|
|
|
|
|
| 1 |
 |
“...DE NBILI AVTORE,
SlMlLIBVSQ- IPSIVS OPERIBVS,
cDii.LvcA i£NNis,edidonemeoiUm
procuraiite,
ODE ALCAICA,
IqAcobi to:^(T^ni
HetdeWer^enps.
AD LECTOREM.
Vis autorliuiuSjLcdor amice, fit
V,^Libri, atque quantus,linex,&: cxreram
/ormam ipiius quaz dat, tabella hxc
.cxprinut & tibi pingitapt;
fed noffe mcncemforfican ipfius
fi geftias, en monfltotibi viam^
fluam cal co ego ipfc, nem pelibros
ipfius effe tibi pbitolegendos*
Multos enim nunc hadenus edidit,
idquodfequentesindigitant (/) Thmif
aurata, qu£e Fratcrnitatis
de rofa cnice facrapandit;
(2) deblateranti voceque maxima
indignitatem virginis illius,
return abditas quxqualitates
fimplicium extrahit latebris,
Jikntittm mdiUum; inde (i)
inuentn ver a; & [4) dearborea alite,
quos tempore admodumbreuikac in
edidit vrbe, opc deftitutus
ipfi...”
|
|
| 2 |
 |
“...^ N I G M A T V M.
PythentSe, ib ApollimfagittUimeremftuty buc(yuoj^fpe£i($,
*^ddfihi veilt E,:hidnA,tot monflrorum mater, jgg
.K^nHercnTuhj/dra dtfferaiab echidna r ali etus generis firpmibut
26j)
vipera philofophis cogmta. ^yt
^^AtdCAHpifit^cur.a viperamorpabeadimremediumfibiquarant, ijt
. aliaferpentumgenerajint, quaofmfMlo/ophuaconueniant. 27z
' ^^uidSdamandraprsJletinhacarte. 27$
Mi/i^i/civ/usinphilofbphiaqm. 2jg.
^isfit finis vel'vfi'sinfeiorum in mundi). 27s
l^nvnqmmhactantillanocumntmortalihus. 276
^ttidinJaa.adMtdicimmaurigtnamsonferant, 277
^mmodohoc in infeSufiattuidens. 27S
^jfiddeaptbusdicendum. 277
fit nutla (xifterent apes innaturay on ex fiola putrefdiione apes prafittci
289
^id de bombyce cnjndum. 28e
Aanealiainfelerumgenerafint.quaexputrtfamonemantur. 282
SEXT,r£ DIEI,
X)jsHomine,cuiusi£nigmata funt
jiumer jS.
iCurtmta diuerfitas inhttmanafatieobJruetur^vtvixduoMenachmi
inmillemjriadibmoccurrant. 283
Curintamangufiohumaifufacieijpacbsamaugufiafirmarflupenda
pulritudo cont'tmri...”
|
|
| 3 |
 |
“...errarum, rolponderet: Qme poftquam
diuerrisqu:ell;ionibus&di-
tionem. 'Qi^d autemdephyficisoccultisfeu naturalibuseins snig-
mata fiietint,inde conftat,quianecde rebusTheologicis, necde E-
thicis cife potuerint, in quibus ea a Salomone longilTun diftabat,
'cmeiusreligio&morumdodtrinalong alia clfet,quam Salomorik,
vnde nee a Salomone reiponfa fibi farisfacicntia accipere potuiflr.
Subietum igitur vbique commune fuit, in quo neu tri diuerfitas ap-
parere potuit, idquefolum eft naturas ("qua: vbique vna & eadem)
conllderatio,nec faltem lpeculatiua,fed potius...”
|
|
| 4 |
 |
“...alomoniscerneret. De Chrifto,eiusq;miraculisicava-
ticinata cft:
Pambus&quinq^ &bmis ex pifcibtu olhn
Millia quimj^ virmindefertisexfaturabit:
Quin &jragfnent colleUis relliquiarum
Bipno) cophinosyVtfit Jperare,replebit.
Deum quoque ,complet icculorum tetnpore, mundum fubuerfu-
rum dicit, & iudicaturum omnes homines, jfecundiim quod vnuf-
quifque cgeritin vita,ita redditurum mercedcni fccundiim fua opc-
raj bonk & ps vitam xtcrnam, omnibusq; bonis aftliienccm; im-
probis vcr &f'celeratismortem di llipplicianunquam dclkura 5 hoe
modo:
Sed cum iudicium tam tandem vcneritorbis,
Cenfebitq^pioshomines Deusipfe,malos^-,
Atq^ malos rurfum tenebras detrudet ad mas;
Tam demum nofcent quantftagttiofa patrarint;
Terra pikautem nutrtx hahitanda manebit.
HaecReginapoftquamadSalomonemvenerat, cauiamfuiaduentus
expofuitjQiwpropter a Salomone humaniffimaccepta & tralata
cft: Eodcmrempore HyramusPrtncepsTyri fagaciffimus,quihafcecx-
ercitationes Philofophicas iam pridem cum Salomone inlituttis fee-
qucnrauerat...”
|
|
| 5 |
 |
“...Eodem modo ignisin terra philofophica
latetjVC & in are, fed remote in hocdnilla propinquiflim. Ne ver
quem fducat, quod cornniuniter ignis regionena coelo proxinaana
conftitnant: Qjiod fieflt,nunquamterrsadh£ererct,quaeinccntro
coeli coia/iftit quia loco naturaliter a terradiuifuseflt: Arver&:
aqua tcrramambiunt,quanauiaar terra contrarietur in vtraquequa-
litate: Curigitur ignis d terraefltremotifllmusj, cumquaconueniat
in vna qualitate, nernpe ficcitatei; Fuga ccrt, qu;e in ignevidetur,
durn mox di/peritlurfianapyramidali figuratendendo i noneftafcen-
iiOjiedinacrerntranfinutatio^ quod inde patet, quiamoxomnis, ae-
ris qualitates & lub ftan tis illi adfiint, non anaplius,ignis :li bene con.-
uderenaus, ignem facilius terra; adbarere, naturali amore quam
aquam terra autariV pcrfpiciemus. Namlccitas^quaproprireten-
tiua j & igni & terra communis ell niinquam rccedit ab alterutro i
Frigiditas veio, quaterra &aqua conuenic, per accidcnsmutabilis
caulam babet ftabilitatis: Humidicasinfupcr,, qua...”
|
|
| 6 |
 |
“...Seftimana PHixo^opHieje
36o
%
S60
o___-__________________ ___ r
'^11 iSi unt GraJut (ocl^tts rtJjmtJ/atl
^linTcrra. unus (trni/z 'Tcrr^tris,-nI',fj'S
^tj^axtimv Gtrntanicorum_____
& }iinc totus (trculus ttrr^rts jwt co^tut ^6o Gralilj^ ^
linhet circwn: ctrc^i- ^''f'Oo .GirmamMili:
xobicruatione> fciri
'^quoqu*...”
|
|
| 7 |
 |
“...x4 Septimanje Philosophic>e
rcftris ad Solaicm, atdecorporibus folidis vnitis: idq; inueftigntw
cadcm triangulorum dodrina : Fiat enim diameter Solaris corpori*
rifiua, a qua vtiinqueducanturdnae lineaead oculumnoftriimcon-
currentes,& erit triangulus.cnius vnum latus fit cognit ,hoc modot;
iSNIGMA
i nempclongitude line* h. vel c, eftcognita & angulus cx iam di-
ftado. magna,vt 'vix aliquot annu circumiripojit, tantilla ft
refheSiuSoltif
* SABA.
Diftantia Solis in caufa eft: Scimus.enim, corpora etiam magna
longius remota, minoraepparcre exiguis corpulculis,atpropinquis:
caulaeft.qudpyramidali, non cylindrica figuraimaginesrerumyi..
farumteodantadoguloshumanos.
SALOMON.
rclpondiftijRcgina, fine omni dubio vcriffima funt,cHm fint
* axiQr...”
|
|
| 8 |
 |
“...&fteIiae,quoquelunt a nobisremotiores, circaortum &oeca-
fum, quam circameridianum aut Zenit: Vndepatct,quantum coecu-
tiamus&oculis &intelled:uin cceleftibusillisinquirendis. Atterra.
Philofophicafliicoelieftferradixnumeri perfeAi, refpeilucubifui
duplicati: funt autem hi numeri (T. 3^. 7776^ Exquibiisprirar
&vltimi inter fe concordant. c
SALOMON.
Enigma Q^d dcSole ccekfU iwUcoSy art 'ver diBttsft ah
35* naxagora Lapis Kr bEVS, ignitus ^ an verd it a no*
minant ^hilofo^hicnm Solem
QspjPK- HYRAMVS.
'di k Anaxagoras ptedixir, ad ccmimdiem lapfuriint excoclofeuSole
faAjm eii lapidem magniponderis; quod&cuenit. Hincforteincoelolapides
ad Hgos flu- effe exifttmauit > queinadmoduinrevera lapides exnitbibcts decidunt
men Thra- £ilminei. Apud Athenienfes verSoI Deusmundi maxitmis cultus
** fuir. HiscontradixrthicPhilofophus,&creaturam, nonDeumelFe,
78 ^ ^ dcinonllrauir,vocansSolemlapidem,qui revera non eft lapis, id
ftib-...”
|
|
| 9 |
 |
“...JO SePTIMAN^ PhILOSO PHICiE
luerit.arguunt: quorum vtrumque dc Deo affirmare, non minima ef-
fetimpietas&fairitas.Maculaeigiturnonreverain Lunaexiftunt, ied
faltem funt accidentarijc, hoc eft, repercuflio imaginis partium tene-
ni globi,ita vtin Europa Europa: idaea, in Afia Afiae, in Africa Africx,
& in America America videatur. Qjra an ita fe habeanr,ab expericn-
tiadifcendum. Nam in Indiis turn longe alia facies feumaculaLuna
appareret.nempepotiflimum Afia,quamhicapud nos: Etficinaiiis
locis variaretur pro diftantia differente. Hinc quafi probabilis cen-
feripoflcteiusAthenienfisopinio,quidixit, Lunam Athcnis melio-
rem&nitidiorcmefTe, quam Corinthi lucebat: Effe veto & macu-
lasinLunaPhilofophica, manifeftumeft, qua aparcium
diffimilitudine proueniunt, & immaturi-
taci eius aflcribuntur.
Vtdf a^pejttum Schema.
SALO-...”
|
|
| 10 |
 |
“...tationisafficinondubico; Quapropter hocdie hic fiibfiftendumiu-
.dico,quomaaftinuraealacnoresdc 'fequentibus noftra colloquia
,connniiemus. Mihi ex veftiaamica coiraerfationc, ver philofophi-
ca,rantufnvoliipradsacccfllt,vc nunquampluscontigerit.Ha;cenim
colloquia mcntcm adDeumerigunt, vc cius opera tamvuluoinco-
gnita,quaui cognita,tam oculisinuil)bilia,quam vilbilia conteiuple-
tur&agnolcat, quam fintadmiranda, & mylteriis plena, nullo vn-
^uamrempoi-e exhauricnda, qudm diuina. &ramo Creatore di^na
qiiamhumanis vfibus& fanitati vtilia & proficua. Sit autem gloria
""L. nihilofecit,faftaconferuac,& pro-
uidentia fua gubernat, done-ceademiteruminvnum globum reda-
.fuerunt.
SE P TC...”
|
|
| 11 |
 |
“...apex
mentis.
Ex vapotibusarcendentibnsvifcofisfiunt Cornet. Cornet*
Cumveraliciibirarefadluscfi: ar.SoIatttahitvehemctiusvapo- '
fes, &ficnonnunquam quid craiions materiscum illiseleuat (vt
qtioque fieripoteftperigneni vehementemarcn vclcincrumin-dt-
ft:Ilationeaquarura,vtaliquid teirdirioris niateii vnacum vapori-
tus aqueis attrahatur) qn materia craflior in ntibibus confiftit;
^uianubes, vtrelatumjnonfuntadhucpurgatusar; Et fifiatmaior
incopia, natura, qu ibi qu rcgnat, vt abi, nititur purgare mi-
besmotuquodam,^quificcontingit: Ignis,icucalor,quicftinarc,
per omnes mibes tranfcurrit, & icparat hcterogenea, hoe efi, tcrrc-
ftrcmmateriam in vnum locum, compingitq; camfortitcr; Deinde
jmpetefadio, cxareillpcalidofitignis, qui vehcinentiori motione
&riilgnrationeproiicit tcrreftrem materiam deoidiim ad tcrram; At-
que illa dl lapis fulmineus, vis autcrn percutiens illius igniseftfi.il- L^pjj
men,quod penetrat omnia, &occiditanimalia. Lumen ignis emiffi m^neus.
eftfiilgur. fulmcB.
Nubcs,qu...”
|
|
| 12 |
 |
“...
(':adimmur,iadttmterram Et Graaauus,quomodo corpus fit ipi-
ritiiSjdicit; Terra refolutturinajuam, aquainamm, &arinignem,&hasi
Ssl via qiiacorpns fitjpintm: PernecefiTariaitaque funthasduae-Rotxele-
mei tares, nempe condenfationis & rarefadlionis, ciim quali abfotr-
uantttum opus.
S-A B A-,
Vna- x. hTS. duahtis magts efll. necejjaria, autjjrior Enigma-
opere ?
SALOMON.
^qnaruntvtraeque necelTariar, &vnaabfque alteraconfifterene^
qmt: Dum emm Jncipit vna parsrarefieri^aitera condenlatur, &con-
ta, itavr,quodvniacctcfcatinrarefadione, alteri decrcfcatin con-
denlatione, & vice versa: Nam vt Draco finguli&diebus aliquid de:
erpente deuorans, quoridie nc tnaior&.copnlGnrior j (erpeiisauteni
mmor & exilioi-; fic quantum in tianfi^uratione Elementari atte-
nuatur,tantum condenratodecedit;. quo(i qiiidem per Icverumcftj;
arninilomintiscondenfatio Scrarefadioparibus paffibusambulant,,
eum diiofint5tEiiua&denfum j illudqj condenftur, hoe a'ttenuetur.
mutuain&muicemopcratione: quiadenfumateimi foluitur...”
|
|
| 13 |
 |
“...Secvnda Dies: De Meteoris. 55
rum eflntiam non lacdar, Ced potius foiieat, & conlruet. Magna
quoqiie eftnubium vtilitas,quoadtciram j haee enim ab illisrcfolutis
fcpluuiam irrigatur,& fenilis rcddimr.
SABA.
Qmliseflmotusnaturalis mhitintj an frjutn^an ^Enigma
deorfm ?
SALOMON.
Nubes eft intermedia natnra; Nee enim fuiTum per f mouetiii
amplius,piopicipatticipationem grauitatis, nillrarefcat; nccdeor-
fiim,propreilciutatem,ni/imagiscondcnictur; Idcoqjfuipeniama-'
net,vtvaporofa(ubftantia,inaie craftiori.necadiubtiliorema/cen-
dit. Sicin operephilofophiconubes nee coelo, nee terrac par fit; fed
manetab vtroqiiediuer/a:adeoelienim naturamariam fubtiliorera
fiaacrafikienonperuenit; nee ad terras ponderolltatemfiiakuitate.
SABA.
Qm eH color hum nuhk ? aCNieMA
SALOMON. 4^-
Primofubalbus; atcum SoIoperariincipir,niger,fciivtIoquntiir,
n'gronigrior. Caloienim hcterogen,aspartes fegregare conatur,&
homogcneaseolligcre. Indenigredo, qiis prins latebat, infupierfi-
ciem attmliitur, vcdiipcrgatur....”
|
|
| 14 |
 |
“...poffit; & vefit, nevacuumr:
comrnittatur,aquonaturaabhotTeti Hincaroccidentabshucinci-
pitmoueri quodam fluxuinfi:araqu3E,& fit ventuSjquiabrequinotSbo
autumnalEfpirat..
Idemvcnrus quadam motus.continuatione, nifi narura recufct;,
rerfiis orientalem partem, mouetur; donee alius aliunde flare ind-
piat; veappetitusparticularis vniuerfi ceflr. Hac rationeindiuerfis
locis diuerli' venti vno eodemq; tempore fpirare pofliint^pro inam-
cioneaut repletione huius vel illius loci. At non in vno loco fimul di-
trerltventi flarealiquamdiu pofllinr. Nam femperfi concurrant,vnus
pr3Eualer,&omnem motam arisad le transfcrE Si verb vemuserrer--
raErpocis.veniret,.diueriiin!vnoloco-y,vel ittvnam locum conflareirc
epifl-...”
|
|
| 15 |
 |
“...ver ficcis & torridis requalis'inanitio.. Hincrquoqu
vend asqualiter ab vno loco in afium ibidem mouentur;- quodnon
k". eftin'aliismundipartibus,vbidiuer^ltaseftterrar^m,mariumflu-
IIiorum,alfarumqucrerum magna viciflitudo &fic euaporatioinac-
qualis irExquafes ventosproducit, Vndc admirariliceat; Aflxologo-
rum audaciam & vanitatem fimuF, qm^vcntos cerro loco & tempore
prjsdiccre conantur, quafi aPlanetarum fitu& circulis cmli imagina-
iis orirenturj quod falfiflmum eft; Etfiindeprouenirent: non ta-
rnen magis vei ,quara rufl:ici,qtri iciunt,quo annitemporehaE vel illae
tempcfties aut viciflitudines contingcre fijlent, ventos praedicerent.
HY K AM\TS.
Hos eff 'veras'& ^minas 'vmtomm trragni
agnajco, deventiimmdi ^hii^o^hieian-
dire qmdde^dero..
S A l om:o n;
Inmagno mundo ventus a loco ad locum nam'gia portar, molasqi'.
magnipondeiis verlat, im & currus veliferos. (vt in' China per ac-
quoraterreftriaddt &fiinilia, hominibus vriliiTlma emolument*.
fr*ll3t^ qus vulgpiuntnotori*:.atin philolbphico...”
|
|
| 16 |
 |
“... congclcturfrigore. Gladeseft
aqua congelaca frigore.De niue Pora Aureokis fic inquit i
Ergo Hiiitm cum tu vitro deraferUauri, &c,
EtBafdiiisin i.daue: i^enenimvtileeB, AquiUnidumfuumin Alpibuspo-
nere. Nam puilt, eius pra frigore niiiii in fummitate tnontium morerentur: Et
niox : TumPLito ventum afflabit, &exfrigidodraconeigneumjpiritum volati-
em eliciet, qut fuo magr.o calore aquiUpennas comburet, ac fudortfictm bal-
neum excitabit,adeti vt nix in fummis monttbus colliquefcat,&aqua fiat,que mi-
nerale balneum bene praparetur,ac Regtfortunam &fanitatem tribuat. Ita 5c
eglade fepcnumei'o loquunmr Pliilofbphi. Ex innumeris vniun
urhdar: Rof rins: Siglactes, inqiiit,poniturinaquamfimplicem, foluitur
t,i ea percalorem,^reditmprimamfiibflantiamaqueam,rficaqua tingiturex
vtrtute occulta, qua fint ingUcie. Si autemglacies non refoluiturper calorem in
aquam,non contungitur aqua,fed tn aqua tacet, necillam aquam tingitfud virtu-
te, quaineaaniea ccagulaiafiuitexparteJpecierum ficeodemmodoficor-...”
|
|
| 17 |
 |
“...4? SePTIMAN- PHILOSOPHIGiE
Hinc Soleodem tempore vniloco eft verticalis,eiq; rnaximumca-
loremimpertitin(mcriclie,alteripauklumftremotus a verticc, ter-
tio magiSjquarto adhucmagis,quinto maxim. Pro variationeitaquc
diftantiae Solis a vertke,variantur&anguIixcpcrcaffionis ladiomm,
£uncq; vel acutimagis, velminus,vel obrufi. Obtufianguli prqpr
di£l:i intraquadrantcm circuli fieri ncqueunt Inde obtufoslirc voca-
mus,qui pioxim ad obtufos tendunt. Stamimus itaque,quodfrigus
aiem occupec, aquam Sc terram.,in abfcntia S olis, qui, quo magis re-
motus fit, luoque caloreinefficacior,eofngoremaiorielcmcntailla
omniatorpent&rigent ; vt patetinlocisScptcntrioni, aut Circulo
ardico fubiedis, liyberno tempore glade rigidiifimis, cum So'1 in
landia, extremis Norwegije&Lapponis panibus, autGronlandia
circafolftitiumliybernum non oriatur; fedalicubi, vtinNouaSem-
bla, aliquot menfibus abicondatur; vnde ibi tcnebrae&frigorain-
tenfiflima dominantur : aquibus locis verfus Solcm meridianum,
quo cflkrutaterts...”
|
|
| 18 |
 |
“...Secvnoa Dies: De Mete^eis. 4^
HYRAMV5.
Q^di
Jldntiaab aejuatore, i^ua in4:equ^litdsfatma^aefl^ cum
£Artej octidua magts caleanty^Eoa rigeami
SALOMON.
,'Sunt, quihancinxqnalitatcm ad moramSoIisfuperliorizontcra
areferant, quemadmodumex hac caufahorxpomertdianar, quand^
Solverfusccafiimdefcenditjdintig calidioresxiftatc,quamma-'
tutinx, dun Solab omi ad meiidianum.afcendit, quamuis fint a-
-dcmiMcridiedecIinationc,(?cSol iniisxqualcs radiorum repeixuT-
ilonis angulosfaciat.Sed hxcxaufanon eftfufficiens: Qma calor So-
lis horx nonx matutina::& tertix pomeridianx,difFert, propter mo-
;ram najnorcm vel maiorcm ratione vnius certi loci,qui hora noiia fal-
temquataoflioraraTn rnoraSolcm.ciusqjcaioremrecepit; hora au-
temtertiapomeridiana,dccem. Jn^lobo aiitem.tcrrcnoxotundoea
-jtiora darinonpoteft; Noshitcriedium terrxinteruallum.altis &'fri-
gidjs montibus prxoccqpatum, aut perfeincultas regiones...”
|
|
| 19 |
 |
“...fulminis, ^moma
i-
S A L O M O N.
lam ante de hac materia didum eft; fed hic declarationis gratia
non nulla addcmus. Lapis fulmincus ex nubibus cadit, quiaibigcnc-
ratus eft ex vifcofa & valde compaila materia, qus ciim vaponbus
arccndit,&innubibiislparfimconrinebatur,nonaliter, quani calcu-
lus in hominum rcnibus, aut lateres in fiunis coqiiuntnr. AcdifFe-Rjtion^
rentiaineoeft, qud quafi in momcnto ille in nubibus cogatur, & oouercd-
ignc vcheincnri compingatur; hiautemfucceflu temporis, vnde5c^'*iP>di*
vulgo Purgatio mibium dicitur,_quemadmodum tonitru revera eft,
adapis reiedamentiim feu fa;x eariim. Natura cnim inquocunqne tolttuuM.
loco, homine,animali,vegetabilibus,ahisvecorpotibus,ftoncrcriir
humoribusexcrcmenritiis, fuo quodam inftimftu conarurilioseua-
cuare, vt patetinhomine,pctvomitum, alui fliixum,fiidorem, vri-
nam,in canc per vomitum,in aliis animalibus fuo modo, in arbotibus
pergummi &mufcosadextcnorapromjfos: Ita quoqueinnubibus
crilinquandaminftituit,igneiudice, qui hcterogenea...”
|
|
| 20 |
 |
“...balheaturcum fuis-
Nymphis-, aut Narciflus, formofifliinus ilIepuer,fuamineofaciein '
videns&aclmirans,coriiquefcit&tabefeit:aurR£Xille,adqucmlpe-
fat, in CO le latiac. aur. fenex iuuene(cit^ Mirabilistenim virtutishic
fbnseftjqurcantuvirginisCvtfol^t fieri Jinuentusdidturyyndeavifc-
ginibusatnatur,&iuuenTUtemdatfenibus..
SALOMON.
Qu£ efi di^erenmijelcontiememiafontk
halneatHineoi
SAFA..
Rex ille, Apollo efl, fiuc So! 5 & Diana,Luna,eius foro/; Fons veto,.
IIatona,habetar,maTereorum.Cumenim aloueingrauidatalatona
mortalispercnniratem petcreti Iupiter,nevotum omni ex parte eide-
ncgafie vidcretur,poliquam.geminumreum;ediderarfoetum, Apolli-
nem &Diai!a!ni Latonam in fontem perennem mutauit,qui;cum fub
tcrrareabiccndirtetjavirgineprouocatuseftinafpedlura&vfuinho-
minum. Inliikaqueinmatemofontegaudentrelauareiquiipfispxo
yotudc-nauimento quoqueeft,nealioindigeancvidlu: fimiliacnira
G 5. afim^...”
|
|
|
