qui es!............
Di dj mi no por papia su nomber mas.
Desdi di e dia Qui es tabata un triste recuerdo p! Semper den Pater
Noster el tabata salta Qui es, pasobra lobo a come su Qui es. R. M.
Rev. Redactor di Ala...”
|
|