| 1 |
 |
“...65
volk de forten en de hoogte had bezet, meende hij het
raadzamer terug te trekken, ten einde zijne manschappen
te sparen, en plaatste eene wacht aan het begin van den
Rooden weg.
De Franschen, die nu het land begonnen af te loopen,
planlaadjes plunderden, het vee wegroofden, en de slaven
aan zich trokken met belofte van vrijheid, vielen weldra
die wacht aan, dreven haar terug en waren weldra van de
geheele Spaansche zijde of otro banda genaamd, meester, van
waar zij hun geschut op de stad begonnen te rigten, het-
geen zij daar en op andere plaatsen in batterij hadden ge-
bragt. Nu klom de nood der stad het hoogst. Weinig ver-
dedigingsmiddelen , slechte wapenen, geringe voorraad van
buskruid, ledige magazijnen door het uitrusten der Venge-
ance en der broeder(!)-schepen; daarbij gebrek aan water
en vee door langdurige droogte; en nu wederom een ulti-
matum van bresseau om stad en land over te geven» met
bepaling van zware straffen voor bestuur en ingezetenen,
die aan zijnen eisch geen...”
|
|
| 2 |
 |
“...veel schepen, meestal op lading te wachten of te kalefateren.
Aan het einde der baai, waar dit dusgenoemde Scholtegat
begint, een zeer groot water dat door land omgeven is, is
de quarantaine plaats voor schepen, die van verdachte plaat-
sen komen. Die van besmette komen, moeten quarantaine
houden op het eiland Klein-Curafao, over zee ongeveer 3
of 4 uur Zuidoostwaarts van Curasao gelegen, en waar ook
een kleine militaire post is.
Het vierde gedeelte der stad, de dusgenoemde baai-zijde of
séno banda, ligt juist tegenover de Willemstad, Westwaarts
(of zoo als men spreekt, naar beneden) dus ter linkerzijde
van de baai, is het grootste en mag met regt het beste ge-
deelte genoemd worden. Aan den kant van de baai is een
groot plein, op welks achtergrond huizen staan en het Mo-
lenplein wordt genoemd, naar een’ molen die hier weleer
was. De voornaamste, ik zou haast zeggen, eenige straat is
ook hier de goed geplaveide Breedslraat, welke eenige hon-
derd schreden ver, als de vrij regelmatig gebouwde...”
|
|
| 3 |
 |
“...126
heeft den tweeden naamval van den eersten onderscheiden
door er di voor te zetten, en vóór den derden na, en het
woord nan als teeken van het meervoud te nemen, maar
aan veranderingen op het eind is niet te denken, even zoo
min als aan het onderscheid tusschen het enkel- en meer-
voud. Voorbeeld: man: homber, di homber, na homber, bom-
ber; meervoud: mannen: homber nan, di homber nan, na
hombar nan, homber nan. Gelukkig zijn er lidwoorden, het
bepaalde voor beide geslachten, alsook het onbepaalde, daar
de taal het onzijdige mist. De is e en een is oen; dus ver-
bogen; e homber, di e homber, na (en dat met zamentrek-
king) ne homber, e homber; en zoo ook weder in het meer-
voud: e homber nan, di e homber nan, ne homber nan. Met
het onbepaald lidwoord hetzelfde: oen homber, di oen hom-
ber, na oen homber, oen homber, meervoud: homber nan, di
homber nan, na homber nan, homber nan. De bij voegelijke
naamwoorden worden bij de zelfstandige zonder eenige ver-
andering gevoegd; zooals ik meen...”
|
|
| 4 |
 |
“...liever
van het Nederduilsch, in Papiëmentsch opgesleld, om de
kleurlingen en slaven Hollandsch te leeren, en eene kleine
verzameling van zamenspraken, met hetzelfde doel, beide
door Roomsche geestelijken, ten gebruike der school, op-
gesteld. Doch hier moet ik toch melding maken van eene
eenvoudig opgeslelde: hisloira kostikoe nan foor di Bijbel,
dat is. korte geschiedenissen uit den Bijbel, ook ten gebruik
van Roomschgezinden, in 18S2 op Santa Roza (eene Room-
sche statie met een kerk op dit eiland, waar in datjaarnog
eene drukkerij was) gedrukt; maar vooral, van het: Ewan-
helie di San Matheo, poeblikado abau di direksjon di Domini
c. conradi, Minister di St. Ewanhelie, dat is: Evangelie van
St. Malt heus, uitgegeven onder opzigt van Ds. c. conradi; Pre-
dikant, in 1844 hij a. l. s. muller en j. f. neuman wz., al-
hier, in de Willemstad, (welke drukkerij nog beslaat en,
waar ook de Cura?aosche courant wordt uitgegeven, doch
van geen grooten omvang is en niet anders dan zeer duur
kan werken)...”
|
|
| 5 |
 |
“...Gouvernement
ontvangt.
Tol proeve van de taal voegen wij hier bij: hel gebed des
Heeren en de 12 Geloofsartikelen.
Gebed des Heeren. Noos téla, koe ta na ciëloel koe bo
nomber la sankliBkado! Koe, bo reina bini! koe bo voloen-
lad la koempli ariba léra asina koe na ciëloel Doena noos
awee pam di kada dia. Poordóna noos noos debé, asina koe
noos ta poordóna nan debé na noos debedoor nan. I no poné
noos deen leen lósjoon; ma librd noos di móloe. Pasóba di
bo ta reina, i podeer, i glória pa sieemper. Amen!
De 12 Geloofsartikelen: i Mi la keré na Dioos, e lata
todopoderóso, kriadoor di ciëloe iditéra.
2. I na Hezoes kristoe, soe oen Joe so, noos Senioor.
3. Koe la konsibi di Spiritoe Santoe, i a nasé di bierga Maria....”
|
|
| 6 |
 |
“...131
4. Koe la, soefri aban di Ponlius Pilatus, tébala kroe-
silika, a moeri, i tabala dera, i koe a bah4 deen ioegaar
nan die fiërnoe.
5. Koe di trees dia a lamanla fo di raoorlo.
6. Koe a soebi na ciëloe, a sienta na man dreetji di
Dioos, lala (odo poderóso.
7. Di oenda lo baba pa hoesgé beende biboe, i moorlo
nan.
8. Mi la keré na Spiriloe Santoe.
9. Mi la keré, koe tien oen kesti santoe di Kristoe, koe
ta deen toer moendoe; marameenloe di santoe nan.
10. Mi ta keré na pórdon di pikar.
11. Na lamantemeenloe fo die moorto.
12. Na bida pa eternidad.
ZEDEN EN GEWOONTEN.
Onder deze rubriek kan ik al heel wat mededeelen, en
het gemakkelijkste er van is, dat ik mij aan geen orde heb
te binden. Maar daarom lever ik ook schetsen. Ik hoop toch
eene zekere orde in het oog te houden en niet van den hak
op den lak Ie springen, en begin met den morgen en hoop
met den avond te eindigen. Zooals in alles hier eene zekere
eenzelvigheid, eenloonigheid heerschl, waardoor hel op
Curasao niet zoo bijzonder...”
|
|
