|
|
|
|
|
| 1 |
 |
“...HET EILAND CURASAO- 5
Zoo fcheen dit eiland, ondanks alle tegen-
fpoeden en de pogingen der Britten, aan het
moederland te zullen verblijven; maar onvoor-
zigtigheid en wanorde waren het, die het den
Britten deed gelukken, met vier fregatten, dit
eiland, in den vroegen morgenftond van den
1. Januarij 1807, bij verrasfing, na eeni-
gen magteloozen tegenftand, te vermeesteren.
De Engelfchen, gelijk men weet,' bleven
in het bezit van hetzelve, tot dat het aan Z. Mi
den Koning der Nederlanden op den 4.
Maart 1816, plegtig werd overgegeven, na-
dat Z. M. troepen en beambten aldaar den ij.
Januarij bevorens met het liniefchip de Prins
van Oranje en den fchooner de Haai waren
aangekomen.
*
A 3
LIG-...”
|
|
| 2 |
 |
“...HET EILAND CURASAO. ?
voeten boven de oppervlakte der zee. De
St. Chrisftofel, bijna aan de Westpunt, ke-
gelvormig van gedaante en ongeveer 2000
voeten hoog. De overige bergen in het
land, gelijk de zwarte Berg, de drie Gebroe-
ders, de ronde Klip, de groene Berg, de gr 00-
te en kleine Berg (het fmalfte gedeelte des
eilands uitmakende) zijn allen middelma-
tig, allen uit rotfen beftaande, met eene dun-
ne laag aarde bedekt. Hier en daar vindt
men iets, dat naar mineralen zou zweemen,
en de Schrijver twijfelt niet, of er zijn hier
en daar in de bergen, vooral in het Ooster
middeldeel, koper en zilver aderen, maar van
weinig belang.
De rotfen op zich zelven vormen een prach-
tig tooneel ,-*en van zelve fmalle valleijen, die
met derzelver heuvels redelijk vruchtbaar zijn.
Aan defile of hollewegen, ontbreekt het hier
niet, even min als aan heideachtige vlakten of
Savannas en aan zoutvlakten. Op Hato is
eene zonderlinge grot, waarvan ftraks nader.
Het klimaat is heet; de hitte Hijgt fomtijds...”
|
|
| 3 |
 |
“...Van hier het gemakkelijk
winnen en de overvloed van keurig zeezout.
Rivieren en meren, eenige kleine plasfen, die
ligt opdroogen, uitgezonderd, heeft men hier
niet, maar wel verfcheidene diepinloopende
baaijen. De voomaamfte is de St. Anna-
baai aan den Z. Z. O. kant van het eiland,
waar dan ook de IVillemflad, het fort Am-
sterdam enz. gelegen zijn. Zij heeft eenen
naauwen doch diepen ingang tusfchen twee
riffen; vervolgens vormt zich verwijdende de
prachtige en fchoone haven van Curasao, wel-
ke met regt voor de beste in de TVestindie
gehouden wordt, zijnde dezelve voor alle win-
den gedekt, en zoo veilig, dat een oorlog-
fchip van den eerften rang bijna tegen den
wal, zonder gjevaar, voor een paar kabels
kan liggen, zonder n anker te bezigen.
Verder noordwaarts, tusfchen twee bergen
door-...”
|
|
| 4 |
 |
“...wijdte der haven en de deining der
zee, niet te veel is. De menigte pontjes, die
in allerhande rigtingen over en weder varen,
levert geen onaardig fchouwfpel op, vooral van
een verheven ftandpunt,
Sommige dier pontjes kunnen 12 tot 16
perfonen bevatten; eenige hebben kleine zei-
len, en gaan vrij goed bij en voor den wind,
De allrgrootfte worden tot waterhalen gebe-
zigd. De visfchers bezigen kleine kanos
voor x, 2 tot 4 man gefchikt, en wagen zich
met deze ranke vaartuigen zelfs in zee, wel-
ke doorgaans vrij kalm is. De Spanjaards noe-
men die doorgaans Mare del Norte of Mare
di Venezuela.
De huizen zijn meestal uitwendig in den-
zelfden fmaak als die in Holland, met fchuin-
fche daken en gevels. Allen zijn van fteen
gebouwd, het zij van Hollandfehe klinkers of
van klipfteen, doorgaans, vooral in het laatfte
geval, met dikke muren. De huizen, van
klipfteen gebouwd, zijn echter niet zeer fterk,
om...”
|
|
| 5 |
 |
“...van allen,
van den Kleinenierg tot aan de Westpunt loo-
pende, is de grootfte van allen. Hier vindt
men, nevens verfcheidene grootere en kleinere
plantaadjen, den St. Christofelberg en den Gr00-
teberg, met een ileilen hollenweg. Op de
plantaadje Fontein, is een klein leopend wa-
tertje, met eene fpringende bron, en op Hati,
ten Noorden van het eiland, gelijk boven ge-
meld is, eene vrij merkwaardige zeer diepe
grot, waarin men langs fteile trappen, in den
rotswand uitgehouwen, af klimt. Op den bo-
dem, vindt men eene bron. Men zal ligt
begrijpen, dat men niet dan met toortslicht daar-
in kan treden. In deze Divifie en in de Oost-
divifie, vindt men verfcheidene veel opbren-
gende zoutpannen. Verder worden hier vele
beesten geweid, en er is goede visfcherij,
De bevolking der drie divifien is als volgt;
Middeldivifie. Mannen en Vrouwen 179 Oostdivijie. ... IP9 , Westdivifie. 5<
Kinderen 260 ... 281 . . 88
Tuinflaven 547 . /K769 . . 1000
Sjouwers ... 9 .
Ambachtslieden 12 . . 27 . ...”
|
|
| 6 |
 |
“...go BESCHRIJVING VAN
vert voor den genngen man een gezond en
onkostbaar voedfel op. Zelfs de meer gegoe-
de inwoners van dit eiland zijn op deze li
merige foep vrlekkerd, vooral kinderen. ~
Een Europeaan kan zich moeijelijk daaraan
gewennen.
De Calaon is eene foort van melde, en
wordt als fpinazi gebruikt.
De boomen op dit eiland niet talrijk zijn-
de beftaan meest uit die vruchtboomen, wel-
ke aan Amerika tusfehen de keerkringen eigen
zijn. Onder dezelve verdient de eerfte plaats:
de kokosboom, die hier, bijzonder in het
midden kwartier, op eenen zoutachtigen, half
klei* en zandgrond welig groeit, en fomtijds
tot de hoogte van 50, 60 ja 80 voeten op-
fchiet. Deze boom is genoeg bekend. Al-
leenlijk moet ik opmerken, dat de noten van
fommige foorten zeer groot zijn, en dat men,
behalve het ander menigvuldig nut dier boo-
men, derzelver oude tronken tot paalwerk in
het water bezigt, waar ditvooze en fponsachtige
hout eene ondoordringbare vastheid verkrijgt,
en om deszelfs duurzaamheid boven...”
|
|
| 7 |
 |
“...88 BESCHRIJVING VAM
aan de Westzijde van Bonaire. De Zuidpunt
is met klippen en banken omringd, welke den
39. December 1817 voor den Hollandfchen
brik de Ceres zoo noodlottig zijn geweest.
De inwoners beflaan uit weinige blanken en
eenige Indiaanfche of van Indianen gefprotens
familien, onder het bevel van eenen Komman-
deur, die fomtijds eenige weinige foldaten bij
zich heeft.
De grond is hier dor, maar met hout als
bezaaid, waaruit, bijzonder van het. geel Bo-
naire hout, het Gouvernement vrij wat voor-
deel trekt. De inwoners generen zich met
het planten van mais, met het aankweeken
van vee, meest cabrieten, ook paarden en ezels *
en met de vischvangst en den kleinen handel.
Dit eiland levert brandhout aan het garnizoen
in overvloed^ dit wordt door een lands Go-
let afgehaald.
Het zout in de kunftelooze zoutpannen is
er overvloedig, en wordt voor het beste gerf
houden.
Te voren werd dit eiland aan den meestbie-
denden verhuurd of verpacht, doch thans heeft
zulks geene plaats meer.
Hier...”
|
|
| 8 |
 |
“...HT EILAND CURASAO.
Sommigen rekenen, tot de aan Curasao on-
derhoorige eilanden, de onbewoonden, Roca,
Orchilla en Sola d'Aves, ten Oosten van Bo-
naire. Waarheid is hec, dat de Nederlander
bijkans de eenigen zijn, die deze eilanden be-
zoeken om daarvan droog gras., hout, en in
het voorjaar, een ontelbaar getal welfmakende
meeuwen eijeren, van de foort der grijze en
witte goilands, en de blaauwe mouette te ha-
len. Deze vogels worden fomtijds levend
gevangen en als eene aardigheid op dit eiland
op gek weekt. De Ooiland heeft vier nagels,
en drie vliezen aan de pooten, en gelijkt veel
naar de zee-eend.
Kleiner en bewesten Curagao op den af-
ftand van 7 of 8 mijlen, nabij de Spaanfch
kust, ligt Oruba, Orobo of Aroba. Hetzelve
dient tot gelijk oogmerk als Bonaire. Hier
vindt men ruim zoo veel Cabrieten, maar min-
der zout. De inwoners maken er zeer fraaije
hangmatten.
Een Kommandeur beftuurt hier de inwoners,
In vrede en kalme tijden, heeft men hier veel
handel op de Spaanfche kust.
Ten ...”
|
|
| 9 |
 |
“...zij in de Boot op Zee waren en zich
zelven overgaven aan de Maleijers in het Eiland Celebes, inhou-
dende : een belangrijk verflag van derzelver lijden door den hon-
ger en andere omftandigheden gelijk ook van derzelver ontvlug-
ting, na dat zij twee en een half jaar bij de Maleijers waren ge
vangen geweest. Alsmede een Bijvoegfel, bevattende verfcheidene
ontkoraingen van Schipbreukelingen onder groote gevaren bekom-
meringen en gebrek.
villers (c.) Proeve over den Geest en Invloed dr Kerkelij-
ke Hervorming van Luther. Verhandeling welke den prijs heeft
weggedragen, door het Nationaal (r.ftituut van Frankrijk gefleld op de
beantwoording der Vraag: Hoedanigen Invloed had de Hervorming van
Luther of den Staatkundigen toe ft and der onderfcheidene Staten van
Europa, en op den vrortgang der Verlichting? Vermeerderd met eene
Korte Schets der Kerkelijke Gefchiedenis.
vonk (l. c. ) Gefchiedenis der Landing In Noord hlland 1799,
9 Deelen met Register, Kaart en een (tel van zes uitflaande Platen...”
|
|
|
