1 |
 |
“...Historia di Testament Bieuw.
I.
I. Creacion di mundoe. z. Adam i Kva.
1. Den principio Dios a cria cieloe i tera for
di nada pa su Palabra. Ma tera tabata brutoe i
bashl, i tapa coe awa. Toer cos tabata scur.
Anto Dios a bisa: Sea lus / I luz a bini.
Esai tabata promer dia. Di dos dia Dios a traha
firmamento, i a jam ; cieloe. Di tres dia Dios a
..... reuni awa
na n lu-
ofar i a ia-
ma e lu-
gar: lamav.
Mes ora te-
ra secoe a
sali, i Dios
a manda
koe 1e doe-
na jerba
berde i pa-
loe difruta.
Iteraajena
coe paloe-
nan, fruta i flor, coe toer sorto di jerba. Di
cuater dia Dios a cria solo, luna i strea; di
cincoe paharanan di cieloe i piscarnan di awa ;
di seis dia otro animalnan di tera i porfin Dios
a traha hende. I Dios a mira toer cos koe El a...”
|
|
2 |
 |
“...Dios a saca nan for di cieloe. Mai Angelnan jama
diabel 6 demonio; nan hefe ta Lucifer. Dios a
manda Arcangel Miguel riba nan coe un ehrcito
di bon Angel, koe pa poder di Dios a tira toer
den fierno.
Diabelnan tin masha
odio contra Dios i nan
ta codicia hende. Nan
no por haci nada, si
Dios kier stroba nan;
ma Dios ta permiti pa
nan tenta hende. Ma
tentacion no ta picar ;
te ora koe nos consenti
den tentacion nos ta
haci maloe. Ma si nos
ta resisti na tentacion,
Angelnan ta juda nos
pa nos haja un lugar
mas altoe den cieloe.
'* Bon Angelnan, koe
awor ta completamente
feliz den Dios, tin un
stimacion grand! pa Dios i pa hende. Nan no ta
desea nada sino pa nos gana pa un bida birtuosa
lugarnan den cieloe, koe diabelnan a perde pa
nan picar.
Dios a doena cada hende un Angel pa ward ;
es Angel jama : Angel-Wardador.
Di din i aiinchi nos Angel-Wnrdndov ta cerea nos.
Pesai semper nos mester tin eaidao, di no had nada,
ni papia un palabra koe lo disgust....”
|
|
3 |
 |
“...di, te porfin el a cohe e Iruta taha i a com ,
despues el a doen na Adam koe a com tamb.
Ombel a hnci nu prouiesn nientiro.Sci im Evu, koe ni
e ni Adam lo rnoeri, ma koe nan lo bira if^ual na IJios.
Koe nos no pone anto niiiffiin f den diabel i ,sn pro-
mesanan. Pasobra e ta nn ganjador / tata mentiroso.
IV.
Castigoe di proiner hende.
Despues koe Adam i Hvi a peca, nan a coe-
minza sinti remordimientoe i nan tabatin berguenza.
Movimientoe di mas chikitoe di blatji a spanta nan.
I ora nan
a tende boz
di Senjor koe
a jega cerca
nan, nan ta-
batin miedoe
i nan a scon-
de nan curpa
den paloe-
nan dimondi.
Ma Senjor a
jama Adam
i el a respon-
de: Mi a
tende Bo boz
den paraiso,
i mi tabatin
miedoe i mi a bai sconde. Anto Dios a tira na su
cara, koe si e no a come di e fruta taha, 1e no
tabatin mester di a sconde su curpa. Ma Adam
a tira culpa riba Eva, diciendo : E muher, koe
Bo a doena mi pa companjera, a doena mi di e fruta....”
|
|
4 |
 |
“...riba bo
barica, i lo bo come tera toer dia di bo bida. Lo
Mi pone enemistad denter di bo i muher; 1e
machica bo cabez.
E muher di kende Dios ta papia aki, ta San-
tisirna Birgen Maria, koe cuater mil anja despues
a bira Mama di Hesus, Salbador di mundoe.
Despues Dios a bisa Eva: ,,Lo Mi aumenta
bo dolornan mas tantoe, i lo bo ta bao di poder
di bo man.
I na Adam Dios a bisa : Tera sea maldiciona
pa bo causa ; lo bo come di bo trabao toer dia
di bo bida. Den sodor di bo frenta lo bo come
bo pam, te dia lo bo bira tera trobe, di cual bo
ta traha ; pasobra stof bo ta, i lo bo bolbe trobe
den stof.
Anto Dios a saca Adam i Eva for di e hoffi boe-
nita, i a pone un angel coe spada di candela na
porta di paraiso, i nan a perde nan inocencia i
nan santidad; nan curpa a bira mortal; nan a
keda sometido na muchoe sufrimentoe i miseria^
i sobre esai Cieloe a keda cerh pa nan i nan
descendiente. Ta es picar koe jama; picar
original.
Nos toer a peca den Adam. Toer cos, koe nos ta sufri
awor, no solamente...”
|
|
5 |
 |
“...area. Area tin un entrada sol;
Tglesia tarnbe tin lin entrada sol, esta, Santo Bautismo.
Manera area tabata .subi mas i mas altoe, segun koe awa
a subi, asina tarnbe persecusionnan mester subi, pa
aha i gloridea Santa Tglesia mas tantoe.
VII.
I. Jioenan di Noe. 2. Toren di Babel.
1. E tres jioe di Noe : Sem, Cham i Jafet a bolbe
pobla mundoe coe nan generacion poco-poco.
Noe a coeminza traha coenucoe i a planta paloe
di dreifi, di cual el a traha binja. No conociendo
forza di e bebida el a bebe te bira boerachi,
despues el a cai droemi sin tapa su curpa bon.
Su jioe Cham, mirando su tata den tal estado, a
bofon di dj i a coeri bai cerca su roemanan, i
a conta nan bao di harimentoe, com el a mira
Noe. Ma Sem i Jafet a moenstra nan indigna di
un tal trato i nan a bai cerca nan tata i a tap
coe un mantel....”
|
|
6 |
 |
“...a comporta
nan asina bon, el a bendiciona es dos bon jioe,
ma el a maldiciona descendiente di Cham.
No a biba hopi tern mas despues di diluvio i
a moeri na edad di 950 anja.
2. Despues di diluvio hende a multiplica na un
manera extraordinario. Nan numero grandi a
obliga nan di separa for di otro; ma promer koe
nan parti for di otro, nan kier a haci nan nom-
ber clebre i traha un toren di tal altura^ koe su
cabez lo jega te na cieloe.
Ma es soberbia a disgusta Dios; pesai Dios a
bruha nan lenga di tal manera, koe ni un por a
comprende otro mas. Nan a haja nan obligd an-
te pa stop es trabao koe nan a coeminza i nan
a plama tor di otro....”
|
|
7 |
 |
“...drechi; si lo bo scohe banda
drechi. lo mi bai na banda robez.
Lot a scohe e partida boenita banda di Jordaan
i a toema su bibar den ciudad Sodoma.
2. Mientras Lot tabata ai, a bini cuater rey i
nan a haci gera contra rey di Sodoma. Nan a ba-
ti, a podera di ciudad, a destrui toer cos i a cohe
habitantenan preso; Lot tambe tabata den numero
di presonan. Abraham a hanja noticia di es des-
gracia. Mes ora el a arma toer su criarnan, el a
bai pura tras di e brigannan, el a cohe nan, el a
bati nan te nan a hui i el a libra su sobrino Lot
i toer e otro prisonjeronan, mientras el a podera
di toer loke e reynan a horta.
Abraham a dna libertad na e presonan i el a
doena na cada donjo loke tabata di nan; el no a
toema nada pe mes.
3. Ora Abraham a regresa, Melchisedech, koe
tabata rey i sacerdote, a bin contr. Melchisedech
a ofrece na Dios un ofrenda di pam i binja na...”
|
|
8 |
 |
“...Bo no spaar e lugar-ai pa motiboe di e
cincuenta hustoe? I Dios a responde, koe 1E
spaar e ciudad, si tin 50 hende hustoe numd. Ma
Abraham tabata terne, koe lo no tin cincuenta hende
hustoe den e ciudad^ i el abolbebisa: ,,Si tin cin-
coe hende hustoe menos koe cincuenta, anto lo
Bo destrui henter ciudad? I Senjor a responde: ,,Si
Mi haia 45 hende hustoe ai, lo Mi no destrui e
ciudad.
Ma Abraham, jen di confianza riba bondad di
Dios, a sigui baha; di 45 na 40, di 40 na 30,
di 30 na 20 i porfin te diez. I Senjor a responde:
,,Pa motiboe di es diez hende, lo Mi no destrui.
Ma no tabatin diez hende hustoe den Sodoma.
2. Banda di atardi e tres Angel a jega Sodo-
ma, i nan a baha na cas di Lot. Apena e habi-
tantenan impi'o a tende e noticia, nan kier a obli-...”
|
|
9 |
 |
“...nan es Angelnan, pa nan
maltrata nan. Ora Lot a nenga, nan kier a forza
porta kibra; ma e Angelnan a haci nan ciegoe,
asina koe nan no por a haja porta.
Es ora ai es Angelnan a bisa Lot: ,,Sali coe
toer bo hendenan for di es ciudad, pasobra lo nos
destrui. I pasobra el a tarda, nan a saca Lot
coe su muher i su dos jioe pafor di ciudad i
a spierta
nan, di
salba nan
curpa i di
no mira
patras.
Mes ora
Dios Sen-
ior a lar-
ga cande-
la i .sua-
fel jobe
riba So-
doma i
Gomora.
Toer es
dos ciudad tabata completamente destruf i na es
lugar a sali un lagun grandi di awa saloe, jama
Lamar Morto.
Muher di Lot a mira patras contra orde di
Dios, i pa su castigoe el a troca na un columna
di saloe.
Miichoe hoz Dios sii spaiir wal hetide jnt. via di bon
bende. Si tahatin diez bende Inisfoe den e ciudad, auto
Dios Jo no a- destrui. Ta. teniljel pa cai den nianoe di
Dios I)iboe....”
|
|
10 |
 |
“...bo,
mi iioe. E cueroe di cabritoe a hinca Isaac den
error, pasobra Esa su cueroe tabata jen di cabei.
El a kere koe ta Esa tabata su dilanti i el
a doen su bendicion.
Ora Esa a jega cas i koe el a tende com Ja-
cob a horta su bendicion paternal, el a coeminza
jora amargamente i el a resolve di mata Jacob,
asina su tata moeri.
Rebecca, temiendo pa bida di su jioe stima Jacob,
dici coene; Mira, bo roeman Esa ta menaza bo
pa mata; bai anto cerca mi roeman Laban na
Haran i keda biba aja algun dia, te ora rabia di
bo roeman a baba.
Jacob a toema despedida di su mayor, i el a bai
Mesopotamia.
Un anochi koe Jacob tabata cansa di camina, el...”
|
|
11 |
 |
“...' V ,7r>jK;
Pfc
a cai droemi ri-
ba un piedra ;
den sonj el a
mira un trapi,
koe SU punta
tabata jega te
na cieloe.
Angelnan a
subi i baba i
Dios mes tabata
riba e trapi di
mas ariba. Dios
a repeti e pro-
mesanan, koe El a jega di haci coe su tatanan Abra-
ham i Isaac; Mi ta Senjor, Dios di Abraham, botata,
i Dios di Isaac; e tera, koe bo ta droemi ariba, lo
Mi doena bo i bo jioenan. Bo descendientenan lo
ta manera stof di tera, lo bo plama na Oost i na
West, na Noord i na Zuid i den di bo i bo des-
cendiente toer nacion di tera lo ta bendiciona .
Ora Jacob a spierta, e did jen di respet: Di
berdad, Senjor ta na es lugar aki, i mi no a sabi
esai'. Jacob a bolter e piedra, koe el a boeta su
cabez ariba, el a bacia azeta riba dj i el a jama
es lugar Bethel, esta, cas di Dios.
Esa a bende su derecho di jioe mayor pa un tajor
di papa; mescos tamhe esnan koe ta haci un picar mor-
tal la bende nan derecho riba cieloe boenita, pa un deseo
maloe di un momento. Larga nos corda semper: Kiko
ta...”
|
|
12 |
 |
“...Asina Jacob a mir, Jacob a baba su cabez siete
bez te na suela.
Esau, calma pa es hechoe di Jacob, a jega
cerca dj, el a braze i el a zoentje jorando di
sintimentoe. El a nenga e regalonan tambe, di-
ciendo : Mi roeman, mi mes tin hopi, keda coe
bo propiedad.
Ma Jacob a sigui persisti asina tantoe, te porlin
Esa a acepta e regalonan.
Jacob a drenta su patria Jen di rikeza i ben-
dicion ; el a braza su tata anciano Isaac, koe a
biba 13 anja ainda despues di regreso di Jacob.
El a moeri na edad di 180 anja i su dos jioe
Eza i Jacob a der.
.hicoh den toev sii peiui a toema su refugio cerca Dios.
Koe nos coestumhra di had esai tainbe den toer peligro
di alma i di curjm.
XIII.
I. Jioenan di Jacob. 2. Roemanuau di Jozef ta bend.
1. Jacob tabatin 12 jioe bomber. E mayor
jama Ruben, e di mas cbikitoe Benjamin i mayor
di Benjamin Josef.
Josef tabatin 16 anja i e tabata warda bestia
buntoe coe su roemannan. E tabata un masbd
bon mucba, pesai su tata a doen boenita bistir
di diferente color. Pes motiboe...”
|
|
13 |
 |
“...Josef a conta nan. El a bisa nan, koe den su
sonjo a figure, koe el i su roemannan tabata
mara maishi na coenucoe i koe su boshi a keda
para net i koe boshinan di su roemannan a baba
nan cabez pa su boshi te na suela.
Den un otro sonjo el a mira solo, luna i diez
strea tabata ador.' Es ora ai su roemannan a
grita: ,,Lo bo ta nos rey ? lo nos para bao
di bo mando ?
Porfin odio dj roemannan a crece asina tantoe,
koe nan a resolve pa mata Josef.
2. Un dia Jacob a manda Josef na coenucoe,
camina su roemannan tabata warda bestia, pe trece
noticia com nan a pasa. Su roemannan a mir
di aleuw i nan a bisa otro : Mira nos sonjador
ta bini: bam, larga nos mat i tire den e poz :
i lo nos bisa : un bestia feroso a mat, i anto
lo nos mira, Ri probecho su sonjonan a doen.
Ma Ruben a trata pa kita e idea atroz for di nan
cabez i dici: No mat, no drama su sanger;
ma tir den e poz ai koe ta den mondi i boso
man lo keda sin mancha. Ruben tabatin idea
di saca Josef despues for di es poz pa mand trobe
cerca...”
|
|
14 |
 |
“...tapo0shi jen ta nifica siete anja di abundancia, e
siete baca flacoe i siete tapoeshi secoe ta nifica
siete anja di hamber i di es manera nan lo sigui
otro: mira, lo bini siete anja di cosecha abundan-
te den henter tera di Egipto; despues lo bini
siete anja di secura, asina completa, koe e abun-
dancia di coeminda koe a bini promer lo ta toer
gasta i koe lo no corda mas riba dj.
Josef a conseha ley di pone un bomber sabir
pa recohe toer cos den anjanan di abundancia i
warda nan pa tempoe di miseria. Pharao a gus-
ta es conseho i el a pone Josef pa vice-rey di
Egipto 'i caba el a hinca su ringtji na Josef su
dede i a cologa un cadena di oro na su gargan-
ta. Tambe el a troca su nomber i a jam; Sal-
hador di mundoe.
Histovhi di Josef ta siiija nos pa confia semper riha
Dios i pa miiica nos ta malcoutentoe ora ciialkier des-
!>-raeia ta pasa nos. Mucha bez Dios ta nsa e desgracia
pa un medio pa tvece nos despues na un tehcidad grandi.
Si Josef no tabata bendi como catiboe i cera na prison...”
|
|
15 |
 |
“...Awor a sigui e siete anja di secura i taba-
tin miseria i hamber. Jioenan di Egipto a bai cer-
ca rey i a pidi pam. El a responde nan: ,,Bai
cerca Josef i haci loke 1e bisa boso.
Na tera di Canaan tambe tabatin hamber. Ja-
cob a tende koe na Egipto tabatin abundancia
di trigo; pesai el a bisa su jioenan: BaiEgipto,
bai coempra loke nos mester.
Asina nan a mira Josef, nan a baha cabez te
na suela p. Josef a reconoce nan mes ora i a
corda na e sonjo koe tabata cumpli awor.
Ma promer koe el a haci nan sabi, kende e
tabata, e kier a poerba su roemannan, pe mira
si nan a bira bon hende. El a papia severamen-
te coe nan i a puntra nan. Di oenda boso ta bi-
ni? Su roemannan a respond: ,,Di tera di Ca-
naan pa coempra coeminda necesario. Josef a
bolbe bisa: ,,Boso ta spion. Masha spanta e roe-
mannan a responde: ,,No Senjor, bo sirbidornan
a bin coempra trigo. Nos toer ta jioe di e mes
un tata koe ta biba na Canaan. Nos tabata diez
dos roeman, e di mas chikitoe a keda cerca nos
tata, e otro a moeri...”
|
|
16 |
 |
“...a responde : ^,Boso sabi koe mi esposa a doena
mi dos jioe bomber. Un a bai i boso a bisa: uri
bestia feroz a mat; i te ainda e no a bolbe.
Si boso hiba awor esaki tambe i cualkier desgra-
cia companj na camina, anto coe duele boso lo
larga mi cabei blancoe baba den graf. Si awor
mi bolbe cerca nos tata sin e mucba, sigur 1e
moeri di tristeza, pasobra su alma ta mucboe
pega ne. Mi a keda responsable pa e mucba ;
pesai mi ta keda bo catiboe, ma larga e mucba
bolbe coe su roemannan.
2. Es ora ai Josef no por a resist! mas ; el a
coeminza jora i did: ,,Mi ta Josef, mi tata ta
na biba ainda ? Su roemannan a spanta masba,
ma Josef a papia carinjosamente coe nan i dici:
Jega acerca ; pa boso salbacion Dios a manda
mi, promer koe boso, na Egipto, pasobra tin cincoe
anja mas di bamber....”
|
|
17 |
 |
“...e, nan a tira na su
cara, koe esai ta un castigoe di su picarnan di
antes, ma Job a moenstra nan koe muchoe bez
bon hende mester sufri hopi den es bida aki,
mientra mal hende ta goza hopi bez di prosperidad.
Dios mes a castiga e tres amigoenan, ma Job
a pidi Dios pa nan i Dios a pordona nan nan falta.
Portin Dios tabatin piedad di su sirbidor; El a
doena Job su salud, el a redobla e rikezanan
perdt i a doen un familia numerosa.
Es patriarca santoe aki a jega na 110 anja. El
a mira su nietoenan te na cuarto generacion i
el a moeri contentoe....”
|
|
18 |
 |
“...terne, ma di warda e milagronan grandi koe Sen-
jor lo haci.
Ora anochi a cera, e columna di nubia a bin
para meimei di Israelitanan i Egipcionan. Na
un banda e tabata plama un luz cla, ma na otro
banda e tabata scur-scur.
Es ora pa orde di Dios, Moises a extende su
mannan riba lamar, awa a parti na dos te na
fondo i a fica para manera muraja na toer dos
banda, i anochi a soepla un bientoe bon duroe i
ardiente, koe a seca fondo di lamar.
Ora di dia a abri, Egipcionan no a mira nan
mas. Porfin nan a ripara e camina, oenda Israe-
litanan a pasa. Rey a sigui nan tras te meimei
di lamar. Di golpi a lamanta un tempestad pisa,
Egipcionan a spanta i nan kier a hui bai; ma ta-
bata muchoe laat. Moises a saca su mannan, lamar...”
|
|
19 |
 |
“...mura koe no tin awa pa bebe. Moises a dal su
baston riba baranca i awa a corre afor na abun-
dancia.
Aki jioenan di Isral tabata ataca pa Amaleci-
tanan. Moises a manda Josue coe un ehrcito
riba nan. E mes a alza su braza i a reza hun-
toe coe Aaron riba ceroe. Ora Moises tabata lar-
ga su mannan baba, su eneraigoenan a vence;
ma asina el alza nan, victoria tabata na banda
di Israelitanan. Pesai dos bomber a sostene bra-
za di Moises, te ora Josue a bati enemigoe com-
pletamente.
Si Moises lo no h reza, sii eneini^oenaii signr lo a ha-
ti -Josii; am eneinigoeuan no ]>ov a resisti na ovacion
di Moises i ]>a sn oracion an honibev ,>oI tabata mas
fnerte koe toer.
Manna, ta un imagen di Sa.ntisiino Saeramentou di altar.
XXII.
I. Doenamentoe di ley riba ceroe di Sinai.
2. Bic di Oro. 3. Tabernaculo.
1. Cuarenta i siete dia despues koe Israelita-
nan a sail for di Eipto, nan a jega ceroe di Si-
nai'. Aki Dios a manda pa henter pueblo prepare
i santifike dos dia pa ricibi su santa Ley.
Di tercer...”
|
|
20 |
 |
“...I Dios a doena su diez mandamientoe. Riba es
ceroe Dios a marca e diez mandamientoe koe El
a doena su pueblo den dos piedra koe El a doe-
na Moises, manera Iglesia di Cristoe ta sinja ain-
da na toer cristian i koe Hudioenan tin tamb
den nan ley te dia di awe.
2. Moises a scirbi le}' dibino den un boeki, el
a traha un altar na pia di ceroe i el a ofrece un
sacrificio na Dios. El a jama es boeki ai Boeki
di Aliansa i el a leze pa pueblo tende. I henter
pueblo a responde : Toer es koe Dios a manda,
nos kier haci. Es ora Moises a subi ceroe i a
keda ai cuarenta dia i cuarenta anochi. Despues
Dios a doene dos tabla di piedra, coe diez man-
damientoe scirbi ariba.
Pueblo di Isral koe a ricibi asina tantoe bene-...”
|
|