|
|
Your search within this document for 'lomba,man' resulted in ten matching pages.
|
1 |
|
“...noodig, daar
eene volftrekt ongenaakbare rotszijde, aan den
kant van het Schottegat, hetzelve genoegzaam
beveiligt. De toegang gaat alleen langs een final,
fteil met losfe keifleenen bezaaid pad, in het
front der hoofdbatterij, wordende de poort
daarbij nog door gefchut gedekt. Op eenen
tegenoverliggenden heuvel, van waar men het
fort zoude kunnen befchieten, wordt nu eene
redoute opgerigt, met twee mortieren en eenig
gefchut voorzien. Deze en het fort heilrij-
ken de haven, en het geheel, wel van man-
fchap, levensmiddelen en ammunitie voorzien,
kan als bijna onoverwinnelijk gereekend worden.
Aan de Westzijde van de haven, ligt de
Otrabanda of overzijde, ook fpaanfche zij-
de genaamd; dezelve is ruim en volkrijk,
niet zeer goede huizen voorzien, en beftaat
aan den Zuidwestkant uit eene kaai met huizen,
en aan den Noordwestkant met aan het water
uitkomende gebouwen. Verder heeft men eene
groote, lange Breedejlraat in eene eenigzins
rijzende ligging. Ten Noorden en ten Zui-
den,...”
|
|
2 |
|
“...voort. De prijs is een
plak of 5 duken Hollandsch, hetwelk, aange-
zien de wijdte der haven en de deining der
zee, niet te veel is. De menigte pontjes, die
in allerhande rigtingen over en weder varen,
levert geen onaardig fchouwfpel op, vooral van
een verheven ftandpunt,
Sommige dier pontjes kunnen 12 tot 16
perfonen bevatten; eenige hebben kleine zei-
len, en gaan vrij goed bij en voor den wind,
De allrgrootfte worden tot waterhalen gebe-
zigd. De visfchers bezigen kleine kanos
voor x, 2 tot 4 man gefchikt, en wagen zich
met deze ranke vaartuigen zelfs in zee, wel-
ke doorgaans vrij kalm is. De Spanjaards noe-
men die doorgaans Mare del Norte of Mare
di Venezuela.
De huizen zijn meestal uitwendig in den-
zelfden fmaak als die in Holland, met fchuin-
fche daken en gevels. Allen zijn van fteen
gebouwd, het zij van Hollandfehe klinkers of
van klipfteen, doorgaans, vooral in het laatfte
geval, met dikke muren. De huizen, van
klipfteen gebouwd, zijn echter niet zeer fterk,
om...”
|
|
3 |
|
“...s8 BESCHRIJVING VAN
of te zamen 6788 zielen, hetwelk gevoegd
bij de 9536 van de Had en omHreken, eene
bevolking oplevert van 16324 zielen. Als
men daar bij rekent de bezetting, uit onge-
veer 380 man bellaande, de op de Savanna,
vooral aan de westpunt in hutjes wonende, vrije
Negers, die zelden in de telling worden be-
grepen benevens de, om de belasting niet
opgegevene en s lands Haven, zal men veilig
de bevolking op ruim 17000 zielen kunnen
Hellen; anderen Hellen die nog hooger (*).
Aanmerkelijk is het aantal oude Haven op of
boven de 60 jaren, beloopende in de Had en
omtrek 1077 en op het land 1007, dus 2084,
of ( der bevolking, iets, hetwelk, in het voor-
bijgaan gezegd pleit voor de gezondheid van
Jiet klimaat.
(*) Eene nadere begrooting brengt het getal op
18 of 19000 zielen.
VOORT...”
|
|
4 |
|
“...fchoon eigenlijk van de vaste kust
ingevoerd, zijn hier,bijzonder ook op Bonaire,
talrijk. Dit nuttig, veelal miskend dier, dat,
met weinig tevreden, groote dienden doet,
bezit hier veel meer vlugheid dan in koudere
landen. De witte en grijze ezels worden tot
rijdieren opgevoed, en evenaren in fnelheid
bijna de paarden, immers eenigen, die eenen
goeden telgang en galop loopen.
Muilezels worden hier van de kust inge-
*
voerd, maar niet aangeteeld; zij worden voor
karren en chaifen en*ook onder den man ge-
bruikt.
Apen worden op Curagao niet gevonden.
Onder de' amphibien, vindt men een aantal
hagedisfen, waaronder de leguaan de opmerke-
lijkfte is. Dit dier is van twee, fomcijds
tot....”
|
|
5 |
|
“...44 BESCHRIJVING VAN
Riviervisch is er niet, maar wel eene foojx
van modderaal, die men in en bij de zout-
pannen in den modder vindt.
Van de fchulpdieren, hoe menigvuldig in
getal, eet men Hechts de oesters en eene klei-
ne mosfel, hier Cocqueluizen genaamd, en ook
de Alikruik. ~ De oesters zelven, wat men
er ook van praten wil, groeijen hier aan de
boomen en boomftronken.
Zie hier, hoe dit is: de wilde manglesboorn,
( Rhizophora mangle, Linn.) of zwarte man-
glesboom, groeit bijna overal aan de oevers
der binnenbaaijen en kleine eilandjes. Des-
zelfs zachte en buigzame takken dalen in het
water, en vormen daar vaak nieuwe wortels.
Aan deze nederhangende takken, hechten zich
de oesters als in eene veilige fchuilplaats,
telen daar voort, zoo dat deze tak als ge-
heel door oesters omkorst wordt. Wil men
nu oesters vangen of plukken, dan nadert men
zoo digt mogelijk met een pontje aan het
manglebosch, ligt de takken op, (laat er de
oesters af, of men kapt er den tak ^f, die
dan met bladeren...”
|
|
6 |
|
“...go BESCHRIJVING VAN
vert voor den genngen man een gezond en
onkostbaar voedfel op. Zelfs de meer gegoe-
de inwoners van dit eiland zijn op deze li
merige foep vrlekkerd, vooral kinderen. ~
Een Europeaan kan zich moeijelijk daaraan
gewennen.
De Calaon is eene foort van melde, en
wordt als fpinazi gebruikt.
De boomen op dit eiland niet talrijk zijn-
de beftaan meest uit die vruchtboomen, wel-
ke aan Amerika tusfehen de keerkringen eigen
zijn. Onder dezelve verdient de eerfte plaats:
de kokosboom, die hier, bijzonder in het
midden kwartier, op eenen zoutachtigen, half
klei* en zandgrond welig groeit, en fomtijds
tot de hoogte van 50, 60 ja 80 voeten op-
fchiet. Deze boom is genoeg bekend. Al-
leenlijk moet ik opmerken, dat de noten van
fommige foorten zeer groot zijn, en dat men,
behalve het ander menigvuldig nut dier boo-
men, derzelver oude tronken tot paalwerk in
het water bezigt, waar ditvooze en fponsachtige
hout eene ondoordringbare vastheid verkrijgt,
en om deszelfs duurzaamheid boven...”
|
|
7 |
|
“...door gevoelige Hagen tot zijnen plgc
gebragt worden, maar zelden gefchiedt dit
zonder reden; dikwijls hebben zij het dubbel
1 verdiend, daar zij vadfig, lui en diefachtig van
aard, en door woorden moeijelijk te regeren
zijn, gelijk ieder, die Hechts een poos in de
West Indien geweest is, ligtelijk zal ontwa-
] ren, en zijne, in Europa opgedane gevoe-
j lens van vrijheid en gelijkheid der Negers la-
j ten varen.
Men veroorlooft hier den Neger een voor-
werp zijner keuze te nemen, en met haar als
man en vrouw te leven. Somtijds wordt deze
foort van huwelijk in de Roomfche kerk inge-
zegend, doch niet door de regering bekrach-
tigd. Alle negerkinderen worden gedoopt, en
ontvangen eenig onderwijs in den R. C. gods-
dienst....”
|
|
8 |
|
“...wordt
ook niet veel vereischt. Een paar fchellin-
gen is fpoedig gewonnen of gebedeld, en daar
weet men zich ook zeer wel van tp verzor-
gen mits men aan het geld dat denkbeeld
niet hecht omtrent de waarde, zoo als in Eu-
ropa, want in de meeste gevallen van de nood-
wendigheden des levens, moet men hier pen
duiver, tegen een duit gerekend, uitgeven;
kommetjes, kopjes, fchoteltjes, borden en fcho-
tels groeijen aan de. boomen en kosten niets
of niet veel; dus komen de zorgen voor den
gemeenen man in geenen deele in evenredig-
heid met die, welke dien dand in Europa,
vooral in het noordelijk gedeelte, drukken.
Deze fchets is echter Hechts gedeeltelijk
op den midden- en voldrekt niet op den ver-
mogenden dand, uit Europers, of uit Euro-
pers gefprotene familien, toepasfelijk. Deze
heb-...”
|
|
9 |
|
“...8o BESCHRIJVING VAN
hebben zich duizenderlei kunstbehoeften aan-
gewend, die de geringe man niet kent. Zij-
ne tafel moet van visch, vleesch, gevogelte
en fchildpad, van de hier dure groenten en vati
wijn of anderen drank wel voorzien zijn. Het
huisraad moet prachtig van mafif mahonij* en
van ander keurig hout, err de pronkbuffetten
van keur van glas, zilverwerk, de kamer van
fchilderijen, lusters, glaslantarens en fpiegels,
ook van fraai porcelein enz. voorzien zijn,
hetwelk alles, gevoegd bij de duurte-der huis-
huren, zeer aanmerkelijke uitgaven vordert.
Vooral heeft dit plaats bij de Beau monde, die
door over en weder gegevene bals en con-
certen veel geld belleden. Over het alge-
meen toch zijn de Creolen en Creolinnen over-
gegevene beminnaars van het danfen, en fchoon
hunne danfen voor Europefche kenners alle
afwisfelende bekoorlijkheid verliezen, weten,
vooral de vrouwen, dit gemis, door bevallige
houding en aanhoudend danfen, eenigzins te
vergoeden.
Veel werks bedeed de midden-...”
|
|
10 |
|
“...84 BESCHRIJVING VAN
zorgt voor de haven en legplaats der fchepn
de laatfte voor het in- en uitlootfen derzelve,
De bezetting, thans- uit drie eotnpagnien
jagers van het nde bataillon, en eene com-
pagnie artillerie, te zamen 350 of 360 man,
beftaande, bezet de forten. De burgerij of
militie beftaat uit vijf eompagnien, die zeer
ongelijk in getal zijn; die der Joden is de
fterkfte, zij ftaan onder bevel van een Majoor
zoo wel als een corps Mulatten en een corps
vrije Negers. De burgers, Mulatten en Ne-
gers betrekken eiken avond de wacht, van 5
pren namiddags tot 5! uur s morgens.
Fabrieken vindt men hier niet, fchoon op
de plantaadjen vele on verglaasde potten tot
inlandsch gebruik worden gemaakt. Netten
worden van Cocostouw gevlochten, en man-
dewerk wordt er zeer goed gemaakt. De
vrouwen fpinnn er ook eenig katoen met eene
eenvoudige fpoel. ,
Het brood, van meel uit Noord-Amerika
ingevoerd, wordt zeer wel bereid; de prijs is
van 18 tot 22 oneen voor een reaal. In het
bakken en toebereiden...”
|
|
|