Your search within this document for 'Hera,Michi,,Mèmè' resulted in 21 matching pages.
 
1

“...informations suffisantes, il aime mieux ne rien dire que de rapporter quelque vague rumeur. Cette sévérité de prin- cipes, il en fait une véritable profession de foi vers la fin de sa Chronique; la phrase mérite d’être citée : « Populus universis facile credit et facilius audita refert et publicat, unde modo falsa, modo vera dicunt; et ego non approbo dicta talium nee fidem adhibeo et maxime si talia registrarem de quibus certitudinem non haberem, totum opus meum esset reprobandum, et in aliis michi non crede- retur1. » Les faits touchant h la religion eux-mêmes ne trouvent point grace devant sa critique, et il ne les traite pas autre- ment que de simples faits historiques. Les miracles ne 1’étonnent point; il cherche avant tout h vérifier leur exactitude, suit les enquêtes des officiaux et n’accepte pas toujours sans réserve les sentences rendues h ce sujet par les évêques. II convient de signaler le scepticisme avec lequel il accueillit certain miracle de la Vierge : quelques bonnes gens...”
2

“...GILLES LE MUISIT. 4 finera. — Et quoniam, post ejus decessum et transi- tum ab hoe mundo, Sancta mater Dei Ecclesia de ges- tis et vita ejus atque miraculis fuit sufficienter infor- mata, canonizatus fuit et est cum Sanctis in gloria reputatus; et idcirco non est expediens neque decens quod de temporibus suis in aliquo me intromittam. XJnum audivi de predicto domino rege illustrissimo laudabile quod michi videtur utile posteris intiman- dum1. Secundum consuetudinem suam, quolibet anno die Veneris in Parasceve Domini, psalterium legebat a principio usque in finem. Accidit in uno anno quod quidam nobilis, de illustri genere progenitus, propter multa maleficia per se perpetrata erat in Casteleto Parisius. Die autem Veneris in Parasceve rex in capella sua secundum morem psalterium legebat. Venerunt autem propinqui et amici illius qui in Castelleto erat, cum filio [fol. 47] et fratribus regis, ut dicebatur, ad regem. Rex autem, videns eos, posuit digitum suum super versiculum quem legere debebat...”
3

“...eodem. Sed Conrardinus, nepos ejus, in bello fuit captus et adductus ante regem; eratque juvenis elatus et magni cordis, et se nobilio- rem tocius mundi reputabat, et regi ad interrogata superbe respondebat. Unde accidit quod dominus rex dixit ei : « Conrardine, si tu teneres me in tua pri- sione sicut te teneo, quid faceres de me? » Respon- dit quod sine dilatione sententiam haberet capitalem. Rex autem non fuit motus ut sapiens, sed paulisper subridens dixit : « Ex ore tuo te judico quia, sicut michi facere judicasti, fiet tibi. » Statim cum indigna- tione respondit : « Quis est in toto mundo qui me [fol. 48 v°] ausus esset decollare? » Cui princeps Karolus respondit : « Karolus, frater regis Fran- cie, rex Gycilie et gladius Sancte matris Ecclesie, caput tuum faciet detruncari ». Et sine mora, man- datis pannis sericis cum spiculatore, fecit ipsum in sui presentia decollari1. De quo facto pervenit rumor per Sidle d Adam de la Halle, plus étendue et plus compléte que celle que nous possédons...”
4

“...et Ecclesiam Romanam opiniones diversas habue- 4 runt. Nos autem, in presenti materia super qua a 4 vobis sumus requisiti, intentionem nostram sic 4 declaramus et volumus quod, cunctis super hoe 4 facientibus questionem, intimetis quia omnibus vere 4 penitentibus et confessis accedentibus, prout in 4 decretali continetur, qui venerunt, qui sunt et 4 qui venient, concessimus et concedimus indulgen- 4 tias et plenam, pleniorem et plenissimam remissio- « nem et quantum claves possunt. » Sic fuit michi testificatus episcopus et doctor supradictus. Sciendum est quod ab anno millesimo ducentesimo nonagesimo septimo usque ad annum ccc, in illis tribus annis, multi tractatus1 fuerunt inter dominum 1. II est a remarquer que Gilles ne fait pas une mention spéciale du traité conclu a Saint-Martin de Tournai le 28 jan- vier 1298, traité qui prolongea les trêves conclues avec le...”
5

“...Hannonia et Brabantia et de sibi alligatis; et, quia cives et habitatores in obsidione ville fideliter se ges- serunt, dominus rex reddidit ville gratias quas prius habebat, et ampliores, in se ipsos regendo et guber- nando, et hoc propter servitium regie majestati illa- tum; et hoc non obstante tenentur regi in omnibus obedire. — Articulos et formam arresti, et modum gubernationis et gubernatorum qui rexerunt usque ad tempus gratie facte a domino rege, omisi scribere propter multas causas, quia michi non videbatur expediens1. 1. Le procés fut en effet trés long; il avait été engagé en 1322 et, depuis cette date, il était toujours pendant. Cf. a ce sujet A. d’Herbomez, Notes et documents pour servir a l’histoire des rois fils de Philippe le Bel (Bibliothèque de VÉcole des chartes, t. LIX, p. 520 et suiv.). 2. 4 juillet 1322. 3. Cet arrêt est publié en entier par Vandenbroek, dans les Mémoires de la Société historique et littéraire de Tournai, t. VII, p. 325 et suiv. 4. Ce paragraphe est plus...”
6

“...usque ad vesperam bene tarde; et ex utraque parte multi corruerunt. Videns [fol. 113] autem rex fugam balistariorum de Genneves et aliorum peditum, precepit quod, ubi- cumque invenirentur, interficerentur; fuitque ilia die et post de ipsis facta ingens occisio, sed rex intelligens causam fuge, indulsit eis et de eisdem cessare fecit cedem. De gestu autem regis Francie et de gestu regis Anglie ilia die et hora, quomodo se habuerint, de per- sonis suis et de existentibus cum eisdem non inveni qui michi sciret dicere veritatem, nee ab aliquo valui de certitudine informari; sed dicunt aliqui quod rex...”
7

“...et ibi gentes suas et suum exercitum recol- legit. Rex autem Anglie et suus exercitus remanserunt apud Creschi et in circumvicinis locis tribus diebus2; et Dominica in crastino belli, Anglici venientes in cam- pum spolia habuerunt, et propter hoc attribuerunt sibi victoriam. De gentibus autem regis Franchie, ut dicitur, ceci- derunt circiter quatuor millia peditum et de gentibus armorumet equitibusarmature septingente. De numero autem Anglicorum qui, quales et quanti ceciderunt, non inveni qui michi sciret dicere veritatem, et ideo de eis sileo; sed fama laborante multi ibidem sunt occisi, nee est possibile credere quod tantus numerus probo- rum et nobilium virorum ac peditum ceciderit absque maxima occisione et strage suórum adversariorum. Accidit vero istud bellum et iste conflictus casu for- tuito et ex improviso, et quia rex Franchie consilio sibi dato non acquievit, nee suas aties, ut moris est, ordinavit, sed nimis festinus precessit suam atiem; 1. Corr. : « tarde ». 2. Selon Froissart...”
8

“...ad- verso. Et accidit quod Dominica, in die videlicet Exaltationis sancte Crucis1, habito consilio, misit nuntios ad Ganden- ses ut cum eis posset habere parlamentum; qui, habita deliberatione, annuerunt. Venitque comes cum suo consilio et eos allocutus est gratiose et benigne; et, facta audientia ab omnibus, dixit eis : « O bone gen- tes, que de jure estis et esse debetis mee gentes, et ego vester dominus, quia patria Flandrensis michi debetur jure hereditario nee ipsam acquisivi per emp- tionem, per donum nee per vim, nee per aliquam aliam causam, nisi quia michi debetur jure paterno. Et nunquam vobis aut alicui vestrum in aliquo fore- feci, et paratus sum promittere et jurare omnes con- suetudines bonas et antiquas et consuetas observare, que temporibus domini Roberti comitis, proavi mei, et omnium predecessorum meorum fuerunt observate, et uti de consilio illorum de patria et omnia forefacta condonare et indulgere, et totum facere quod pax requirit et, si necesse sit, super predictis dare...”
9

“...CHRONIQUE. 201 [1348J peto ut de bonis, que ad me pertinent, computus michi fiat, quia, si vobis tenerer in aliquo, jus et con- suetudo dant quod vobis redderem rationem. Super quibus omnibus rogo vos omnes et singulos, et requiro quod, parcendo vobis et patrie et michi, deli- beretis. » Et statim tumultus magnus factus est inter eos; et comes, facto signo, petiit ut se mutuo trahe- rent ad partes, sicut est consuetum, et ei suas inten- tiones reportarent. Habitoque consilio, carnifices, piscatores, naute et magna copia bonorum concor- daverunt se comitem tanquam dominum recipere; sed textores, fullones et alii tales rennuerunt, dicentes quod nullum alium dominum habent nee habebunt preter regem Anglie, cum quo fedus pepigerunt et cui juraverunt; et statim mota est discentio inter eos. Videns autem comes periculum imminens inter eos, petita et optenta audientia, dixit eis : « O bone gen- tes, ex quo non vultis me recipere? Nolo quod propter me insimul decertetis, quia, si perditio sit de...”
10

“...fui magistro Johanni de Harlebieke, qui fuit de Flandria oriundus, qui erat clericus sem- per studens, et astrologus peritus atque expers et famosus. Qui pluries michi dixit in principio guerre mote inter illustrissimum dominum Philippum, regem Franchie et Navarre, dictum Crassum, et dominum Guidonem, Flandrie comitem et marchisium Namur- censem, atque Flandrenses, quod guerra pro certo magna esset et per longum tempus duratura, et quod multa mala evenirent, durante dicta guerra. Et alia quamplurima dixit michi, que postea vidi evenire; inter cetera audivi ipsum dicentem et affirmantem quod veniret tale tempus, in quo tempore homines tunc viventes, periti et imperiti, plus mirarentur de subita et cita mutatione mali in bonum, quam sint mirati de accidentibus, durante guerra, et de muta- tione boni in malum a principio. Et hoc michi vide- tur in Flandria evenisse, non quod ego adhibeo dictis mathematicorum neque fato, quia intentionis mee est...”
11

“...predicatorem egregium. Idcirco omnes et singuli debent et tenentur Deum devote deprecari et attente exorare, ut ipse perficiat quod incepit, et mentes sic revocatas et in bonum renovatas in pace custodiat, et tribuat omnibus in obediencia et tranquillitate perse- verantem famulatum, et comitem prospere gubernare, ut per Dei gratiam et sui ipsius industriam et per bonum consilium possit patriam et populum in pace custodire. De genealogia autem digti Ludovici comitis et a QUIBUS SIT PROGEN1TUS VIDETUR MICHI EXPEDIENS ET UTILE ALIQUID DECLARARE. Notandum est enim quod dominus Guido, post mortem nobilissime matrone domine Margarete comi- tisse, matris sue, obtinuit Flandrie comitatum. Iste Guido, vivente matre sua antedicta, duxit in uj&rem dominam castellanam de Ëetunia, de qua habuit plures...”
12

“...[1349] ANNALES. 227 habitationes Judeorum, et domus combuste totaliter; hanc (h)autem victoriam habuerunt Christiani. De destructione Judeorum, quomodo et qualiter, et in quibus locis destructi fuerunt, sufficiat legentibus illud quod superius est expressum, quia in festo Omnium Sanctorum anno m° ccc° xlix0 cessabat fama de eis. Et si veridici sunt qui michi predicta nar- raverunt, non mentior in scriptis redigendo nee michi, si contrarium posteris appareat, estimputandum, quia audita refero et non visa1. Narratio pro illis hominibus qui catervatim per CrvrrATES, PER VILLAS, PER GASTRA, PER OPIDA ET ALIA LOCA, MODO CENTUM, MODO DUCENTI AUT TRE- CENTI, MODO PER NUMERUM AMPLIOREM, SE ADUNA- RANT ET IBANT, PENITENCIAM PUBLICAM FACIENTES, IN ANNO M° GCC° XLIX0. Nov[er]it Deus mutare sentencias, si tu noveris delicta emendare. Tribularer, si nescirem misericordias tuas, Domine; tu enim dixisti : « Nolo mortem peccatoris, sed ut convertatur et vivat2. » Et hoc, o bone Jhesu, tu dixisti ore tuo...”
13

“...plan- gere et plangenda non committere. Tempus enim instat penitendi et de tempore non habemus nisi nunc. Currant ergo peccatores ad penitenciam dum tempus habent. Penitencia autem debet esse discreta, rationabilis, ac ordinata et incepta de superioris volun- tate et habentis injungendi potestatem, quia, quod sine superioris fit auctoritate vel voluntate, presumpcioni deputabitur et vane glorie, non mercedi. Anno igitur m° ccc° xlix0, audierunt et viderunt mirabilia tune viventes; et visum est michi expediens quod posteris et futuris omnibus aliquid innotescat, quia omnes, qui sane mentis erant tunc temporis, super diversis accidentibus et super mutationem tem- poris et personarum quamplurimum mirabantur. Cer- tum est enim quod in principio dicti anni, transacto quadragesimali tempore, statim post festum Pasche2, populus universus virorum ac mulierum, ecclesiasti- corum et mundanorum in tan[fol. 15 v°]tam inordina- tionem omnium excessuum devenerunt, quod videre erat horribile, maxime illis...”
14

“...que omnes in dicto monasterio; non tamen fuit tanta [multitudo], sicut fue- rat in Dominica precedenti. Frater autem Robertus, de ordine Sancti Augustini, verbum Dei predicavit, as- sumpta materia de surdo et muto sanato a Domino nostro Jhesu Cristo, et elegantissime et solertissime exposuit virtutes laudando et vicia reprobando. In fine autem sermonis, faciendo commendationes et orationes, ut moris est, omisit pro hujus modi penitentibus exorare; postea dixit : « 0 bone gentes commissum est michi vobis dicere, de fratre qui in Dominica precedenti in hoc loco predicavit, quod ipse dixit verba fidem tan- gentia, exprimendo aliqua et inter cetera de com- [fol. 18]paratione sanguinis Domini nostri Jhesu Cristi 1. Le siège épiscopal de Tournai était alors vacant par suite de la mort de Jean Desprez. 2. Mardi 1" septembre 1349....”
15

“...partes. Et hoc fuit in Tornaco et in diversis locis. Et est sciendum quod licet in illo tempore fuisset tanta commotio facientium penitentiam, ut est dictum, non tamen hoc fiebat in tota Francia, nec in aliis regnis et regionibus superius nisi in Flandria, Hanonia, Bra- bantia et aliis regionibus tendentibus versus Occi- dentem. Ego autem dum scribere faciebam supradicta, occurrit michi et venit ad memoriam prenosticatio magistri Johannis de Muris, quomodo dicit ibi inter cetera comminationes stellarum et planetarum, quod esset destructio sectarum, seditio populorum, ritus novus, epidimie1 : et videtur michi quod isto anno m° ccc° xlix0 predicta evenerunt pro majori parte, sicut audivimus et vidimus in Tornaco, quia secta Judeo- rum, ubicumque sunt reperti inter Ghristianos, des- tructi sunt per diversos cruciatus. Insuper apparitio penitentium et modus penitentiam faciendi populum universum in maximam seditionem commoverunt : nam aliqui sustinebant, quod factum eorum non esset approbandum...”
16

“...valorem. Et credo et teneo quod multi in latino et in gallico fuerunt super predictis registrantes; et quod scivi et audivi illud registravi. Et. est sciendum quod in illo anno fuit dies Natalis Domini in die Veneris. Et fuit annus incipiens secun- dum stylum curie Romane a Nativitate, que fuit dies Veneris, ut dictum est, et sic fuit annus quinquagesi- mus et incepit indulgentia ordinata a domino Summo Pontifice Clemente papa sexto, [fol. 24] Et cessave- runt multa mala; et multa referebantur, que michi non sunt visa posteris demandare, donee veritas ignotes- cat; et sic registrationi mee pono finem. Anno eodem, in prima ebdomada Quadragesime1, fuit proclamatum publice in foro, ex parte gubernato- rum civitatis, quod omnes cessarent a dicta publica penitentia voluntaria assumpta; alioquin omnes, de cetero facientes, ad omnes dies bannirentur. Fuit eciam ex parte regis proclamatum quod omnes eciam cessarent, quia rex eos sectam vocabat in sua lettera, et hoc sub pena perditionis corporum et bonorum...”
17

“...262 GILLES LE MUISIT. [1350] suum; dotninus autem Godefridus transmisit eum in castrum de Gynes, et, tenens se pro securo, appro- pinquavit, et gentes armorum et pedites similiter; et venit ante castrum cum paucis de suo consilio. Et castelianus descendit cum paucis, portans copiam cla- vium in manu sua et dicens : « Ecce omnes claves castri; paratus sum vobis tradere et illud recipere quod michi est promissum. » Ibique fecerunt longum parlamentum, adeo quod totus exercitus, et omnes equites et pedites, qui erant ordinati, mirabantur et ceperunt dubitare, quia eciam mare redibat suo cursu. Finaliter dominus autem Godefridus cum aliquanlis suis intravit castrum et illico porte clause sunt et serate, omnibus aliis extra dimissis. Et incontinenter parati erant super castrum, qui deposuerunt vexilla regis Francie universa, et levaverunt vexilla regis Anglie. Exercitus autem afforis hoe videns et quod ipsi erant traditi, ceperunt post clamare : « Tra, trait, trait, trait », et ceperunt fugere;...”
18

“...fuit decima septima die mensis aprilis. Sciant moderni et futuri quod a die sancto Pasche predicto usque ad festum Pentecostes1 pauca evene- runt registratione digna. Verum est quod in latino et in gallico multi multa accidentia cotidiana scribunt et scribere faciunt et in eis delectantur; sed michi non videtur expediens registrare talia nisi sint notabilia. Infra illud tempus rumores multi erant in diversis locis; sed populus universis facile credit, et facilius audita refert et publicat. Unde modo falsa, modo vera dicunt et ego non appro (o) bo dicta talium nee fidem adhibeo; et maxime si talia registrarem, de quibus certitudinem non haberem, totum opus meum esset reprobandum et in aliis michi non crederetur. Accidit autem in illo anno feria quarta post diem Pentecostes, que fuit dies sancti Medardi2, quod domi- nus de Biaughiu, mariscalcus Francie, erat in villa Sancti Audomari, et multitudo non modica gentium armatorum, et in villa de Cales erat multitudo Anglico- rum. Modo Anglici...”
19

“...ducere nitebuntur. Tarnen dominus episcopus fecit propter bonum commune pauperum gentium1. [Fol. 50, col.] Finivi autem presentem tracta- tum anno Domini m° ccc° 1° primo, que data est talis juxta morem ecclesie Gallicane. In quo tempore multi sapientes dubitabant de guerris futuris et de multis aliis accidentibus dubitandis; sed Deus omnipotens omnia disponit et ordinat prout vult et pro sue libito voluntatis, cui est gloria et imperium in secula secu- lorum. Amen2. [Fol. 50 v0.] Accidentia que michi, Egidio abbati PREDICTO, EVENERUNT ANNO M°CCC°L° PRIMO CELARE NON DEBEO SED INTENDO POSTERIS DEMANDARE AD LAUDEM ET GLORIAM SANCTE ET INDIVIDUE TRINITATIS, AD COMMENDATIONEM ETIAM BEATISSIME MARIE, MATRIS Dei, Virginis gloriose, et beatissimorum confes- SORUM SANCTI MARTINI ET SANCTI BenEDICTI. Verum est quod ego, Egidius abbas predictus, 1. Le feuillet 49 et le recto du feuillet 50 contiennent des réflexions morales sur la mauvaise observance du carême. Nous avons jugé inutile'de les rééditer...”
20

“...quod Deus donabat patien- ter. Et ad evitandam ociositatem et ne essem impa- tiens multa in latino et gallico feci registrare, expen- dens in talibus tempus meum, unde multi super patientia mea mirabantur; et toto tempore illo hylaris eram et semper gaudens, abstinens me per Dei gra- tiam, juxta posse meum, a viciis universis. Modo sciant futuri quod quidam magister de Alemania venit in Tornacum et, visis [fol. 51] oculis meis, promisit cum Dei adjutorio me curaturum. Consideratis omni- bus que michi dixit, finaliter contra consilium propin- quorum et amicorum meorum omnium ego acquievi ejus consilio, ita quod Dominica post Exaltationem sanctc Grucis in uno oculo et feria quinta sequenti1 in alio permisi in eis artem suam exercere. Qui cum parvo dolore et cito transacto cum quodam instru- mento ad modum acus est operatus, discooperiens 1. Ce dimanche fut le 18 septembre 1351 et le jeudi le 22....”