|
|
|
1 |
 |
“...pletamente feliz i cu mama ni papa no tin di mo-
'i lestia tanto? N ta berde, tio Riki ? Matilde a
puntra.
Claro, Matildita, bo tin razon i mi ta aproba
mama Luisa su opinion; su gratitud pa Dios i su
compasion pa c s prhimo !
Bueno, Enrique, larga nos bam hunto pa e
asunto di cambio. -Tuan, ora bo sali pacus lo nos
por proyecta hunto riba e manera mas ventajosa pa
nos por traha cu e placa.
Pareuw nan a ca%a di come nan dos a lamta i
sali. Matilde a tuma palabra unbez.
Mama, awor si cos a drecha, Gracias a Dios,
mama por ssega poco, nos por sali pasea, mira
mundo poco. M' : '
Ay pober papa, ai, e ta oontento !
W ta natural ? Juan ta observa, Dios mes
a fada di tende nos pidi. E miserable sueldo cu
mi tin, n ta jega ni pa mi paga pana limpi i si:
garia. Awor lo mi por presenta poco mas sport
den sociedad!
Mi yiunan, no alarma boso mucho cu e pla-
ca. Sorto di riqueza asina, ta bay mes inespera cu
nan sa bini. Pa nos por pasa mas mehor cu e
premio, nos mester lubida riba dj i sigui manera...”
|
|
2 |
 |
“...a con testa.
Ami tambe ta quere mescos cu mama S i
sigur tio Enrique tambe ta di acuerdo. Unico cos
cu mi ta pidi papa, haci es sala un poco mas
grandi pa algun bez mi por tene un kloppartij cu
mi amigonan! Juan ta propone.
- ,.Ami ta aproba tur loque Luisa ta propone,
pasobra semper el a huzga bon. No pasobra ta
den su cara, pero te ora mi haya un mucha muher
di su calibre lo mi casa! ta idea di Enrique.
Gracias, Enrique, gracias por la flor Antonio
ta con testa. Ami no tin nada contra pa drecha e...”
|
|
3 |
 |
“...Tawor mi ta lamta pa nos yam, ya el a bay;
ta paquieo el a haci e cos ayi? Matilda ta hisa
~~ ta qualquier cos lo el a lubida na cas i
lo el a bay coh. Su cas no ta mucho leuw di aqui!
Juan quier a drecha e cos.
No, mi no ta gusta e cos aqui. Te ora e
bun lo mi sa drechi. Ta com e qui bay sin bisa
boso? Bo no a haci nada, Matilde?
Matilde a spanta, pasobra el a comete un impru-
pencia di lamta large i Juan di yam sin yama
Balentin. E no por a responde otro cos sino:
Nada mama, nada n pasa, djis e ta bolbe atrobe.
E cos no a sinta Luisa bon i el a retir despues
di un rato. Gilberto a risca puntra:
un amigo di bo, Juan ? taduel mi cu
mi no tabatin honor di conoe.
Si, ta un amigo bieuw di mi, pero lo bo
contra cu n pronto i lo bo sera conoci e n.
Mas aleuw nan no a sigui papia di Balentin.
N mes momento nos ta hayaBalentin sinta den
su stul di sosiego, pensando riba e suceso.
~ quen e hoben bon bist! cu a bishita
Juan i cu e ta aprecia tanto? Tai com Matilde
n por a recorda na es momento...”
|
|
4 |
 |
“...Luisa a
manda yam. Balentin a bay caba na su trabao
di Isla, asina cu te anochi su mama abis. Como
e ta aprecia Luisa tanto, el a dicidi di bay tende.
Na porta di cas Luisa a contr caba i a drenta
cu n te den sala cerca Matilde. Pero Matilde ta-
bata den cuarto. Balentin, ta- quico a pasa
ayera noch! ? e. ta puntr i Balentin a conta tur
tos francamente cu a disguste i haci e bay. Luisa
a yama Matilde i a scual dilanti Balentin. Ma-
tilde a munstra cu e cos a duel . Juan a yega
acerca i a bin drecha e cosamistosamente bisando:
Bueno, Balentin, nos a falta, manera tur
hende por falta; bo sa mucho bon cu nos no por
a haci pa expres, siendo cu ta di aqui bo ta.
Larga nos bam hunga un domino i abri bo cara
lubida tur cos, i no pone mi ruman sufri.
Nan tur a lamta drenta den gadrey i di un rato
a paree cu tur cos a pasa den olvido. Pero Balentin
a queda poco desconM i awor e ta vigila nan trato
mas cu antes. Den esayi Antonio a drenta, cay sinti
cansd ; \ despues el a bisa lo sigiente :
Mi...”
|
|
5 |
 |
“...42
creciendo, Juan cu su invitacines, su oferta pa drenta
Tennis-Club i Matilde un poeo deception^ i mal-
contento ou Balentin, cu no qui trata pa drecha
su tipo, ,4 estilo poco, manera otro amigonan di Juan.
Alafln nan a bay drumi pa lamta su manec drecha
ultimo cosnan di fiesta.
Capitulo VII.
Ultimo preparaciones pa fiesta. '
liOco hende tabatin den Pietermaai cu no a
tende dj gran fiesta cu ,lo tin dia 7 na cas
di Antonio.
Unico dos hende cu no'tabata mucho en-
tusiasma tabata Enrique. i Balentin. Enrique tabata
gusta su distraccion un ora; si ta su ruman i so-
brinonan i cunada fuera amigonan bieuw di cas sol
tabata na compania, vaya, pero e tin cu presenta
den un set di hende, cu a pega mescos cu tapaconchi
na curpa di su ruman, cu e n conoc ni tabata apre-
ci prom.
Realmente ta cos di macaco di Antonio, e
ta pensa ;e lista cu ma mira aqui di invitadonan,
hopi di nan ta quere nan gran smor i loque nan
n ta. Awor mi qui sa; ta amigo di Antonio o
di su placa nan ta? Hm, si mi ruman...”
|
|
6 |
 |
“...46
T' m
Bon, qui bo ta dicidi ? Yuda mi cu mi weaonr Jf
nan di flor o yuda papa yena bebida ?.... Bo ntildJ
por responde berde, bam..I T Matilde ta coh nJ
na sa braza pone carga algun wea cu lelie pa pronk
den hukinan di cas riba nan pedestal. Dspues di
un rato un empleado di luz a bin aumenta claridad
cu 1 luz mas pa trece luho na fista. Asina nan
a sigui traha henter dia na drecha cas como su
manece ta fiesta. Ultimo hende cu a yega tabata
un mucha di winkel cu a trece fluz di Antonio i
-Juan. Masha strafio esaqui a queda com Enrique
no a larga cose un fluz nobo i el a risca puntr
si ta hoga e ta.
No, mi n cose ningun nobo, pasobra^mi tin
un fluz bon i nobo dos bez bisti. I como mi n ta
ricu, esayi mes ta bon/ Juan no a haci mas obser-
vacion. Balentin a tende asina, su corazon a dal
te den su boca, como e no por a larga cose un
nobo tampoco. Pero ta obligacion cu e meste ta
nobo? E quier a sa quico Matilde ta pensa di esayi,
e ta bay cu e poco usa mes i larga Matilde haci
su observacion...”
|
|
7 |
 |
“...lubida di participa don Vi-
cente aniversario di mi Juan; ayera el a cumpli 25
ana i don Vicente lo compaHa nos cu un salud, si
mi tin e honor.'*
Muehas gracias, Antonio, como mi n sa gasta
nada di licor. Pero mi ta felicita bo di tin un yiu
manera Juan, cu sigur lo comport digno di suta-
ta i mama. Dios conserv hopi ana na boso com
pania. Como Enrique no a gusta queda mas el a
pidi permiso i bay den su cuarto. Don Vicente a
queda mir cu atencion tras di su lomba. Antonio
a ripara esayi i el a drecha e cos asina:
Ta nico ruman cu mi tin; e tin un opi-
nion henteramente opuesto di mi; e ta poco mu-
cho franco, pero esayi n ta para na su man.
Tin hende asina; Antonio i ta claro e n p
yuda. Tin bez ta bon, pero mas bez sa ta malo si...”
|
|
8 |
 |
“...68
bebe mas eu ne asma. W ta su* costumber. Juan
a drenta paden sin abri su boca.
Ay no, nos tampoco n' sa haci e cos ayi,
tur ora, pero ta muy poco nos a tuma. Memoria
paden, seflora, nos no quier stroba senora di bay
drumi. Buenas noches.
Luisa a sera porta i nan a bay.
Esaqui si ta un compromiso; mi n quid pe
muh ayi haya mal sanger pa mi. Pa mas mehor
ma trece Juan cas pa mustra cu mi ta cuid i
awor ta pasa cu ta mi ta sin bebe. Enfln ta
Juan mes lo drecha tur cos pa mi.
Mainta Luisa a duna Juan un scual i ni un pa-
labra e n responde contra.
Mi yiu, libra bo foi mal amigo ; corda bon cu
bo tin cu abri pacus tempran i si bo corre paran-
da, bo tin cu perde sono i bo ta hala un bicio riba
bo curpa. Tem bo tabatin Balentin s pa amigo,
bo tabata otro, pero awor bo n' ta tal Juan mas.
Te ainda mi ta amigo di Balentin, mama n
p papia asina; pero nos n p queda atras sin tin
amistad cu otro amigonan social tambe.
Si ta pa Balentin s ni mundo hende n ta conoce.
E ta bay Club San Hos i nos...”
|
|
9 |
 |
“...p. Claro cu tur club lo mester tin
drcho di lucha p i hunga. Com cu ta, nan a
tene nos amigonan afor. Tin ta bisa cu ta pa esuri
cu tin e actual copa no perd, pero ami cumilen-
ga n' sa bira den mi boca papia soquetada, mi ta
bini af cu n, manera-su mama a pari At
compai, nan no qui p arisnan second hand subi
nan tereno, nan rio qui ningun contact, si nan
fanna por ta hunto, den nada.
. Nan cu tin e copa no quier mira ni un tiki ca-
chicachi cofi bruha den nan lechi. Alberto bo sa,
nos n por drecha mundo. Tin miles sociedad pa
nos ta unf manera ruman, ma tur tin esayi deh nan
prgama s. Pero ta imposibl pa mira es obra
ggantesco, taritem tin tanto preocupacion' tarit
anhelo na grandeza. Pa mi idea cada un mest c-
noce nan mes, queda cu su grmio i obliga esnan
cu ta mas bon para, respeta nan pa nan educa-
cion, comportacion i dignidad personal. Pasobra es
cu ta busca amiStad di cacao ta comete doble fal-
ta, e ta desprect su partida pa bay adula otro; e
: \
)...”
|
|
10 |
 |
“...bida na
^Alafin el a yega na unda e tin unasuntodire-
gla i nos ta perd di bista. Juan tambe tabata
pensa riba declaracion di Gilberto.
- Esaqui si ta un compromiso, ta com nosta
haci cu Balentin awor; mi n tin nada malo di
papia di dj, pero circunstancianan mprovistoabu
to cu cada uii di nos mest sigme rumbocu suerte
ta hiba nos. Ta daro cu awendia nos ta ^or
para i Matilde ta tan relaciona cu e Parti c?^si^
ra di pueblo, cu e ta pidi pa un mehor ho^e,n
sa cu n, alomenos cu ta presta mas. Nos P
drecha mundo, ya ta sina, tai laga sigui.
cos lo ta lubidd den dos o tres dia, una vez cu
Balentin mes ta cuminza comprende esayi caba
Pero mama! esayi si ta un cu lo no acep a
pa forza. Asina el a sigui pensa te ora el a yega
cas. El a drenta cu idea di combersa algo cu Ma-
tilde riba e asunto, pero el a haya un bishita
cas, cu e mest a larga esayi te despues Matilde
tabata tene un combersacion anima cu Alicia,
florita sport, cu Juan sa admira tm bez cuanto...”
|
|
11 |
 |
“...119
Ay, mi ruraan, fatal, te ainda su corazon ta
mes duro. E n paree bo ruman, Tidachi !
.No duda Alicia,, mi conoce Juan mashfi bon,
Tur e.serio cu bo ta mir ayi, Dios sa euanto e
n ta stima bo. Pero ata un auto ta pita cu direc-
cion pa aqui, Dios sa cu n t! I berdaderamente
tabata Juan cu dos amigo mas. Nan a drenta i cay
sinta hunto,
Alicia a bira mescos cu galifla riba webo, e ta
cohe su tas cu spiel aden i ta drecha su cara i ca-
bey; for di e tas el saca un mota di poeier chiqui-
to i ei a pas un poco na su cara. Cu satisfaccion
el a drai mira Juan, pero esaqui tabata ocupa cu
un paranda chiquito cu el a prepara pa anochi i
nan tres a bin busca Grilberto. Pa Matilde n ra
bia e a dicidi di traha un galein pa Gilberto por bay.
Gilberto, e di, ,,bam haci mi un fabor; mi
tin un negcio cu mi mest di bo pa sirbi como v
testigo i yuda mi firma un contrato.
-- Cu muchoplacer, i el a drai mira Matilde. -
Bay numa Gilberto, mi n tin nada contra, bas- ,
ta ta, na interes di mi ruman. Pero...”
|
|
12 |
 |
“...cuminza
figur, cuanto 1e bisti ora e ta casa, com, luhoso su
muebles i adorn os di cas lo ta i cu cuanto to.no ,1
manda riba su cridnan. Pero te ainda e no sd sigur
quico Luisa lo papia di es amor.
Luisa ta un hende pretendida, e ta pensa,
pero ta qui exeusa e por buta encontra ? Mi nta
quere que por tin falta pa duna mi, una vez mi ta
hasta amiga di su yiu Matilde. Pero algo e mest
maha, manera casi tur mama di yiu bomber sA
haci. Mi ta percura di pura e casamento mas pronto
posible i Dips mes lo drecha sobrd. Mientrastapto
Juan ta pensa com participa su tata i mama. Su
ruman Matilde ta bai casa i awor e tambe qui casa.
Tur dos por larga nan mama i tata di golpi asina ?
Enfin, como e n por a bini cla na un decision el a
bay consulta su tio, cu cual e tin confianza. Basta
dia caba Enrique no sd entremete den nan asunto,.
una, vez cu el a declara claramente cu e no ta apro-
ba casamento di Matilde cu Gilberto; ,i pa no trece
desunion den Antonio cu n, el a evita tur encuen-
tro cu nan. Su winkel...”
|
|
13 |
 |
“...tal amores na desacuer-
do cu Pmayornan sa duna mas bez mal resultado,
\o e no a cay cu Gilberto pa huy, bao di siguran-
7a cu despues di un dos dia su tata mes lo ddn
pa casa. Pro
a tabata pa casa i eomo el a ^ ^
awa va uh cas tabata alquild cu algun muemes
neciario pa biba, aunque tor di hatammdo. Na^
tuialmente pa male cu Gilbert.> J* a
munstr cu e sa stima i e Pobe[ at?, sf bira
ocasion pa papia riba casamento, te cu el a b,ra
mama. Antonia, Hendrina su mama, 1'
Gilberto na tur manera p'e drecha su bida pero e
tabata soza cu awe nan tin cu roge p e casa. El
TvmSTnan continuament te nan no a quere...”
|
|
14 |
 |
“...informa un cos di bo. Alicia, bo cono- I
ce Gilberto di infancia, manera bo ta bisa?
Sigur no, ta quico atrobe ?
____ No, mi n ta quere bo. Paquico bo n bisa
mi cuGilberto su mama ta na bida ? |
Ta quen a gana bo e cos ayi ? Cu mi s&
el a muri hopi tem pasa.
Alicia, ba mira cu bo wowonan cu bichi
mest come un dia, morto di Petra Alvares, mama
di Gilberto ? ' f
Aqui Alicia a spanta un poco, como e n por
quere cu Matilde por a sa e nomber asina bon.
Pero como aliada di Gilberto el a trata pa drecha
e cos. ' . ' i
Pues, si mi bisa bo sf, mi ta gana. Mi w
cu el a bay Puerto Cabello i mi ta corda. mescos
cu awe; i ta un diez ana pasa cu nos a haya su
pobo di morto. ' . '
Ta strano; i ta quen a manda e noticia.
____ Ah, bo ta puntra mi mucho cos trabahoso;
sea quen cu a mand, el a muri i esayi nos n por
yuda. Acaso su morto per stroba boso casamento ?...”
|
|
15 |
 |
“...Enfin Alicia, e cos aqui ta complied, pero
lo mi quibra tur e posianan aqui di momento.,
Mi ta munstra Matilde cla, cu mi tin enemigo i
cu ta natural cu nan ta envidi. Sino mi ta curi
mal pul, qui bo di?
Claro, i quico bo ta papia di mi awor? Si
bo ta mal para, di mes mi tambe ta cay afor.
Bios larga Juan no a haya sa cu nos tabata frei
otro un tem, sino ora cu mi defende bo e ta quere
cu mi ta stima bo ainda. I si mi perd, te mescos
cu ta barco mi tabatin cu a naufraga.
Ta natural, cu nan por drecha situacion pa
nos, pero com nos ta haci tapa tur nos macanany
prom mi casa? Unico cos ta queda mi, ta pura
casamento pa otro luna mes. Di ayi tur loque cu
quter biiii, ,laga bini, Gilberto ta contesta.
Mara nos tur dos por casa mes dia! Alicia ta
bisa cu un Suspiro....”
|
|
|