|
|
|
1 |
 |
“...di o-
tro, nan a combini di traha un toren koe
su cabez lo jega té cieloe. Na su ora Dios
pa hustoe castigoe di nan soberbia abroe-
na nan linga di manera koe un no a com-
prendé otro, i koe nan no por a sigi mas
nan trabao. Di es manera nan mester a
plama na diferente parti di mundoe. Fa-
mia di Sem a keda mas parti na Asia,
posteridad di Cham a jena Africa, i pue-
blonan di Europa ta descendiente di Jafet.
XYI.
Jamamentoe dl Abraham.
(Anjft di mundoe 2083. Promer di N. S. H. 0. 1917).
Como hende a bolbé loebida Dios nan
Criador, i adora solo i luna, entregar na
toer soorte di picar mahos, semper algun
hende santoe a sigi sirbi Dios coe fieldad.
Bao di nan tabatien un jamar Abraham,
descendiente di Sem. Dios a haci un ahus-
toe coené i dici: Bai for di cas di bo tata,
sali for di bo tera, i lo Mi doena bo un otro
tera pa bo i bo jioenan; lo bo ta Tata di
pueblo masjar grandi, i pa bo toer nacion
di mundoe lo ta bendicionar. Mira cieloe,...”
|
|
2 |
 |
“...________________—10—
conta stréanan 3i bo por; asma tantoe lo
cSdtente3, d°ene Pe meeS 1 pa toer 8U dea'
XVII.
Abraham sa bon coerazon.
i tftmhAP^dTC -^.braliam su posesion
bPsH?'L°th' ^an wardaotro.
disunion mas, Abraham dici
coe Loth: Amigo, no mester tien gera den-
ter di nos i nos hendenan, pasobra nos ta
roeman. Mira toer tera nós dilanti ta hl
anr> larga nos parti for di otro.' Scohó
cual koe bo kier: si bo ta bai p’arriba lo
mitoema p’abao; sibo kier hfba bo bes-
tianan p abao, lo mi pasa p’arriba.— Loth
a scohe e tfera frescoe banda di Jordan
oende tien ciudad di Sódoma i öomorrha
i Abraham a keda den tera di Canaan.’
XVIII.
Nacementoe dt Isaac.
Abraham a bira bjeeuw caba, i su nm»
her Sara no tabatien jioe. Un dia banda
di merdia, smtar bao di sombra di un
Sa ^6’ iam a m*ra tres stranjero
pasa. Unbez el a commda nan coe respect...”
|
|
3 |
 |
“...Dios a
noeha coené. Ma Abraham a keré, i di
berdad, un anja despues Sara a pari un
jioe homber, koe Abraham a jama Isaac.
XIX.
Destruction dl Sodoma i Gomorrha.
Abraham a comprendé koe ta coe Dios
mees el tabata papia, of coe su angelnan.
Ora el a companja nan na camina, i el a
tendé koe nan tabata bai pa destrui Sodo-
ma i Gomorrha pa picar di es pueblonan,
Abraham a pidi coe tantoe amor pa es pe-
cadornan, koe Dios a priminti di spaar é
stad, si tabatien dies hende hustoe sool
den djé, i Dios a kita for djéle. Ora nan
a sigi na Sodoma, Loth a pidi nan pasa
anoche na su cas, i nan a acepta: ma pi-
car di es pueblo a haci koe Dios a kima é...”
|
|
4 |
 |
“...Ora Eliëzer a tendé esai, 'el a cai na ro-
dia adora i gradici Dios.
XXIV.
Eliezer ricibir na cas di Batuel.
Rebecca a corré bai cas conta su mama
toer cos. Ora su roeman Laban a tendé, i
koe el a weita toer es prendanan, el a bai
contra Eliëzer i dici coené: Drenifca, Senjor!
pakiko bo ta keda afó? mi a drecha cas i
lugar pa bo bestia.—Eliëzer a bini coené
drenta cas; nan a ricibi el masjar bon, i
nan a boeta cominda pa él. Eliëzer dici
coe tata i mama di Rebecca, koe el a bi-
ni pa busca Rebecca pa esposa di Isaac. .
Nan dici ooené: Como Dios kier. Ata Re- a
becca, toema el i bai coené.—
Es ora Eliëzer a saca masjar cos di oro,
di platai i bistir di balor, koe el tabata pre-
senta na Rebecca; i otro present, koe el
tabata doena na su roeman i mama. Nan
a tené fiesta, i caba Rebecca a bai coe
Eliëzer....”
|
|
5 |
 |
“...—18—
roeman Esau, pa placa su rabia; i el mees
a bini atras. Esau a bini contréle na ca-
mina i a ricibié masjar bon; nan tabata
loebida toer kiko a socedé, i braza i zoentje
otro coe awa na wowo.
XXXI.
Josef jioe di Jacob.
(Anja di mundoe 2276. Promèr di N. S. H. C. 1724).
Jacob tabatien diez-dos jioe homber, i
bao di nan ün, koe tabata jamar Josef,
koe el tabata stima mas koe nan ningun.
El a larga traha pa el un bistir di diferen-
te color. P’esai su roemannan tabata co-
dicia el masjar. Mas tantoe trobé nan ta-
bata contra el, ora nan a tendé dos sonjo
koe Josef tabata conta nan. El dici: Mi
a sonja koe nos toer tabata marra bosje
di trigoe, i koe mi bosje a keda para lar-
goe arriba, i es di boso tabata baha cabez
pa es di mi. Otro bé mi a sonja koe solo,
luna i diez-un strea tabata moenstra mi
masjar respect.—
XXXII.
Josef ta bai mira su roemannan.
Ora tata Jacob a tendé sonjonan di su
jioe Josef, el no a papia nada; ma su roe-
mannan no tabata miré coe bon wowo
mas for dies dia....”
|
|
6 |
 |
“...—19-
nan tabata afó coe earner i bestia di nan
tata, koe Jacob amanda Josef di bai ten-
dé com bai su roemannan. Conforme koe
nan a mira el bini, nan dici coe otro: Ata
nos sonjador ta bini; larga nos matéle.—
XXXIII.
Ruben ta busca di scapa Josef.
Ruben, koe tabata major di nan, tabata
kier scapa Josef i dici coe nan: No maté-
le, ta nos roeman; mihor nos tiréle den es
poos aki.~ Es poos tabata secoe, i Ruben
tabatien idea di saca el na scondir atrobé.
Asina mees nan a haci, ora nan a caba di
kita su bistir for di su curpa. Poco ora
despues nan a weita algun comerciante,
koe tabata pasa aja. Nan dicï coe
otro: Mihor nos saca el atrobé i bendéle
pa catiboe coe nan.— Nan a saca el atröbé
l bendéle pa binti pida di placa di plata; i
nan a hiba Josef na tera di Egipto.
XXXIV.
Nan ta manda Josef su bistir pa nau tata.
Roemannan di Josef a mata un lamme-
tje cabritoe, i nan a sucia coe su sanger
es bistir di Josef, koe nan a manda pa
nan tata coe es respondi aki acerca: Nos
a haja es bistir...”
|
|
7 |
 |
“...diez-
dos roeman homber, di mas chikftoe ja-
mar Benjamin a keda cas, 1 un di nos
a moeri caba.—
XLII.
Josef ta mantla nan bai busca Benjamin.
Josef dici coe nan: Awor lo mi mira
si boso ta papia berdad; un di boso mi
ta tenéle prisonero aki, te koe lo boso
trecé Benjamin pa mi akijtoer otropor
bai coe trigoe.— Nan ta papia bao di o-
tro, cordando koe Josef no tabata com-
prendé nan linga, i dici: Ta lo koe nos
a merecé pa nos roeman Josef.—
Josef no por wanta mas di smtimentoe,
el a bai den un otro kamer i a jora ma-
sjar; despues el a largananbai 1 a doena
nan comnida pa camma; ma Simeon el
a tenéle prisonero.
XLIII,
Nan ta bai pa busca Beniamin.
Ora roemannan di Josef a jega na cas,
nan a conta nan tata toer koe a socede,...”
|
|
8 |
 |
“...derra su
morto na tera <É Canaan den graf di su
tatanan.
LI.
Morto di Josef.
Josef a percura masjar bon pa su roe-
mannan; i ora el tabaitien cientoe i diez
an ja, el a sinti koe su ora di moeri ta-
bata oerca. El a jama su roemannan i
diei eoe naa: Mi ta moeri; Dios lo per-
cura pa boso, i un dia lo El hiba boso
na es tera koe El a priminti nos tatanan;
ora boso ta bai, toema mi hueso i derra
nan den graf di mi tatanan.—Poco dia
atras Josef a moeri i es bon rey Farao a
moeri també. A bini un otro rey Farao,
koe nó a conocé Josef i koe tabata mal-
trata Hebréonan (asina nan tabata jama
descendientenan di Jacob) masjar, i koe
tabata haei nan toer catiboe.
LIL
Nacementoe di Moises.
(Anja di mundoe 2430. Promer di N. S. H. C. 1570).
Jioenan di Jacob (Hebréonan) a au-
menta masjar. Es rey nobo cruel dici:
Nos mesté caba coe nan.— EI a manda
di hoga toer muclia homber koe a nacé
nobo. Un mama a haja un jioe homber,...”
|
|
9 |
 |
“...J?’i dl UIi JPüar ^ nubia i anoche
aa Pdar di candela tabata bai padilanti
L\f m,trainan carmna- Ora nan a bai
caba, a duele rey masjar koe el a con-
senti pa nan sali. El a bai coe henter
nan ^ras’, V,ora nau tabata
dilanti di Lamar Coral, Farao tabata cer-
ca pa caba coe nan. Ora nan a weita
lamar nan dilanti, i un tantisimo di sol-
daat coe arma na man nan tras, nan a
spanta masjar. Es ora Moises a sacasu
nianoe drechoe afor arriba lamar. i awa
a separa for di otro largandó un camina
secoe pa nan pasa. Ma ora nan a jega
otro banda na tera, i ora Farao tabata
nan tras, awa a cerra huntoe trobé i el
a hoga coe toer su hende.
LV.
Hebreonnn den desierto.
Mas koe Dios a jena es pueblo coe su
tabor, toch deêr nan a revolta. Ora den
desierto , nan a falta cominda, Dios a larga
cuarenta anja largoe jobé toer dia un co-
minda for di cieloe jpa nan, koe nan ta-
bata jama Mana. Ora nan no tabatien
awa pa bebé, Moises a daal coe su garroti...”
|
|
10 |
 |
“...tabata vencé; ora pa cansar
el a baha su braza, victoria a bira pa
banda di Amalecitanan. P'esai Aaron i
Hur a steun curpa i braza di Moises na
ainbos banda henter dia, té enemigoe a
hui derrotar.
LVI.
Dios ta iloena ley.
Di tres luna despues di nan salimentoe
for di Egipto, Hebreonan a jega na seroe
koe jama Sinaï. Dios a manda Moises
subi seroe, oende despues di cuarenta dia
i anoche, bao di hopi sen jal i milagro, el
a ricibi Diez Mandamientoe, skirbir arri-
ba dos tabla di piedra, i ainda hopi otro
ley religioso i civil. Entretanto Hebreo-
nan a traha un bicer di oro, koe nan a
adora como Dios^ i Moises pa un ira san-
toe a kibra é tabla di ley, koe pueblo a
haci nan indignoe di djé. Despues koe
pueblo castigar a comberti, Dios a doena...”
|
|
11 |
 |
“...____.......—32—
di mees manera otro tabla di ley; i Moi-
ses a larga traha un caga forrar toer coe
oro pa warda ley aden, koe nan tabata
jama Area di Alianza;
LVII.
Castigoe grandi.
Ora Hebreonan a jega cerca é tera di
Canaan primintir na nan, Moises a man-
da diez-dos hende pa conocé é tera i su
habitantenan. Nan cabez tabata Josué i
Caleb. Ora nan a caba nan mision, ca-
beznan a doena testimonio muchoe tta
fabor di es tera, ma otronan tabata pla-
ma hopi mentira contra é tera denter di
pueblo. P’esaipuebtaa lamanta, maDios
a castiga é diez lamantador di pueblo coé
un morto subito, i El a condena Hebreo-
nan pa keda dwaal cuarenta anja den
desierto: esai tabata pa toer major di bin-
ti anja jnoeri, promer nan jega na Tera
primintir.
A socedé també koe un Hebreo tabata-
^ P&fee na dia di Sabado. Moises no a
sabi com tal bende mester ta castigar:
el a consulta Dios, i toer pueblo ^abatien
di tire coe.piedra té el a moeri. Dios kier
a moenstra com El ta obliga hende na’
observa ley di Sabado...”
|
|
12 |
 |
“...moeri.
Despues koe Hebreonan a pasa cua-
renta anja den desierto i koe nan tabata
na bista di tera koe Dios a priminti nan,
Moises a sinti su morto jega. El a bisa
pueblo di boeta Josué na su lugar. Josué
a para awor di cabez lugar di Moises, i
ora nan a jega na rio di Jordan koe nan
mester a pasa, el a manda nan di carga
Area adelanti. Ora koe nan a jega èoe
Area, awa a fica para com un muraja
un banda, i otro banda el a corré bai i
larga tera secoe pa nan pasa toer. Ora
nan a jega na stad Jerico, nan a cam-
na coe Area siete bez rondor di el, i su
muraja i fortinan toer a. cai den otro pa
nan drenta.
LIX.
Josué ta hiba nan den tera primintir.
(Anjo. dl mundoe 2553* Promer di N. S. H. C. 1447).
Josué tabatien masjar di bringa coe e-
nemigoenan; ma Dios tabata con el. Un
dia Josué a manda solo di para ketoe, i
el a para té koe nan a caba coe nan
enemigoenan. Ora nan a jega na tera
nrimintir, Josué a parti tera bao di He-
breonan; caba Josué ,a moeri. I nan a
boeta hende pa cabez di nan, koe...”
|
|
13 |
 |
“...________ —34—
Hebreonan tabata haja nan masjar bon
tantem koe nan tabata sirbi Dios bon,
ma, a pasa masjar castigoe ora nan a
loebida Dios.
LX.
ttcdeon ta libra su pueblo.
Ora Hebreonan tabata kita hentera-
mente for di camina di birtud, a socedé
koe nan enemigoe, jamar Madianitanan,
a toema poder arriba nan i a maltrata
nan masjar. Ora nan a clama na Dios
atrobe, un angel a bini cerca Gedeon i di-
01 9®en#: T?ema coerasi! lo bo scapa bo
pueblo for di sclabitud di Madianitanan.—
Gedeon a bai eoe poco hende, a bringa
como homber balente, a boeta un tanti-
simo mil enemigoe di abao, i a iibra nan
trobe coe poder di Dios for di esclabitud.
LXL
Samson.
Samson tabata famoso pasu for^a par-
ticular es ternpoe Hebreonan tab&ta bao
di poder di un pueblo jamar Filisteonan,
bamson tabata brniga cada bez coe nan
pa libra ,su pueblo. Un dia el sool a ma-
ta mil di nan. No tabatien cabuja pa
marréle; el tabata kibra toer, manera
draadje cii nilc-e. Alafin nan a cohéle:
saca su wo wo i boetéle tralia...”
|
|
14 |
 |
“...—38—
otro pa bringa/* un homber jamar Go-
liat a camna adilanti i did cog 1 lobroo-
nan: Darga un di boso bini bringa cog
mi!—Nan toor tabatien miedo pa el. Es
Goliat tabata un homber asina haltoe,
robustoe i di tantoe forza, koe nunca
hende a weita un homber asina na mun-
doe. Ora David a tendé esai, el a bai
cerca rey Saul i did: Largami bai brin-
ga coenele.— Ma rev tabata masjar dis-
confiar i dici: Com lo bo bringa, mucha
manera bo ta, eoe un homber asina.—
Ma David dicirTa nada, lo mi mata el!—
I rey a consenti.
LXVIII.
David ta bringa coe Goliat.
Ningun hende tabata tribi di sali afor
pa bringa coe Goliat, apesar koe rey a
priminti masjar pagamentoe, i didoena
su jioe muher pa casa coe es koe locaba
coe Goliat. David a bai ma sin arma.
El a toema su garroti i slinger na ma-
noe, i a hinca cincoe piedradensu coto.
Ora Golia,t a mira David bini, el a harri
i bofon di el, idici:Mita un cachor anto
koe bo ta bini coe garroti Arriba mi?—
Ma David did: Mi ta bini na Nomber di
Senjor nos...”
|
|
15 |
 |
“...diez estaca a boeta Jeroboam pa rey
arriba nan. Nan tabata jama nan Israe-
litanan, paaobra Jacob, tata di nan toer,
tabata jamar Israel també.:
For di es tempoe aji pueblo 'di Dxos
tabata anto partir na dos reino: Heru-
salem a keda capital di Huda, i Samaria
di Israel. E dos reino a bringa masjar
coe otro. Reynan tantoe di Huda koe di
Israel tabata falta-poco nan toer masjar
perverso i robes j pueblo tabata biba den
ignorancia i bicio, religion tabata des-
breciar i toer prosperidad a kita for di
nan. Cuanto bez Dios tabata manda Pro-
feet pa trecé nan trobé na su santoe sir-
bxci: ma lugar di sigi nan palabra, nan
tabata mata nan. Con toer esai Profeet-
nan a scapa pueblo bopi bez for di dis-
grdiCidi, koe reynan impio atabata liacie
cai aden.
LXXVI.
Proteta Ellas.
Acab, di mas maloe rey di Israel, a
traba un altar pa dios falsoe Baal, i el
tabata obliga pueblo pa cometé é crimen
grandi di xdolatria. Profeta Elias a sali
anto i dici coe rey na Nomber di Dios,
koe ni jobementoe ni douw...”
|
|
16 |
 |
“...Naaïnan a bai rabiar p’esai, sin cumpli
eoe profeta su palabra; tea su sirbidornan
a pidie asma tahtoe, koe alafin el a con-
senti. El a laba sü mees siete bez den
Jordan, l su cami a drecha i el a bira
toer lunpi. El a bolbé coe tóer sü hende
eerca homber di Dios i dici: Berdade-
ramente mi sabi koe no tien otro Dios
den henter mundoe, koe den Israel sool
irrofeta Ehseo no kier a acepta ningun
present;, 1 com su sirbidor Giëzi a bai
contra su orden coe mentira pidié.present
el a castigele coe é mees lepra, koe a peg-a
na sü curpa té ha su morto.
LXXlX.
ï*roffeta Jonas.
Dios a manda profeta Jöhas na é stad
grapdidi Nmive pa predica, pasobra sü
peryersidad tabata scfama vehganza na
Cieloe. Jonas tabatien miedoe: el a busca
f°i-dl S?ra di DiöB> » el a barca
cpe ün nabio di pagahonan. Apena nan
tabata 11a lamar, koe un temporal pisar
a menaza di perdé toer hende cöe bar-
coe. Toer tabata sclama na nan Dios
ma Jonas no tabata reza, pasobra su
concienci no tabata limpi. ttan a tira dao
pa- sabi...”
|
|
17 |
 |
“...' —49— .
LXXXII.
( Keynan di Hada.
Na tempoe di partimentoe di diez-dos
estaca di Israel, tribu di Huda i di Ben-
jamin nan sool a fica fiel na rey Roboam.
Sü jioe Abias, koe a bira rey despues,
no a goberna mas ki tres anja. Jioe di
es-aki Asa a bini .na su lugar. Asa ta-
bata un bon rey: el tabata gustyso na
J)ios pa su celo pa religion; el tabata per-
cura di kita toer sirbici di dioses falsoe-
nan for di su reino. Pres Dios a bendi-
cionéle i a dargé góza largoe tempoe di
paz, i ora enemigonan a bini haci gera,
el a vencé nan. Despues di su morto,
Josafat, su jioe, a toema su lugar. El
també tabata un bercladero sirbidor di
Dios Altisimo: p’esai Dios a hacié un hom-
ber respectar i ricoe. Ma un cos maloe,
koe el a haci, ta koe el a cerra amistad
coe ‘ft:y Acab, é rèy perverso di Israe-
litanan. Ora nan dos a bringa contra
rey di Siria, Acab a perdé bida, i apena
Josafat a scapa. For di ésai nos mes ter
sin ja, com robes ta di cerra amistad coe
mal bende.
LXXXIII.
Sigimentoe di lïeynan...”
|
|
18 |
 |
“...Asiria, pa
el bini juda Acaz contra su enemigoenan.
Rey di Asiria a bini di berdad pa judéle,
ma ora el a caba coe enemigoenan di
Acafc, • el a caba coe Acaz mees també.
LXXXIV.
Rey Ezechias.
Toer kilco Acaz a danja, rey EAchias
a bin drecha trobé. El tabata un rey 1
excelente. Conforme el a subi trono, el
a larga boeta tempel di Herusalem na
orde trobé, i a manda di celebra tqer fiesta,
di haci ceremonia di ley i ofrecé sacri- |
ficio manera tabata costumar. Toer sir-
bici di dioses falsoenan el a kita unbé
for di stad. Por di esai el tabata un hom-
ber mas jar balen te: el a boeta Filisteo-
nan, koe semper tabata busca Hudioenan...”
|
|
19 |
 |
“...—54—
di Israel coe nan rey Hozeas catiboe na
tera di Asiria. Na tera di Israel a bini
paganonan, koe for di es tempoe a carga
nomber di Samaritanonan. Reino di Is-
rael atabata existi 256 anja largoe i ata-
batien 19 rey, cominzando for di Jero-
boam.
XC.
Tobias.
Apesar koe major partida di Israelita-
nan, ora nan tabata prisionoro na Asiria,
a bai na sirbici di dioses falsoenan, otro
toch a keda fiel na nan religion. Bao
di esnan koe a keda fiel, tabatien un
homber santoe jamar Tobias, coesumu-
her i su jioe-homber Tobias, koe tabata
sirbi Dios exactamente i di berdadero
eoerazon. Mas koe el a perdó sü bista,
el a keda semper coe toer pacenci i a-
mor pa Dios; di modo koe Scritura santa
mees ta bisa: Ya koe for di su mucha-
cho el tabatien semper miedoe di Senjor
i tabata cumpli semper coe su manda-
inientoenan, el no tabata tristoe koe Dios
a largé bira ciegoe, ma el a fica firme
den di miedoe di' Senjor, gradiciendo Dios
toer dia di su bida.—
Ora el tabatien di manda toema placa,
koe...”
|
|
20 |
 |
“...respondé: Si nos Dios
kier, El por scapa nos for di candela;!
mas koe El no kier haci esai, nunca lo
nos adora bo imagen.— Un fornota een-
der siete bez mas cajente koe di costum-
bre. Nan ta marrar i tirar aden, ma
vlam no tabata haci nan nada. Un an-
gel a baha cerca nan, el a separa vlam
i el a los nan cabuja; i nan a canta na
Dios nan cantiCa di alabanza. Rev a
mira l bisa': Un angel ta cerca nan. A-
doradornan di Dios berdadero! sali afor i
bini cerca mi. Alabado sea boso Dios ! No
tien Dios otro koe por salba hende, ma-
nera es Dios-aki.—
XCII.
Daniel den poos di Iionnan.
Daniel tabata moenstra su celo pa sirbici
di Dios denter di pagano den. Babilonia.
I a su sabiduria el a haci koe rey a co-
noce ganjamentóe di dios falsoe Beël, i
Daniel a caba coe é tempel i édios. Des-
pues el a haci moeri un dragon (un bes-
tia enorme), koe nan tabata tené pa un
Dios. Ma pueblo pagano a lamanta i dici
coe rev: Entrega hos Daniel, of nos ta
mats, do coo toor bo hende.— Rey a en-
trega pober Daniel...”
|
|
|