1 |
|
“...incijijculpturam^osim
O^erisfummam vno iniuP exhhcntem.
2JC S leganti nobile pollice,
^^Suafupacatum I e n n i s i i nouok,
Eiaucleatum conipicarc,
Miraqueplurimadifce, L E c TO>s
Si corperwn
efcriptioaem ,rd paradigmata,
fi voleciioftrum-fubire,
Orbicfilus dabic, zccc^primtu.
WerfeBi ntndumsorfwra. cupis
OogHfl,fii£ehorum paradigmata
fi vclis noftrumfubirc,
Orbtculm dabitJaocy?^rfiw.
Qmctttique urrgfi^tttm cupis
efcript!onem, vl:paradigmata,
f velis noftrum fubire,
Ttrftus CXrbuulus docchk.-
<5^* no {Te geftis res mgftabi'leSy
Harumque naturam & paradigmat;^
JEs ii veliffnoftrumiubire,
Orbicultts
|
|
2 |
|
“...Q^odfi cmtufAmcw^xiptinum
CognolTe, qualis fciliceteft
fi velis noftrum fubire,
OrbicUflm dabitjeccejyfx/^y.
Tm calloquentes nofcere fi cupis,
Bw0s^firibas,&c{\m\x\aultcgsy
velis noftrum fubire,
Linea continet hos fupcrna.
Quod fl timorem no& cupis Dei,
Exordium ver^efapientix:
I ftumy^ ^ris, QXi.,fimJlrA
Injimus Orhiculut docebit
D emum eloquens qux Imgua ht optime,
V in fcirc, donum qu^eque opus eft D E r,
I ftamfuh ieris, ecce dextra
InJimM Orbitului docebit;
M AIE R E, totum quan do Opus hoe lego,
Quod S E p TIM A N A M nonfinere vocas,
Yix.xmxicfeptmanas
Hand male pedpicio locaflc.
Hinctantusintelaudis honosruic,
Vc nulla longi tc mora fculi
Ex eruditorum phalange
Eximereaut remouerepoilir,
Immunitates hoe latis indicant:
Hoc dignitates fignificant tua::
Acceptus ob quas eruditis
Omnibushoc titulo bearis:
M AIE R V s, illuftrc Aonidum decus,
Doctor,Palatinvs Comes, atque Eq^s,
Orator eloquens, acutus
Phiiosophys, MEDicysperitus.
Reuere-...”
|
|
3 |
|
“...o
%
s
' !
!;
!
'f.
PK^F A no
leiufquenepoteSjqui vixemntanteDiluuium,^<*/tfwtf abfq5 dubio
hanc Septimanam Creationis rerumcxteris hominib. perfedius
cognitam habuit, vtpote fapientiaab ipfo Deo, ex voto, tanquam
iingulariPriuilegioclonatus. AdExemplum,aut potiusinremc-
anorationem illius Septimana: Creationis, nee non Saloinonis fa-
pientiB, & quod enigmata cum Regina Saha ac Hy^amo Tyrio
principe communicaric, certenonpuerilia de rebus cuiqucnotis
& anceoculos pofitis, atoccultis&abditis, nos hanc Hebdomad*
Philofophicam produximus,in qua de jenigmatibus Chymicis,
qualiaeorum fuiflefufpicannir,potiffimumagimus,earecundum
6. fumma rerum genera diuidendo & explicando, totidem die-
bus abfoluenda; Vbi licec contra vujgarem & receptam Philofo-
phiam non pauca adferamus,qua cuidam in fuperficie ea conlide-
rantiParadoxavideri poffint: tarnenquia per f vcra&cum tota
natura conuenientia fint, nuJli inluisopininibusobdurato prx^
iudicare debent,cui adilluftrandum Chymica a:nigmata potius,
qu...”
|
|
4 |
|
“...^am mtftlitm l tempwfelicm ijlud,
^uote vifendicopiafilia mihiejl:
mihi maluerim^ quas Hermits voluit arenas^
No PaHole tuas, non Tage fulue tuas.
Non te eonuenio, quin dolior txeo, quant is
LMe vexti e tenehrU^ eueh'u e tenehris l
Omnis Utetur mundtts cant ante StlenOy
Mependere iuuet[emptr ah ore tuo.
Miretur Rhodope ^ miritur ^ ifmarus Orphea^
cJWf pendere iuuet femperab ore tuo.
Gaudeat r Phcebo Parnafia gaudeatauUy
Me pendere iuuet fimperaboretuo.
lam duisyfuperiteneatquidrcgia mundiy
Signaque tam curfu quo duodena meent.
Cur nobis non aqua dies cum noHi recurraty
annos alibi terminet aqua dies i
Torrida cur aflas longas exporrigat horasy
Cur breuiore diem luce Jed ardlet hyems.
Delia, ceu Proteus, cur tot mutetur in ora ?
^tidfactatfrater, quint us t Err oferat.
OdtUt, quosifta tuuat perJi*afio,Jiire
^uaqueeuenta hominis, quaquefittura loqui.'
lamjpacta annorum npetensab origine mundi
Per dtJJeSia nouumJecula carp'u tter.
^ms artes linguasquetulerunt temperaprima.
Cert are vt rtliquit...”
|
|
5 |
|
“...4 SEPTIMANit pHILOSOPHlCiE
cuminiretisfcrdcra. Quxrcsinihicam grata, quam qux gratiffima,
accidie. Q^od fi ralem me vobis prxberc polTem, qualem expectatis
(devoluncarcbencfaciendineficdubium j oiTcc (an cut Deo Opci-
moMax.perpetiias agetcmgtatias. Cum itacpie iapentix excolcn-
dx gtatia potifiimum conueneriimis; conflimi hanc Scpttnian.un no-
ftro colioquio confecrare, per dies iingulos ica ordiuacam, vtafira-
plicioribus ad magis compofita ptocedamus. Nam hoe ipfo primo
conuentiisdie de Ceelo &Elementii fingulis tralabimus ; Secundode
compofitiscx Elementis, atimpcrfed raixtis, quxmeteoradiciui-
tur ; Tertio die de foUilibusex terrapetitis, inter qux mctalla funt
potiora: Quarto de vegctabilibus quibufcunque : Quinto de ani-
malibus briuis, leiifola fenltiua anima prxditis; Sexto de homilie
rationali; Septimo Sabbatum & Requiem celebrabimusin medita-
tionefupcrccEleiHum & xternx Beatitudinis. Denaturis autcmiain
ditisitaagemus, vtlibernoftras feiitentias abique alterius prxiu-
dicio...”
|
|
6 |
|
“...ium 859.milLGerm, quointenialla, Sol,
Iuna,&fteIiae,quoquelunt a nobisremotiores, circaortum &oeca-
fum, quam circameridianum aut Zenit: Vndepatct,quantum coecu-
tiamus&oculis &intelled:uin cceleftibusillisinquirendis. Atterra.
Philofophicafliicoelieftferradixnumeri perfeAi, refpeilucubifui
duplicati: funt autem hi numeri (T. 3^. 7776^ Exquibiisprirar
&vltimi inter fe concordant. c
SALOMON.
Enigma Q^d dcSole ccekfU iwUcoSy art 'ver diBttsft ah
35* naxagora Lapis Kr bEVS, ignitus ^ an verd it a no*
minant ^hilofo^hicnm Solem
QspjPK- HYRAMVS.
'di k Anaxagoras ptedixir, ad ccmimdiem lapfuriint excoclofeuSole
faAjm eii lapidem magniponderis; quod&cuenit. Hincforteincoelolapides
ad Hgos flu- effe exifttmauit > queinadmoduinrevera lapides exnitbibcts decidunt
men Thra- £ilminei. Apud Athenienfes verSoI Deusmundi maxitmis cultus
** fuir. HiscontradixrthicPhilofophus,&creaturam, nonDeumelFe,
78 ^ ^ dcinonllrauir,vocansSolemlapidem,qui revera non eft lapis, id
ftib-...”
|
|
7 |
|
“...fandareentisnin, nempe
A'athmcuca,Gcomctna, Hyporhdibus, & Phxnomt-non oblcnia-
tionibuSjquiefiuntpcrinftiuGientamagfta&certa, volcns conccdo:
Huiuslegitimumvliimannos,mcnrcs-,dies & horas oirdiiaarein Re<-
publ. 5i coranauni vka^, conftat, abtifum veroad pradidionum aflrro-
iogicanim vanitatcm dcdinrue: Aftiolugi veio, Mathematici ali*
quando didi,nccdehumaiio,aecAlminoHuetoletantur, Alhonomi
maxime.
S A LOMON.
At nunc parcendum vidctur diei, noftrrsq-, pro hac vice difijaifi^-
lionib us,nCJioeendum no£li,qu£ i nila t,& nos qiiieri maia cipat.
SEP Tli...”
|
|
8 |
|
“...iEMIGMA
^8.
8o Septimak^ Philosophic^
Philofophosntagnos, Solcuntlum, luftteryMars,&Venmnojlra inllercurto
noflro,& Saturnm feptitnus mum, in quo omnes funt coniuntfimul: Samntu
mmpatereH omnium; At dum alii Planctie cunt venatum, Bafilius in
hieroglyhicis fuisfigurisdicit, Saturnum ('inftarCameli) letia por-
Mereutii rare; quod inprimis notandumeft.Propria Mcrcurii philofophici no-
fhilofo- tafertur,qudadh2retcorporibus: Nonenim fetrum magneti.nec
phici nota fuccino calefado magis accurrit & adh^eret, quam Mcrcurius
qu**** corporibus, hoe eft, confanguineorum Planetarum feu metalloium;
^ Solis, Lunx, louis, Veneris,auc horum filiorum fibi confobrinorum.
SABA.
De AiereurioJatis conflat: Sed tinne de Sulphure in-'
quirendum erit,qHnlehocfit ?
SALOMON.
Eft agcnsin materia,fubiefli forma,gallinsegalIuSjBciacGabritius,
mulierismaritus, aiuQon&fponfnsantecommixtionem. Hocna-
fcitiuiiilocis petrofis, concauis, terreftribus, fublimatum afatcibus
fuispernaturam ex parte inftar ftoruni teneirimerum...”
|
|
9 |
|
“...artcm pUimlnm m auru>n promoueatur ?
S A L O M O N.
Poftquam, vtdidtum, duo illi fumi, rulphui'us& Mercurialis, fe
iiniicem infiibterianeis clauftris & venis complex! (lint, frigiditate
fLipcuieniente coagiilantur in fiibftantiam vnam, dcnfam, &taclui
reliftentem,mincramdi(51:am; Exempli gratia, Saturninam, qua, Ci
mox eruatur, & ad vdmihominumapphcctiir, ignibiisadminifttatis
conuenientibus, in plumbum elaboratur : hoc metallum prima eft
ianua ad ^fculapiiim noftrum. Inueniunrur enim in co Liime no-
|
|
10 |
|
“...lofophici f
. HYR AM VS.
Ipfe de lapidc vilis pretij dicit,qud voUtilis ex eo extrahatur ignis.
Id enim vcrum eft, quia omne, quod non eft decflcntiaeius, auolat,
aut comburitur: Ipliimqi rcfert lapidcm componi ex diucrfis colori-
bus,nempe ex (eruo rubco, & odorifcra eius fororc. Lapis eft, 6c non
lapis; illud,quia teritur;hoc,quiafunditur.Incofolooperarurnam-
ra,& non in alio.Natura icaque operationes fuas nondum in eo abfol-
uit,led quafi in medio earum cut fu eft. Ex hoclapide diftilladone no-
taaquaclariflimaelicimr, quxRcgem,patrem,icufcncmfuftocat,e
vfque, donee ipfi reftituatur anima; 6c mater volatilis ipfi m regno
adxquetur. Quodenimcftfuperius,cftficutillud,quodeftinfeiius,
6c afcendens haber naturam dcfcendcntis. Eadem igitur Bafiln eftm..
tentio,quamuisaliisvtatur terminis.
^ c A T / A XT
Rutam murariam, a fummo adinfimum, quoad /piigmaticxnoftra:
traaationifufficiat,difciUTcmus,agnofcentcs,vclexminmiofloku-
io Dei Optimi Maximi omnipotemiam, vr Poeta Chnftianus veic
Tufentm^...”
|
|
11 |
|
“...PHICiE
rismundjapices, lineas &figurasrealcs, quales funt omnes vifibiles
creatuf3c,contemp}andas & agnofccndas verfemur, vtile, honorifir
cum,Scneeeflaiiumerit. Quid AtuoniumEremitamindiescruditio-
remreddidit? Nonlibermamifcriptu, aut bibliotheca copiofa,qua
caruit; id fola contemplatio Mundi,leNaturae, eiusq; variaruni
partium fecundumcaufammgenera inquitio. Ternasinhocpagi-
nas abfoitiimus, non pro remm dignitate, qua: potiiis Angelicum
eloquinm^quam balbutfem humanam poftulant; fed pro talenti no-
lli-irationev&racntisiyncctitate, vcpomimiis. Nunc Herbaramvi-
res & diiiaiirates percurrcndo inueftigabimus, quatenus hisPhilo-
fphialaoftraadfuamintenuoncmvcitiir. NonenimHerbariumin-
ftitnere eft nofti a: voluntatis aut huiufce lod>actcmporis. Scripl-
runc &cdiderunr de his fua opera prxgrandia viri excelientilTimiin
'iuprlis }ingtirs&nationibuS;^tam copios &abfo!ut, vt hanctra-
landi maccrianiracisilluftratam omnibus lquentibusprreripuerint.
ii^iguftadieivniiisraetaeftyquaenonlongos admkd...”
|
|
12 |
|
“...totaliter, fit conceptio eorum &n
priu. Qupd fipive duritiecorticesrumpinequeant,autaliasratione
defeduspluuiasjaurfimiltumnecillius conceptuscontinget.Qupfa-
ilojincipitnaturaoperaricum vegetabili,velut animalLPrimumem- Membtm
brumluvifcus, quodinanimaliformatur, priefcrtiminhominc.eftpriniurB,
epar,cumvenulisuisacvmbilico>foEtusepati inferto. Has vente funt
manusepatis, quibusilludattrahit fanguinem ex vtero materno,fcu
acetabulis. In homilie autem h^c vis formatiuaeftinlminc mafcnli' homurc
no,quod incipit hunc motum; materia patiens in fosminino crudiori, fotmatei.
necnoafanguincaffluente.Poft:epar,corprimbfotmaritraditur,vni-
ca domus &officinavirtutisformantis,vegetabilisinhomine. Ex cor-
dcrcliquavifccra& membra vitam Sc motum accipiunt. Similimo-
dofemen plantas in terras matrice radiculas, tjuafi venulas meirai-piaflf*nim
cas &manum,acquirit, feu radicem epati affimilatam; Deinde ger-generado.
men, veluti cor, quod paul fupra radicem exiftit, & inarboribus
truncus vocafur : ex...”
|
|
13 |
|
“...prodibk in lucem purpu-
leus jfucciplenusj & viuidus.
, S AB A.
caupieBalhedmis& ruhedinisin vna
f^ecie roj^ f
SALOMON.
Qiurftiohaec vulgaris eft. at folutionis Philolophonon indignaer
Colores liibkantiammvellc deducereex qualitatibusclcmeniorum
piimisaut lecundisr fruftraneus labor eft, qui fundamento imiita-
tur lubrico : Nulla enim hie videtur correlponfio, nulla propor-
tio. Inpomis rubedo externa maturitatem plaerumque, & ad Solis
radios codfionem denotac t quia cuiufque pomi latus Soli meridia-
no expoliturn rubdcit, reliqua nonitem. Ita de vuis& aliisfrucftibus
iudtcandum. Sol itaque rubedinem in his operatur aluali fuo ca^
lore mirabiliter j non quod propterea diccndum fit, omnia rubca obie
|
|
14 |
|
“...vnde afFe-
'dlus eins immedicabilis extitxt.
SABA.
Quidji^nijicatur hocfigmenta in Chymicis^ .Enigma
SALOMON.
Quod agens &patiensin vnonoftrcompolitofimul iidnf poft
ptimam pra:paiationem, vaidedt folu tio foluti a feipfo ,& coagulatio
coagulatiabeodeti). ,Elixirenim,vtPliHafophiteftantur,propiiafua
-aqua roluitur,.& propria fuacalce coagulatur,abfqucpercgriniaddi-
Aonc; Contabefcere autemvideturid, quodibluitur,& congelari,
dum in florem fui nominis mutatur.
SABA.
MiraeflhachominummigratiGinfUnm^no
^uamplantarum/ufgetum in hommes,vt de Cadmeis^ *73 ;
lafoniis jratrhus diaum efl: P^erum hac omnia ejfe vnius
.originis & intentionis non duhitamm,ita vt c^ui vnum eo-
rum probe introfpiciat, necreliquaignorarepoj^it, Quid
exifiimas de Helenio^
SALOMON.
Isfloseftex HeknaE Jachiytnisnatusj Eftautem flaui vel auieico*.
loris; vndcnonimmericaircribicurHelcnxilli.quarvnacumPolIu*-
- ce cx vno ouo,pr3etcrhuiTianum morcm.cditaeft: In oiio nim philo-
fophico femel conclufodc obfignato,ell vitelluscumalbumine...”
|
|
15 |
|
“...aliorumfcriptis aiu fermonibus fophifti-
cis&deceptoriisaures&mcntem pra:bere. VndeHefioJusdeteft^-
tiir, qud ignorent homines> quantum emolumcnci fit in Moly &
malua. Makia verb eft ex humec^antibus & parum refrigcrantibus, vt
McrcLuialis, & Moly conttatia; qualitatis,calida: & ficca; i m qiubus
tota Philofophia occupataeft
SABA.
Qjiidde ^laucieneherhafentisy cjuapijcescreduntur
^riusmortuiinvitamrediijJe,C:7 nquamre^etiilje'i ^^5*
SALOMON.
Glaucuspifcator, repertor huius herbx perhibetur, aqno &no-
menobtinuit; Hie eumeanderoguftaret hetbam,immortalista
|
|
16 |
|
“...\htbeiM
Ixtiniium t^tntum^ otulas nox ouupat vna:
Ixeipit besyrelucris^fua Saturniaptnn
CoUocaty >mmu caudampttantibus impkt.
At curNo6tua Mineruacfaerafit, non omnibus p^itct: Nos hanc
foipicamur caudam, quialateatintcnebris, nc cteteris auibuspraeflae
fiat,&voletnodlu nonfineprudentiaenota. Eoenimmodofapicn-
lia inprofundo naturx delitefcit,hoceft,arsattium Chymiatedle ie
gerit, ne praedatoribus diripicndavrniat, vmbrofis^' allrgoriis fcie-
abfconditdnftarNoftux. Adhtec nonacquiriturime multartim no-
^um lueubratiotiibus & laboribus: Cum errim Pallas ex lauis ccte
bro nata pro fapientiaintelligatur, inprimispro nature inueftigati'a-
*e,qu35fi praxitn adumreducatur, omnium ptarftamiffima habettir,
non inametito banc aucm fibi vendicat, qutEViilgoauiumininlafir,
hoccftjnoidtuani; fiquidemidioraE &lherammrudcs itiimagis odif-
fc folcnt,qaam doftrinam, occultaq; litwrarum myftena. C^adap-
paretmipi^Chymia, qute quiaabfconditos, nec cviiquam tacitc in~
tclligibilcs tcrminos vfiirpet, ab ignaris...”
|
|
17 |
|
“...Qjvinta Dies: De Animalivs. i^
SABA.
de Cy^no Jlatuendumf ./Enigma
SALOMON,
Is Apollinifaccreft xquvtComus, vnameandemqjob caufami
icmpc qiiia hi duo coloies Apollinem deceant philofophicum, &:
iieccflarioprxcedant, ancequani ip( adueniatfiiopropriovilndus
colore. Deindequia&; caneicdicancur Cygni fiiamflimcinftantefi-
bifatali mortis hora.' Ncc abfquc caufa lupicerLedam inCygnifor-
maconipreflifle dicitur, vndc illa duooua pcpcrit, ex quorum vtio
Poilux&Helcnanatifunt: Quxcumfint pcrfonx aIIegoricx,adfo-
lam Chymiam (ad quam totum helium Troianum refcrri debet, vt
alibidemonftratumefl:; fpedantes, patetCygnumPhilofophischy-
micafubiefta dcnotare. Hue fpetSat & Cygnus inuulnerabilis^qui
eum Herculepugnauit.& fulmineab co diremptuseft.
SABA.
NumVuhmefiChjimiamt/isf anigma
S A L O M O N.
deco, Scitote, inquit, vuitwTuniinejuiJttoTts, ^fkpicHtii
^uod Vulttif fiipfti ntoittctn sxiJlctisitHMUttitnt, clanititvoccntttgnAyincjuieiJSy
IgofumaWus, niger&rubeus, citrinus, vertdtcus fum, & non mentior...”
|
|
18 |
|
“...fubirftis
rpdcci
pittDtut.
zot SEPTIMANiE PhiLOSOPHICvE
omnes.sftiiTuxnpoffinCj tarnen magnam iricl ffngalfsetiarn in facie
diueriitatem., qua a fe imiicem diftinguantur,, fatendum eft. Ncc re-
ferc,eti.xn>fi vmisproalteio Liabeacur,,vt Mercuriiispio Sofia Plaati-
no,& lupicetpro Amphytrioae y ideuiminidifccrnentis & iiidicantis
SefatSa- pejpciamimpotenciaexifticiHumaniemim oculi8caures,vt&caeteri
maniin fui* i^n(us,infiiis fubiedisCEpedecipiuntur,etiatnficvt optime valcntcs
amultisbeilns vincantur: V nde lUiid:
Noj aper aiidituprtu;ellit,aranea
Vuhurodaratu, Lynx vifu, Smiagujlu.
Mirumsftiam reccns editos agnosagnoicere balatum matris fuacin>>
ter mille foiios alios,& perfimiles balatus, & vice versaouem agnelli.
Idem dicendumde gallina &pullis,&ferbrutisomnihusronose-
dentibus; HumancE hrc autes fuut iiimisctaflKjVt differentiam in tam^
fimilibtis vocibus non difcernant. Ira ftamendiim quoque arbitroir
de vifuvaliisqi fenfibus. Veitagiisleporem&qiiicunque canisherutrt
fuum abfentem imiedigat...”
|
|
19 |
|
“...primam cr in philofophia apud Aegy-
psios&in re pecuariaaubtoruatem ha-
bet, 158
* Bos Aegyptim quid in philofophia Jig ntficet, modum,ab Aegyptiis muttiatus, tradi-
ido.} dife, 7232.j3.34
. Bones ^eryonis ab Hercule abacli.ydo.iq. Cadmus idem opifex,quifa'on, <33.5
10. Aughe, ead.zo. (Jiiunentatio cum pulueribus {eiufJemejfi-
Boim ment io apud antiques, kJ 0.18 catia )fixatiuis quid vtilttads pronnt-
Br.t.hmaniph(lofophimeihymici, 147. tat, loj.i.j.^/t^^.
z6.15 Chinas primus homo in hunc miindunt no-
Brajftcam (fato integro Itbro traclaait, tus, sz^.i^.qualisibid.
114.23. Calceus, 79.11
Brothem,VuhanifHtu,omnibuslHdibria Calculus in hominumrenibus, 5i.11.1z
habitus, 97-14 C*Ukia,herbamagtca, 141.^
Bracbus, 19J.14 Calor, }9.zi. cordishumani, 118.1.2.3.
Brntacur brntafint, 212.19 abfqut aeris injpiratione & exjpirationt
Bubonespefifenbufoneadmoto fanantur, perdurarenequit, 110,potentialisfor-
189.6 tis facile vel perfe, vel ab abluali adiu-
Bufo, 171.1. in/iio hanovfu bonus, 19Z. tus,inaBumerumpit...”
|
|
20 |
|
“...s deletos vel
fJHbtusvndecaufemur, if8 8 fugatos, 194.10
^^otioelemtnmumomnium, Mufa, rjiJ
t^Kottu maierismicantk tnfiarfie/la, & Mtifia, zoy.i^ c^feqq.
dnodoi>!eciderevifa,vndetnctptat,&m Mafia maiafinkvndsnafcamur, 192.
quotermwetur.fi.qi.ijz. natarah nu- 19.3 o
bium.vtde, T^bes. optrationumreci- tJH'ufteuia, 49
procas, 5817.18 Myrrhaarbufcula, i^y.i.rfeqq.
Motos vaporit excellenter vapart aqua, My rm cur Ventri facra, 14 j
16 Myfitria confiderationt d'^nifima, 2 24,
^yiCaliereulacerontriaf no &fiqq.
Mull m ter anno parit, iff.6 N.
Mulmvnde nafcatur, i6i.ji. qualtani- y^ApellusinUgitimofuovfa b>onus,i^i
16.17...”
|
|