1 |
 |
“...koe candela a
coeminza, matroosnan di e otro
barcoenan a coeri bin doena auxilio
coe boto, den di cual e muchanan
koe por a scapa, a boela.
E Medrico Aubriot cobarde, in-
consolabel coe perdida di su barcoe,
tabata bai salta trompecando den
un boto, ora un dje muchanan des-
graciado, koe no por a hui foi
candela a boela, toer kimando bra-
z, i a pega su panja na candela. E
mucha i e traidor a keda lucha al-
gun momento den e lamar di can-
dela te koe toer dos a disparce
huntoe coe e barcoe den olanan di
lamar.
E otro botonan a gana playa li-
her. Segun e muchanan tabata bai
desembarcando, catiboenan tabata
rondona nan, marra nan mfln riba
nan lomba i tabata hiba nan bao
di sl di zwiep na e negociantenan
di catiboe, koe bistf coe nan pdnja
multicolor tabata bende e muchanan
pa un bagatel na esnan koe tabata
bieder mas altoe. Archibaldo i Felipe
Aubriot tabata para den e sorto
di vindishi i tabata ricibi pago di
nan traicion, consistiendo di un caha
coe oro, piedra preciosa i panja fi-
ni....”
|
|
2 |
 |
“...biba den anochi i scuridad di
picar i paganismo.
10. Kiko nos ta mira riba altar ?
Altar ta lugar di mas santoe i di
mas principal di misa, como airiba
Hesus ta biba den Tabernaculo i
cada dia sacerdote ta ofrece sacri-
flcio di misa, koe ta mes sacrificio
koe e di Sant'a Cruz.
Meimei di altar Tabernaculo ta
para, den cual Hesus ta biba den
Santisimo Sacramento. E lugar-ai
tin nomber di Tabernaculo, como e
ta un imitacipn dj tent, dan cual
area di afianza tabata para na tem-
poe di Testament Bieuw. E ta tro-
no- di Dios cas di Dios, camina
Hesus ta afiorA pa angel i hende.
Pesai tin bez ta mira dos imagen
di Angel na roedia banda di Ta-
bernaculo, pa sinja nos es adora-
cion koe nos mester doena na He-
sus den Su Santisimo Sacramento.
Den tempoe aniiguo Santisimo Sa-
cramento no tabata wardA den fln
vaso di oro plata manera awen-
di*,. ma den un vaso na forma di
pa}omba, koe tabata cologA dilanti
di altar.
11. Kiko nos ta mira dilanti di allarl
Manera den Tempel di Herusalem
un candelar coe...”
|
|
3 |
 |
“...Cruzada di Muchanan.
xv.
Ora Enguerrando i au roeman Iso-
lin, toer dos heridd i toer na sanger,
tabata bibL dil&nti comandante di
flota turca, esaki dici :
Esakinan mi ta tene pa mi.
Entretanto bendementoe a caba.
Felipe Aubriot i Archibaldo a prepa-
ra nan pa bai coe nan ganashi di
Hudas, ora di repiente comandante
turco a pone mn riba schouder di
Archibaldo i dici coe nan koe tabata
rondon:
I cuantoe esaki bal?
Un aplauso grandi a lamanta den
e muchoedumbre koe unbez tabata
cera rond dj traidor.
Archibaldo kier a hui bai, ma e
pensamentoe koe 1e perde su teso- j
ro, a baci spanta i a clab na e
lugar oenda e tabata para. Entre-
tanto cien braza arma a lamanta
contra dj. Mirando koe su bida ta
na peligro, e. homber cobarde ta co-
he algun sacoe coe oro i ta corre
bai na playa, turn bando toer koe
tabata strob.
Na mes momento, koe su poersigui-
dor tabata cerca di coh, el a gana
playa i a boela na awa. Na princi-
pio el tabata corta lanan coe for-
za ta bai lamar af i por a scapa
di e flechanan...”
|
|
4 |
 |
“...Nanzi a grit: mi-
ra shon, bo no por haci mi un fabor?
Larga mi sali un momentoe for
di e sacoe, i drenta tan tem adn,
warda mi, mi ta bini un bez. Com-
pa Nanzi a sali for di e sacoe i es
wardador a drenta aden. Nanzi a
mara boca di sacoe bon duroe pe
pober homber no sali.
Nanzi a bai camna tras di e car-
nnan pa hi ba nan na punda.
Ora soldAnan a caba di toema
nan bitter nan a sali for di shap, nan
a cohe nan sacoe i a tir den lamar.
Rey tabata para na su bentana
ora Nanzi a pasa coe su carnnan.
Rey a grit: ma compa Nanzi ta
kiko? mi a larga soldAnan bai ho-
ga bo; nan a sigurA mi koe nan a
tira bo den lamar i ata mi ta mi-
ra bo awor coe hopi carn! Nanzi
di: si, mi shon rey, camina sol-
dAnau a tira mi, tabatin hopi car-
n den fondo di lamar, pesai mi
a sali coe nan toer. Mas aleuw den
lamar tin hopi placa di oro i dja-
manta, tin hopi rikeza i cos boeni-
ta den fondo di lamar!
Ora rey a tende esai el di: di
berde! anto lo mi larga soldAnan
tira mi tambe den lamar, pa mi
haja poco placa!...”
|
|
5 |
 |
“...a caba di papia riba lugarnan
santoe i mi ta spera koe e poco pa-
labra, koe mi a skirbi pa splica bo-
bo toer loke boso ta mira na Misa,
na Santana, lo a sinja i lo a laman-
ta boso pa keda semper coe respeto
grandi na e lugarnan, pa corda
semper koe nan ta lug&r consagr
na Dios i camina Dios ta biba di
un manera toer especial.
Awor mi ta coeminza splica nifica-
cion dj diferente bistirnan, koe sa-
cerdote ta bisti na misa.
Ta un coestumber, koe ta reiira
cerca toer pueblo, koe rey- i princi-
penan i hende di puesto altoe ta
bisti panja toer particular na dife-
rente ocasion, koe nan ta para di-
lanti di pueblo den toer nan mabes-
tad real. Hopi di boso a mira caba,
koe dia koe tin parada di sold&nan
nos Gobernador ta bisti tor otro
panja koe di coestumber. Su jas ta
dorn. coe floruan di oro, e ta bisti
sabel como sinjal di su poder riba
toer hende di es Colonia. Asina mes
ta pasa na Jglesia Catolica. Ora sa
cerdote ta subi altar pa bad misa,
na cual ocabion e ta ocupa lugar
di Hesu-Cristoe...”
|
|
6 |
 |
“...Wilhelm Gruning.
msioruiuii v Walbecksteeg 10. Otrabanda.
Hendrik Heyer. Breedestraat 112.
Pabien, mi ainiguitonan! coe es
boso lo sigui traha bon, pa plama Ala Blanca ma i mas
tantoe. Adios. Te otro biaha .
Solucion di charada No 9.
i F hnwicoe di Area di No. 2. La Reina Wilhelmina.
8 Ora ^t^para den cas, coe su cabez for di bentana.
i Ral ta cuater letter. 5. Un cigar. 6. Kanal di Pa-
nama Pasobra, koe nan larga nan cai, nan ta kibra.
r^bo7' iioepasbra e roeman muher ta roeman di nan
Lr?T Di^e n^ ta den prison. 10. Sombra. 11. Haci anja.
12. B
rOm
piNga
BONAIRE
calda
oRo
E...”
|
|
7 |
 |
“...bsooimi 4Eiis
I
Solucion di Charada
%, Milano ta un stad den Italia. 2. Natural, un galinja por
come un cana di maishi den un seman, i un cabai n; esta, el n
por come un cabai. 3. 22. 4. Esun koe tiu cabez mas grandi.
6.' n n
1 !5 6. Horloge. 7. Den 16 dia. 8. Bo mes.
10. Portugal. Tortuga. Arturo, porta, oro, 1.
LJ LJ 11. Economia 12. Boca Jacob. 13. Pa
tene nan jas cera 14. Zebedeo mes. 15. Un
trahador di pam, koe a caba1 di bende su
pam. El a haja placa. El por larga di ta
contentoe ? 16. Courant.
13 11
17 9 1
7 5 15
Charada.
1. Cuantoe sneetii mi por corta for di un pam henter*
P y d Veen
2. Mi no ta ciegoe, ma toch mi no por mira mi bisinja.
Kiko mi ta \ - p y a v
3. .Kiko un mitar cabez di porco paree 1 Emile Maduro
4. Mi promer ta na mi braza
Mi di dos ta na mi pia.
I mi Kenter ta na mi manoe. Kiko mi ta ? Emilio p Daveiaar
5 Mf ta un stad den Holanda di nuebe letter.
9 1 8 4 5 6 ta prra riba barcoe.
7 1 2 ta wanta awa.
2 1 9 8 bo mester stim.
6 8 9 1 Sa parti na misa. Humberto...”
|
|
8 |
 |
“...106
\
larga e mucha sol, el a hanja duele
di dj, a toem den su braza i a
bai su cas coene. Ora el a jega
cas el a doeD algo pe come. E
mucha a come mashd contentoe
toer loke el a doen. Ora su ham-
ber a pasa, su leDga a los i el a
coeminza papia. Ma ni e carpint
ni su muher no por a comprende,
pasobra e tabata papia un lenga
stranjo. Antonio a dicidi di toem
cerca dj, te ora e hanja su famia.
Hopi sman a pasa, sin embargo
sin koe el a hanja tende nada di
famia di e mucha. Gomo ningun
hende no tabata puntra p, el a
toem- como su jioe. Ora el a coe-
minza comprende i papia ienga di
e tera ai, el a bisa nan koe e jama
Herman, i koe e tabatin tata i
mama ricoe, loke nan por a ripara
na un medaljon di oro, koe tabata
na su garganta.
II.
Herman a coestuma mashd liher
na cas di su mayornan nobo. E bon
carpint i su muher tabata mashd
bon p. Su dos roemannan nobo
tabatin na principio un poco miedoe
di dj, ma poco-poco nan miedoe
a kita, i varios bez nan tabata
busca Herman gera. Nan tabata
jaloes...”
|
|
9 |
 |
“...coe Santfsimo, mester kima
censia, na honor di Dibinidad di
Hesus den Santfsimo. Awor lo pos
papia poco riba e diferente vaso-
nan santoe, koe s usa pa warda
Santfsimo.
6. Takiko ta caliu ?
Cali% ta un vaso di oro plata,
alomenos su parti di mas ariba
mester ta plata i dor paden. Den
e vaso ta warda Sanger Santoe di
Hesus den sacrihcio di misa. E ta un
sfmbolo dj caliz, koe Hesus a usa na
Ultima Cena i ta recorda nos ne caliz
di sufrimentoe, koe Hesus a bebe dn
Su Pasion dolorosa. Ademas di esai e
ta un imagen di Sagrado Coerazon di
Hesus, koe Su Sanger precioso a sali
afor. Cerca e caliz tin un patena, koe ta
un tajor chikitoe di oro 6 plata
dor, koe Sagrado Hostia ta droe-
mi ariba den sacrificio di Misa.
Caliz ta un imagen tambe di Se-
pulcro di Hesus, i Patena di es pie-
dra, koe tabata cera e Sepulcro.
7. Takiko ta ciborio ?
Oiborio ta un caliz grandi coe ta-
padera, koe ta sirbi pa warda Hos-
tianan consagr. E ta tap coe un
panja blancoe di seda.
8. Takiko ta monstrans ?
Monstrans ta...”
|
|
10 |
 |
“...Rey for di Oost a
jega Herusalem, i a
puDtr8, oenda Rey
di Hudioenan a nace?
Pasobra nan a rpira
su strea i nan a bini
pa adorle. E strea
a luza nan .dilanti i
a moenstra nan ca-
|rjV mina, koenantabatin
di bai.
| Herodes a spanta
mashi i el a jama
sacerdotenan huntoe,
pa nan ristra den
boeki di Testament,
oenda Mesias lo nace.
" Nan dici coene: na
Bethlehem : pasobra
asina profeta a bisa.
Anto Herodes a
bisa nan bai Beth-
lehem, i encaso koe
lo nan hanja e Nino,
nan lo bolbe cerca
dj, pe mes bai ado-
rle tamb.
I mira, Reynan a
bai i e strea, koe
nan a mira na Oost,
a bai nan dilanti, te
ora el a jega riba
stal di Bethlehem,
oenda el a keda para.
Nan a drenta anto,
i nan a hanja Nino
coe Maria i Hos i
nan a adorle. Tamb
nan a ofrcle nan
regalonan : oro, censia i mirra. Oro ta nifica koe nan ta mira Hesus
como rey; censia, koe nan ta ador como Dios, i mirra, koe nan ta
vener como hende.
Asina e dia aki Hesus a manifest pa promer biaha na paganonan.
Larga nos ofrece na Hesus oro di nos amor...”
|
|
11 |
 |
“...tin awor riba tercer i cuarto,
itinbez sa bin masha hopi for di mi tercer i cuarto.
Mi henter ta nifica mescos koe mi promer i segundo.
Ta kende mi ta?
- 4. Cual raton poeshi no sa cohe ?
5. Kico ta bai Westpunt, sin camna ni moef?
6.
7.
wuiiiermo antine.
Ki diferencia tin den bida di hende i cabai ? g. santine.
Boeta nn glas grandi (di .bebe awa) boco abao riba-
mesa i un placa bao di glas. Kende por saca e placa for
di bao di glas sin mishi coe glas ni coe placa ?
8. Kico ta bira semper mas grandi, maske cuantoe bo ta
kita for di dj? ^ p. k B.
9. Kende lo kibra su pia mas lih, esun coe ta cai for
di dak di cas, of esun koe ta cai fr di toren di misa ?
P. K..8.
10. Ki oro ta di mehor koe tm; p. k..s....”
|
|
12 |
 |
“...2:6 43 50 dam 35.
Pretoe 33 36 dam 16 41.
Blancoe ta coeminza i ta gana
den tres stoot.
Solucion di Charada
1. 10 b 5 ta 50. 2. Parasol. 3. Awaceroe. 4. Raton
di anoche. 5. Camina. 6. Den bida tin hopi ai den ca-
bai tin un sol. T. Habri un pida di panja-hiloe riba mesa;
none dos lucifer na mes distancia for di otro, koe anchoedi
boca di e glas ta. Meimei di e dos lucifer ta bini e placa.
Tap coe glas, asina coe rand di glas ta para cada banda
riba lucifer. Pa saca e placa for di bao di glas, bo n tin
di baci otro cos, sino di grabata coe unja di bo dede riba
e panja dilanti di glas. Despues di un rato e placa ta bini
di dje mes pasa bao di boca di glas. 8. Un buracoe. 9. Esun
koe ta cai for di dak di cas, pasobra mas pronto el ta jega
abao. 10. Es oro, koe b0 mes ta su donjo.
Charada.
Aki tin 24 lucifer, koe ta forma 9
cuadro.
Eita 8 lucifer afor, di manera, koe
ta keda 2 cuadro sol.
Amigoe di Aruba....”
|
|
13 |
 |
“...180
5. E shon a bai, nan dos ta bini
Dos bagamundoe netchi i fmi.
6. Nan dos ta coba bon pura,
Camina e oro ta dera.
1. At tesoro.
Na rudia
Nan ta adorle, ki legria!
?
iWfS'T
8. Un poeshi morto, ki malora!
E dos ladron tin gano i jora.
E cos ta pasa miles bez,
Coe hopi hende, coe nos mes.
Ay cuantoe bez nos ta anhela,
Un caha jen di cos danja.
Boso ta busca un bon tesoro ?
Toer cos coe ta brilja, no ta oro....”
|
|
14 |
 |
“...braza tene asina leuw koe por
foi otro, anto distancia foi punta di dede di un man te
na punta di dede di su otro man ta mes grandi koe for
di ariba di su cabez te na su pia.
2. Un cos mas. Largoe di su curpa for di ariba te abao
ta mes grandi, koe ocho bez largoe di su cabez.
3. Un otro coS. Largoo di su pia (for di su hilchi te na
punta di dede) ta mes mes grandi koe circunferencia di su
moketa cera.
4. I esaki tambe. Diki dl pols ta dos bez diki di par-
tida mas abao di su dede grandi (duim.)
5. Pa ultimo. Diki di su garganta ta mescoe koe dos
bez diki di su pols.
PEPITA Dl ORO.
Pensa bon toer cos promer bo papi.
Pero no papia toer cos koe bo pensa.
Un bromador ta conta koe un dia el a corta un leon
su raboe, bloot coe un sanbechi sol.
Su amigoe ta puntr: Pero en bez di corta su raboe,
pakico bo no a corta su cabez afor?
Esai si mi no por, el dici, pasobra otronan a cort
afor caba.
II aiiatOQQMW...”
|
|