1 |
 |
“...Iedere afdeeling is verdeeld in districten; de di-
strictshoofden worden op voordracht van den resident,
in overleg met den regent, door den G-ouverneur-generaal
benoemd; zij voeren eenen blauwen pajoeng met twee
vergulde randen. Soms zijn de districten in onder-
districten verdeeld. -
Elke dessa der Javanen, en elke kaloerahan der
Soendaneezen (§ 32) heeft een dorpshoofd, verkozen
door de bevolking uit de aanzienlijkste ingezetenen; de
resident moet die keuze bevestigen. Ook elke negari
(§32) heeft een' eigen hoofd, kap al a geheeten.
In de Vorstenlanden hebben we nog steeds den soe-
soehoenan van Soerakarta, den sultan van Djokjokarta
en de beide prinsen Mangkoe Negoro en Pakoe Alam
(§ 35). Aan den alouden glans hunner hoven paart zich
thans echter alleen een schijn van macht. De troonsop-
volging is geregeld in overleg met ons; de eerste staats-
dienaar van den soesoehoenan en den sultan, door ons
rijksbestuurder geheeten, wordt door den Gouvemeur-
generaal benoemd en ontslagen en door...”
|
|
2 |
 |
“...247
voor Inlanders met rheumatische en huidziekten zeer ge-
zocht;-de warme bron bij Solok, in de Padangsche Bo-
venlanden , heeft de hooge temperatuur van 42° C.
Kratermeren vindt men op de vulkanen van Sumatra
niet veel; echter ontmoet men zeer groote meren in eenige
ingestorte kraters, n.1. het Toba meer, het meer van
Maniendjoe, het Singkarah meer, het meer Ta-
lang en het Danau di Baroeh, en het meer Ra
nau; bij de beschrijving van het bergland zullen we ze
achtereenvolgens ontmoeten. Echte kratermeertjes vindt
men b. v. een paar in den dubbelvulkaan Singallang-
Tandikat, waarvan het zuidelijkste geene zichtbare af-
vloeiing heeft.
Op de niveauwijzigingen bij het begin van de kwartaire
periode werd reeds de aandacht gevestigd. De andesiet-
reeks aan de westkust verdween voor een groot deel
onder het water; het overstroomde bovendien de kleine
vlakten der westkust. Waar nu namelijk zeediluvium
en alluvium wordt gevonden, was in het kwartaire
tijdvak het zeewater. Een deel der uitwerpselen...”
|
|
3 |
 |
“...geven. Het begint in ’t westen met het plateau van
Alahan Pandjang, dat 15 a 1600 M. hoog ligt, enmet
een paar meren, tusschen welke de waterscheiding der
beide genoemde hoofdstroomen doorloopt, getooid is, n.1.
1. de Danau di Baroeh, het fraaiste van al de meren
der Bovenlanden, 1 uur gaans lang, 1/2 uur gaans breed,
ruim 300 M. diep en bijna 1500 M. hoog; het is het
diepste der Bovenlandsche meren en vertoont in den ke-
tel vorm met zeer steile wanden duidelijk het bekken van
eenen ingestorten krater; de kam er om heen ligt tot
bijna 800 M. boven het meer, zoodat de vulkaan voor de
instorting waarschijnlijk + 3000 M. hoog was; het water
van het meer wordt door de Selajoe of Lembang
naar het noorden afgevoerd en behoort dus tot het stroom-
gebied der Koeantan; 2. de Danau di Atas (= boven-
meer), eene door vroegere uitwerpselen van den vulkaan
van het vorige meer opgestuwde watermassa, welker af-...”
|
|
4 |
 |
“...ongeschikte velden, ook wel eens
verkeerde schaduwboomen. De gedwongen koffiecultuur
is niet gewild; de vrije cultuur begint zich hier en
daar zeer uit te breiden.
Tabak wordt er alléén voor binnenlandsch gebruik
gekweekt, vooral in de vallei van het Singkarah meer;
de comsumtie overtreft de productie; het ontbrekende
komt van Oost-Java. Gambir komt het meest in de L
kota’s voor; vooral Chineezen koopen het op. Suiker-
riet kweekt men hier en daar; het gekookte sap komt
als koekjes in den handel voor. Kas si a groeit er veel
in het wild; in Tanah Datar wordt het ook gekweekt;
Padang drijft er eenigen handel in. Rameh, vooral
voor de netten der talrijke visschers, kweekt men steeds
meer.
De veeteelt gaat sedert het begin onzer heerschappij
aanzienlijk vooruit; men vindt er reeds belangrijke vee-
markten. Hier en daar ontmoet men groote kudden
buffels; ze dragen houten klokjes om den hals; des
nachts huizen ze meestal, met geiten en pluimvee, onder
de op palen gebouwde woningen. Ook duiven worden...”
|
|
5 |
 |
“...464
straat heeft veel sterkere stroomen dan straat Alias (zie
p. 13) en bovendien gevaarlijke rotsklippen, o. a. Mata
Se tan (= duivelsoog); ze is genoemd naar het gelijk-
namige plaatsje aan de baai van Sapi, dat eene goede
ankerplaats en vrij vrat verkeer heeft.
Soembawa heeft eene zeer groote kustlengte door de
diep indringende golven. Van deze heet de grootste
baai van Soembawa of Salee, met eene lengte
van 17 uren gaans en bijna zoo groot als de provincie
Groningen; ze laat in het zuiden slechts eene smalle
landengte over, waardoor het westen en oosten van het
eiland samenhangen; de noordoostelijke kust wordt ge-
vormd door eenen steilen rotswand, terwijl de zuidkust
daarentegen meestal laag is en door een groot aantal groote
en kleine eilanden vergezeld wordt. Vóór de baai ligt
het kalkeiland Mojo, dat door de herhaalde bezoeken
van zeeroovers onbewoond is en in de wouden veel wild
herbergt; het laat aan weerszijden slechts twee smalle
zeestraten over, waardoor tweemaal daags sterke...”
|
|
6 |
 |
“...636
Danan 234
danau’s (dano’s) 377, 378
Danau di Atas 258
Oanau di Baroeh 258
dangder 193
Dani (Tji) 116
Dano (meer) 89
Danoe Tamblingan 228
Daoe 480
dari’s 468
Darvel baai 399
dassen 158
Dasar 110, 491
dati stelsel 511
Datoe (kaap) 355, 393
datoe’s 320
Dauw 480
Dawat 367
declinatie 42
Defensie (fort) 502
Delftshaven 495
Delhi 481
Deli 279, 20®, 330
Deli-maatschappij 300
delta’s 248
Demak 127, 132, 199
Demak (riv. van) 102,127
demarcatielinie 419
Demerara 599
Demmeni 328
Dempo 246, 253
Dempoe (straat) 337
dendeng 178
Dent (A.) 400
departementen van bestuur
540
Depok 561
dessa 186
devonische periode 19
dewa 231
Dewa Batoer 229
Dewall (von) 386
Dewi Batoer 229
dextrose 161
diabazen 20, 241, 570,
611, 615
diamanten 359, 366
Diamant punt 304
Diard 64
dicotyle loofboomen 52,
577
Diemont 327
Diëng plateau 99, ÏOO
Diepo Negoro 107
Dilli 475, 481
Dindang 350
Dipa Negara 208
directeuren 541
districtsgerechten 541,542
districtshoofden 211
divi-divi 611
Djagaraga 232
djagoeng 193
Djakarta 199
djakat...”
|
|
7 |
 |
“...368
Marigot 627
marine fauna 365
Maringan 224
Maringin 257
Mario riyawa 439
Mario riwawo 439
maripapalmen 574, 576
Maritja (str.) 472
Marlborough (fort) 283
Mame (Meme) 496
Maroni 566, 585
Maros 435, 457
Marowijne 566, 585
Mars 337
Martapoera 381, 385
Martin' 20, 84. 242, 474,
506, 570
Martin (St.) 603, 622
Martinique 616
Mas (kali) 134
Masang 261,265,268,287
Masbate 415
Masinrimpoeloe 436, 457
Masoedji 291
Massarete 502
massooi 530
mataglap 44
Matan 371
Mataram (Java) 199
Mataram (Lombok) 461
Mata Setan 464
Matelief (C.) 521
Matoeari Negers 593
Matthes (dr.) 434
Maurissa (str.) 472
mauritia flexuosa 574, ■'
576
Mauritius 493
Maury 30
mawas 277; 312
Medan 298, 299
Meester -Comelis 121, 54
Meeuwen, baai 90
Meeuwen eil. 90
Megamendoeng 91
Melaboe 358, 372
Melaboéh '304
Melaboeh (baai v.) 289 i
Melanesië 69
melasse 586
melastomeeën 575
Melawi .357, 365,
Melchior 13
Meliouw 370
Melirip 134
Melk zee 492
Melolo 473
Melville 4
Memboro 473
Menado 428, 442, 456
Menang Kabau 264
Menangkabausche Malei...”
|
|