1 |
 |
“...Erven . . • •
Eten . .
Erenaren. .
Fhiilen . .
Folteren . .
Gaan. .
Gebieden . •
Gebruiken
Gehoorzamen
Gefooven . .
Genezen . •
Geven . •
Gewennen .
Gootjen . •
Graven . .
Groeijen . .
Groeten . •
Halen. . •
Hangen . .
H eerschen .
Helpen • .
Hopen. . •-
Jnbeeldm,
Jeuken. . .
\
( S3 )
. hereda,
. koine.
. ta pareeuw.
. m
, torinenta,
. bai.
. manda.
. oeza.
. obedese.
. kere.
. koera.
, doena.
, koesloema,
. tira.
. koba,
. krese.
. kominda,
, bai kohe.
. kologa.
. goeberna.
. joeda.
. spera.
. imagina.
, . grabata.
5
I...”
|
|
2 |
 |
“...GEMEENZAME zamenspraken.
KONBE RSASJON FAMILIAR.
1.
Goeden morgen , mijn
lieer!
Hoe vaart gij ?
Ik vaar, God dank!
zeer wel.
Iloe gaal het thans met
uwe gezondheid.
Zeer wel, om u te die-
nen.
Ik heb u in langen
tijd niet gezien.
Ik ga zelden uit.
Wanneer komt gij mij
bezoeken ?
Aanstaanden Zondag,
Merge sjon.
Koom bai.
Dankt Dious, mi ia
bon.
Koom ia bai awoor
koe bo saloer.
Masjaarbon, pa sier
bie bo.
Ta bas la teempoe, ki
mi no a miraa bo,
Poko bees mt ta sa-
lt afoor,
Kt dia bo ia bini mi-
raa mi.
Dia domiengo ki ia
bini....”
|
|
3 |
 |
“...Lo mi spcrn ho anto.
No doeda na ees at.
Adioos anto.
Te dia domi/igo.
2.
Goeden avond, waarde
vriend l
Uw dienaar, mijn heer1
Ik ben geheel de uwe.
Kan ik u van dienst zijn.
Ik dank u zeer.
Gij hebt slechts te be-
velen.
Waar gaat gij zoo spoe-
dig naar toe ?
Ik moet nog naar Lsui-
Bon anoolje, mi am te* 1
goe.
Bo sierbidoor mi sj.on. J
Mi la hinlet ameenteX
na bo sin biest.
Mi poor ha si a/goen |
koos pa bo ?
Mi la gtadisi ho \
may)aut.
Bo Hen di man da j
noem a.
Oenda bo tn bai a -,
tiena poet aar?
Mi mesteer bai koe.<...”
|
|
4 |
 |
“...achter,
Misschien is het blijven
stilstaan.
Inderdaad, gij hebt ge-
lijk, het staat stil.
Is. het op gewonden ?
Ja, het is opgewonden;
maar het loop toch niet.
Dan moet gij het schoon
laten maken.
Dat zal ik doen; maar
ik geloof, dat er iets
in gebroken is,
De horologiemaker zal
het u wel zeggen.
Hoor, daar slaat het vier.
Mitnar di frees bo
dist ?
Awooro kwa/er ora
lo bati.
Bo tien heraar, trees
ora no a bati aisnda.
Mi ta si% oera bo ,
ki ta bienti minuut
kaba pasaar di trees
ora.
Bo horologie ta bai
bon ?
Eel ta kamna oen
kwarioe adilati.
I ees di mi ta kam J
na oen mei ora alras.
Tal bees eel a keda
para.
Di berdad, bo tien
raion , eel ta para.
Eel tien kwerde ?
Si, eel I ten kwerda;
ma koe loer ees eel
no ta kamna.
Anto bo mesteer lar~
ga liempia eel.
Ees lo mi hast, ma
mi ta kere, ki oen
koos a kibra achten.
Horologiemaker lo
bisa bo ees.
Tsends k water ora...”
|
|
5 |
 |
“...zie wel, dat gij
uwen tijd maar zoekt
te verkwisten.
Denk om de deur achter
u toe te trekken.
Waarom hebt ge de
deur open gelaten ?
Ik heb ze (de%elve )
open gevonden.
Meneer! mi poor bat'
afoor pnko.
Ta awoor noema bo
a jega i bo ta pidi
oen bees pa bai a_
foor.
Mi ta mira bieen, Si
bo ta boeska noema
di perde bo teempoe
pornada.
Korda di sera poorta
bo tras.
Pakiko bo a larga poor_
ta habrier?
Mi a haija eel habrier.
12.
Het is tjjd om te schrij.
ven, neem uw voor.
beeld.
Hebt ge eene pen, pa.
pier en inkt ?
Ik heb alles wat ik
noodig heb.
Zorg nu langzaam en
net/es te schrijven.
Pas op om geene vlak-
Ta ora di bai skierbi,,
toema bo exempel.,
Bo tien oen pen, pam«'
peel i inkt?
Mi tien toer kiko mil
mesteer.
Perkoera awoor di
skierbi pokopoko il
bonietoe.
Mira pa no hasi vlek;...”
|
|
6 |
 |
“...gij nu reeds uit-
gaan.
Ja , men wacht mij.
Waar zijn mijne laar-
zen.
Die heb ik gisteren a,
vond bij den schoen-
maker gebragt.
Geeft mij dan mijne
schoenen maar.
Zij staan aan het voe-
Oende krianr ta 7
Mi no sabi, ma mi
la kere, ki eet la
deeti koes teint.
Has ia tui fabuor t!i
jama eel. .
Maria,. sjon la poen*
tra na bo,
/Fub/ief sjon t
Hasi kandelrt hgeer,
i larga moet-ja
boeska awa t pft-
loe.
Ees ai mi a hast
kaba, i bo k' Jfij
la trahaar.
Hasi ligecr,, * doe*
naa mi mi panja.
Ëo mesteer bai af oor
awoor kobrti ■
Si,nanta war daarin.
Oenda mi Iers la.
Ajera anoolsje mi a
hiba nan eer ka sa-
pateer.
Doênaa mi an to mi
sapaloe noetna.
IVan ta para na pia...”
|
|
7 |
 |
“...taf heb-
ben.
Rozenkleurig oflieht_
blaauw ?
Geef mij zes el van
dat grijze.
Haar hebt gij ze.
Zie daar uw geld.
eel pa seis, gulden
ia /oer kiko mi poor
hast,
Di berdnd tn moefsjoe
Kara.
Koutran la masjaar
baruta. *
Bain anto, korta 10
bara pa mi.
Bo no m isteer di voe-
ring i bolou ?
Voering si, bo tien ees
ai ?
Bo kieer ed di seda
o di iana ?
Mehoor mi kieer taf.
Koioor di rosa o
' blaauw helder? ,
Doenaa mi seis bara
di ees grgs.
Ata nan,
Ata bo plaka.
16.
Kom aan, het is tijd Bam la ora di bai,
om te gaan.
Laat onze paarden za- - Larga sija noos kabai.
delen....”
|
|
8 |
 |
“...korten tijd, zeer
groote vorderingen
gemaakt.
In der daad> gij speelt
reeds, aardig op het
orgel en klavier.
Bespeelt gij ook'nog
andere instrumenten
, (speeltuig )
ik dbe een weinig aan
de Viool ( vedel);
blaasinstrumenten
bevallen m(j niet.
Jk speel alle dagen
een uurtje , om mij
, te oefenen.
Baar doet gij vrel aan;
want de muzijk is
n eene der aangenaam*
Sle vermaken.
Èn de kunst wordt niet,
dan door oefening
Verkregen,
kwanioe teenpoe kóm
ba bp la sienjó
muzijk ?
Has ki dooi anja kam
ba.
Bo a bai, pa eet po»
fto teempoe at bon
lattioe adilanti.
Di berdad, ho la loka
orgel ipiano basta
bon kaba,
Bo la loka tombe oter
instrument aienda?
Mi saBi idool oen
voko;. instrument
nan di bieentomi no
ta goesta.
Toer dia mi ta toka
oen ora, pa sienja
mi koer pa.
Koe ees ai bo ta hast
ton; pasoba muzyk
ta oen di mas goes*
toso pasa teempoe.
I keende no ia bat
adilanti si eet mees
no sienja soè keer pat...”
|
|
9 |
 |
“...kaba ?
Sarampi si; ma broe„
heera no.
Ro ta geen ter?
Teempoe di mi moet*
sja kaba.
Ro aahi keende a in„
b§uia bakoena P '
Eduard Jenner, oen'
doctor inglees, na
kahameentoe di sU
gioe pasaar.
30.
Zoo , buurvrouw is je
( uw ) man thuis (le
huis),?
Hij is aan Y werk, in
de smederij.
Dan /.al ik maar even
bij hem lóopen.
Goeden morgen, baas
smid, dat gaat er
hier lustig toe.
ja vriend, men moet
Aha ! hisionja bo mari
ta na kas?
Eel la traha deen win,
kei di smid.
Anto lo mi bai oen
mumenlo cerka eel.
Morgen tiaas,’ ta bai
koe g'oestue aki.
Si amiego, heeade...”
|
|
10 |
 |
“...dadelijk eens bij mij
te komen.
Zon Baas timmerman,
ik heb u laten roe.
pen, oin het dak
van mijn hüis eens
na te zien.
Dat is goed mijn heer,
ik hen tot uw dienst.
Het heeft, met de
laatste regen, schrik-
kelijk gelekt.
Geen wonder, dat was
je fne dan ook een
fegehlje.
Er moet eene belang
rijke reparatie plaats
hébben.
Dan ,zal de metselaar
dakr óok wel aan te
pas moeten komen.
Ik zal vandaag alles
na zien, dan kun_
pen wij morgen be.
glhnen.
Zeer goed , ik zal den
metselaar en smid
Frans, korè bai eer ka
Piet Genrkens, i'pidi
eel di bini oen bees
cerka mi.
Aha baas karpenteer ,<
mi a larga jaïnaa
bo, pa bini fnira
dak di mi kas oen
poko.
Ta bon sjon, mi ta
na bo sierbieci.
Eel a lek masjaar koe
ees oeltimo a wasem,
No ta milager, ees aï
tabata lain he oen
awa seroedi berdad.
Mesteer hasi oen d'fet.
sjameentoe grandi na
eel.
Anto metselaar tambe
)o mesteer joed'a a
cerka.
Lo mi ripara to’er koos
awe, anto mangaan
noos poor koetniensa.
Masjaar bon, lo mi
larga jama metselaar...”
|
|
11 |
 |
“...een’ ezel en gaat
' te voet-
lfij wandelt op zijn
geinnk, hij gaat lang
j zaatn , stapt goed
| door, hij loopt hard.,
lij rijdt zijn paard
I bekaf.
ie eenden zwemmen
Pa ha ra ta hoela na
laria.
Pieskaar ta ianda deen
aw a.
Beest ia ta kamna i ta
koine deen wei.
Ora beende ta doena
beestia awa nan ta
bebe.
Knleebra ta lastra na
tera.
N.ibioe bon kargaar,
knmnando doeroe ta
bai lamaar.
Bieentoe ta soepla deen
beta i ta borota na
laria.
Heende ta bai na ka„
bai, arieha boerie—
koe i ta kamna koe
pia_.
Eel ta kuijer na soe
sosiügoe., eel ta kam-
na pokopnko,. eel ta
bai oen bon pasoe,
eel ta koeri doeroe.
Eel ta manda soe ka.
bai , te ki eel no
poor mas.
Patoe ta landa arieba...”
|
|
12 |
 |
“...dot
aan zijn’ staart bin-
den , anders gaat hij
kopjebuitelen.
]k wil liever wat gaan
hoepelen.
Maar het is nu geen
hoepeltijd.
Dan zullen wij liever
gaan tollen.
Hebt ge een diijf cf
een priktol?
Ik heb beiden maar
geen zweep.
Hoor eens jongens,
mag ik meê doen.
Gij niet, ge zijt van-
ZoÓ amïegoe Jan, ho
fa ai.
Lo fa f/ai hoentoe foor
di poot ia , mi la
bai hisa mi vUeg.
Bo no tien oen pida
kaboeja, antv lo
noos konopa eel eer-
ka ees di mi, nnto
eel ta soebi moetsjoe
rnas haltoe.
Ma bo mesteer pene
oen bondelfje na soe
ra boe , sin o eel ta
lira kabisa.
Mi kieer' bai hoenra
hoepel mehoor.
Ma awoor no ta teem•
poe di hoepel
Anto lo noos bai hoen-
ga trom mehoor.
Lo tien oen trom di
soeta o oen trom di
poei.
Mi tien loer doos;
ma no oen swiep.
Teerde moefsja ran,
mi poor hoenga
hoentoe.
A bo no , bo no labam...”
|
|
13 |
 |
“...weg
scheren.
Scheer u (pakje weg).
Biood bakken.
Een’ hoed maken.
Op den winkel werken,
fn den tuin werken.
Kefiïj zeilen.
Glas blazen.
Een hnis bouwen.
Jeneter stoken.
Dier, azijn brouwen.
Wijn persen.
Olie slaan.
Zich aankleeden.
Zijn hoed opzetten.
Zijn laarzen, rok broek,
enz. aantrekken.
Ronvr dragen.
Water drinken.
Soep eten.
Ik zit op de bank.
Er sit een duif op de
kerk.
Ik ben ran daag jarig.
Eel a mala oen karneer.
Pela karneer.
Kita soe baarha.
Bofona di beende.
Koeri bai ligeer bande
di moera)/a.
Bai di bo.
Traha pam. *
Traha oen sombre.
Traha na winkel,
Traha deen koenoekoe.
Traha keffij,
Traha glas.
Traha oen kas,
Traha Jenever.
Traha serbees, bina-
ger.
Traha bien/a.
Traha azeeta.
Biesti eel mees.
Biesti soe sombre.
Biesti soe leers, rok,
karson i oter koos*
Biesti ronw,
Bebe awa.
Bebe soppi.
Mi ta -sienta arieba
banki.
Oen palcmba ta para
arieba miza.
Mi ta hasi anja awe....”
|
|
14 |
 |
“...Kweeken. Kria. Kweken. ( Kwaken. )
Nooten. ( Di kanta. ) Noten. Neutje.
Ruiven Hor'a, Hoven. (Diherieda.)
Stooten. Awa t/'kie.. S'oten Jibi nan.
toe.
Sloven. Tra ba doe- Sloven. Voorra. Wenen. Oen stad.
Weczen. W er fan o nan. Wezen. Ta.
2. Gelijkluidende 2. Palabra ki tien
woorden met ij en mees prononciayon;
**'• b. t. ma skierbier koe
y of ei. 'b. v.
i Berijden. Soehi ka* Bereiden. Dreels/a.
bai enz.
Blij. Konteentoe. Blei. Pieskaar.
j B-ij. Oen paapa diki- Brei. Brei mea.
! Fijl Oen enfermidad. Feit. Hasimeentoe.
| Gerli Soebimeentoe. Gerei.- Herment.
Hij. Ëel. Hei. Tera sekoe.
IJ. Oen rioe. Ei. Weboe.
Ijk- Marka. . Eik. Paloe.
| Lijden Snefri.. Leiden Hi ba.
Mij. Mi. Mei. Loena.
Mijt. Monton, Meid. Moets^'a moe- heer.
NiJge n. Hasi mantijnj'a. Neigen. Kologa pa....”
|
|
15 |
 |
“...Rad. Wiel..
Schub. Skama.
Speld. - o Feneeta.
Tob. JRibo.tf
Vier» < K water.
Wand. Moerajje.
Wed. Loegaar di 1 banja kabai.
2ier. Po’ko.
5. Gelijkluidende
woorden met ver-
anderde uitspraak,
b. t.
Blik. (Blek) blieki.
,16. ti
Bos. ( bas) armbos.
Jok. ( juk ) joeka.
Klap. ( klep ) paloe pk
bati arieba oter.
Lis.' ( lus ) boerakoe
>i di boton. .JuoA
Mist. ('meSt) (di ka-
<■{■ bai enz. ).lpoJ
Pik. (pak) di sapa-
. teer»
Bat. ( rot) djaka. >'
Rat, Djaka.
Sehup.. (om te schept S'
| en.) ,
Spelt, Oen sonrta di £
Top, trigoe. Pienla -di a.
rieba.
Fier. Koe animo. (
Want. Pasoba,
Wet. Lei.
Sier. Bonitesa. i
5. Pa la b ra ki ta $o* ï
na me:'8 maneeru ^
ma ki poor ta pa_
piaar na oter modo.
b. t. II
L
Blik, Habrimeentue di wowo. # ! (
Bos. Afaraar. i
Jok. Bofonaineen — toé. 1
Klap. Dalmeentoe. 1 T
Lisrh. % i Jerba deen a_ 1 wa. 1
Mist, Hoema.
Pik. 1 Odio.
Rot.' Peetri. i'...”
|
|
16 |
 |
“...ge za
van buiten leert.
Te paard rijden.
Te water en te land
reizen.
Naar huis, naar bed
gaan.
In slaap vallen.
Langs strand gaan.
Bij nacht en dag.
Iets uit gewoonte doen.
Genoeg nemen.
Water en bloed zwee-
ten.
Adem balen.
Menschen van verdien*
sten.
Fortuin maken.
Gevaar loopen.
Reden geven.
Wraak oefenen.
Naar reden hooren.
Raad geven.
Scherts verstaan.
Orde stellen.
Raad vragen.
Wtl si goer , lo bO
ha$i bon 'disienja.
ees ai nan foor di
kabees.
Soebi kabai.
Biaha pa tera i pa
lamaar.
Bai kas, bai na ka-
rna.
Kohe soottjo,
Yi.amn'i kantoe di la-
maar'.
jdnootje i di dia.
ffasi oen koos pa.
koestoember..
Hiba goesloe.
Soda aiva i sanger,
Bala roneea.
Rende di merit o#.
Hasi for toena.
Kore rieskoe.
Doena raaon ó moti*
boe.
Toema vinganaa.
Schoelsja ra*on.'
Doena konsehoe.
Want a bojonameen-
toe.
Pone orde,
Poentra konsehoe....”
|
|