1 |
|
“...di Oost di Bonaire bo
ta hanj.
Mi conhunto ta nomber di un para
2. Pone e letternan aki di tal manera, koe bo ta hanja un
bon proverbio papiamentoe:
Bin tende9 Deni d. Mem. di: Amigoe di
Corsouw i La Cruz ta hopi les&
Mi a scirbi hopi letter capital den e charada, pa haci poco
mas trabahoso. Mester bini un letter capital den e proverbio
i si mi ta scirbi es un sol, e soiucion, ta figura mi, ta bira
muy facil.
& Si di dobbel di e edad, koe actualmente mi tin, ta
kita tripel di e edad, koe 6 anja pas, mi tabatin, anto ta
resulta e edad koe awe en dia mi tin.
Ki edad mi tin ?
4. Kiko toer hende koe n<^ tin e semper sa bisa nan a
perd, i hende koe tin nunca no a perd?
5. Cual santoe no ta biba na Cielo ?
6. Ki ora konentji tin dolor di diente?
Ki ora konentji su diente ta morde ?...”
|
|
2 |
|
“...armadura mescos
koe' su roemannan.
Di es manera nan a baha na co-
ral interior oenda nan a hunga al-
gun wega di torneo excelente^dilan-
ti Donja Hermenegilda i su damanan.
Ora anochia drenta i koe algun
personal di servicio a retira, Donja
Hermenegilda tabata sinta solito
banda dl chimenea i bao di hila-
mentoe el a pega sonjo. Sala taba-
ta poco ilumin pa un lampi
di heroe, koe tabata tira un luz
stranjo riba bordamentoe di e cor*
tinanan pis. Un man a alza punta
di un cortina i e tres jioenan hom-
ber di senjor Angilberto a drenta
camnando ketoe-ketoe riba nan
punta di pia.
Pa un momento Enguerrando a
loebida su decision i tabata profun-
damente conmovf; wowonan di Iso-
lin i Jehan a jena coe awa. Toer
tres tabata contempla silenciosamen-
te i respetuoso cara di nan mama
stim, koe podiser nan lo no bolbe
mira mas. Enguerrando a mira riba
un stoel un sherp koe su mama i
su roeman muher a borda. Liher
el a saca su man pa coh, a pas na
su garganta como un recuerdo que*
rido i un especie di talisman...”
|
|
3 |
|
“...stop e: do, mi, fa;
Si e kier a wanta, boco ketge,
Awor su cara lon ta pretoe.
Un poco inkt den su trompet
Lo caba pronto coe su pret,.
Si lenga i lipnan bira pretoe
E tocador lo fica ketoe.
Un bon conseho.
Pedro di Livorno, un homber ma-
shA sabir foi siglo XVI, tabata'
scars na placa, scars manera man-
ga di zjilet. Sin embargo e tabatin
semper bon beiz.
Un dia e tabatin koe pasa un
rio na Toscana coe boto, pero a
no tabatin ni un cent chikitoe na
sacoe. Anto el a pidi ponchero efabor
di pas, ma inmediatamente el abisa:
,,Mi amigoe, placa mi no tin, ma
lo mi doena do un bon conseho.
Despues di hopi babel, porfin e
ponchero a haja bon di hib na
otro banda di rio, principalmente
como Pedro tabata sigur koe su
conseho ta bal rnaeha hopi.
Ora nan a pasa rio, ponchero a
puntra Pedro kiko e tabatin di bisa.
Mi amigoe, asina Pedro a con-
test, mientra e tabata dal e amis-
tosamente -riba su schouder, si
bo ta haci coe otro hende manera
bo a haci coe mi, lo bo no gana
muchoe....”
|
|
4 |
|
“...Tende. Mi tata i mama ta-
bata biba na Punda tem di Pastor
Blommerde, koe a casa nan. Mi
tata tabata piscador i mi ma-
ma a percura pa cas. Dios a bendi-
ciona nan coe cuater jioe, dos hom-
ber i dos muher, di cual ml ta ma-
yor. Nan a casa na misa di Otraban-
da, pasobra e tempoe ai no taba-
tin misa na Pietermaai. Un scool
si tabatin i de bez en cuando a bi-
ni un Pader pa tene catesashi, te
ora un Obispo coe dos Pader i un
Broeder a bini for di Holanda ; e
Broeder bieuw mi a mira dos se-
man pas ainda. Ei a bira bieuw
i ta cam na poco-poco coe un ga-
roti na mfin. Sigur e tin nobenta
anja caba, e tin mas koe cuarenta
anja na Corsouw. Nunca mi a mira
un bon hende asina. Toer hende ta
stim mash. I mucbanan ? O shon,
cuantoe e bon Broeder a sinja pa
nan promer Santa Comunion, mi
no s&. Ma sigur-sigur ora e Broe-
der ta moeri i toer koe el einja,
ta companja su morto, misa di Pie-
termaai lo ta muchoe chikitoe. E
Obispo i e dos Padernao a moeri
caba. Un a moeri liher. Na Juli nan
a jega i...”
|
|
5 |
|
“...ata nan ta bini.... larga nos stop
nos combersacion... Au Eddab ta
asina cruel, koe si e corda koe se-
parando nos lo kibra nos coera-
zon, l baci unicamente pa goza
di nos pena.*
I toer dos a coeminza draai moe-
lina.
E ta sigui.
VARIA
San Bernardo tabata stimador
di La Birgen, pesai nunca diabel a
baja poder riba dj. Kiko a soce-
del, semper el a menta dusbi Nomber
di Hesus i Maria.
Den corridor di combentoe, oenda
el a biba, tabatin un imagen grandi
di La Birgen i semper ora Pader
Bernardo a pas, el df: mi ta coe
minda bo, Maria. Diabel furioso
riba e coemindamentoe a bisa:
, Pader Bernardo, bo no sa, koe es
magen ta piedra i bo ta corda 1e
ioeminda bo? Mi sa koe ta piedra,
ma mi ta coeminda el koe ta re-
presenta.- Diabel a respondle: bo
ta maldicion, coe toer hende. I kiko
a socede ? E dia siguiente ora
Bernardo a pasa e imagen i a coe-
mind coe Ave Maria, el a haja
respondi, Ave Bernardo. Anto Ber-
nardo ta bisa: awor lo mi sinja
toer bende, ora nan ta pasa of ta
rnira un imagen di...”
|
|
6 |
|
“...phara den su bida,
pero nunca di su bida el a mira un
lora. I peor ainda, na e pais camina
e tabata biba, no tabatin tal phara
Algun spanjol, koe a bin toetna
frescoe na e pueblecito, tabatin un
lora mash boenita i papiad pa
kita sombr; pero pa un descuido
di nan criar, e lora a sali foi su
kouwtji i a boela bai mondi.
Un dia sbon Maantji a lamanta
mainta tempran i a bisa su jioe pe
cobe taas i awa pa nan bai busca
un dos konentji, mientra e mes a
cobe su scopet di carga patras di
doe loop, a pas na su schouder i
a toema destino pa mondi.
Bientoe a soepla bon pa shon Maan-
tji e dia ai; pasobra promer koe un
ora ya el a tira .tres konentji i al-
gun phara, i a decidi di bai cas
tempran, pasobra pa e dia ai ya e
tabata arm. Ora nan tabita bai
cas, di ripiente e jioe a grit: Pa-
pa, papa, bin weita un phara aki,
esta boenita e ta 1
E jaagd a bai acerca, i enberdad,
un boenita phara. Un asina mi
no a weita nunca, e jioe dici. Ni
mi mes, koe tin mas dia den mundoe
koe bo, no a weita tal phara...”
|
|
7 |
|
“...u
namentoe i trahamentoe di acto di
bautismo i casamentoe etc. etc.
E tabata asisti tambe na batimen-
toe di e klok, koe tin mas koe 100
anja bieuw, i ta un di mas boenita
di lnglaterra. Amigoenan di nos a bai
algun anja pas, na Payette Vally,
den Idaho. Nan a dedica nan na cul-
tivacion di iruta i nan a had bon ne-
gocio.
Nan a scirbi nos riba e clima du-
shi i a conseha nos pa bini aja. Nos
no kier a tende nan, pero anja pas&
ma coeminza padece mash& na mi
salud mi pulmonnan ta bedil i
alafin nos a decidi di bende nos
tienda i bai na e lugar, oenda nos
amigoenan tabata biba i coempra
aja un coenucoe.
Nunca mi por loebida, koe tabata
pa mi i mi j'ioe, koe mi esposo de-
funtoe a decidi di toema e paso aji.
Pe lo tabata mas mehor di a keda
lnglaterra.
E dia prom di nos biaha nos bi-
sinja i amigoenan a moenstra nos
toer clase di cordialidad. Tabata
figura mi, manera cientoenan tabata
sinti necesidad di jama nos adios, i e
dia aki, merdia, miembronan di misa
a prepara mi esposo un gran sor-...”
|
|
8 |
|
“...momentoe ai luna
tabata sali i su claridad a haci Her-
man ripara koe tabata Marco. ,,Si-
gur ta muchoe placa lo el a perde,
Herman dici; ta kiko e ta bai haci
na lamar ? Sigur lo e no tin bon
idea. Mes ora el a sigui, i ora el a
jega, el a ripara Marco .siiitd riba
un piedra, contra awa. El a spanta
masnd. E no tabata sabi kiko haci;
porfin el a camna jega cerca dj, a
coh braza i a jam na su nomber :
Marco, Marco El no por a papia
mas, el a coeminza jora. Marco no
tabata sabi, ta kiko tabata pas.
Si el no a sinti braza di Herman
na su garganta, sigur lo el a kere
koe ta un angel tabata huntoe coe
ne. El a- sinti mashd conmovi, di
mira koe net HermaG, koe el a horta
toer su placa i koe el a trata asina
maloe, koe net tabata interesa pe.
M.arco, bini, e dici coe n, mi
ta bai mira si mi por gana algo pa
bo. Marco no tabata sabi kiko res-
pond, i e tabata sinti berguenza di-
lanti di Herman. Ei a lamanta i a
bai cas ketoe coe n. Herman a
droemi mas sosegd koe nunca es
anochi ai, ma Marco si...”
|
|
9 |
|
“...Sacramen-
tonan.
^Pastor a hera den direction, ma
bis, ma el a responds mi koe nan
a jam pa capitan dlramond.
Ma spanta i ma bisa pastor,
koe ta un hende koe bier a bofon
di dj, ma pastor a sigura mi, koe
e senora, koe a jam, tabata parc
mash respet, un hende koe no
por a ganj tal cos.
Un senora, ma puntra.
Sigur, sigur, un senora..... ma
mira aki, at. I e pader a moenstra
mi riba potret di mi mama difuntoe.
Mi tin di reconoce, koe mi no
por a domina un ansia, koe a cohe
mi.
Anto pastor ta sigur, koe pas-
tor a contra coe e senora aki ?
ma puntra.
I e pastor a sigura koe e no ta
hera, i koe 1e por conoc toer ca-
mina koe -e contr. El a suplica mi
pa bini cerca bo i el a pone acerca,
haci liher, haci liher, pa pastor
no jega laat I
,,Ma bisa e pader, koe ta portret
di mama, koe a moeri doslunapas!
E pastor a tembla un momento
i despues el a responde mi:
Mi jioe, camina di Providencia
ta milagrosa. Ricibi S. Sacramen-
toenan. Ta semper bon di recon-
cilia bo coe bo Dios. I esaki lo
sirbi pa felioidad...”
|
|
10 |
|
“...banda? E muchanan tafica ketoe.
Pero e cochero, koe tambe a bai, ta responds coe un sonrisa di_ bo-
fon: E mester carga toer e animalnan, koe e jioenan tin idea di tira.
E tata coe e tres otro cabaljerona a tira hopi p&hara; den dos
ora i tem nan tasch a jena. Pero loke ta e tres mucna bromadornan,
koe a trece un buricoe pa carga tantoe p>hara, nan no a tira nada,
ni un totolica sikiera. Nan tasoh a keda plat mescos coe un depchi.
Un sinjal di trompet a reuni nan toer na un desajuno delicioso. Pas-
telan, ham, weboe hereb, keshi, koeki.
I awor atrobe ma observa un cos. Esnan koe a traha menos a co-
me mas. E tata tambe a nota esai, i di coe e muchanan. Esta un
carga pis& e buricoe tini. Toer e grandinan a hari.te jora, peroechi-
kitoenan a bira cor&. mescos coe kreeft. Eicardo a responde: Papa
mes tabatin toer cachor, pesai nos no tabatin ningun pa cohe e p&-
haranan, koe nos a tira....”
|
|
11 |
|
“...CATOLICO.
Awor mi kier coirta boso poco di
diferente fiestanan, koe nos ta ce-
lebra den anja. Toer hende ta gus-
ta di haci fiesta, bosonau i ami
tamb.- I nos mama, santa Iglesia,
ta haci hopi fiesta, fiesta boenita,
koe mi kier splica boso kiko nan
ta nifica. Pasobra nos mester sabi
toch, pa kiko nos ta clebra fiesta.
Bo sa, pakiko awor mi ta coe-
minza coe esai?
Mi kier poesta, koe ningun di bo
so lo r&i, pakiko?
Rai, rai, rai! Bon sfi ? Bon, lo
mi bisa bo anto.
Pasobra dia Domingo ocho dia
pas nos a celeb ra fiesta di Anja Nobo.
Anja nobo ? Takiko, AnjaNobo?
I djies luna a coeminza. No, sigur
Redactor di Ala Blanca kier teue
nos di pinda, mi tatende boso hari
den djente. No, mi amiguitonan, loke
mi ta bisa ta puro berdad. Nos a
caba di celebra Anja Nobo Ma tin
dos Anja Nobo. Un koe ta coeminza
dia 1 di Januari i otro koe ta coe-
minza Promer dia Domingo di Ad-
vent. Ata otro palabra, koe nos no
sfi ta kiko. Advent ? Ta ltko ta Ad-
vent f Para un pinga, i toer cos lo
bira cla ni luz di...”
|
|
12 |
|
“...basta.
Morto a bin caba es bida pre-
ciosa na anja 1907, ora Nelly chi
kitoe no tabatin cuater anja aju-
da. E tabata. muchoe chikitoe ain-
da pa comprende ki un tesoro gran-
di el a perde. Su tata si a com-
prende ki judanza grandi el a per-
de den su cash, pa forma toer es
coerazon chikitoenan i iamanta nan
den birtud.
Pesai el a bai papia koe Pas-
toor di su Parokia pidiendo e con-
seho, kico 1e haci. Nan tabata bi-
ba den e tempoe ai na Spike, un
forti riba un isla den haf di Cork.
Coe judanza di Pastoor el a logra
di pone su jioe Tomas na school
di Frater na Upton. Su roeman
chikitoe David a bai na school di
soeurnan di Misericordia na Pas-
sage-Westv mientras Maria coe Nel-
ly a bai na shool di soeurnan di
Bon Wardador na Sundays Well.
Ta di comprende, koe Guillermo
su coerazon di tata a sinti masha
tantoe, koe e mester a separ for
di su cuater jioenan. Nan mester
a larga e cas, camiua toer a biba
asina trankil, contentoe i feliz.^ El
a keda awor e sol, i awor 1e sintx
mas tantoe...”
|
|
13 |
|
“...humildad, un poco mas res*
pet pa bida di un pober animal.
Esai ma alcanza perfectamente. El a broma koe e sa subi buricoe
mas bon koe ningun. I toer na lodo, jen di bronguenza e mester a bolbe cas.
Seno manera un- pampoena ma sigui e tres hoben tristoe, i como
un sinjal di tristeza ma pone mi orea half steng.
Bati panja.
Un cabaljero masha rabiador a cohe su garoti pa zoeta
su criar.Dispensa mi, sefior, e criar dici, kitando e garo-
ti for di cabaljero su man :
Bati panja ta mi trabao, esai no ta pas pa un cabalje-
ro manera bo.
Area di Noe.
Tramvia, coe inasha hopi hende aden, ta para. Un hoben
bromador, koe kier drenta tambe, ta puntra :
Area di No ta jen caba V
Un pasahero; No, mi shon.Macacoe sol ta falta.Drenta....”
|
|
14 |
|
“...spirtoe. Mi ta desea, pa hende cohe e appel aja mes, camina
el ta, si bo camna coe bo pld riba tapeta.
Toer e Senjores a keda sustd, nan a consuml koe em-
perador coe su mal genio caprichoso, kier trata nan como
muchanan. Pero como nan ta conocle pa hende koe pa mini-,
mo cos por lamanta rabia, nan no kier a irrit, P esaT naI1/
a drenta coen, i apesar koe nan tabata embahador di na-
cion grandi di Europa, nan mester a ocupa nan maske ta
contra nan gustoe; coe solucion di un problema, koe tabata
pas mas bien pa muchanan. .
Representante di Alemania tabatin idea di cohe un garo-
ti hinca su punta den e appel coh. Esun di Francia Jper tira
un lazo riba dje hal cerca dje. Ingles a pidi anzu di pisca-
dor pa hak trece cerca dje. Toer a rai, toer por nada. Czar
Pedro a declara cara secoe: ,,
No, Senjores, aja mesmester cohe e appel coe bo man sol.
Toer a studia ibolbe studia, nan a kibra cabez hopi, pero m un no...”
|
|
15 |
|
“...cierto lugar wiel a pega riba un piedra i e choque a haci
koe e homber a hala rienda un poco duroe, di manera koe e
cabai ta spanta, kita foi camina i dal e shers contra un
paloe. Limon di kitoki ta kibra i cabai ta desboc, ta corre
bai coe limon sol su tras, mientras e homber ta lora cai
abao banda di su kitoki bao di e paloe. E golpi no a haci
maloe, i abao na suela el a keda drumi mas sosega te dia
ta habri. E ora ai el ta spierta fi sonjo, el ta habri su
wowo, ma el no por bini bij ta kico a pas.
Ta mi, of no ta mi, asina el dici. Si ta mi, anto ta
sigur-sigur, koe mi a perde mi cabai. Si .,no ta mi, anto
di berde mes mi tabatin bon suerte di hanja un kitoki.
Wel, asina lo ta. Bam, mester mira si por hanja un hende,
koe kier cumpr. Kico mi por haci coe mitar kitoki sin
cabai ?
COT BUSCA.
CARTERO Dl ALA BLANCA-
MI BON AMIGUITONAN.
Ala Blanca a samlna su concenshi den
e dianan aki. Berde ? Ma Ala Blanca ta
haci picar anto? Gracias na Dios, picar
el no por discubrl nl un. Ma hende mes-
ter...”
|
|
16 |
|
“...busca promer
un pidacitoe dl papel blancoe pa scirbi. Midi e flguranan,
i marca nan coe potlood riba e papel, pero mira bon, ,koe
nan ta sali mes largoe, mes hanchoe. Si bo caba di marca
toer e 5 flguranan riba bo papel, anto pidi mama doena boun poco
guma, cohe un pidacitoe di carton delega i plak e papel coe su fi-
gurananriba e carton, Caba large seca. Si el a seca bon secoe,
corta coe skr toer e 5 flguranan. Ma pa haci kico tantoe tra-
bao ? Wel scucba bon, bo mester boeta nan plat riba mesa, pas
nan asina den otro, koe nan ta forma un boenita cruz....”
|
|