|
|
|
|
|
| 1 |
 |
“...EWAJNTHELIE
Dl
GAIT lAfllI»
POEBLIKADO ABAU Dl DIREKSJON
m
Domini C. CONRADI,
Minister di St. Ewanhelie.
ïomJMitCMc«
Esamina koe kwidao boeki nan di
Eeskritoera; pasoba bosonan ta kor-
da, koe ta nan ta doena bosonan bida
deen eternidad; i ta nan ta doena
testimonio di mi.
Guam v. 39.
Gedrukt na Drukken/ di A A. S. MULLER ty J. F. NEUMJiJf wz,
—9
|
|
| 2 |
 |
“...Ees koe ta di Dims ta teende Dioos soe palabra.
Hezoest
Spiritóe di Dioós ta dëen toer è boeki nan di Êèskritoera y
Uan ta hoon pa doena sabidoefia na Keende, pa klara nan
hwiiji, pa hasi nan koerasoon bira mehoor i pa siertja nan
hoestisjii Pa vlvs....”
|
|
| 3 |
 |
“...£ boeki di famia di Hezoe Chriestoe joe di David, joe dj
2 Abraham. Abraham ta taata di Izaak, Izaak ta taata di
3 Jakob, i Jakob ta taata di Juda i di aoe roeman nan; i Juda
ta taata di Fares i dj Zara, koa eel a haja di Tamar; i Fa*
4 res ta taata di Esrom, i Egrom ta taata di Aram. I Aram
ta taata di Aminabad, i Aminabad ta taata di Naasson, i
5 Naasson ta taata di Salmon. I Salmon ta taata di Boor,
koe eel a haja di Rahab, i Boor ta taata di Obed, koe eel a
6 a haja di Ruth, i Obed ta taata di Jessé. I Jessé ta taata
di rei David; i rei David ta taata di rei Salomon, koe eel a
7 haja di ees, koe tabata moheer di Urj. I Salomon ta taata
di Roboam, i Roboam ta taata di Abia, j Abia ta taata di
3 Ara, i Aza ta taata di Josafa, i Josaia ta taata di Joram, j
0 Joram ta taata di Hosias, i Hosias ta taata di Joatham, i
JO Joatham ta taata di Akaz, i Akaz ta taata di Ezekias. {
Ezekias ta taata di Manasse, i Manasse ta taata di Amon, i
11 Amon ta taata di Jozias. I Jozias ta taata di Jakim,...”
|
|
| 4 |
 |
“...22 lo eel salba soe puebel di soe pikar. Toer ees ahi a sosodee
pa lo ta koempli, ees koe Senioor a papia koe boka di soe
23 profeet nan, bisando: A ta, oen birga lo ta koe barika, i
lo eel pari oen joe, i lo nan jama soe nomber, Emmanuel
24 es koe la nifika; Dioos koe noos. Ora koe Hoze a Ia-
manta di soe sonio, eel a hasi asina, koe engel di Senioor a
25 ordonele, i eel a risibi soe moheer. Ma eel no a konosele
te koe eel a pari soe promeer joe, i eel a jama soe nom«
ber Hezoes.
IJ, Anto komo Hezoes a nasee na Betlehem, oen loegar di
tera di Juda, na teempoe di rei Herod, a ta a jega heende
2 sabier di Oost na Jerusalem; bisando: oenda ta rei di
Hóedioe, koe a nasee ? pasoba noos a mira soe strea na
Oost, i noos a bini pa adorele.
3 Ora koe rei Herod a teende ees ahi, eel a bira spantaa i
4 toer Jerusalem koe ne. I eej a jama aseerka toer e mas
allo nan deen di pader nan i sabio di lei nan di puebel, i eel...”
|
|
| 5 |
 |
“...< 5 )
g a informee fo di nan : oenda Christoe meestee nasee. I nan
a bisee na Betlehem loegar di tera di Juda, pasoba oen pro-
6 feet a skribi asina : I bo Betlehem, lo’egar di tera di Juda,
bo no ta na ningoen manera e di mas tjikitoe abau e gober*
nador nan di Juda, pasoba di bo lo sali e Pastoor, koe lo hi*
7 ba na wei mi puebel di Israel. Ees ora Herod a jama na
sekretoe e sabio nan i a informee di e teempoe presies, koe
8 strea a parsee na nan, I komo eel tabata manda nan na
Betlehem, eel a bisa nan : Bosonan bai i toema boon infor-
masjon ariba e moetja tjikitoe, i ora koe bosonan a hayce,
9 laga bisa mi, pa mi tambee bai ahi i pa mi adoree. Dees-
puees koe nan a teende ees pidimeentoe di rei, nan a bai;
i a ta, e strea, koe nan a mira na Oost, tabata bai adilanti
nan, te koe eel a bini i para ne loegar oenda e moetja tjiki-
10 toe tabata. I ora koe nan a mira e strea, nan a legra nan
11 di oen legria masja grandi. I deespuees koe nan a dreenta
deen kaas, nan a haja e moetja tjikitoe...”
|
|
| 6 |
 |
“...kieer teende di konsueloe, pasoba nan no taï mas I
19 Ma deespuees di moorto di Herod, a ta, Engel di Senioor
a parsee deen di oen sonio na Hoze na tera di Egypt i a
SO bisee: Lamanta i toema e moetja tjikietoe i soe maama,
i bai na tera di Israel, pasoba ees, koe tabata boeska di kita
bida di e moetja tjibitoe, non a moeri.
21 Ora koe Hoze a lamanta fo di sonio, eel a toema e joe tji-
22 kietoe i soe maama, i eel a bini na tera di Israel. Ma ora
koe eel a teende, hoe Arkelaus tabata rei di Judea na loe»
gar di soe taata Herod, eel a haja miëdoe di bai aja; i komo
.33 Dioos a spiertee deen oen sonio, eel a retira na Galilea. I
ora koe eel a jega aja, eel a biba deen di stat Nazareth; dj
manera koe a bira koempli, ees koe profeet nan a papia: 1q
eel ta jama joe di Nazareth.
III. Anto nees teempoe abi Guan Bautiesta a bini, i eel a pret
2 dika deen moondi, i eel tabata bisa; Konberti bosonan,
3 pasoba reina di Ciëloe ta seerka. Pasoba, mira aki ees oen,
koe profeetJesa'ias a papia di dje, bisando:...”
|
|
| 7 |
 |
“...(*)
brahatn pa noos taata; pasoba mi (a bisa bosonan, koe fo di
«es piedra nan mees aki, Dioos poor saka joe pa Abraham.
10 Haatja ta ponee kaba na raïes di paloe, asina, toer paioe
koe no ta karga boon froeta ta para pa ta koortar i tirar
11 deen kandela. A mi, mi ta batisa bosonan koe awa pa kon»
berlimeentoe di pikar; ma ees koe ta bini atrai di mi,
tien mas podeer koe mi, i mi no ta meresec di karga soe Sa»
patoe, esa hi lo batisa bosonan koe spiritoe i koe kandela*
Ï2 Eel tien soe dakwe di beentia maisji na soe manoe, i lo eel
liompia eenterameente soe pleintji, i lo eel sera soe maisji
deen soe raangazina, i lo eel tira bagas deen di kandela, koe
no ta paga noenka.
13 Anto Hezoes a bini di Galilea na Jordan seka Guan pa
34 ta batisaa di djé. Ma Guan tabata tahee di basi ees ahi,
bisando ne i Mi tien meesteer di ta batisaa di bo, i bo ta
iö bini seka mi f I Hezoes a respondee i a bisee; Hasi awoor
kikoe Ini kieer, pasoba noos meesteer hasi toer kikoe to hoes-
16 toe, i ees ora eel...”
|
|
| 8 |
 |
“...ta seerka.
18 1 komo Hezoes tabata kamna na koosta di lamar di Gali-
lea, eel a mira doos roeman, Simon, koe jamaa Pedro,
i Andreas soe roeman; i nan tabata tira nan reda deen la-
19 mar, pasoba nan tabata pieskadoor. I eel a bisa nan: Si*
20 gi mi i lo mi hasi bosonan pieskadoor di heende. I dses-
21 puees koe nan a lurga nan reda, nan a sigie e oembe. I
mas aleeueel a mira doos otro roeman Jakob joe diZebedeeus
i Guan soe roeman deen oen barkitoe, hoentoe koe nan taa-
ta Zebedeeus, nan tabata dretja nan reda, i eel a jama nan.
22 I nan a larga oembe nan boto i nan a sigie e.
23 I Hezoes tabata bai deen toer Galilea, eel tabata sienja
deen nan Znoa, eel tabata predika Ewanhehe di reina, eel
<24 tabata koera toer soorto di maloe abau di puebel. I see...”
|
|
| 9 |
 |
“...ees nan koe tabata padeaee i tabata' tormeentaa di
toer soorto di maloe, heende koe demonio deen koerpa, heen*
de tokaa di kabees, heende lam nan, i eel tabata koera nan.
25 I troepa grandi di beende tabata sigie e fo di Galilea, di
Dekapolis, di Jerusalem, di Judea, i di tera nan di otroban-
da di Jordan.
V. Anto ora koe Hesoes a mira toer e heende nan, eel a
soebi oen seroe ; deespuees eel a sienta i soe desipel nan a
2 bini seka dje. I eel a koemisa di papia i di sienja nan di
3 ees manera. Bieenabeentoera ta e pober nan na spiritoe,
4 pasoba reina di Dioos ta di nan. Bieenabeentoera ta ees
5 nan, koe ta jora, pasoba lo nan bira konsolaa. Bieenabeen-
6 toera pasifiko nan, pasoba lo nan erf tera. Bieenabeen-
toera ees nan, koe tien hamber i sedoe di hoestisji, pasoba
7 lo nan no tien hamber i sedoe mas. Bieenabeentoera ees
nan, koe tien miserikoordia, pasoba lo heende tien mizeri-
8 koordia koe nan. Bieenabeentoera ees nan, koo ta liempi
9 di koerasoon, pasoba lo nan mira Dioos. Bieenabeentoera...”
|
|
| 10 |
 |
“...Ees anto koe ta kibra oen di mas tjikitoe di ees manda-
mieento nan, i koe ta sicnja heende asina, lo eel ta oen di
mas tjikitoe deen reina di Dioos; ma ees koe lo hasi i pre-
dika nan, ees ahi lo ta mira pa grandi deen reina di Dioos.
20 Pa eesabi mi ta bisa bosonan: koe ta koos bosonan hoes-
tisji no ta mas koe ees di sabio di lei nan i di Fariseen
Ql nan, lo bosonan no dreenta deen reina di Dioos, Boso-
nan a tecnde koe heende nan di feempoe bieeu a bisa: lo
bo no mats, i ees koe ta mata, lo ta kastigaa koe seenteen-
22 sjia. Ma a mi, mi ta bisa bosonan: koe kada oen, koe ta
rabiaa sin rasoon koe soe roeman, ta meresee di ta kasti-
gaa koe seenteensjia, i ees koe ta bisa na soe roeman
Raka, ta meresee kastigoe di hoestisji, i ees koe ta bisee
23 loko, ta meresee di ta kastigaa koe kandela di fiërnoe. Anto
koe ta koos bo ta tresee bo present na altar, i ahi ta bini
na bo koordameentoe, koe bo roeman tien algoen koos kon-
24 tra bo, laga bo present para adilanti di altar, i bai hasi boon...”
|
|
| 11 |
 |
“...< 11)
29 kar koe ne deen di soe koerasoon. Koe ta koos bo woowo
dreetsji ta hnsi bo troompeka, rankee i tiree aleeu di bo,
pasoba ta ma mehoor, koe bo perdee oen paarti di bo koer-
pa, koe di ees koe heenteer bo koerpa lo ta tiraa deen di
30 fiërnoe. I koe ta koos bo haan dreetsji ta hasi bo troont-
peka, koortee i tiree aleeu di bo, pasoba ta ma mehoor,
koe oen paarti di bo koerpa bai perdier, koe die ees koe
31 toer bo koerpa lo ta tirar deèn fiërnoe. Nan a bisa tam*
bee: koe ta koos oen heende ta parti fo di soe moheer, eel
32 meeste doenee soe barta di partimeentoe. Ma, a mi, mi
ta bisa bosonan: koe ta boos oen heende ta parti fo di soe
moheer, si no ta pa motiboe di kibrameentoe di matrimonio,
eel ta hasie e bira kibrador di matrimonio ; i ees koe ta ka-
sa koe oen moheer, koe a parti fo di soe mari, ees ahi ta
33 hasi pikar koe ees moheer. Bosonan a teendee tambee,
boe heende nan di teempoe bieeu a bisa : Lo bo no kibra
bo hoerameentoe, ma lo bo koempli koe Senioor, ees koe
34 bo...”
|
|
| 12 |
 |
“...maltrata
45 i persigi bosonan; pa bosonan ta joe di bosonan taata, koe
ta na Ciëloe: pasoba eel ta hasi sali soe solo ariba heende
malo i heende boon nan, i eel ta manda soe awaseroe ariba
46 hoestoe i inhoestoe nan. Pasoba koe ta koos bosonan tien
stimasjon pa ees nan so, koe ta stima bosonan, ki rckom-
peensa lo bosonan hsja ? Heende nan die doeana, nan no ta
47 hasi mees koos ? 1 koe ta koos bosonan ta risibi boon bo*
sonan roeman so, kikoe bosonan ta hasi mas koe otro heen*
de nan ? Heende nan di doeana, no ta hasi mees koos X
48 Bosonan meeste ta perfektameente boon, asina koe boso*
nan taata, koe ta na Ciëloe, ta perfektameente boon.
VI. Mira pa no hasi bosonan hmoosna adilanti di heende, pa
nan mira bosonan, fo no, lo bosonan no risibi rekompeensa
2 di bosonan taata, koe ta na Ciëloe. Ora anto koe bo ta hasi
bo limoosna, no hasi zona trompet adilanti bo, asina koe
heende koe falsidadi nan ta hasi deen Znoa i riba kaja, pa
nan ta onraa di heende; pa berdad mi ta bisa bosonan, koe
3 ja...”
|
|
| 13 |
 |
“...( Ï3)
repiti sieemper e mees palabra nan, koe no ta sierbi di nada,
asina koe pagano nan ta hasi, nan ta koorda koe lo Dioos
8 teende nan trai nan hopi di palabra» No parses nan an to,
pasoba bosonan taata sa kikoe bosonan tien meestee promee
9 boe bosonan pidie e. Bosonan anto pidi Dioos asina t
Noos taata, koe ta na Ciëloe t koe bo nomber ta santiiikado,
10 koe bo reina bini; koe bo voloentad ta koempli ariba tera
11 asina koe na Ciëloe. Doena noos awee noos pam di kada
12 dia. Poordona noos noos debe, asina koe noos ta poordo»
13 na nan debe na noos debedoor nan. I no ponee noos deen
teentasjoon, ma libra nos di maloe, pasoba di bo ta reina i
14 podeer, i gloria pa sieemper, Amen I Pasoba koe ta koos
bosonan ta poordona na beende nan ofeensa, bosonan taata,
15 koe ta na Ciëloe, lo poordona tambee di bosonan. Ma koe
ta koos bosonan no poordona na heende can ofeensa, bo-
sonan taata lo no poordona tambee bosonan ofeensa,
16 1 ora koe bosonan ta joenaa, no moestra oen kara triestoe,
asina...”
|
|
| 14 |
 |
“... koe Salomon deen toer soe gloria no taba-
30 ta biesti mo di oen di aan. Koe ta koos anto, Dioos ta bies*
ti asina jeerba di koenoekoe, koe ta ariba pia awee i koe lo
ta tiraa majan deen forno, lo eel no biesti bosonan mas pro*
31 meè; o heende di poco keremeentoe ? No ponee bosonan
na pena, bisando : kikoe lo noos komee ? kikoe lo noos be*
32 bee? kikoe lo noos biesti? pasoba pagano nan ta boeska
toer e koos nan, i bosonan taata, koe ta na Ciëloe sabi koe
33 bosonan tien meestee di toer e koos nan. Ma boeska pro*'
mee reina di Dioos i soe hoestisji i toer e koos nan lo ta
34 doenaa na bosonan ariba. No ponee bosonan na pena pa
dia di majan, pasoba dia di majan lo mira e mees pa ees
koe ta tokee; kada dia tien basta koe soe mees trabau.
VII. 2 No hoesga, pa nan no hoesga bosonan atrobee; pasoba
di e manera, koe bosanan ta hoesga, di e manera lo nan
hoesga bosonan, i koe e mees midier, koe bosonan ta midi...”
|
|
| 15 |
 |
“...ta koos anto bosonan, koe ta
malditoe sa doeno boon koos na bosonan joe nan, koon mas
tantoe bosonan taata, koe ta na Ciëloe, lo no doena koos
12 boon na ees nan, koe ta pidie e. Toer ees koos nan anto
boe bosonan kiëe, koe heende hasi bosonan, hasi nan tambee
13 na heende, pasoba ta sina lei i profeet nan ta pidi. Dreen*
ta poorta smal, pasoba poorta hantjoe i karnina hantjoe ta
14 hiba na perdisjon, i tien hopi koe ta dreenta ahi. Pasoba
koon smal ta e poorta i koon small ta e karnina, koe ta hiba
15 na bida, i tien poko heende koe ta hajee. Anto warda bo-
sonan di profeet falsoe nan, koe ta bini seka bosonan abau
di biestier di karnee, ma koe ta padeen asina koe wolf, koe
16 ta komee heende. Bosonan poor konose nan na nan froe*
ta. Heende ta kohee anto raseentji ariba soempina i feige
17 ariba jeerba di moondi 1 Asina toer paloe boon ta karga
froeta boon, ma paloe, koe no bal, ta karga froeta maloe.
18 Oen boon paloe no poor doena mal froeta, ni oen paloe, koe
19 no bal, boon froeta,...”
|
|
| 16 |
 |
“...reina di Ciëloe,
ma ees nan so, koe ta hasi voloentad di mi taata, koe ta na
22 Ciëloe. Hopi lo bisa mi nees dia : Senioor 1 Senioor lnoos<
no a predika mo di profeet nan na bo nombert noos no a
hoenta Diabel nan na bo nomber ? noos no a hasi milager
23 na bo nomber 1 Ma lo mi bisa nan kla: mi no a konosa
bosonan noenka. Bai fo di mi, bosonan, koe a hasi kooB
24 inhoestoe. Ees anto koe ta teende palabra nan, koe mi ta
bisa i ta hasi nan, lo mi komparee na oen heende sabier, koe
25 a traha soe kaas ariba oen baranka. I ora koe awa a kai i
rooi a koeri i bieentoe a soepla i a bati kontra e kaas, eel
26 no a kai, pasoba eel ta traha a ariba baranka. Ma ees koe
ta teende e palabra nan, koe mi ta bisa i no ta hasi nan lo
parsee oen heende loko, koe a traha soe kaas ariba di san-
27 toe. I ora koe awaseroe a kai, i rooi a koeri, i bieentoe a
soepla, i a bati kontra e kaas, eel a kai i soe kaimeentoe ta
grandi.
28 Anto ora koe Hesoes a kaba e diskoers, e troepa di heen*
29 de tabata jeen di admirasjoon...”
|
|
| 17 |
 |
“...Senioor I mi no ta meresee, koe bo dreenta abau di mi
dak, ma bisa doema oen palabra, i mi kriea lo ta koe-
9 raa. Pasoba, mi mees koe ta oen heende abau di podeer di
oen otro, mi tien abau di mi heende di gera, i mi ta bisa
na oen: bai i e ta bai; i ne otro: bini i e ta bini, i na mi
10 kriea: hasi ees ahi i e ta hasie e. Ora koe Hezoes a leende
ees ahi, eel a keda jeen di admirasjon, i eel a bisa na ees
nan, koe tabata sigie e: Pa berdad mi ta bisa boaonatl,
koe mi no a haja deen Israël oen keremeentoe asina grandi.
11 Ma mi ta bisa bosonan, koe hopi lo bini di Oost i di West
i lo sienta na mesa deen reina di Ciêloe koe Abraham ]•
12 zaak i Jakob. I e joe nan di reina lo ta tiraa deen scoeri-
dad di afo oenda lo tien jorameentoe i moordemeentoe di
13 dieente. Anto Hezoes disi ne kaptan : Bai i koe sosodee
bo koonfoorma bo a keree; i ne mees ora soe kriea a bf-
ra saloer.
14 Deespuees Hezoes a bini deen kaas di Pedro i eel a mira
15 e sweger di Pedro, koe tabata na bed koe kaintoera. I
deespuees...”
|
|
| 18 |
 |
“... a ta, a lamanta ariba lamar oen storm asiria gran-
25 di,boe lamar tabata jena boto, i Hezoes tabata na sonio. I
soe desipel nan a jega st ka dje, nan a lamantee bisando:
26 Senioor, salba noos, noos ta perdier. I eel a bisa nan, pa
kikoe bosonan tien mieëdoe, heende di poko keremeentoe ?
Ariba di ees ahi eel a lamanta i eel a papia koe boos alto
27 koe bieentoe i lamar, i a bira oen balm grandi. 1 nan a
keda spantaa i nan tabata bisa: Ta keende ees ahi, koe
bieentoe i lamar ta obedese ne ?
28 I ora boe eel a pasa na otro banda deen tera di Herhese-
nian nan, doos heende koe diabel deen koerpa a salt fo di
oen loegar di dera moorto pa bien koontree; i tabatien asi*
na rieskoe pa heende topa nan, koe ningoen heende no pora
29 pasa ne kamina ahi. I nan a giërta, bisando: bikoe tien
eentre noos i bo, Hezoes joe di Dioos ? Bo a bini aki pa
30 toormeenta noos promee koe teempoe ? Anto tabatien oen
31 poko aleeu di nan oen tau grandi di poorbo deen wei. I e
demonio nan tabata pidie e, bisando:...”
|
|
| 19 |
 |
“...( 19 )
4 di lei nan tabata bisa deen nan mees:'Ees aki ta laster. Ma
Hezoes, koe tabata konosee nan koordameentoe, a bisa nan :
Pakikoe bosonan ta koorda maloe deen bosonan koerasoon ?
5 Pasoba, feikoe ta mas lihee di bisa: bo pikar nan ta poor*
6 donaa, of di bisa: lamanta i kamna. Pa bosonan sabi
anto, koe joe di beende tien ariba di tera podeer pa poordo-
na pikar, eel a bisa ne lam : lamanta, karga bo bed i bai na
7 8 bo kaas. I eel a lamanta i eel a bai na soe kaas. I ora
koe e troepa di heende nan a mira ees ahi, nan a keda koe
admirasjon, i nan a doena Dioos gloria, pasoba eel a doena
9 na oen heende oen podeer asina grandi. Deespuees He-
zoes a bai mas adilanti i eel a mira oen homber, koe jama
Matheeuw, koe tabata sienta ne loegar di doeana, i eel a
10 bisee: sigi mi, i eel a lamanta i a sigie e. I komo Hezoes
tabata na mesa deen kaas di Matheeuw, a ta, hopi guardadi
doeana i heende di mal bida a bini aja i nan a sienta na me*
11 sa koe Hezoes i soe desipel nan. Ora koe Fariseen...”
|
|
| 20 |
 |
“...( 20 )
tjoe mas grandi. Heende no ta ponee tampoko bienja no*
bo deen sakoe biecu di kweroe, fono sakoe nan ta re*
meenta i bienja ta drama, i sakoe ta danja; ma heende ta
ponee bienja nobo deen sakoe nobo, i toer doos to fika
boon.
18 Ora koe eel tabata papia e koos nan, a ta, a bini oen
senioor, boe a*kai adilanti di dje boe kara na suela, i a bisee:
Mi joe moheer a moeri kaba, ma bini i ponee bo man a*
19 riba dje i lo eel biba. I Hezoes a lamanta i a sigie e boe
20 soe desipel nan. 1, a ta, oen moheer, koe tabalien oen per*
demeentoe di sanger fo di dieesdoos anja, a bini patras i a
21 tokaa zoom di soe biesti. Pasobo eel tabata bisa deen di
dje mees: koe ta koos mi poor toka doema soe biesti, lo mi
22 ta koeraa. I Hezoes a drai, eel a miree i disi koe ne: la-
manta bo boerasoon, mi joe, bo keremeentoe a salba bo; i fo
di ees ora e moheer a bira saloer.
23 Anto ora boe Hezoes a jega na kaas di e senioor i hoe
eel a mira tokadoor nan i oen tau di heende, koe tabata
24 hasi oen boroto...”
|
|
|
