1 |
 |
“...coerazon tabata stima
i koe no kier larg bai mas.
Un flor nobo, boehita i dushi a
abri den Paradys celestial.
Tabata dia Domingo di 2 di Februa-
ri 1908, fiesta di ofrecementoe di
Hesus den tempel.
Nelly babatin 4 anja, 5 luua i 8
dia.
XIII
Nelly su graf-
Nelly chikitoe a moeri 1 E noticia
a jena toer coe tristeza grandi. Ma
pakico jora ? Nelly no tabata goza
awor den presencia di su Dios San
toe, koe el a stima tantoe aki na
mundoe ? Nan a poo na su cama,
koe tabata su cruz, bistf coe su
shimis di Promer Santa Comunion
coe corona i waal rond di su cabez.
Mainta nan a hib na kapel i a
pon den camna dilanti di mesa di
Comunion. Despues di misa toer a bai
jam un ultimo adios; nan tabata to-
ca es man chikitpe coe rosario i me-
dalji i tabata zunchi es curpa tierno,
koe tabata tempel di Dios Santoe.
Anochi nan a der na cementerio di
S. Hos.
Toer, koe a conoce Nelly tabata
sigur, koe e tabata un Santoe na
cieloe. Nan tabata sinti koe e no
tabatin mester di mas. nan oracion,
ma nan tabata pidi pe reza...”
|
|
2 |
 |
“...1914
HH 9 rH 8 fiy i NA Imprenta di Vicariato. ^
Promer S. Comunion di un martir cbikitoe.
Un misionero tabata hacieodo su
oracion na rodfa dilanti di altar den
su misa chikitoe. Hopi anja caba el
tabata biba separA di su patria i
familia, desconocfi bandonA ditoerpa
dedik benteramente na es pober hen
denan di Africa Central Sinembargo,
no tabata es sacrificionan ai koe taba-
ta haci tristoe den es momentoei kita
su Animo, pasobi a lo el tabata dis-
puesto pa sacrifica basta su bida
mes pa scapa un alma bandonA.
Ma tabata es poco frutanan coe
cual el tabata mira te ainda toer
su esfuerzonau bendiclonA.
Ta kico tabata taltu ainda na su
trabao, su lAgrima i oracion, pa
haci es coenucoe secoe produci fru ta
mas abundante ?
* # *
Di ripiente el tabata strobA den
su meditation silencioso pa un bati-
mentoe purA na porta di misa. El
a bai pa habri porta i tabata pun-
tra coe un boz oprimi:
Ta kende t aji ?
Ta mi, Padre un hende a gri-
ta afor. Un pober muher di Maguesi
ta muriendo i el kier ricibi...”
|
|
3 |
 |
“...altar.
Ainda un momentoe, el a binca
roda i reza mas intimamente koe
nunca, como si el tabata sinti koe
un disgracia tabata bai pasa. El a
habri tabernAculo, sconde es ciborie
chikitoe bao di su hAbito i el a co-
he camioa lih, sigu pa su sirbidor
chikitoe di misa, kende su wowonan
tabata brilja d; felicidad, awor koe
el por companja S. Sacrameutoe.
Ki cordamentoe celestial a drenta
den es alma pra cada bez koe el
tabata mira respectuosamente es sa-
cerdote, koe tabata carga Besus ri
ba su coerazon !
Tata, el a puntra co un tono
gracioso, ki dia mi por haci mi
promer S. Comunion ? Ya mi a reza
nopi bez pa esai.
Tene un poco paciencia ainda,
mi jioe, e misionero a responds i
el a sigui su camina rezando na
silencio.
No a dura largoe, koe el tabata
strobA atrobe den su oracion. ma
awor pa un boroto terribel, koe ta-
bata sali for di mondi. El a hiza
su wowo, algun salbahe maldicio
nando a boela su dilanti. Kico 1e
haci awor ? Pa hui no ta cos di
pensa. Entregle ? Ma su bista an
siosa ta cai...”
|
|
4 |
 |
“...11
blando di mucha. Kende lo expre-
na koe ki amor Salbador a toema
su bibar den alma di e mucha! 1
tabata como si el kier a haci tem-
poe mas pur& pa hible na cieloe,
pasobra visiblemente forza di e mu-
cha tabata bai cabando. Ainda un
bez mas el a hiza su wowo agrade-
cido na es sacerdote.
O Hesus, Hesus. el a papia i
su alma tabata boela coe angelnan
ariba, pa ricibi di m&n di Hesus
corona di martir.
* *
Pa banda di auochi a bini algun
cristian banda di es camina i nan
a hanja es sacerdote gravemente
herid ta reza dilanti di e morto.
Largoe ratoe el a jora na silencio,
ma for di su boca a sali es pidi-
mentoe:
O Dios, Banger di martirnan
ta semfa di cristiaunan. Es semfa
tabata falta ainda den mi coenucoe.
Awor mi ta confia, koe lo el bai
florece i produci pa bo un cosecha
abundante di almanan.
UN EHEMPIiO REAL,.
Nos a tende conta hopi bez di e
piadoso Emperador Alem&n, koe a
baha asina pronto for di su bestia
pa ofrecle na un Sacerdote koe ta-
bata hiba Mahestad pa enfermonan.
Huntoe...”
|
|
5 |
 |
“...26
koe ta hiba relikinan di ud of otro
morto.
Nan ta bai pone nan su dilanti pa
na etrob di sigui sucamiuainan
ta puntr pe bisa Dan, takiko e ta
hiba ai. Tarcisio no ta responde na-
da. Anto nan ta coemioza rauca su
panja i kier kita su mftn foi bu pe
cho. Pero enbano. Paree e muena
tin un forza mas koe humano. Ra-
biS dj resisteucia, nan ta menaza
Tarcisio coe morto, ei e no ta moen-
stra nan unbes loke e ta econde.
Ma Tarcisio ta alza su wowo na cie
loe, i primiendo Curpa adorabel di
Hesue riba su coerazon, e ta ofrece
na Dios sacrificio di su bida, promer
di entrega e tesoro celestial, koe sa-
cerdote a confi, na ineulto i bof on
di paganonsn.
Anto nan ta dal un sl& terribel
riba su cabez, despues un otro, i nan
ta sigui maltrat te ora e ta cai
abao toer na sanger. Pero semper
Tarcisio ta tene su manoe riba su
pecho.
E ora ai nan ta tira nan riba dj
i ta saca nnn braza pa ranca afor
loke e ta sonde bao di su panja.
Ma mes ora nan ta sinti un m&n
fuerte i duroe cai riba nan. Un ofi
cial...”
|
|
6 |
 |
“...tasina ? Semper bo
tabata franco; esai mester troca net
awor koe bo ta bai haci bo promer
Sta. Comunion ? Mi ta kere koe bo
por bisa mi ?
O si, mama.
Bisa num, mi jioe; lo mi juda
bo coe toer cos.
Mama a cobe e mucha su m&n i
a hal su dilanti.
Awor Maria, coe l&grima na wo-
wo, a bisa su mama, com Soeur i
Pastor a papia riba Comunion fre-
cuente, i com boenita el a haja es
palabra koe Pastor a papia % s
koe puntra semper hende bon i amis-
toso camina koe e conoce, ta impo-
sible ke por hera. 4sina tambe nan
koe ta ricibi toer seman i ta puntra
Hesus camina di cieloe, sigur lo si-
gui riba camina koe ta hiba na bi-
da eterna. I com e tambe lo kier
a priminti Hesus di ricibi toer se-...”
|
|
7 |
 |
“...toema e present foi m&n di su
roeman major.
Den esai tata di es dos mucha a
abri un camina den es mondi toer
cerA, huntoe coe su criar hoben. Nan
tabata papia nada, mientras nan ta-
bata subi mas i mas altoe, te ora
porfin nan a jega ariba. Ai nan ta-
bata mira para nan dilanti, meimei
di tronconnan, murajanan trabA di
piedra mashA grandi, i maske com
kibrA koe nan tabata, grandioso i
fuerte ainda.
Ata, maestro e hoben dici na
un tono, koe tabata moenstra su
contentoe. I su maestro tabata cam-
na pasa rond e murajanan kibrA sin
papia nada.
Nan mester a tabata un dia un
edificio grandioso, pasobra ni poder
di hende ni di tempos no por a turn-
ba su murajanan poderoso. Sola
mente dak, parti di mas altoe di
toren, i portanan tabata toer kibrA,
Ya foi hopi dia caba nan mester a
larga e lugar, pasobra jerba i hasta
troncon altoe tabata crece meimei dj
ruinanan. PAbaranan a traha nan
neshi aidn i tabata boela afor bao
di gritamentoe ansioso. Ora nan a
drenta e porta kibrA, di ripiente un
binar a...”
|
|
8 |
 |
“...42
ado di Boeur, pe sinja idioma
francs.
Un dia Soeur a doen algun flor
i a pidi di boeta nan riba altar.
Tamb el a pidi pa hinca rodia
dilanti di Dios, ora e drenta es ka-
pel. Eva a toema es flor hariendo,
i a bai na kapel, coe proposito di
no hinca roedia. Ora el a bini na
porta i a habri, di ripiente e ta
hanj strob, sin por pone ni un
pia adilanti. Te tres bez el a poer-
ba di sigui, ma enbano. Porfin,
toer tolondra ;i venc, el a cai na
rodia, i a adora Hesu Cristoe, di
Kende su presencia na Santisimo
Sacramentoe e tabata awor toer
combencido. Toer na lagrima e ta-
bata scond den un hoeki di kapel
i a haci proposito di doen hente-
ramente na su Salbador. ^ Pronto
el a braza f catlico i a sinti ha-
1S na bida religiosa. Coe obheto di
hanja sabi mas mehor, koe Dios
ta jam di berde mes, e tabata
bishita misanan di Yillemarie, tam-
b e kapel di hospital, administrfi
pa Soeur di San Hos. Apena el a
tira su bista riba un cuadro
riba altar, koe tabata representa
Santa Famia, i a mira cara...”
|
|
9 |
 |
“...balente i biboe, ta-
bata moenstr digno di su tata. E tabata gusta di busca osonan den
nan cueba, i di haci frenta na e forza terribel di toronan brutoe, koe
den nan rabia tabata bin corre riba dj, confiando riba su lihereza sol.
Ma e malcontentoe i melancolia di su tata e no tabatin.^ Coe wowo
contentoe i algre e tabata mira den mundoe i den porvenir.
Su roeman mas hoben, Winfred, al contrario, tfibata mas ketoe i suave
i menos balente tambe. Es trabao i bida brutoe di su tata i roeman e
tabata gusta mashd poco. E no tabata gusta jaagmentoe, ma mas tan-
toe di warda bestia huntoe coe Gero, 6 di bai pisca coe Eckbert. Ho-
pi bez e tabata rondea den mondi, e sol, toer na pensamentoe, p e
tende cantamentoe di pahara, pe admira e flor i berde boenita di pa-
loenan. Cuantoe koe e tabata por num&.e tabata mui es boroto di
arma i gritamentoe brutoe dj banda di su tata. I ora Wolfert taba-
ta papia coe palabra duroe i rabioso riba es bida por nada di su jioe,
Dankmar, koe tabata stima su roeman...”
|
|
10 |
 |
“...koe e no tin nada di haci
coe ne mas-
Di es manera Girilo a bira un pididor di limosna, un pober mucha,
bandon di toer hende, su curpa toer tap coe herida. Ma e mucha
piadoso no a haci cuenta di es maltrato i dici, koe e tabata perde cos
di poco balor nu m, como su f tabata priminti un recompensa hopi
mas grandi i boenita.
Gonstancia dj mucha a lamanta henter ciudad. Gristiannan tabata
aiaba Dios, koe ta scohe es koe ta chikitoe i zwak, pa glorifikle. Pa-
ganonan tabata mash rabia, koe un mucha chikitoe asina tabata des*
precia nan diosnan coe tantoe tribilidad.
Si muchanan tabata haci asina, kico mester spera anto di homberoan ?
Huez di Gesarea a manda su soldnan bai busca Girilo i hib su di*
lanti. E tabata menaz coe castigonan severo, si e no tabata nenga su
f. Ma e tabata mira koe toer es amenaza no tabata spanta e mucha
balente nada mes. Sin ningun miedoe e mucha tabata para su dilanti,
tabata responds riba su pregunta, i tabata moenstra den toer cos
un sabiduria mas koe humana.
Mi jioe...”
|
|
11 |
 |
“...Cuidao pa bo no desprecia su jamamentoe i
no busca di hui bai, pasobra bo no por scapa foi su braza, koe ta
do mi na riba toer tera
Lo mi paree dilanti di su tribunal Wolfert di, mientra e tabata
mira su dilanti, scur i sombrio.
Anto e nuncio a bira su lomba pe, a ranca su bandera foi tera,
a subi su cabai i a corre bai coe vert.
inimentee i palabra di es nuncio di emperador a trece un grau
movementoe den di habitaDte di Castiljo di Huno. E soldAnan alemAn
no tabata hunga douw es anochi ai, ni tabata bebe nada tampoco, manera
nan tabatin coestumber ora nan a bolbe di jaagmentoe. E Gerobieuw i su
jioe Eckbert tabata corda trobe nan huimentoe foi nan patria i nan ta-
bata papia ketoe-ketoe, Dankmar, al contrario, koe no tabata s. nada
di miedoe, tabata sinti den e mes un lucha den su odio contra Fran-
conan i su speranza biboe di mira e gran Carlos den toer su mahes-
tad. Winfred tambe tabata desea ardientemente di mira e dominador
di mundoe, ma mas grandi koe es deseo tabata su miedoe, koe es...”
|
|
12 |
 |
“...nan na fiestanan grandi sol. Un cinta di oro rond
di su frenta tabata nico senjal di su dignidad. Ma ninguri, koe a mira
maske tabata un rato num&, es figura grandiosa, coe su schouder anl
choe, por a duda, koe es homber aki tabata esun, koe cada un taba-
ta papia su nomber coe respeto, emperador Carlos, dominador di
mundoe. Ki un mahestad tabata companja toer su movementoe ki un
mahestad tabata brilja den su wowo, ora e tabata mira es muchoe-
dumbre grandi su dilanti. Sigur e tabata un emperador, koe tabatin
marca di Dios riba su freufca,- un dominador manera mundoe no a
mira nunca ni lo no mira nunca mas....”
|
|
13 |
 |
“...hui bai, manera loco. E muchoedumbre di hende a cera
rond di dj. Dankmar i Winfred mester a larga nan hiba pa soldAnan,
koe a rondona nan mes ora. E rata furioso a sigui corre, irresistibel,
sin mira camina, koe e tabata bai. Sigur lo el a hera camina, si Eek-
bert no a corre su tras i a logra di gan.
Hopi leuw caba nan a larga e lugar fatal di huicio nan tras : un
silencio solitA tabata rondona nan. Nan no tabata tende mas boroto
dj tantfsimo di hende. Wolfert a hala rosea.
Di repiente e tabata tende sonido di kloknan, manera el a tende
ora dia di su huicio a coeminza, tabata klok di kapel, koe tabata
combida hende pa reza Angel di Senjor na ora di merdia.
Wolfert a coeminza tembla, i a bira poco mas calmo. I sona men-
toe tabata paree nele un ultimo adios di su jioenan.
Un capricho mal funda.
Un sold, koe tabatin algun ora di verlof, a bai mashA liher na
su trabao, oenda captan tabata sper. Na camina el a contra coe un
senor mashA ricoe, companjA di su senora. Sin riparA, e sold A coe...”
|
|
14 |
 |
“...Imprenta di Vlcarlato.
WITTEKIND.
Mi Amiguitonan, ei boeo a leza bon e hietoria di Wolfert, anto boso
a contra coe e nomber di Wittkind, befe dj Sabonnan pagano, koe Wol-
fert a bringa buntoe coe ne contra Carlo Magno, nan enemigoe di mae
grandi. Varios bez caba Carlo Magno a somete nan, ma apenae el a
bira lomba, koe Wittkind a lamanta su pueblo di nobo contra dj.
Te ora porfin Carlo Magno a eomete nan henteramente, i manera ma
biea boso Wittkind a comberti di un manera milagrosa, mientras
Wolfert a prefera di bai den destierr. Awor lo mi conta boso, com
Wittkind a comberti.
Tabata na anja 785 koe Carlo Magno a bati Sabonnan trobe i a
traba un campo grandi i boeuita na nan tera. Meimei tabatin un tent
masbfi boenita, koe tabata destin. pa baci misa aden Pasobra reli-
gion tabata toema promer lugar cerca emperador Carlo Magno. Taba-
ta un dia di fiesta, koe emperador, buutoe coe mas parti di su soldfi-
uan tabata prostern dilanti di altar pa ricibi Sta Comunion i asisti na
Sacrificio di Misa...”
|
|
15 |
 |
“...tabata feliz. Dilanti di henter su corte, koe a para weita es
encuentro stranjo jen di admiracion, el a hiza su enemigoe di antes foi
suela, a braze di mas tierno i a toem como un roeman den su tent.
Poco dia despues Wittekind, huntoe coe algun bende di su pueblo
mas, koe su eherppel a lamanta pa nan comberti tambe, a ricibi Sa-
cramentoe di Bautismo, na kapel di palacio na presencia di CarloS i
bomber di mas nobel di su reino.
LUOHA I TRIUNFO.
Un historia foi tmpoe di Carlo Magno
TUI $ec£az£.
(Emperador Carlos a \ condena Wolfert pe doen su dos jioenan
Dankmar i Winfred, pa Pan haja nan educacion i instruccion den doc-
trina i coestumber cristian na su corte. Wolfert mes por a keda na su
castiljo di Huno, huntoe coe dos ties criar, ma e mester a manda e
trupa, koe tabata huntoe coe ne, bai, i larga toer violencia.)
Diez anja a pasa foi dia Wolfert a doena emperador su dos jioe.
E tabata pasa su dianan na su castiljo, e sol coe su pensamentoenan
sombrio. El a manda es trupa di hoben aleman...”
|
|
16 |
 |
“...es boben religioso no a
obedece i a bin contr. Ora el a bini cerca Wolfert, el a cai abao su
dilanti, a toema su pia i dici: Mi tata, mi tata, bo no conoce bo
jioe mas ? Dios gracias, koe mi ta haja bo na bida ainda I -
Wolfert a bira frio manera piedra, ora el a tende es palabra. El a
tira an bista abao. Sf, esai tabata e wowo suave di su jioe Winfred,
koe tabata mir. E tabata e mes boben suave i carinjoso di antes.
Anjanan a pasa, pero sin troca nada.
Den su coerazon solitd di golpi su amor paternal a rebiba; el a
saca su braza, pa alza su jioe i pa braz. Ma un ril frioe di aversion
a coh ora e tabata mira trobe es bistir di religioso asina odid.
El a boela atras, a tir un moketa i a grita : Ha, ta asina em-
perador Carlos ta tene su palabra I El a priminti di cria mi jioenan
manera boben liber i nobel 1 i el a hinca nan den un bistir di mon-
be I Venganza I venganza I Maldicion riba su bipocresia koe el a ganja
mi coe ne 1
Mi tata, no acusa emperador, Winfred a papia. Dankmar a bira
na...”
|
|
17 |
 |
“...toema despedida di Dankmar, boe, mescos koe ami, tabata ma-
sh. admir, dj fabor. Anto nos a barca : emperador huntoe coe algun
homber sabir i prudente, koe semper tabata companj, su cargador di
arma i ami, uuico den toer es hobeunan. Nos a pasa lagun i ora nos
a jega na otro kantoe nos a subi cabai, pa nos pasa e ceroe altoenan,
koe tabata droemi nos dilanti i koe t3bata toer tapA coe paloe altoe-
nan. 0, uantoe bez ml tabata corda es ora ai riba nos bosque i ri-
ba mi tata, koe tabata biba e sol na castiljo di Huno.
Pero ceroenan djaki tabata mas altoe, rionan mas brutoe. Porfin
paloenan a bira mas poco i ata, e combento maguifico di San Gallen
tabata para nos dilanti. Kloknan tabata bati ora emperador tabata
jega acerca. 0, mi tata, ki boenita esai tabata, ki magnifico E sono
nan tabata paree mi nuncionan foi cieloe.
Anto mi por a mira e solemnidadnan sublime, koe tabata socede
na misa; mi tabata tende canto di religiosonan, mi tabata mira es bis-
tirnan boenita, briljante di oro, e cruciticado...”
|
|
18 |
 |
“...regla nan, Hesus a tira un bista carin-
joso riba dj. Sinembargo Marcialo a reza un scual deD es mirda.
Marcialo a comprende es scual; el a cai na rodia dilanti di su Mas-
tro, pidiendo pordon, i a pidi Hudas tambe dispens.
Hopi tempoe despues el a sigui jora su falta.
Marcialo a bira depues gran predicador di f i promer obispo di Li-
moges na Francia. Sin cansa e tabata sinja su discipelnan : Dios ta
presente na toer camina, nunca bo por hui for di wowo di Dios i
warda bo di bofon di Pader of di Sirbidornan di Dios, pasobra Senjor
ta protega nan i lo castig bo.
***
Den nos muchanan tamb tin algun koe no tin pa Pader Frater Soeur
e respet, koe nan ta merece. Un bon mucha lo no falta nunca coe es respet.
E sa koe nan ta consagra na Dios. E sa tambe koe Dios a pone nan
pa hiba hende adilanti riba camina di Dios.
Fesai, mi amiguitonan, moenstra semper na Pader, Frater i Soeur respet.
Si bo ta bini na nan presencia koe bo ta pasa nan na camina, kita bo sombr
i coeminda nan respetuosamente....”
|
|
19 |
 |
“...responde. Bo no conoee mi
mas, Eckbert, sina lo bo no stroba mi di bini cerca mi tata.
Awor Eckbert a mir den su cara. Cieloe mio el a grita. Ta
bo, Winfred, den bistir asina I No rabia riba mi bistir Winfred dici,
lo bo sin]a di stimle.
Ma bo tata ? Le. wanta bo na su banda den un bistir asina ?
Awor e no sd, kico ta socede rond di dj I
Larga mi anto i no haci cuenta di loke lo socede. Bo kier permiti
mi, Eckbert, di keda cerca dj ?
Maske Eckbert no por a dicidi ainda, e no a risca di saca Win-
fred afor, ora esaki tabata na roedia dilanti di eama di Wolfert.
Foi su tino, es enfermo tabata mir. Winfred a toema e manoe
cajente di su tata, a hiza su cabez i a primi na su coerazon toer
esai el a larga socede, e no tabata sd den kende su braza e tabata
sosega.
Foi e dia Winfred no a kica mas foi cama di enfermo, ni di dia
ni anochi. Toer sirbishi koe antes Eckbert tabata haci, el a toema
riba dj. Gontinuamente su wowo tabata dirigf na su tata, koe su ma-
noe tabata droemf den di dj. Promer koe e tabata...”
|
|
20 |
 |
“...pldimentoe. Mientras e tabata droemi a! e tabata corda na su tem
di mucha. E tabata corda com e tabata hunga e tempoe ai sin corda
riba nada. Anto imagen dj pober mucha ta present dilanti di su
sintir. E ta mira trobe e cara bleek i flacoe i es wowo jen di lagri-
ma. Awor e ta sulri castigoe di es dureza, coe cuaL el a trata es
mucha ai.
Awor cos a caba e ta suspira. Morto ta bin caba es miseria.
E sulrimentoe lo no dura largoe mas, pasobra hamber ta mata hen-
de slgur, ma poco-poco. Ay mi tata, mi mamal Semper boso a
moenstra boso bon pa mi, ma nunca boso a sinja mi di tin miseri-
cordia coe pober i desgraciadonan I 'Mi Dios, tene piedad di mi 1 Di
hende mi no tin nada di spera mas, toer mi conanza ma pone riba Bo 1
Ma ora peligro ta mas grandi, Dios ta mas acerca.
Esai Emile a experiment tamb. Ketoe-ketoe porta di su cuarto
ta abri. Un homber ta drenta coe un macutoe. E ta abri, ta saca
dos paki afor coe un carta, ta pone nan dilanti di Emile, caba e ta
bai sin papia nada. Emile ta abri carta...”
|
|