1 |
|
“...pakico jora ? Nelly no tabata goza
awor den presencia di su Dios San
toe, koe el a stima tantoe aki na
mundoe ? Nan a poo na su cama,
koe tabata su cruz, bistf coe su
shimis di Promer Santa Comunion
coe corona i waal rond di su cabez.
Mainta nan a hib na kapel i a
pon den camna dilanti di mesa di
Comunion. Despues di misa toer a bai
jam un ultimo adios; nan tabata to-
ca es man chikitpe coe rosario i me-
dalji i tabata zunchi es curpa tierno,
koe tabata tempel di Dios Santoe.
Anochi nan a der na cementerio di
S. Hos.
Toer, koe a conoce Nelly tabata
sigur, koe e tabata un Santoe na
cieloe. Nan tabata sinti koe e no
tabatin mester di mas. nan oracion,
ma nan tabata pidi pe reza pa nan
na cieloe.
Pronto historia di bida di es mu-
cha santoe a plama, i hopi hende
di toer camina a bai reza riba sa
graf, koe a bira un obheto di vene-
racion. Anto nan a papia di hiba e
restonan santoe na cementerio di
combentoe na Sundays Well. Un an-
ja despues di Nelly su morto, nan a
habri su graf, i nan a hanj...”
|
|
2 |
|
“...mes numero, ma un otro
basta koe ta di tres cijfer. Bon, awor.bb ta kita e mas
chikitoe for di mas grandi. Di es sobra di e som mester
cambia tambe e promer i e ultimo numero. Anto dos dife-
rente numero, esta e sobra i e otro numero cambia bo mester
conta huntoe. Bon. Sin mi sabi cual numero cada mucha
a pensa, toch lo mi bisa otro siman na cada un kico ta pro-
ducto di su ultimo som.
- Rectecclon
10. Ki sorto di bela ta cende mas largoe (si toer dos ta
na principio mes largoe) bela di was di altar, of bela di
permacet? Redaccion
UN KENSHI
Kende por corta un buracoe aaina grani den un tarheta postal, koe
el poi pasa su cabez den dj ?
J^olixcioii.
Bo ta cohe un carta postal usa, un carta di baraha tambe
por sirbi. Marca coe potlood un streepi a-b i corta e streepi
a-b coe sambechi, mescos koe e figura l ta munstra :
Fig. 1.
a ..... ----------------- b
Despues bo ta dbla henter e tarheta riba e streepi a-b
corta. Caba bo ta marca coe potlood un cantidad di streepi,
manera figura 2 ta munstra...”
|
|
3 |
|
“...sacerdote a haci toer esfuerzo,
aunke el tabata sinti hopi dolor,
pa el por jega cerca Samo. Danki
Dios 1 mucha tabata doena ainda
sinjal di bida; ma tabata imposibel
pele di stop es ltimo sanger koe
tabata drama for di es herida hun-
doe di su pechoe.
Mes ora mArtir chikitoe a habri
su wowo : Tata, ta unda mi ca ?
el tabata puntra. Esta un boenita
sonjo mi tabatin; La Birgen tabata
hiba mi den su capa blauw cerca
Nos Senjor.
Lo bo tin gustoe di bai aja,
Samo ? es sacerdote a puntrle.
Coe mashA gustoe, Padre I Ma
mi no a haci mi promer S. Comu-
nion ainda. Esai mi a desea semper
i Pader a priminti mi esai.
Wel, awor lo mi doena bo, bo
dushi Hesrs. Bo ta desea esai, Samo ?
Com Pader! mucha fortunA
a bisa, mi coerazon lo ta basta
limpi caba pa Hesus f
Bo tin duele riba toer bo pi-
carnan, pa cual bo a haciEle tris
toe ?
Despues di mi bautismo nunca
mas mi a ofende Hesus, Padre. Mi
ta stimEle muchoe pesai.
Es sacerdote a abri es ciborie i a
pone S. Bostia riba lenga tem*...”
|
|
4 |
|
“...Redaction
6. Un hende tabatin dos i un mitar dozijn cabrltoe. I toch
el no tabatin 30. Ta cuantoe el tabatin anto? Redaction
7. Riba mesa tin 10* weboe den un tajor. Kende por parti
e diez weboe den 10 persona, di manera koe cada un ta han-
ja un weboe i koe ta keda un ainda den tajor. Rd.
8. Kico ta camna i para sin pia, i bati sin man ? Red.
9. Dos mama i dos jioe ta parti tres patia, i cada un a-
hanja un henter. Ta di com ? Red.
10. Den jm sala ta sinta 15 hende riba banki kantoe di
muraja. Mi ta boeta un ringetje di dede riba mesa, mi ta
pidi, pa cualkier hende,. despues koe mi a sali for di sala,
ta cohe e ringetje hink den su dede. Ora mi bolbe drenta
den sala, lo mi bisa ta kende a cohe e ringetje, na cual
man, na cual dede i si ta mas ariba, sea meimei, sea mas
abao di sea dede el a hink. Otro seman lo mi sinja bo,
com mi sabi esai....”
|
|
5 |
|
“...tristeza, i sacer-
dote tabata papia coe nan palabra
di consuelo i animaclon.
Te dia di aw cristiannan ta ve-
oera na Roma e lugarnan santoe,
jam& Oatacomba i nan ta baba den
di nan coe masb respet, pasobra
nan ta pone nos corda riba e pro.
mer martirnan di Cristianismo, koe
ta der aja i koe ta warda aja e dia
grandi di nan resurreccion gloriosa.
Den toer e Catacombanan, koe ta
b$nja na Roma, e di 8 Oalisto ta di
mas renombri, pasobra diez Papa
ta der. aiden. Despues di bopi siglo
nan a banja aiden tambe curpa di
Sta. Cecilia i relikinan dj promer
martir di SSmo. Sacramento, San...”
|
|
6 |
|
“...nos dilan-
ti. Despues di a pasa hopi gangtji,
koe cristianDan ta derA na cada ban-
da di su murajauan, nos ta jega na
un sorto di kapel bao di tera. Ai
nos ta banja Papa S. Stefano ron
donA pa su cristiannan stimA i su
sacerdotenan. Tabata na anja 257.
Misa ta coeminza i ora Papa aca-
ba S. Sacrificio, e ta bir pa su pue-
blo i ta papia coe boe temblante:
Mi jioenan stimA, ora di martirio
ta jega. Ma no terne, Dios ta coe
nos. Hesus no ta bandona su kerf-
donan, no ta manda nan den lucba
sin arma. Nos ta biba aki na mun-
doe manera earner meimei di lobo
nan i sinembargo sin stop Iglesia
ta sigui biba i crece. Ta pasobra nos
tin un Wardador dibino.
Mira, lo Mi keda coe boso te na
fin di mundoe asina Hesus dici coe
su apostelnau. Hesus lo no bandona
nos anto, awor boe nos tin mester
di dj mas tan toe. Jioenan mester
tin un tata pa percura pa nan, pe
protega nan, pe doena nan pam.
Nos tamb tin mester d< pam, di un
pam precioso, koe ta coemfnda di
nos alma, koe ta warda pureza di
nos alma, koe...”
|
|
7 |
|
“...koe a bini un pidimentoe serio, Redactor lo bolbe pone
Problema di Dam den siguiente numero di Ala Blanca Pero, scucba bon. Si Re-
dactor lo ricibi despues ningun of mashA poco solucion di Problema,
lo ta bastante indicacion, koe majoria grandi di muchanan no ta gus-
ta e sorto di wega. I no lubida, Redaccion kier complace na su ami-
guitonan i no kier boeta den Ala Blanca sino cos koe ta cai na smaak.
Redaccion lo haci su posibel pa doena Problema koe lo ta menos
trabahoso. Animo anto. Busca bon solucion. , Redactor.
Ademas mi ta pidi amiguitonan, si nan manda charada, nan mira
bon, pa nan no manda cos bieuw, esta charada koe a boeta caba un
biahe den Ala Blanca....”
|
|
8 |
|
“...SSmo. Sacra
mentoe. Mauera un angel Tarcisio
a moeri i nan a dera su curpa na
Catacumba, oenda el a keda hopi
siglo. Despues nan a venera su reli-
kinan na misa di S Silvester na Ro-
ma i caba nan a hiba nan ua misa
di S. Dominico na NApoles, oenda
te ainda nan ta venere.
S. Tarciso ta patrono di perseve-
ranza despues di Promer Sta. Co-
munion.
# # *
Muchanan, ata boso ehempel.
Bobo tin tantoe Animo, i coerashi
manera S. Tarcisio? No? Reza pidi
S. Tarcisio anto pe juda boso warda
semper e tesoro, koe boso a ricibi dia
di boso Promer Sta. Comunion. Bo-
so tamb tin enemigoenan, koe ta
busca di mata bida di Dios su gra-
cia den boso. alma. Moenstra boso
mes balente koe S. Tarcisio. Warda
semper boso coerazon limpi i puroe
i defende boso Bon Hesus coe toer
boso forza....”
|
|
9 |
|
“...gustoe di bai Punda, 1 anto lo
mi cumpra cualkier cos pa boso. Su
muher no tabatin nadacontra di esai,
ma numa el a epiert p no larga
nan bobi, pasobra, asina e ta eigui,
mi a tende koe den Punda tin hopi
hende floho, koe iugar di busca tra
bao nan ta sinta por nada 6 cabish,
bebe boerachi i busca di nek bende
pa nan haja di come i di bebe sin
traha. No tene cuidao, su mari a
responds : Mi no ta mucha chikitoe,
mi ta abri mi wowo bon pa nan
no ganja mi den nada.
Su manece nos homber a lamauta
tempran, bebe su koffi, coe dos placa
buscoechi di ocho, el a subi su ca-
bai i dos ora despues, el a baj den
Punda bao di un tao di hende di
toer sorto; el a record toer loke
su muher a bis i no tabata mishl
coe ningun hende. Atardi ora el a
coempra hopi dtaochorla pa su muher
i jioenan, el a mira den un tienda
un boenita worst. Cordando di legra
su muher, el a coempr i a lor den
su lensoe.
Promer di sali foi Punda, el a mi-
ra un shap i coma el tabatin sed, el
a drenta i pidi un bit ter di dos pla-...”
|
|
10 |
|
“...29
V aria.
Manera pa rei edad di cnalkier hende, i lnna na cnal el a nace.
Bies e hende skirbi riba papel nmero di luna na cnal el a nace.
E nmero e mester multiplica coe 2. Despues e mester ^conta 5 acerca.
E suma £ mester multiplica coe 50. Anto e ta pone nmero di su edad
acerca i porfln e ta kita 250 i bisa cuantoe ta sobra. E dos ultimo
cijfer ta bisa su edad, i e promer cijfer, di luna na cual el a nace. Por
ehemplo sobr ta 822. Esai ta niflca, koe e persona tin 22 anja i koe
el a nace na di 8 luna, esta na Augustus. Poerba numa.
NO CODICIA COS
E general frances Cherin sint na
cabai, tabata camna na cabez di
un trupa di sold riba un camina
peligrosa den ceroena di Spanja.
Gada bez el mester a coerasha e
soldnan, koe mester camna na pia,
i koe tabata morto can sa di e ca*
mina largoe. Un di e soldnan a
perde tantoe respet pa e General,
koe el a grita malcontentoe: Bo por
papia di tene animo, bo mes ta
sinta riba cabai pero ami poberci*
to mester bai coe pia. Mes ora
e General ta baha...”
|
|
11 |
|
“...koe di
priminti E di ricibi E toer siman.
Ma, asina e mucha tabata sigui,
nos mester puntra nos confesor nos
mayor promer. Mi tabatin miedoe di
puntra mama, pasobra mama no sfi,
bai toer seman. Pastor di coe mi den
confesinario, sigur mi mester bai
toer seman. O mama, lo mi kier
haci esai coe gustoe.
Mientra e mucha tabata mira su
mama jen di speranza, esaki mester
a kita un l&gnma di contentoe.
Mi bon jioe, e dici, i a primi
su jioe na su coerazon, com feliz bo
ta haci mi; priminti Hesus, koe bo
i bo mama lo ricibi toer dia Do-
mingo i toer promer dia Biernes di
luna.
Coe alegria e mama a ripara, com
e tristeza riba cara di Maria a tro-
ca na alegria.
Com el a goza huntoe coe su jioe,
ora despues di Sta. Comunion, su
coerazon coe e di su jioe a pone un
dobbel promesa na pia di Hesus.
Const ancia Mendez.
DOENA Ml BO COERAZON.
Den Historia di Santa Iglesia nos
ta leza di muchanan balente, koe a
doena Hesus es koe nan tabatin di
mas precioso, nan bida.
A moeri martir pa Hesus, despues
di hopi...”
|
|
12 |
|
“...tabata pasa su
mftn riba su frenta, manera despues
di un pensamentoe profundo i e dici:
Bon, larga keda asina; bai busca
Garo coe muchanan i trece nan aki.
Asina pronto posibel e hoben a
bai cumpli coe mando di su maestro.
I ora e dos criar, cada un coe un
mucha riba su lomba, a jega, nan
maestro i shon tabata para ainda
riba muraja, profundizd den inirada
di es escena grandioso.
Awor el a baha i a bai contra
nan.
Pega candela, e dici, i percura
pa un bon lugar di droemi. Mi ta
sali pa mi mira, koe mi por mata
cualkier bestia di come. I el a bai
i a drenta mondi coe su lanza largoe
den su m&n.
Apena un mei ora a pasa, koe el
a bolbe coe un binar riba su schou-
der balente. Riba un piedra denter
di muraja candela tabata cende ca-
ba, un monton di paloe tabata pa-
ra banda di dj.
Pronto nan a asa e carni i taba-
ta come coe smaak, mientras nan
tabata kita nan sed coe awa for di
fuente aibanda.
IJ. PeQ JBosqtie.
Su manece ora solo a sali caba
riba corona di paloenan, e habitan-
ts nobo dj castiljo...”
|
|
13 |
|
“...Solucion di Charada
1. Sinfonia. 2. Panama. 3. Awaceroe. 4. Un calender
koe nan ta ranca un blaatji toer dia. 5 Na su braza drechi.
6. Ni un. Tqer e otronan a boela bai. 7. Esun koe su
raboe ta mas aleuw foi su cabez. Esun coe su raboe ta
mas cerca su cabez. 8. Nada. 9. Rodia. 10. Toer dos ta
na mes distancia.
Charada.
1. Promer bo hanjle, bo tin dolor.
Despues bo a hanjle, bo tin dolor.
Ora bo tini de bez es cuando bo tin dolor.
Ora bo ta perdle bo tin dolor. Ta kende mi ta ?
Guillermo Santlne
2. Mi promer ta den musica.
Mi segundo i mi ultimo' ta un articulo di muchoe luho.
Mi promer i mi ultimo piscador sa usa.
Mi conhuntoe ta un flor. . Manuei Palm
3. Mi ta keda loke mi ta te ora ningun hende sabi loke
mi ta; ma si nan sabi kico mi ta, anto mi no ta mas loke
yni -jj^ Emilio Davelaar
4. Mi tin ocho letter i mi ta un refugio pa hopi hende.
4 5 6 7 ta un plantji, koe sa crece hopi na Corsouw
3 2 4 5 ta un coeminda.
1 2 4 5 no ta poco.
4 5 7 ta partidad di curpa. Kiko mi ta?
5. Mucha chikitoe...”
|
|
14 |
|
“...VlCARIATO.
Salba dos bez pa San Hos.
E jioe muher dj general america-
no, Ethan Allen, tabata keire un dia
na kantoe di un rio grandi. Bientoe
tabata zoeta olanan mash, tantoe
i tabata alza nan altoe. Ui golpi
e tabata rnira un bestia mash.
grandi i terribel sali foi awa i bin
corre riba dj. Mirada dj bestia
tabata spant asina tantoe, koe e
no por a moef su curpa foi e lu-
gar i no por a kita su wowo for
di dj. E no tabata haci ni di mini-
mo esfuerzo pa hui bai.
Den es momento fatal e tabata
mira di ripiente na su banda un
anciano venerabel, bistf coe un man-
tel largoe bruin i coe un garoti na
m&n. Esaki a toem na su braza
i a grit: Mi jioe, kico bo ta ha-
ci aki ? Haci liher i hui bai. Mes
ora el a hui i a scapa asina foi
es peligro.
Ora despues di algun momento e
tabata bira su cara atras, p mi-
ra oenda es hende, koe a salb, a
keda, esaki a disparce. Jegando na
cas di su mayor, nan a mira un
bez na su cara bleek, koe cualkier
cos mester a pasa nan jioe. E ma-
cha a conta loke a socede...”
|
|
15 |
|
“...historia foi tempoe di Carlo Magno.
(Biaha. pasd nos a mira e famia misterioso ta pone su bibar den
as castiljo bieuw, koe nan a banja den un bosque grandi. Un dia tata
dj famia a contra coe un eremita, koe tabata biba den e mes mondi,
i su odio contra cristiannan a lamanta di nobo, de la manera, koe el
a dicidi di bai otro camina pe no mira e bomber mas. Ma Gero, su
criar bieuw, ta ten atras pa su palabra prudente. Bam mira awor
ta kende nan ta.)
E tata coe su tres jioe i su criarnan a hui bai foi e tera di Sa-
honia, koe su pueblo soberbe tabata haci freate ya hopi anja caba,
coe resisteucia constante i animo semper fresco, na e poder creciente
di emperador Carlo Magno i na religion catolica. Na anja 773 Carlo
a coeminza gera; despues koe el bati e Sahonnan balente i duroe den
diferente batalja, porfin el a logra di soemete nan na su poder.
Nan, hefe, jam Wittekind, buntoe coe miles di su soldnan balente,
a ricibi Sacramentoe di Bautismo i su tera mes a keda abrf pa apostelnan
di religion cristian...”
|
|
16 |
|
“...tabata insensibel pa e birtudnan carinjoso di su
jioe i tabata tormentle c'oe amenaza i azota, sin koe e tabatin ni di mi-
nimo motiboe. Ma f a doena e mucha un consbancia admirabel. Coe
legria e tabata wanta e maltrato cruel, i e tabata bisa su tata coe res-
peto, ma coe frankeza tamb, koe 1e obedece nelo den toer loke Dios
no a taba, ma koe le no larga hal pa ningun hende pa baci loke ta maloe.
E palabra nobel tabata irrita e tata dgnr mas tantoe ainda. Po-
co dia despues el a manda zoeta Cirilo asina tantoe, koer toer su cur-
pa tierno tabata toer na herida. Anto el a puntr si e kier a nenga
su f 5 ma como Cirilo no kier a baci esai, su tata a sak foi su cas...”
|
|
17 |
|
“...na e casti-
ljo di Hunonan, i koe a soemete toer tera rond na su poder ? e sa-
cerdote a sigui puntra.
Si, mi ta. Mi s, koe mi tata tin odio contra bo; ma mi no sa
pakico. Coe muchoe gustoe lo mi kier a tende algo dj Dios, koe boso
toer ta sirbi i koe a haci rey di Franconan asina poderoso, koe toer
tera mester obedecle, Winfred a responde.
Coe compasion es eremita a mira es hoben, koe tabata weit coe wo-
wo, jen di ansia i suplica. Nb, es hoben fini, coe su cara suave i flore-
ciente, su cabeinan blond i largoe, no tabata paree es tata brutoe I
Winfred tamb tabatin ocasion awor pa mira es homber di Dios for
di mas acerca. E mester tabata un homber di basta anja caba, asina
el a pensa, maske e cara, koe a bira bleek i deleg. pa ajuno, tabata
pon paree mas bieuw. Ma e calmo suave i trankno, es amor compasi-
vo koe tabata lombra den su cara i den su wowo cl., a pone florece
den coerazon di Winfred un bida nobo, manera un jobida dushi, despues
di un tempoe largoe-largoe di secura, ta haci...”
|
|
18 |
|
“...loke bo a caba di conta mi tabata boe-
nita, grandi, sublime.
Bini na mi casita, cuantoe bez koe ta gusta bo, mi jioe. Instrui ig-
norante, esai ta mi deber santoe. Ki jama bo, mi jioe ?
Mi nomber ta Winfred, e hoben a responde. I com mi mester ja-
ma bo, mi tata ?
Jama mi Walderic, mi jioe. Luz di Dios Altisimo companja bo,
Winfred. Mara bo sinja di conocle, El, koe ta donjo di toer, i koe ta
doena paz na esun, koe ta confes i sirbi. Adios, mi jioe!
Coe coerazon jen di un felicidad dushi Winfred a bolbe na castiljo di
Hunonan.
Y. Jrjstimccioi} dei} ueligiorj Ijepdadepa.
Foi e dia ai Winfred tabata bishita mas bez e cas chikitoe di Wal-
deric, es eremita. Coe respeto grandi e tabata tende, com e gran Dios
i Criador di mundoe a manda su unicoe Jioe for di cieloe, pa E libra
hende di picar i morto; com Hesu Cristoe, e Jioe di Paz, a bira nos
Salbador; com Esaki tabata predica, ta kende den di heronan di mun-
doe, tabata gust mas tantoe, es decir, nan, koe ta pober i humilde di
coerazon, i koe...”
|
|
19 |
|
“...coerazon fligida, pa troca su tristeza na legria.
Nada no tabata stroba es promer encuentro
alegre di Mama i Jioe. Nan tabata braza
otro coe amor di mas tierno, coe legria di-
mas grandi, despues boe nan a keda tres dia separd for di otro. Na
cielo sol lo nos por comprende e felicidad di mas grandi, koe tabata
jena coerazon di Hesus i Maria na promer momentonan, koe nan a
mira otro atrobe.
Ma Hesus no tabata contentoe
coe esai. E tabata desea di bai
consola esnan tambe, koe taba-
ta asina tristoe pa su motiboe,
MariaMagdalenai sudiscipelnan.
Maria Magdalena, el a keda
cerca dj te na dlbimo, el a juda
na su deramentoe i a keda jora
na su graf ora toer a bai caba.
Mainta tempran caba el a toe-
ma camina, huntoe coe otro urn-
hernan santoe, pa nan hunta
Curpa di Hesus coe balsem. Ma
na camina nan a corda koe un
piedra grandi tabata cera sepul-
cro i nan a bisa otro : ken lo
kita pa nos e piedra for di sepul-
cro ? Ma nan a sigui i nan a
keda mashd admird, ora koe nan
a iega i nan a hanja piedra...”
|
|
20 |
|
“...TRIUPO.
Un historia foi tempoe di Carlo Magno
(Nos a mira com Dankmar a crece te un hoben balente mescos koe
su tata, mientra Winfred tabata mas delegd, ma coesintir mas bon.
Nos a mira tamb com Walderic, es eremita, a doen promer instruc-
don den doctrina cristian.)
VJ. EnQperado ta rpapda jarpa Wolfert-.
Atrobe Wolfert a sali un dia huntoe Coe su jioe- i criarnan pa
jaagmentoe, di oenda nan tabatin coestumber di bolbe banda di anochi,
Tramerdfa nan a cai sinta abao den sombra di paloenan, pa nan des-
cansa nan ourpa poco, ora di repiente tocamentoe di un trompet taba,-
ta resona den bosque. Wolfert a lamanta para pe tende bon. Ta ki-
co? Dankmar a puntra toer edmiri. * .
Ta sonamentoe di un trompet, manera st usa na ehrcito di
Franconan, un dj hoben alem&n a responde. *
Paree e sonido tabata bini di nos castiljo, Dankmar a sigui.
Wolfert, koe te aioda a fica ketoe, a bisa koe sf. Un cordamentoe
sombrfo a drenta di golpi den su sintir.
Lamanta, e dici despues di algun rato, nos ta bolbe na...”
|
|