| 1 |
 |
“...CidmiAMtn operentccjJkrtA. Ss
agendum cum hoc dracoMeCadruteo. 86
^utd draconi interfetle faciendum, 8?
Cadmia an in fe principe a fhilofophicahaheat. 88
c^id dictndum fit ad hoc, epuodaliitria huitafuhie&i, vt r rerum 0
'dnntum,princtpiaftatuerunt: vtjaljulfur,^ Mercurium.
Vulgata chymtcorum opinto an impugnandi.
de nOHA mtdicin ajlat utndum,
K^utoritate inflatorumarrogantiumnequumeutatur.
^odnam horumprinctpiorum temporeprm.
^odfiitnohtlim.
K_^rgentum viuum vnde.
jMer curias 'vulgaris, cur non fit materia.
^ lisigiturfi Adcrcurtus.
Sulphur q'ialeJit.
t^ninmontileui gemretur.
Ex quogeneretar hocjnlphur.
Sifulph *r ph lofophtumcum vine quid ccnmunt habttjhocprebandum.
erit feundum quinquefenfus extertores. sot
Clarius exfonitur quid fitfiulphur apudphilofephos^r 'vnde extrahatur^
an'e(ptrtiibus.anv(reecorporibm. 102
An e Luna Suleedu cant ur. ^ lO}
fiulphur ho: intorpoi tbits fulphureis quarendum findeque educen-
dumfit.
Vdita-
89
90
fit
J)2
n
IS4
95
96
97
98
99
100...”
|
|
| 2 |
 |
“...INDEX
vfq^ue ref:tedafint^em vf^ne a,delements Jimplicia, an ver& am-
. ftiiu admateriamprimatn, nudatam ab omniforma. isj
fit mem BaJilU Valentini in defcriptione eitts ,prima materU lapidu
philofophici. 1^8
QyAKT.y£ DIEl.
De V egetabilibus, cui us jenigmata funt
numero 6j.
K^n non rofi apudphilofophoUocum habeat. anig, rsg
^msobcaufasrofavegetabtluafiimileturminerali pbilofophica. 160
partui re/k virgineui tinSiura qaoque ajiimiletur. \6i
^uacaufafit albedinis ^rubediniiinvnajpecieropt. \6z
^acaufafitjCttrJpiritttsvhrioli tinStura rofarumrubearuminpaucU
guttis admtfiui-,rubedinem eins exalt et ^ augeat, t diuUlafam con-
fer uet. i6i
Cur aquafortis capitarofammrubearumrecentiumymuria conditarumy
pallentium, etiam hjeme optimorubore tingat t imbuat. 164.
Cur rofa ruhea, etiam tufrutice manens ,ftmsfulphuris vulgaris verta-
tur in album, autftltem dif India eius folia, quafumus attigerit. i
|
|
| 3 |
 |
“...SEPTIMAN^ PHI-
LOSOPHIC^
Prima Dies :
T^E CORPORIBVS S 1M-
plicihm y Qoelo ^ Riem ent is.
Alom ON i-le Israelitarvm Rex,
vt votum fapientijEobtinuic, ficnon (olum apiid
ftio^ fed & cxtcios fama cclebeirinius extitic.'
Hinc a remotis Arabia: f vel,vt alii voluut,^rhio-
pix) finibusRegiua Saba excitata Hicrofolymara
^^gnificocomicatu 8i donispretiollflmisinftru-
6ta,longisitineribuscontcndic, nempc vtfipien-
tiamciuSjOccultisnaturs myfterxisin modum tenigmaticarum qus-
ftionum ipiiadcnodandumpropofitis, cxplorarct. De liac pruden-
tiflima fosmina,Regina,varia: diuerforum iuntopiniones. Alii enini
xzmFerjicam Sibjllam,quzm M-Varro primaminordine Sibyllarumnn-
me\:a.tAl3.mxint,vtl^kancr,lufitnus, ScSuidas, earner, ad marerubrum
invrbeNofnatam;aliiB4^/patrejBerfij'('c[uitribuslibrisChaldai-
cam confcripfit hiftoriam) & Erymanlhe nobili matrona : Quidam
hanc Phcebademyocziu Sambethen:,qazfiNox filiam, aSem&Iaphet
itadidram: A nonnulli5C?rf/i£Eftimatur,quiaexBabylonevencrit
in Itaiiam, Cunisq-...”
|
|
| 4 |
 |
“...Prima Dies: De Coelo et Eiem. 3
Nicanor,quivitam Alexandrifcripjit. de Domino Chrtflo ^etusaduentti
pluriniapradixit, detuni Babjlomca&diluuio. Reliqua: cum ca confeu-
tiunt, nifiquodhuiuslibrifunt 14. de gcntc qualibcratqiicregioni-
busdiucrfisagtes. Georgius Cedienus,Rc^i;w 5j/'rfjiuquic,
|
|
| 5 |
 |
“...mctalla funt
potiora: Quarto de vegctabilibus quibufcunque : Quinto de ani-
malibus briuis, leiifola fenltiua anima prxditis; Sexto de homilie
rationali; Septimo Sabbatum & Requiem celebrabimusin medita-
tionefupcrccEleiHum & xternx Beatitudinis. Denaturis autcmiain
ditisitaagemus, vtlibernoftras feiitentias abique alterius prxiu-
dicio proponamiis ita, vt veritas earum ex caufis pcrfpiciatur, qiiibus
xnignlata occultx Philofophix ieu Hermeticx ( propter qux rcli-
qua omnia difcutiuntur) de quaque materia adiiciemus, nobisq-, in-
uieem difljluendaproponemus,inquibusfiquis vidorcuadet, mc
liori iure hominis ( vtpote intelligibilis naturx) nomen obtincbir,
quamfideciesmillehoftium fanguineamanu & fcrinarabieoccidiC-
iet. Ego equidem lubens veftraspropolitiones fiue quxftiones pri-
mus cxperiar pr.xftolando, quidexarcanis PhilofophiXiVulgonon
cognitis,litis aliaturi.
REGINA SABJE RESPONSIO.
Magnacft,Rex,rapientiatua,admirabiIeeloquium,&diuinum
iudicium; quaicummihiinmearcgionejpopulanfamajcclebrataef-...”
|
|
| 6 |
 |
“...Prima Dies: De CoelOv^et Elem. 5
SALOMO N;
In magno hoe mundo terra eft corpulennus &denfius Elemen-
tum; coEliim autcm fubftantia rara & periria ; deinde terra eft cen-
trum ; coelum circun-sfcrentia; tertio terra eft fixa 5c ftabilis; coclutn
arium 6c mobile. Sic Hiilofophorum ccelum 6cterra fehabent. Yar-
de terra nobilior eft coeloinhoc magifterio j in magno munconoa
item.
SABA:
Non videtur, quod coelum fit actium, texraimmobilisftet,
SALOMON:
SideCoeloTerraq-iCompofitiPhilofophiei^quod mundus
phicHS hincdi-citur J inquifitio fiat,cum fimilitudine a ecelo c elemen-
tis mundi translata ita dicatur; necell eft, vt primo ftntentiarn
meam, quae inmultis communi Philofophi non correipondet, de
hifcc pi aemittam, quo dilucidior aliarum quxftionum fiat cxpUcatio,
Tecra in medio mundi fita,tmmobiliscxiftit, nee, vt Copernicus Terr*'
ex hypothefi aftronomicaaffirmat,cceloftante,Z4.horiscircumduci-
tur fupra polos vel axem mundi 5 in cuius medio puniftus eft centra-
lis,adquemgrauiaomniatcndunt...”
|
|
| 7 |
 |
“...Prima Dies: De Celo et Elem. 7
neralia, vegerabilia, &animalia eias calore perfiifa gaudent, cre-
fcuntj&angcncur. Virtutem, quam fimilitcr circirm f fuperius & in-vinus.
friiis diifundic,ad ftellas.in primis Planctas,VTperreflexionem quan-
damabillis communicetur rebus naicentibus, cm finguli Planctas
fuas vircutestemperarinc & soniiiaxcrinr cumfolari.-adterram, vbi
cfcrcencibus nccedaria cd omnibus. Ec b bene rem introipiciamus,
penitiusq; coniidcremus,SoIin coclo, vt corin humano corpocepro-
Gcdic in luis opararionibus. Cor ex fanguiue pariore fabricac Ipiri*
rus tenues, acios, fed igncx naturae, calidosdlccos, mofiicntra-
ionis5c dilatationis, quos deinde mittitpcranrias catotidasin ce-
rebrum, vtibifiigiditate & humiditateccrcbriin retiformi comple-
xutempercntur& fiant fpiritusanimales fenfibus omnibus &mti-
bus caufandis incorpore aptis ita Sol fiucex puriorcare,fiuealias. Qua yicift
fabricatcflentiasfubtilillim.as, quibusiniunt Lumen, Calot,5c Vir-Ctudinia
tus,anteadi(5la,easc[;...”
|
|
| 8 |
 |
“...I. Ratio-
II.
III.
IV.
8 Septiman^ Philosophic^
fitinftlembicocalidojquivapoicsafccndentesconaaftionccogir.vc
inaqus forma guttatim dcfceiidanc) vel frigorc: atque hinc primo
nubes,deindepluuia;qu3ECxliispofteacontinganc,fubMeteorisdi-
cendaerunt. Coslum ergo arium eft,quianihileft,quo prohibeatur,
quo minus ar fublunaris contimicmr cum eo; rum quia materia va-
porofa ex rerris in ccelum afcendat propter continuitatcm & non
prohibitum tranfitum; rum quia ccclum non actium &abaerefub-
lunaridiuerfumcflet diaphanum > quod felleret noftrum vifum, vt&
aquaacriadiundta f E.g. fi quis pedibus genu tcnuscontcndacin a-
quam.pedestumidos&long maiores, quamfint, fallacia duplicis
diaphani,acris & aquxintcrcedentis inter vifum &icinvifiuam, iu-
dicabit.) Dcmonftrant Sacras licerasquoque, coelumex aqua, hoc
eft, in arem rarefafta, conditum. Ad hapccxpericntiademopftrat,
arem hunc fublunarem & nobis propinquiorem fenfim moueii ab
Orjcpte verfusOccidentem,vna cum coelo,licet nun itaraptim,pto*
pter huius...”
|
|
| 9 |
 |
“...Prima Dies: De Coelo et Elim. 9
SABA.
3ECLARATIO HVC PERTINENTIS
M A G N jE ILLIVS IcONISSIVE
T abulitr.
A. Tcira.CeutrumMundi.
h. CentruraSolis: rf. b. ExcentricitasSolis.
c. Centrumdefercntis caput&caudamDraconisinLuna.
d. Lunain defcrcntc cap. Draconis.
e. f. Conccntrici Lunx.
Venus:/;. EpicyclusVeneris.
i. Mercurius. EpicycIusMercurii.
/.Sol. w.. OrbisSoIis.
AxisTerrs: r. AxisovtisSolis.
p. q. LineaApogxum&Perigceumdenotans.
Epicyclus Marris. /.Mars.
*. Epicycluslouis: A;.Iupiter.
y, EpicyclusSaturni; Saturnus.
A. B. C. D, Sphaeraftellarumfixarum.
JE. F. G. H. Primum Mobile....”
|
|
| 10 |
 |
“...Prima Die*: De Coelo et Elem. ij
ftatimexfereconciderct, nempeinter ignem &taTam litc&difcor-
diafada. Incerraitaqueignisquiefcit. Sic&inare &aqua, quoad
elementa maioris mundi, Eodem modo ignisin terra philofophica
latetjVC & in are, fed remote in hocdnilla propinquiflim. Ne ver
quem fducat, quod cornniuniter ignis regionena coelo proxinaana
conftitnant: Qjiod fieflt,nunquamterrsadh£ererct,quaeinccntro
coeli coia/iftit quia loco naturaliter a terradiuifuseflt: Arver&:
aqua tcrramambiunt,quanauiaar terra contrarietur in vtraquequa-
litate: Curigitur ignis d terraefltremotifllmusj, cumquaconueniat
in vna qualitate, nernpe ficcitatei; Fuga ccrt, qu;e in ignevidetur,
durn mox di/peritlurfianapyramidali figuratendendo i noneftafcen-
iiOjiedinacrerntranfinutatio^ quod inde patet, quiamoxomnis, ae-
ris qualitates & lub ftan tis illi adfiint, non anaplius,ignis :li bene con.-
uderenaus, ignem facilius terra; adbarere, naturali amore quam
aquam terra autariV pcrfpiciemus. Namlccitas^quaproprireten-...”
|
|
| 11 |
 |
“...dicatacft, in qualiberc de rebus naturalibus oc-
culds aut dubiisinterrogarelicear.
H Y R A M V S.
^d:ccH^rrf;^;Magnaefttuafapienda, Rex,iK^it,necminorbe-
nignitas,aut comitas, quibus omnes antecellis mortales, iisq; fretus,
ythadenusmonnulladehacipsa materia difquiram,eandem&ma-
iorcminme licendamtusfapiendxrelinqucns.DeElcmentisvldm
qu^fitum eft, idcirco de iiide m continuabo:
^er &aqua (juidfnt in opere naturali feu philofi- .enigma
phico? 13.
S A L O M O N.
Ccelum. Vtenimexaquaar&coelumarium eftinmaiorimun-
doritahichumidaclementa repracfentant coelum, hoe eft, Ipiritiia-
letn partem. Nam vtignis adhxret terrs, dum fomentum in ea in-
ucnitproptcr aris eoniangninitatem, quaretinetur, &aliaspropter
ficci-...”
|
|
| 12 |
 |
“...Prima Dies: De Coelo et Elem. 17
diffemntfccundum maiorem velminorem abundantiam luds. Hinc-Colore
excremi coloes liinr,niger,qui minimum,&albiis,quipiunmiiralii-quo difFe-
cisobtinet.-Reliquifuntintcrmedii: Corporaautcmiaiiorapluslu-
cis,&denfioraminushabereanimaduerruntui-jdeclemenrisloquen-
do.Hincignisflammapcrfeconfiderata,noneftrubea,Ibdalba:cumLrqu?
verb carboignitusconlideratur,rubcusvidetur,quiacoIorcli:mixtus
inign?,-& terra, id^i ideo,quia rariusclementum cft ignis, ideoq; plus
lucens,quam rcliqiia.4gniinraritate &albo colorcfucccditaer, hiiic
aqua. Teiraperl confiderata, opacaeft,&Iucisexpers,idcoq; nigra.
Achic de arena marisalba,marmore, velcreta, qua: funtalbillima, &
terrea corpora, quod obiicitur; adidrcfpondendum, qudnon fint
fimplexrerraelementum.fedcorporacompofica, Nosautemhiclo-
quideiiinpiiciilimo. Incoloribus verb compoficorumefl: magnadi-
uerfitas, vnde nonderaritateautdenfitatecorporiim eorum, multb
minus dequaliratibusprimisiudicaripoflit. Vidcmus enimgramina...”
|
|
| 13 |
 |
“...20.
Prima Dies: De Cqelo et Exem. 15
noftritecnex c generate ftcumfua vxoreccElefti eoniungatut, ncc
opuseft,vtiili,tan^uam continentijfeetusalienus indatiir; ^caurem
liaec imprsgnatio poft coitum, y t coitus poft matrimonium; & foetus
naftcturinagn^indolis., rnclior, nobilior,6cfortiorfuispareutibus,
^uipcr { conftderatijfunt vllioris conditionis & oiginis.
hyramvs.
Suntne ^laneta in hoe oper^
SAXOMON.
Suntfan,atnonomncsfimul &fcmel,fcd Ciccefllu.-PrimSdl
.&LunaconueniuntiriSagictarioeDeindcLunx a coitioneredeunti
Saturnusfitobuiam,poftIupiccrin'Pifcibus: Hinc Mercurius in Gc->
minis; Deinde iterumSolmarituseiusinLeone.inquonafciturSo-
Iadsf(£tus: Mars & V enusinterim fuo furtiuo indulgentamori, nee
Otium habent, vt puerperam Lunam falutent, praiiercim cum Veneris
maritus, V ulcanus, obftetricis officium hicperagat.
hyramvs.
Ergo Mars& Venmnun^uam adfint huic operi}
SALOMON. 11.
Adfunt,atfoIitarii: Nafciturenim exvtrifqucHarmoniafiliapuI-
cherrima, quae, dum nuptum elocaturCadmo. aduenerunt...”
|
|
| 14 |
 |
“...Prima Dies: De Coelo et Elem. i
quoquejwflRintrcliqiuJuolatcraciufdera trianguli cum fuisangu-
rl!n CeftaxiomaGcometricum J diftantiaqua-
nim' aneftro vifu,fiucin coelo, fea terra ficorurri, ea-
rumqs magjiuudmem indagare licet: E. g, Solis diftantiam inuene-
lunt ex tnangido, qin fitita, vt fcmidiameter terr^fit vnum latus. li-
WraT" ad Soils mediumpiin6lumdire
|
|
| 15 |
 |
“...Prima Dies: De Coelo et Elem. ly
axiomata ab omnibus rccepta : j^erum (jUam Caufam exifiif JEmoMA
masseur Solremotior dkatura terraaflatejauamhyeme?
SABA.
Aftronomi ftatuunt, multismillenismiJliaribiis Solcm afccndere
magis in altum, feu a terrae fuperficie magis recedere xftate, quain
liyemc.hoceft.aSolftirioCapricoiniadfolllitiumCancri, acdeinde
a folftitio Cancri ad Capricornirurfumdefcendere.Huius rei aliquot
affignant rationes:
Primaeflphyfica: quiaSol inmaiore reinotione magis calefaciat
propter angulos radiorum eius reflexos magis dupiiearosjVl inacftatCi
minus vtin bycmc.
Secundacil ex obruatione.quia Solremotior seftate, quamhyc-
meininllrumcnto obferuatorio apparaat.
Tertia exirsqualitate temporis femeftris sftiui Schyberni, cum
asftiuum fit fcr 7. diebus longius hyberno, ab squinodtio viio ad
aliudcomputaado; quia Verconftet 93. A!ftas 95.diebus, hoe cft,
i8(j. Aiuummis aurem 90. Hycms 89. qujefaciuntfaltem i79.dies.
Q^arta ex motusdiurni tarditate; quiaSol minusfpatmotupro-...”
|
|
| 16 |
 |
“...Prima Dies: De Coeeo et Eeem. %y
S A L O M O N.
O admiranda Dei fummi potcntia omnemhumane coeitatio-
nis capnmi longiffim fupcrans.qud curforcsilli calcftesin vna die
& node per tot ccntcna millia milliaria German.circumducipoffint.
cum in hac terra,velutin imo srumnarum .ergaftulo, tanto temporis
Ipatio homini non poilibile fit centum pcrcurrere, & violentiffima vi
ex machina bellicaemiflum globum vix i o o o. eodem tempore f pri-
ma retcnta celeritatej peruolare.
quot milliaria Germ Solvna horamotu ccelipri- jehichk
ejuotJecundario Jeu propyio emetuurf 3^*
HYRAMVS.
luxta pcripheriam cius circuli iu eclipticae ante didlam Sol mom
primo 14405^.mill.Germ. proprioautem jji.&circitertertiammil-
iians partem, vna horapermeat.
S A L O M O N.
F?rum Solphilojophicm hahetne iUe motum alt .enigma
quem primumacjcundarium} 33*
HYRAMVS.
Imo; Momsprimuseft, quandofupremasriueprimasfphxrasfuas
peromnesgraduspercurrit, donee ad infimasperueniat; Deindeab
infimisadmedias,inquarixmvna,nempeTauri,Dominaquiefcit...”
|
|
| 17 |
 |
“...Prima Dies: De Coelo et Elem.
/iibflannanobiliflliTia,abaerio cceIolongdiiicria,inquam De vs
liicem,calorem,& virtuteminfudit. Veram crcdibile eftdpfiim Ana-
xagoam ea verba allegoric prorulifl, nerape de Sole philofophico
quiefl lapis rubeus aidens, poft fi perfedHoncm. Qimdrubeus ftt,
pater ex vifii, quodardens, exefFciftu; Ignea emm ftia quaicatema-
turatomniaimmatura cradametalla, qua;ciinque Merciu quid
in fe continent.
SALOMON.
Qmd de Luna cceleJU exijiimas, an ver idem Philos
fo^dus de ea dixerit, quod Leo Citharonaus ab Hercule
pofi trueidatm, inde deciderit, an ver o Leonem ^ Lua^
nam Philofophorum intcllexerit l
HTRAMYS.
Sunt,quimagnasciuitates,nmltasque, inLuna ccceftifirneil,
imag^'nentur eamqjvelutalteriim terrenumorbcmiiruminatumvi-
derf, ac Selenitfdas mulieres parexeoua exquibushomine&nafcan-
lurqiiindeciesmarorcsnoftratibus. Herodotus, ait Selenetidas mii-
lieres parere oua, indeque nafcentes quinquennies decfes eftnobis
ampiiores.ArbasluntinfuIfefabuIte,nihiiveritatis...”
|
|
| 18 |
 |
“...Prima Dies: De Coelo et Eiem,
~ y SALOMON.
yeru'-^cego lam dcfefTus/ic vos tsdio quodam vltenoris differ-
tationisafficinondubico; Quapropter hocdie hic fiibfiftendumiu-
.dico,quomaaftinuraealacnoresdc 'fequentibus noftra colloquia
,connniiemus. Mihi ex veftiaamica coiraerfationc, ver philofophi-
ca,rantufnvoliipradsacccfllt,vc nunquampluscontigerit.Ha;cenim
colloquia mcntcm adDeumerigunt, vc cius opera tamvuluoinco-
gnita,quaui cognita,tam oculisinuil)bilia,quam vilbilia conteiuple-
tur&agnolcat, quam fintadmiranda, & mylteriis plena, nullo vn-
^uamrempoi-e exhauricnda, qudm diuina. &ramo Creatore di^na
qiiamhumanis vfibus& fanitati vtilia & proficua. Sit autem gloria
""L. nihilofecit,faftaconferuac,& pro-
uidentia fua gubernat, done-ceademiteruminvnum globum reda-
|
|
| 19 |
 |
“...nix. , ^
Eximbrecongelatofitgtando.
iFontiumautem origo eftparrim exroremontium fublimium.par-
timexpluuu.-Hincfontcsiinperiuntlocoinfcriori, qiiani eft apex
mentis.
Ex vapotibusarcendentibnsvifcofisfiunt Cornet. Cornet*
Cumveraliciibirarefadluscfi: ar.SoIatttahitvehemctiusvapo- '
fes, &ficnonnunquam quid craiions materiscum illiseleuat (vt
qtioque fieripoteftperigneni vehementemarcn vclcincrumin-dt-
ft:Ilationeaquarura,vtaliquid teirdirioris niateii vnacum vapori-
tus aqueis attrahatur) qn materia craflior in ntibibus confiftit;
^uianubes, vtrelatumjnonfuntadhucpurgatusar; Et fifiatmaior
incopia, natura, qu ibi qu rcgnat, vt abi, nititur purgare mi-
besmotuquodam,^quificcontingit: Ignis,icucalor,quicftinarc,
per omnes mibes tranfcurrit, & icparat hcterogenea, hoe efi, tcrrc-
ftrcmmateriam in vnum locum, compingitq; camfortitcr; Deinde
jmpetefadio, cxareillpcalidofitignis, qui vehcinentiori motione
&riilgnrationeproiicit tcrreftrem materiam deoidiim ad tcrram; At-
que illa dl lapis fulmineus...”
|
|
| 20 |
 |
“...mant, mecalla quoquc,denfi (lima corpora, efl'c ex vaporibus coiTipo-
iita,TheL)logicoelum,resqj omnesexaquis: Aquas aiitemex vapri-
bus heri, manifeftum eft; Hinc omnia ex vaporibus coiiftare, quoad
elemema,confequicur: Sicinphilofophico opere Zeumonidcmaf-
ferit,quodcum corpus magneliarin aquamliquefactum hicrit, tune
certc omnia vapor Imt.
SABA.
Qmd hic inteligitur per vapor em, quid per aqnam ?
SALOMON.
Vaporhieeft ille, quifiigiduumretinet, &aquafiigiens; Horirni
duorumetfi lltvnaorigo & materia, tarnen forma &motioad locum
inter ledifFert. Vaporis forma nobiliorvideriir, quiafpirituali nature
propiusaccedit&homogeneitati, quamaqua:, quarar abfcj; terrje
commixtione exiftit,idcoq; putrefacdioni aliquo modo fubie^a. Sic
& vaporis motus,qui furlum rendit, excellentiorcft, quam aqua:, qui
deorfum dirigitur. Vapor ergo magis cota & maturapars eft operis,
aqua crudior &c rudior.
SABA.
adefi ?
S A L O M O N.
Qmd Philofophi de fumo albo fcribant, tenon latet; Ille cnira
Leoni viridi &c aquae...”
|
|
