|
|
|
|
|
| 1 |
 |
“...fibi inuicem
in modum Colloquii proponanturSc
.enodantur;
Vbipafm nwi-> at vera, cum ratione & experien-
tia (omenientes, rerum naturalium caufe expo-
: nun^f & denionftrantur,figur cupro incijis
Jingulis dtebus adie.
AVTHORE
MICHAELE MA1ERO, Imperialis Confi.
ftorii Comit,Eq.Ex Med.D. &Cacf.Maicft.olim
Aulico, nuncilluftrifs PrincipisacDn.M A V-
RIT11, Ha(si* Landgrauii,&c.
Archiatro.
'rancofurti
H.artmanni Palth
ITmtor JOh, csE
n inxttuni SctpiGi''
tut, Syr.l.
o^uintuilDex^
I donum it opus
£/l. 4- ^...”
|
|
| 2 |
 |
“...operibus dierum Creatio'
nis demonjirauit. Verum crefcente hominum mdiHA, Vdim
cipes, qui.reliquisfuefmt &daminantur ,fia Conjtlia.ante
quarn in effeBum producantur, ne malis hmc xid ingenium
luum redemdi ^miujle agendi occafioprMretur, aperiri ve
iuermt: Eademfere ratione inter PEilofopbosprincipes lUi.,
quiphyficampmBicam.hoceBrChjmiam, exercueruntyfuA
AYCAnA iiulgo innotejere noluerunt, qu6" ojorbus abjccnderent,per y
nigmata & occult as loquendi formas protulerunt & fgnifa
carunt: Eiufmodi jermones yEnigmatici interSalomonem^
omnium gegum d PhilofophortmPrinctpem, nee non Hy
ram & Sabam reginam, babiti funt non de rebus nibili aut de
numero filiorum Niobes yjedderarij^imls m mundo &pre.
ciofifimu, quales funt in fcientm Phyfca praBica JeuPhilo-
ophu HER. ME T lC^,reeondita, quarum S M EO
MO N E M { hommum, vt diBum^ omnium fapientij^i
mum y imo ^ regum dit fimunPignarum affererCy...”
|
|
| 3 |
 |
“...DEDICATIO.
ncoria fuiX a^ertifsinu'uejligia ^ tecmiru nullihi non ex
taredefiderat^ -vf quas ftt^aliquatenus in hac human^men-
tis irdhectilitMei ah omnibus agnofcaturddquejtns alterius re
fheBuyquemadmodumfeijffum in operibm 6 dmum Cream-
nisdemonjirauit. Verum crefitnte hominum malma,
cipes, qui .reliquisfrafunt & dominantur.,fia Confdia, ante.
quarn in effeBum producantur, ne malis hmc ad ingenium
fuum redeundt ^miufle agendi occafaprAeretur, apenri 've
tuermt: Eademfere ratione inter Ehilofophosprincipes lUia
miphyfcamf raihcam.hoceA ChjmiMi, exercucrunt,[m
arcanaTJuIgoinnotefiere noluerunt ,qua'vt tarnen inter
filios arm, hon^que voluntatis qmfcunque, commumcarent,
^ eadem opera d hrutalthus r ojoribus ahjccnderent ,per y£
nigmata & otcultas loquendi formasprotulerunt & fignifa
carunt: EiufmodifermonesAinigmaticiinterSalornonem,
omnium Kegum^FhilofophorumP.rinctpem, nec n^^^ Hy
ram & reginam, habiti fint non de rAus mhili aut de
numero filiorum Niohes .Jedde rarifiimis in mundo &pre...”
|
|
| 4 |
 |
“...D E D I C A TI o.
philofophica [enk operihws CreationU parAela&corYejfon0
dentiayKeuerendifi. Celf.T. clementifiime accepturajiique
^authori patrocinium tutifsimum prAiturafa;Hifce^0
uerendifsimam ^lllujlrijsitnam Qelf^T. cuYn toto, domo Elcfi
loraliBrandebHrgicaadinnumtrosannosincolumcm D SO
OPT. ATA X. commendatam velim. Daham Ma^dehurgi
^^nno I ^2 0. II. lanuar.jlylivet.
-Reuerendifs. & Illuftrifs.
CelCT.
fubie3:irs.
Michael MaierusD*
Comes Pal.6^c.
PKyE'....”
|
|
| 5 |
 |
“...PR^FATIO AD
L E C T o R E M.
^ K\tixzva.^ C!indide Lt£ior^ Jiuius mundi Septimanam
fuiflemiraculis pJenam & ftupendam, in qua omnia
W ex nih locreata runtaDeOjVcFateamurnecefleft.
^ Quid enim umatia; cqgitationi occultius aut ab-
.ftrud us videri poteft,qua totum hoe pulcherrimum
Mundi TJieatrum exnonEnrefeu barachro tcnebrarum produ-
dum & formatum,rcruni innumerarum varietate ornari/Iimum,
ipeciei-umqiie hngularum propagatione perpetuum redditum?
Qupd cum abfolutumfic 6. diemm fpacio,acfeptimoSabbatum
hahitum :patet, Omnipotentiam, Bonitatem^ Sapientiam Dei
ex hocomnium maximo '& politifimo Primx Septimanx ope-
;retidbis hominibus conipicuam fadam, nempe quodpotuerit,
voluerit & feiueritomniaitaadhominis commoditatem, vfum &
arbitrium creare & ordinare,vt meritoille (Imagine Dei donatus,
cxterafqi terrenis Creaturis praipofitus,ceu Dominus,fuifle ani-
maduertatun Inde ea Septimana omnishuman2initiumjVC&
Ditnn^fapientixindiciumexdtit,cuiusdierumoperamiraculofa,
vt cum fumma admiratione...”
|
|
| 6 |
 |
“...hominib. perfedius
cognitam habuit, vtpote fapientiaab ipfo Deo, ex voto, tanquam
iingulariPriuilegioclonatus. AdExemplum,aut potiusinremc-
anorationem illius Septimana: Creationis, nee non Saloinonis fa-
pientiB, & quod enigmata cum Regina Saha ac Hy^amo Tyrio
principe communicaric, certenonpuerilia de rebus cuiqucnotis
& anceoculos pofitis, atoccultis&abditis, nos hanc Hebdomad*
Philofophicam produximus,in qua de jenigmatibus Chymicis,
qualiaeorum fuiflefufpicannir,potiffimumagimus,earecundum
6. fumma rerum genera diuidendo & explicando, totidem die-
bus abfoluenda; Vbi licec contra vujgarem & receptam Philofo-
phiam non pauca adferamus,qua cuidam in fuperficie ea conlide-
rantiParadoxavideri poffint: tarnenquia per f vcra&cum tota
natura conuenientia fint, nuJli inluisopininibusobdurato prx^
iudicare debent,cui adilluftrandum Chymica a:nigmata potius,
quamaddocendumpropofitaexiftimentur. AnycroSalomon\xt
Kcgm3.Saba,yc\Hyramni Chymiaicognitionem habuerint,dceo
hic nihil dilputabimus (cum...”
|
|
| 7 |
 |
“...linex,&: cxreram
/ormam ipiius quaz dat, tabella hxc
.cxprinut & tibi pingitapt;
fed noffe mcncemforfican ipfius
fi geftias, en monfltotibi viam^
fluam cal co ego ipfc, nem pelibros
ipfius effe tibi pbitolegendos*
Multos enim nunc hadenus edidit,
idquodfequentesindigitant (/) Thmif
aurata, qu£e Fratcrnitatis
de rofa cnice facrapandit;
(2) deblateranti voceque maxima
indignitatem virginis illius,
return abditas quxqualitates
fimplicium extrahit latebris,
Jikntittm mdiUum; inde (i)
inuentn ver a; & [4) dearborea alite,
quos tempore admodumbreuikac in
edidit vrbe, opc deftitutus
ipfi...”
|
|
| 8 |
 |
“...ipfi domiquxcfl: bibliotheca, quod
mirabile inter cetera & ipfum id eft,
dodisque conftat efte fufis
fepe de eo & graniter querelas.
V t fuJget autem Cynthia hdera
inter minora, hoc atque modo em-icanc
(y) hisCcn^LmenfcJymh^laAure^i
& (6^) Tripui Aureus j (7) ingubs^ue
fortitus orbis ^uafuor iUe, quent
natura nobis promitabintimis
tetr cauernis, illecebris
atque fuis precioque mundum
inefcatomnei-n; deniquc {%)feritts
&iIlc//i#, Mercunodatur
quo regnum in omne conditum, quod
infra hominem rationerummumefti
accedit &: nunc (9) dcSia itidem Hebdomas,
nigmata edens, de Phyfica, aurea,
rerumque naturalium ortuS
colloquii ipecie refoluens.
Scriptura vero litera mortua
appeihtari cum foleat, nifi,
& maxime in libris Mathefts,
pida figura diem rci addat:
non cerno,cui autorfaiptafua iequius
committere vfquam iitpotis, ac tibi,
oLvca I e n Nis, vtpote&qui
non modo in his, fed & in qUibufdam, %
hos prater autores, aiiis idem
hoc prarftitifti, nec modoligneis,
fed & hgiiris xneis, qua
hoc hen p ...”
|
|
| 9 |
 |
“...INDEX^NIGMATVM
[quafiCapitum] Q^ViE IN HOC
Op ERE continentur.
PRIM^E DIEL
D ecorporibus fimplicibus, Goelo & Elementisj cuius
^nigmata numero funt 5^.
TAE p$tkr dignior pan inphitofiphh occulta: an Ccdum; an
qjero T.rra^ ^^enig. t
o/ Terrafall a Jit e Coeloy tanquam haji} an contra Ccekm e T.rra. z
Cetltim (it corruptibilius Terr a y aut centra^ 3
vinculo Coetum ^ Terra coniungantur. 4
cpmdnam printfmrit tempore: an Ceduwy an vero Terra^ j
Ftrum eorumpt maius quantitate. 6
Vtrumvtrtuie. 7
IgnU an Ccelo, an vero Terra ajjcrthatur. g
rlqua cut afflrihatury Ccelo, an Terra. p
Aer cut of gntturyan Terray an Ceslo. 10
Aer((fignuceniunSliquidJintx anCastuniyanTerra. it
Ignis (jf Terra quidjint ex tUts duobus. iz
Aer ^ Aqua, quid fint in opere naturali feupkilojophico. x$
Aqua r Ttrra quid. 14
^mmodofiat mutatie Cceliin Terr am. is
(it color Ceeli. 16
^uatis(it color T^rra. 17
K.An Ccelum mas fit, an Terra. iS
K/in Terra impra^et Ccelum. ig...”
|
|
| 10 |
 |
“...^NIGMAT VM.
L^>i^quiPlietttnhocopereJiHt. 29
^tHndo'quomodoMars'Venui huicoperiadjiat. 21
VbicommganturSol^LunA. 22
^'imnhicSeliUuminitLunam. 23
^mquam ne eclipjis Solit aut Lwia hic cont'tngat. 2 4-
^Ji'imlongeSoUnoJirisdiJletoculU. 23
^'fidehAcomtiutAm certosoUigAHtur. 26
yndeconftet^SoUmAheJJA TerrAtotJmidiAmetrTerrA, 27
AfAgnitudo Solis rejpe&u Terr a quA^ ^ quomodo mdagetur. 2 S
^^fiAt^quedSolbipedaIs AppAreAt, TerrAsdeo m^gaa, vt vtxali-
quot Amis circuiripopt, tantilla fit rtffiBu Solis. 29
CurSolremotiordtcAturaterrAAjlate,quamhyeme. 30
^^antus Jit ambitus circuit Solis, feu ecclypticA, iuxta priorem do&ri-
nam.
^uot miliArtA Sol vna hora motu ccdiprimo, f3 quot ftcundariofeupro-
prioemetiatur.
Solphilofophicus habeAtnertlle motum aliquem primum ac fcunda-
rium.
TerrAquantifasrpfpe&uCoelicuiufmodi fit.
k^hSoI calejlii, an ver o philofophicus virediSlus fit ah Anaxagora ,lA-
purubeius.
\^n idemphilofophus vere de Lunadixerit,quod Leo CitheronAUs inde
deciderit: anvtropereundemLeonem...”
|
|
| 11 |
 |
“...I N D E X.
SECNDyE DIEL
De Meteoris, (u imperfedle mixtis, cuius
snigmata fuut numero
Condenfitio rartfaiito fuhjianm y an fit in operephdofifhico necejja-
ria. 40
Vtr&dedmbmhifctrot tlmenmibtttfit magu neceJfariayAutpriusy
inepere. 4i
fit caufa tfificitnsfiumoHens condenfationem rarefaSlionem. 42
4}
44
45
46
47
4i
49
50
51
52
SI
54
55
56
57
Stt ne r nttbesin hoe Casio.
Vhi fit afit hac nubes.
^alis fit met Ui naturaUt nubiunty anfurfitWy anieorfum.
^uUfit color hutus nubii.
fSfn refoluatur r nubes tn aqttam.
Xyinibiqttadxm vtibtasfit plmta,
ergo r ros in opere fit.
etia m aqua mar is.
2^m vapor ab opere ahtfie pojfit.
^Mdhicper vaporemyquidperaquamintelligatur.
\^n 'frrrtftcadfit.
Vndefumui albut proueniat.
odf/! fumui alb'ui r aliam in opere efficatiam habeat.
non r ventus hmc operifit tonueniens,
He ventU mundiph. lo/ophici.
7S(umpruina, grandoyUix r gi
|
|
| 12 |
 |
“...^^NIGMATVU. . '
^^f<^f^tndtmfttdetnufirAtiirnonflrofip(imUyUpidtim/rumenti,
l6!
<^n colores Iridu non proprie in nubt refilutayfed ex aduerfi appare-
An adOrtentem, vbi arcus Irinus definit, aurum imeniatitr. jo
Iris cur lunoni nuncia ab antiquis Poet is dicatur. 7/
GuraRquandodualrideSy veltresyveletiamtot SolesautLuna vtfan^
itY *
Halo quid.
^idfentiendum de cafufiearumfiuematerUmicantis injlarflella. 74-
AnJteUanQuaexoritntur.
Chafinatumcaufkquafit. yg
^dComtufint. yy
^^CometaquequefiipraLunaregionemsJfiendanty'c. 7S
^^fit Cometastbfiruandi ratio. jg
^^*pfil^ & polifceli quadam ad fint operi...”
|
|
| 13 |
 |
“...yilitatemJubkSiieiuii vnde eorumjulphur educitur, nut UpU conjcitur
curphilefophiadeoinculcem nnitajit, vtdicunt,
,^id de Mirte louiifliojiatuendum. ^
St vdius. adhuc Mar te id fit, an nonfiulphur philofophicum latent in fiU-
ce^autlapilliialbit,qnih(ts ipfium ferrttm in chalybemfigitur^vnde
Martefixiu^eorumfulphurvidetur.
FiUomijfo, an nonfulphurphilofophicum fit inpatrcy nempeloue. loS
^iddeDeorumauo,Saturnofentiendum,anne hicpenesfehabeat ful.
phurpbtlofophicum.quodab eo, velutiviriUa, amputandum 4 fe-
gregandumfit. ^
Snturmmemiocurtotiesinfcholafiatfinn ejlrequifitumphilofophl
\^nnon cum Snturno nperiantur porta fcieminrurn, ficundum Rha
<^dFenerem,fitnuitntis Deam^ digitus anmutqueintenditur. 1x2
Ventuanprofulphureyanveroproargenio^viuoaccipiatur. jx
^id Venus cum Martehabentcommercii. jj.
IDeHarmonin^CndmivxoreyVener'ufilia.
> x^urum quomodo f plumbo generetur per nnturam, perconfequeL
pflfitbtltfit^ vtper ariemplumbuminaurumpremoueatur. xi
x^n Apollo ex Diana, ^hac ex Saturnooriatur....”
|
|
| 14 |
 |
“...lapis fit, Tindursmprsfiferens. /It
^uiddeUptdeLszulffintienduntfit. ^ ^
^omodoUpidis La^uUcokr txfusminevsextrshatur. /
^tdfim eperephilo/ephico, vnguento vHpinguedine oleofa. tindlurs
* 9^9
Cur snimsm Ispidie vocet 'vnguentum.,
Curhscpsrs Ispidisappelletur'vnguentunt..
^odfit pr oprium nomen Upidu.
Spie fit pater lapidis, ^ quis autes-
loue^multorum filter urn patre ^numforte hie Ttionyfim meOigatur.
^^f^f^i^>*n,fitmintru,quammetsllu,perfeBie^,^^^
etu, cerponbus quamjpiritihus^ sut contra. ^ j 4.
^3f/^red*tatonemets^
fit: anjttluetea fi*fttperflus\anver9netejfaria.
SB^odoretexipqpmmetsUs....”
|
|
| 15 |
 |
“...£iuAnttu CAlor huic tritico philofophico, vt feliciter crefcat,Adhibendus
i$
CurcontrA axiomAta Natura color Solts in Concro non JitmAxintus,in
quo moior radiorum eius reSlitudo t err is communicatur ,propior ad
vert teem nojlrum accejfus, longior ab aquatore remotto;fed in Leone,
in quo hoc ommapint deminut A. jqi
^uis color tritic 0 philofophiA maturo, ^ quod Jignum eius perfeA co~
Slionis.
Vnieillarubedo exoriatur,ex quibus qualitatibus, velekmentis 1^3
Sit tiemultiplicAtio TinPlura, vt tritici. 1^4
^otfint partes ArbufcuUtritkeA.
" tale quid (it in magifierio, quodtriticum tegttur defenditurd...”
|
|
| 16 |
 |
“...yENUGM ATVM.
QJ^INT^ DlEl
Dc Animalibiis, cuius jenigmata funt
numero Go.
^ospropter quameaufim ijt JEpyptoeultfutantoque honore djfeBmfue
^**P^ilofophiquoqueequiitcCamelimtntt0nefnfacirit. ^ 223
0/4 nonmulHsfittnoptre^ eiujve (imilitudo. 22'^
De apro an meminerintphUefophi. 22s
.^tddecerua.
& monoceros in am ce lehr atmpt, 2zj
Inter beUuas carnivoras an Leophtlofophu innotmit. 2 zS
o/( vrptsin magtjleno cognitus. 22p
forte lupui in magiperio cognofcitur. 230
K^n sanisjmper lupo c oniungatur
|
|
| 17 |
 |
“...exprimat,
Op^rattonisin vtroquecordeSole,e9Tnptratio. ogg
^ts adchymtam vtriufque mundi, magni -parui,fit refieShts, vbt (ff
potior huiut cedoquiifinis. )0O
Habeat ne cor in corpore iUo feu mundo metaBico fuum motum., /a/
cpyi idhuicaeri in maiori mundo reffondtat. 30 z
^homine,feupt^oreeius[/quodAfrmeft) vndeinitiimmotmfprquid
eire/pondeat. 3^3
Simne quatuor element a in h'ls quatmr peftore contentis. 304
^itneaeradtoneceffariissad optssy veluti eft homini rejpiratio yfeu acfk
attralHoperpulmeneni, 3^4
Cmiitummawri mmdo potm mem qum etquam refer at, refpefitt
mmorisy...”
|
|
| 18 |
 |
“...£ K JR. A T A,
jSnOdcsAlcaic* lac.Pontani Hcidelb. StroplitJ i. vetfii vlt.<4cScu
^.&ftrophes8.v ).lcge,terrtcav. Pag. i. lin.pcnult.^'
tnisfjGxmp.pzg.i 5 lia.S.extrsmistet.
Jit dub. 6 1.incorrupt. & lia- tlt-yerum effent. !. 1.14.
amere.&clfeq coauenstfVt.iyi.},. diftuntiam, i5.l.X5.
Urruconv. ip. Ljo. quinquennef.^7- 1- }o. /ttrpulentior.
}9.\. gintereeel. 6} l.ii. gcg,o.:l4-Hierpglj/ph. 8iJ.lx9.
iinguuvrf. g;, 1. jo fulphur iterum. 91.1. x fiijite, vclupeeff,
116. L /X. donee ad juftam actnen.iJ^i.\.3^y Marmaritide.
4j.l..^x.y..x,i7.1 ji. foies muniani. In indicts itera ffiO'
ppio fto Archehia, lege Achflem,...”
|
|
| 19 |
 |
“...4 SEPTIMANit pHILOSOPHlCiE
cuminiretisfcrdcra. Quxrcsinihicam grata, quam qux gratiffima,
accidie. Q^od fi ralem me vobis prxberc polTem, qualem expectatis
(devoluncarcbencfaciendineficdubium j oiTcc (an cut Deo Opci-
moMax.perpetiias agetcmgtatias. Cum itacpie iapentix excolcn-
dx gtatia potifiimum conueneriimis; conflimi hanc Scpttnian.un no-
ftro colioquio confecrare, per dies iingulos ica ordiuacam, vtafira-
plicioribus ad magis compofita ptocedamus. Nam hoe ipfo primo
conuentiisdie de Ceelo &Elementii fingulis tralabimus ; Secundode
compofitiscx Elementis, atimpcrfed raixtis, quxmeteoradiciui-
tur ; Tertio die de foUilibusex terrapetitis, inter qux mctalla funt
potiora: Quarto de vegctabilibus quibufcunque : Quinto de ani-
malibus briuis, leiifola fenltiua anima prxditis; Sexto de homilie
rationali; Septimo Sabbatum & Requiem celebrabimusin medita-
tionefupcrccEleiHum & xternx Beatitudinis. Denaturis autcmiain
ditisitaagemus, vtlibernoftras feiitentias abique alterius prxiu-
dicio...”
|
|
| 20 |
 |
“...6 Septiman^ Philosophic^
ncmpeinterta,aqua,are: Acrquoaltior, cfubtilior dc peiietrabi-
lioi'jcelenor, irenior, aliuior.
Goeluni ae- Ccelumarium diximus, primo authoritate Sacramm literarum,
ttumqao- qu£E,Mofe, ex diuina reuelationc,tefte,co2lumexaquaconditum af-
modof to- firmant,& in Pfalmis ccelum ex aquis expanlum dicimr. ld ratio quo-
queaffitmat: Namex crafliore fubftantia,qiiamar,e(rcnonpoteft,
neceftinterftitium, quo ar,quipenetrat omnia, prohibcatur, vtnon
akendat.
CcEli otbei. Cceli orbes efTefiditios Scfaltemhypothefes aftronomicas facile
quis ex fe animaducrtet; Ergo Planetse fuos proprios motus liber
perficiunt.InterimacmmilludcoElum Z4.hons, cum conrcntismo-
tuprimo, nonviolentia aliciiiusorbis, fed diuina vimue, libcrrim
circumducitur. omniaabexperkntiaquoq; (labiliunturiNam
multi Cornet? vifr funtfupraMartis altictidinemalcendill, quicurn
ex terra fint exhalationcs eleuatae & coagulatre, a S olc au tem iliuftra-
t£Ej C vnde illis lux ) Marsqs ipfe Planeta nonnunquam obferuetur...”
|
|
|
