|
|
|
|
|
| 1 |
 |
“...EWAJNTHELIE
Dl
GAIT lAfllI»
POEBLIKADO ABAU Dl DIREKSJON
m
Domini C. CONRADI,
Minister di St. Ewanhelie.
ïomJMitCMc«
Esamina koe kwidao boeki nan di
Eeskritoera; pasoba bosonan ta kor-
da, koe ta nan ta doena bosonan bida
deen eternidad; i ta nan ta doena
testimonio di mi.
Guam v. 39.
Gedrukt na Drukken/ di A A. S. MULLER ty J. F. NEUMJiJf wz,
—9
|
|
| 2 |
 |
“...Ees koe ta di Dims ta teende Dioos soe palabra.
Hezoest
Spiritóe di Dioós ta dëen toer è boeki nan di Êèskritoera y
Uan ta hoon pa doena sabidoefia na Keende, pa klara nan
hwiiji, pa hasi nan koerasoon bira mehoor i pa siertja nan
hoestisjii Pa vlvs....”
|
|
| 3 |
 |
“...£ boeki di famia di Hezoe Chriestoe joe di David, joe dj
2 Abraham. Abraham ta taata di Izaak, Izaak ta taata di
3 Jakob, i Jakob ta taata di Juda i di aoe roeman nan; i Juda
ta taata di Fares i dj Zara, koa eel a haja di Tamar; i Fa*
4 res ta taata di Esrom, i Egrom ta taata di Aram. I Aram
ta taata di Aminabad, i Aminabad ta taata di Naasson, i
5 Naasson ta taata di Salmon. I Salmon ta taata di Boor,
koe eel a haja di Rahab, i Boor ta taata di Obed, koe eel a
6 a haja di Ruth, i Obed ta taata di Jessé. I Jessé ta taata
di rei David; i rei David ta taata di rei Salomon, koe eel a
7 haja di ees, koe tabata moheer di Urj. I Salomon ta taata
di Roboam, i Roboam ta taata di Abia, j Abia ta taata di
3 Ara, i Aza ta taata di Josafa, i Josaia ta taata di Joram, j
0 Joram ta taata di Hosias, i Hosias ta taata di Joatham, i
JO Joatham ta taata di Akaz, i Akaz ta taata di Ezekias. {
Ezekias ta taata di Manasse, i Manasse ta taata di Amon, i
11 Amon ta taata di Jozias. I Jozias ta taata di Jakim,...”
|
|
| 4 |
 |
“...(4)
Jakob ta taata di Hoze e mari di Maria, di kwal a nasee
17 Hezoes, koe ta jama Chriestoe. Asina toèr e henerasjon nan
fo di Abraham te na David ta dieeekwater henerasjon ; i fo
di David te na teempoe, boe nan a hiba nan na Babilon,
dieesk water henerasjon, i fo di teempoe, koe nan a hiba nan
na Babilon te na Chriestoe, dieeskwater henerasjon.
18 Anto nasemeentoe di Chriestoe a sosodee di ees manera:
Deespuees koe soe maama Maria i Hoze nan a doena man,
promee koe nan a bai biba hoentoe, eel a hayele koe barifea»
19 koe obra di spiritoe santoe. 1 pasoba soe mari tabata hoes-
toe i no kieer a ponee broongweensa na soe kara, eel tabata
20 kieer mandee atrobee fo di dje na skondi. I komo eel ta-
bata koorda na toer ees koos nan, a ta, oen engel di Senioor
a parsec ne deen oen sonio i a bisee: Hoze joe di Da-
vid no tenee miëdoe pa risibi Maria bo moheer, pasoba ees,
21 koe a bira konsébido deen dje, ta di spiritoe santoe. 1 lo
eel pari oen joe, i lo bo jama soe nomber Hezoes, pasoba
22...”
|
|
| 5 |
 |
“...< 5 )
g a informee fo di nan : oenda Christoe meestee nasee. I nan
a bisee na Betlehem loegar di tera di Juda, pasoba oen pro-
6 feet a skribi asina : I bo Betlehem, lo’egar di tera di Juda,
bo no ta na ningoen manera e di mas tjikitoe abau e gober*
nador nan di Juda, pasoba di bo lo sali e Pastoor, koe lo hi*
7 ba na wei mi puebel di Israel. Ees ora Herod a jama na
sekretoe e sabio nan i a informee di e teempoe presies, koe
8 strea a parsee na nan, I komo eel tabata manda nan na
Betlehem, eel a bisa nan : Bosonan bai i toema boon infor-
masjon ariba e moetja tjikitoe, i ora koe bosonan a hayce,
9 laga bisa mi, pa mi tambee bai ahi i pa mi adoree. Dees-
puees koe nan a teende ees pidimeentoe di rei, nan a bai;
i a ta, e strea, koe nan a mira na Oost, tabata bai adilanti
nan, te koe eel a bini i para ne loegar oenda e moetja tjiki-
10 toe tabata. I ora koe nan a mira e strea, nan a legra nan
11 di oen legria masja grandi. I deespuees koe nan a dreenta
deen kaas, nan a haja e moetja tjikitoe...”
|
|
| 6 |
 |
“...bisando: A ta e boos di ees,
koe ta grita deen moondi: Dretja kamina nan di Senioor,
4 hasi nan liempi. Anto Guan tabatien oen biesti di lana di
kameel i oen faha di kweroe roondo di soe barika, i eel ta-
5 bata komee tirakootsji i stropi di honig di moondi. I heen*
de nan di Jerusalem i di henteer Judea i di toer e tera nan
6 aseerka di Jordan, nan tabata bini seka dje. I eel tabata
batisa nan deen di Jordan, i nan tabata konfesa nan pi kar
7 Ma ora koe eel a mira algoen di Fariseen i di Saduseen non
bini na soe bautismo, eel a bisa nan; Rasa di kolebra, keen*
de a spierta bosonan pa hoeï rabia, koe lo bini oen dia.
8 Doena ante froeta, koe ta sali di duele di bosonan konsjeen-
9 fji. I no gaba deen bosonan mees, bisando; noos tien A-...”
|
|
| 7 |
 |
“...(*)
brahatn pa noos taata; pasoba mi (a bisa bosonan, koe fo di
«es piedra nan mees aki, Dioos poor saka joe pa Abraham.
10 Haatja ta ponee kaba na raïes di paloe, asina, toer paioe
koe no ta karga boon froeta ta para pa ta koortar i tirar
11 deen kandela. A mi, mi ta batisa bosonan koe awa pa kon»
berlimeentoe di pikar; ma ees koe ta bini atrai di mi,
tien mas podeer koe mi, i mi no ta meresec di karga soe Sa»
patoe, esa hi lo batisa bosonan koe spiritoe i koe kandela*
Ï2 Eel tien soe dakwe di beentia maisji na soe manoe, i lo eel
liompia eenterameente soe pleintji, i lo eel sera soe maisji
deen soe raangazina, i lo eel tira bagas deen di kandela, koe
no ta paga noenka.
13 Anto Hezoes a bini di Galilea na Jordan seka Guan pa
34 ta batisaa di djé. Ma Guan tabata tahee di basi ees ahi,
bisando ne i Mi tien meesteer di ta batisaa di bo, i bo ta
iö bini seka mi f I Hezoes a respondee i a bisee; Hasi awoor
kikoe Ini kieer, pasoba noos meesteer hasi toer kikoe to hoes-
16 toe, i ees ora eel...”
|
|
| 8 |
 |
“...ta seerka.
18 1 komo Hezoes tabata kamna na koosta di lamar di Gali-
lea, eel a mira doos roeman, Simon, koe jamaa Pedro,
i Andreas soe roeman; i nan tabata tira nan reda deen la-
19 mar, pasoba nan tabata pieskadoor. I eel a bisa nan: Si*
20 gi mi i lo mi hasi bosonan pieskadoor di heende. I dses-
21 puees koe nan a lurga nan reda, nan a sigie e oembe. I
mas aleeueel a mira doos otro roeman Jakob joe diZebedeeus
i Guan soe roeman deen oen barkitoe, hoentoe koe nan taa-
ta Zebedeeus, nan tabata dretja nan reda, i eel a jama nan.
22 I nan a larga oembe nan boto i nan a sigie e.
23 I Hezoes tabata bai deen toer Galilea, eel tabata sienja
deen nan Znoa, eel tabata predika Ewanhehe di reina, eel
<24 tabata koera toer soorto di maloe abau di puebel. I see...”
|
|
| 9 |
 |
“...Bieenabeentoera
ees nan, koe ta petkoera paas, pasoba lo nan ta jama joe
10 di Dioos. Bieenabeentoera ees nan, koe ta persigido pa
11 motiboe di hoestisji, pasoba reina di Dioos ta di nan. Bo>
sonan lo ta bieenabeentoerado, koe ta koos nan zoendra i
persigi bosonan, i koe ta koos pa mi kausa nan ganja toer
J2 soorto di maloe ariba bosonan. Legra bosonan i salta di
legria, pasoba bosonan rekompeensa ta grandi deen di Cië-
loe; pasoba nan a persigi di ees manera e profeet nan, koe
13 tabata promee koe bosonan. Bosonan ta saloe di tera, ma
koe ta koos saloe ta perdee soe smaak, koe kikoe heende
lo saiga. Eel no bal mas koe pa ta tiraa afo i trapaa di
14 heende. Bosonan ta loes di moendoe; oen stat paraa ari-
15 ba oen seroe no poor keda skoondi. I heende no ta seen*
de lampi pa ponee abau di oen skepel, ma deen oen kan-
16 delaar, i e$l ta klara toer ees nan, koe ta deen kaas. Di...”
|
|
| 10 |
 |
“...heende,
pa nan mira bosonan boon obra i pa nan glorifika bosonan
17 taata, koe ta na Ciêloe. No keree, koe mi a bini pa kita
lei i profeet nan; mi no a bini pa kita nan, ma pa koem-
18 pli nan. Pasoba mi ta bisa bosonan, pa berdad, koe, te koe
Cieloe i tera a pasa, oen poentoe, ni mees oen linia, no lo-
ta kitaa afo, promee koe toer e koos nan lo ta koempli.
19 Ees anto koe ta kibra oen di mas tjikitoe di ees manda-
mieento nan, i koe ta sicnja heende asina, lo eel ta oen di
mas tjikitoe deen reina di Dioos; ma ees koe lo hasi i pre-
dika nan, ees ahi lo ta mira pa grandi deen reina di Dioos.
20 Pa eesabi mi ta bisa bosonan: koe ta koos bosonan hoes-
tisji no ta mas koe ees di sabio di lei nan i di Fariseen
Ql nan, lo bosonan no dreenta deen reina di Dioos, Boso-
nan a tecnde koe heende nan di feempoe bieeu a bisa: lo
bo no mats, i ees koe ta mata, lo ta kastigaa koe seenteen-
22 sjia. Ma a mi, mi ta bisa bosonan: koe kada oen, koe ta
rabiaa sin rasoon koe soe roeman, ta meresee di ta kasti-...”
|
|
| 11 |
 |
“...< 11)
29 kar koe ne deen di soe koerasoon. Koe ta koos bo woowo
dreetsji ta hnsi bo troompeka, rankee i tiree aleeu di bo,
pasoba ta ma mehoor, koe bo perdee oen paarti di bo koer-
pa, koe di ees koe heenteer bo koerpa lo ta tiraa deen di
30 fiërnoe. I koe ta koos bo haan dreetsji ta hasi bo troont-
peka, koortee i tiree aleeu di bo, pasoba ta ma mehoor,
koe oen paarti di bo koerpa bai perdier, koe die ees koe
31 toer bo koerpa lo ta tirar deèn fiërnoe. Nan a bisa tam*
bee: koe ta koos oen heende ta parti fo di soe moheer, eel
32 meeste doenee soe barta di partimeentoe. Ma, a mi, mi
ta bisa bosonan: koe ta boos oen heende ta parti fo di soe
moheer, si no ta pa motiboe di kibrameentoe di matrimonio,
eel ta hasie e bira kibrador di matrimonio ; i ees koe ta ka-
sa koe oen moheer, koe a parti fo di soe mari, ees ahi ta
33 hasi pikar koe ees moheer. Bosonan a teendee tambee,
boe heende nan di teempoe bieeu a bisa : Lo bo no kibra
bo hoerameentoe, ma lo bo koempli koe Senioor, ees koe
34 bo...”
|
|
| 12 |
 |
“...mal barilta pa bosOnan enemigoe. Ma, a mi, mi ia bisa bo*
sonan: stima bosonan enemigoe, benediksjona ees nan, koé
ta maldisjona bosonan, hasi boon nees nan, koe tien mal
barika pa bosonan, i pidi Dioos pa ees nan, koe ta maltrata
45 i persigi bosonan; pa bosonan ta joe di bosonan taata, koe
ta na Ciëloe: pasoba eel ta hasi sali soe solo ariba heende
malo i heende boon nan, i eel ta manda soe awaseroe ariba
46 hoestoe i inhoestoe nan. Pasoba koe ta koos bosonan tien
stimasjon pa ees nan so, koe ta stima bosonan, ki rckom-
peensa lo bosonan hsja ? Heende nan die doeana, nan no ta
47 hasi mees koos ? 1 koe ta koos bosonan ta risibi boon bo*
sonan roeman so, kikoe bosonan ta hasi mas koe otro heen*
de nan ? Heende nan di doeana, no ta hasi mees koos X
48 Bosonan meeste ta perfektameente boon, asina koe boso*
nan taata, koe ta na Ciëloe, ta perfektameente boon.
VI. Mira pa no hasi bosonan hmoosna adilanti di heende, pa
nan mira bosonan, fo no, lo bosonan no risibi rekompeensa
2 di bosonan taata...”
|
|
| 13 |
 |
“...( Ï3)
repiti sieemper e mees palabra nan, koe no ta sierbi di nada,
asina koe pagano nan ta hasi, nan ta koorda koe lo Dioos
8 teende nan trai nan hopi di palabra» No parses nan an to,
pasoba bosonan taata sa kikoe bosonan tien meestee promee
9 boe bosonan pidie e. Bosonan anto pidi Dioos asina t
Noos taata, koe ta na Ciëloe t koe bo nomber ta santiiikado,
10 koe bo reina bini; koe bo voloentad ta koempli ariba tera
11 asina koe na Ciëloe. Doena noos awee noos pam di kada
12 dia. Poordona noos noos debe, asina koe noos ta poordo»
13 na nan debe na noos debedoor nan. I no ponee noos deen
teentasjoon, ma libra nos di maloe, pasoba di bo ta reina i
14 podeer, i gloria pa sieemper, Amen I Pasoba koe ta koos
bosonan ta poordona na beende nan ofeensa, bosonan taata,
15 koe ta na Ciëloe, lo poordona tambee di bosonan. Ma koe
ta koos bosonan no poordona na heende can ofeensa, bo-
sonan taata lo no poordona tambee bosonan ofeensa,
16 1 ora koe bosonan ta joenaa, no moestra oen kara triestoe,
asina...”
|
|
| 14 |
 |
“...tien mal koerasoon pa oenoe i lo eel stima otro, of lo
eel kiëe oenoe boon i lo eel meneespresa otro ; bosonan no
poor sierbi Dioos i Mammon.
25 Ta pa eesahi mi ta bisa bosonan : Bosonan no meeste
ta na pena pa bosonan bida, pa sabi kikoe lo bosonan ko-
mee ni kikoe lo bosonan bebee ; ni pa bosonan koerpa, pa
sabi kikoe lo bosonan biesti; bida no ta mas koe koemien-
26 da, i koerpa mas koe biestimeentoe ? Mira pahara nan di
Ciëloe, nan no ta planta, nan no ta kibra maisji, nan no ta
sera nada deen mangasina, i toch bosonan taata, koe ta na
Ciëloe, to doena nan koemienda ; i bosonan no ta bal mas
27 koe nan ? I keende di bosonan poor, koe soe kibrameentoe
28 di kabees, bira oen bara mas largo. I pakikoe bosonan ta
na pena pa bosonan biesti. Mira boon leli nan di koenoe*
29 koe ta kresee, nan no ta traha, ni nan no ta bila; toch mi
ta bisa bosonan, koe Salomon deen toer soe gloria no taba-
30 ta biesti mo di oen di aan. Koe ta koos anto, Dioos ta bies*
ti asina jeerba di koenoekoe, koe ta...”
|
|
| 15 |
 |
“...( 15 )
3 otro, koe e mees midier lo nan midi bosonan. I pakikoe
bo ta ripara e spleenter di paloe deen woowo di bo roeman,
4 i bo no ta ripara e balki, boe ta deen bo woowo. Ö koon bo
ta bisa na bo roeman : laga mi bita e spleenter di paloe fo
di bo woowo, i, a ta, bo mees tien oen balki deen di bo woowo.
5 Heende falsoe 1 .«aka promee e balki fo di bo woowo, i dees*.
puees bo poor mira koon lo bo saka e spleenter di paloe fo
6 di woowo di bo roeman. No doena koos santoe nan na ka-
tjoor i no tira perl adilanti poorko, pa nan no trapa nan
koe nan pia, i pa na no koeri ariba bosonan i nan no ponee
7 bosonan na pida. Pidi i lo bosonan risibi, boeska i lo boso*
8 nan haja ; bati na poorta i lo nan habri pa bosonan. Paso*
ba ees koe ta pidi ta risibi; ees koe ta boeska ta haja, i lo
9 nan habri na ees, koe ta ball na poorta. Ma kwa di boso*
nan lo doena oen piëdra na soe joe, koe ta koos koe eel ta
10 pidie e pam ; Of lo doenee oen kolebra, koe ta koos koe
11 eel pidie e oen pieskar. Koe ta...”
|
|
| 16 |
 |
“...admirasjoon pa soe doktrina. Pasoba eel
tabata sienja komo.oen heende, koe tien podeer i no komo e
sabio di lei nan.
VIÏI. I ora koe eel a baha fo di seroe,oen tau di heende tabata
2 sigie e. I ala oen heende koe laaster a bini i a kai soe kara
na suela adilanti dje, bisando: Senioor 1 koe ta koos bo kiëe,
3 bo poor liempia mi. I Hezoes a saka soe man afo i a tokee
bisando: Mi kiëe pa bo bira liernpi i oembee soe laaster a
4 koera. Deespuees, Hezoes a bisee: kwidaa di no bisa na
ningoen heende, ma bai i preseenta bo na padernan i offer
e present, koe Mozee a ordoha, pa es ahi sieibi nan pa oen
testimonio.
6 I ora koe Hezoes a dreenta deen Kapernaum, oen kap-
6 tan a bini seka dje koe pidimeentoe, i a bisee, Senioor I mi...”
|
|
| 17 |
 |
“...Senioor I mi no ta meresee, koe bo dreenta abau di mi
dak, ma bisa doema oen palabra, i mi kriea lo ta koe-
9 raa. Pasoba, mi mees koe ta oen heende abau di podeer di
oen otro, mi tien abau di mi heende di gera, i mi ta bisa
na oen: bai i e ta bai; i ne otro: bini i e ta bini, i na mi
10 kriea: hasi ees ahi i e ta hasie e. Ora koe Hezoes a leende
ees ahi, eel a keda jeen di admirasjon, i eel a bisa na ees
nan, koe tabata sigie e: Pa berdad mi ta bisa boaonatl,
koe mi no a haja deen Israël oen keremeentoe asina grandi.
11 Ma mi ta bisa bosonan, koe hopi lo bini di Oost i di West
i lo sienta na mesa deen reina di Ciêloe koe Abraham ]•
12 zaak i Jakob. I e joe nan di reina lo ta tiraa deen scoeri-
dad di afo oenda lo tien jorameentoe i moordemeentoe di
13 dieente. Anto Hezoes disi ne kaptan : Bai i koe sosodee
bo koonfoorma bo a keree; i ne mees ora soe kriea a bf-
ra saloer.
14 Deespuees Hezoes a bini deen kaas di Pedro i eel a mira
15 e sweger di Pedro, koe tabata na bed koe kaintoera. I
deespuees...”
|
|
| 18 |
 |
“...25 di,boe lamar tabata jena boto, i Hezoes tabata na sonio. I
soe desipel nan a jega st ka dje, nan a lamantee bisando:
26 Senioor, salba noos, noos ta perdier. I eel a bisa nan, pa
kikoe bosonan tien mieëdoe, heende di poko keremeentoe ?
Ariba di ees ahi eel a lamanta i eel a papia koe boos alto
27 koe bieentoe i lamar, i a bira oen balm grandi. 1 nan a
keda spantaa i nan tabata bisa: Ta keende ees ahi, koe
bieentoe i lamar ta obedese ne ?
28 I ora boe eel a pasa na otro banda deen tera di Herhese-
nian nan, doos heende koe diabel deen koerpa a salt fo di
oen loegar di dera moorto pa bien koontree; i tabatien asi*
na rieskoe pa heende topa nan, koe ningoen heende no pora
29 pasa ne kamina ahi. I nan a giërta, bisando: bikoe tien
eentre noos i bo, Hezoes joe di Dioos ? Bo a bini aki pa
30 toormeenta noos promee koe teempoe ? Anto tabatien oen
31 poko aleeu di nan oen tau grandi di poorbo deen wei. I e
demonio nan tabata pidie e, bisando: koe ta koosbotasaka
noos afo, permiti noos pa noos...”
|
|
| 19 |
 |
“...( 19 )
4 di lei nan tabata bisa deen nan mees:'Ees aki ta laster. Ma
Hezoes, koe tabata konosee nan koordameentoe, a bisa nan :
Pakikoe bosonan ta koorda maloe deen bosonan koerasoon ?
5 Pasoba, feikoe ta mas lihee di bisa: bo pikar nan ta poor*
6 donaa, of di bisa: lamanta i kamna. Pa bosonan sabi
anto, koe joe di beende tien ariba di tera podeer pa poordo-
na pikar, eel a bisa ne lam : lamanta, karga bo bed i bai na
7 8 bo kaas. I eel a lamanta i eel a bai na soe kaas. I ora
koe e troepa di heende nan a mira ees ahi, nan a keda koe
admirasjon, i nan a doena Dioos gloria, pasoba eel a doena
9 na oen heende oen podeer asina grandi. Deespuees He-
zoes a bai mas adilanti i eel a mira oen homber, koe jama
Matheeuw, koe tabata sienta ne loegar di doeana, i eel a
10 bisee: sigi mi, i eel a lamanta i a sigie e. I komo Hezoes
tabata na mesa deen kaas di Matheeuw, a ta, hopi guardadi
doeana i heende di mal bida a bini aja i nan a sienta na me*
11 sa koe Hezoes i soe desipel nan. Ora koe Fariseen...”
|
|
| 20 |
 |
“...bo deen sakoe biecu di kweroe, fono sakoe nan ta re*
meenta i bienja ta drama, i sakoe ta danja; ma heende ta
ponee bienja nobo deen sakoe nobo, i toer doos to fika
boon.
18 Ora koe eel tabata papia e koos nan, a ta, a bini oen
senioor, boe a*kai adilanti di dje boe kara na suela, i a bisee:
Mi joe moheer a moeri kaba, ma bini i ponee bo man a*
19 riba dje i lo eel biba. I Hezoes a lamanta i a sigie e boe
20 soe desipel nan. 1, a ta, oen moheer, koe tabalien oen per*
demeentoe di sanger fo di dieesdoos anja, a bini patras i a
21 tokaa zoom di soe biesti. Pasobo eel tabata bisa deen di
dje mees: koe ta koos mi poor toka doema soe biesti, lo mi
22 ta koeraa. I Hezoes a drai, eel a miree i disi koe ne: la-
manta bo boerasoon, mi joe, bo keremeentoe a salba bo; i fo
di ees ora e moheer a bira saloer.
23 Anto ora boe Hezoes a jega na kaas di e senioor i hoe
eel a mira tokadoor nan i oen tau di heende, koe tabata
24 hasi oen boroto grandi, eel a bisa nan: retira bosonan, pa*
soba e moetja moheer...”
|
|
|
