|
|
|
1 |
 |
“...skolnan ku ta sigui krese i oument, naturalmente e demokra-tisashon ku ta kumins den bida poltiko a keda adelant un poko pa e promesa di kambio den gobernashon kambiando Koloniale Raad pa Staten.
Nos ta papia aki di un desaroyo ku ta bai tuma lug motiv pa sirkunstanshanan ku ta pone ku un f otro persona f figura ku vishon ta kumins organis pueblo. E masa ta haa chns di bai dilanti i yuda su mes. Den kaso di sierto adelanto ekonmiko, hopi bia no ta e nesesidatnan material direktamente, sino e sintimentunan di libertat, di kier ta igual na otro ku nan ta konsider superior, ta pone ku nan ta organis nan mes. Naturalmente tin diferente otro motibu mas pa hende kumins ku organisashon. Pero nos tin un ehmpel di e prom kaso den lantamentu di kooperativa ku nos a topa ku nmber di "Wenkel di pader", di Volksbond (den boka di pueblo simplemente "Bnt") ku tabata inisiativa respetivamente di pader v.d. Pavert i di Antoine Pijpers, kontinu pa pader Verriet.
E di dos kaso nos ta haa den lantamento di sindikato...”
|
|
2 |
 |
“...Maske pueblo tabata gosa su skuternan den parada i ora haa notisia ku den mondi £¡r p Kastee¡
nan ta lastra mih ku kualke otro grupo,
tg ningn hende no ta pro skteri. Militarismo no ta kos pa yu di Krsou. Staten ant ta kontra pa sigui vota plaka pa "defensa".
Tur e puntonan ariba menshon ta keda ampliamente diskut den e korant, ku ta e arma mas poderoso di partido Demokrat. Un otro publikashon "Lorito Real" ku e figura sentral di "Azijn Banana" edit pa sr. Pachi van Kampen, ta hunga ku e sintimentunan mas baho por bisa di pueblo. No abiertamente ma enkubr i apnas indikando ta trese figura di Azijn Banana ku Nenita, den un relashon semper aludiendo na sex, algu tremendamente importante pa pueblo. Tg e lia di pensamentu semper ta poltiko i kontra di e forsa dominante na e momentu ei ku ta Partido Catliko Curasoleo i prinsipalmente e figura di Gmez....”
|
|
3 |
 |
“...ofres bida pbliko? 5,- Edukashon ta preparashon pa kambio. 6.- Trabou sosial sin adaptashon na realidat histriko.
1. Pueblo deskontrol mester di un profeta
Pueblo di Krsou den e siglo ak, den un par di dkada nos por bisa, a kambia por kompleto. Nunka e pueblo tabatin idea ku e ta bal nada, ni sikiera den su mes bista.
Ora ku lucha poltiko duna pueblo un oportunidat pa demostr ku e t'ei, ku e mes por disid diferente kos pa su mes, ant ta bai result un korementu tras di algun persona, segn sintimentunan di momentu.
E situashon di sumishon na loke ta "poder", tantu gubernamental (tempu di ful kolonialismo), komo religioso ("shon pastor"), ekonmiko ("shon grandi"), sosial-rasial ("Shon blanku") ta sigui reina. Esaki ta sosed prinsipalmente ku yu di Krsou di kunuku i otronan mas humilde di barionan bieu di stat.
E grupo di trahad di industria, habitante di barionan nobo, ta mas independiente, kisas dor di e kontakto ku tantu estranhero, pero tambe pa e situashon di independensha ekonmiko dor...”
|
|
4 |
 |
“...Reformista Antiano)
U.R.A. ta un partido ku a nase komo konsekuensha lgiko di henter e desaroyo te na e momentunan ak. Laga nos purba pone e puntonan, ku a sali dilanti kaba, pero ku nos ta bai mira awor den e perspektiva di un partido nobo ku lo mester por lanta.
Na prom lug e situashon demogrfiko. Hopi hben ta lanta ku no ta mar na e ideanan di ntes. No tin asina reverensha pa e gremio di kolonialnan di ntes i nan desendensha. Nan no tin e adorashon pa esun di kol mas kla, maske algu di e sintimentunan ei ta biba den kasi tur. E grupo, hopi hben, ta basta numeroso i gran parti ta di famianan meskl.
Na di dos lug, tin kantidat di hben ku a studia af i a konos otro...”
|
|
5 |
 |
“...na defend loke tin logr kaba. Pa un korto tempu e grupo ta afili na A.V.V.C. pa despues bolbe para riba nan mes pia atrobe, ls for di tur federashon.
Ku esaki a trata di ekspon, nesesariamente poko largu i ku poko mas detaye, e situashon di sindikatonan di Krsou, ku sigur sigur tabata hopi aktivo den kurso di aanan sesenta, pero ku ta konos e diferensha grandi denter di federashonnan, no tantu ideolgiko, pero mas bien nos ta pensa ku ta konseku-ensha di e algu ku ta keda den algn grupo di sintimentunan poltiko, ku tg no a kaba totalmente ainda den prinsipalmente gruponan di Casa Sindical.
Sigur sigur e atenshon ta bai mas bien na situashon laboral i no tantu na poltika, tin kuestion di manten un posishon di poder i di kontrol riba gruponan obrero, pero no por bisa ku ta simplemente pa motibu poltiko....”
|
|
6 |
 |
“...akuerdo ku e loke a sosed. Simplemente e loke a pasa ta ekspreshon di loke tur hende tabata sinti, kisas hasta mayoria, no ta di akuerdo ku e sistema ku kos a bai. Ta e trahadnan prinsipalmente i un gran parti di desempleadonan a sali demostr i komet barbaridat pa ekspres nan mes i ku esei por konsider nan sintimentunan komo ekspreshon komo esun di e pueblo.
2. Poltika kier sigui hunga ku sintimentu di pueblo
Poltikonan tur lo mester bati pechu i rekonos ku ta tur a sinta hunga ku sintimentu di pueblo. Ta simplemente a trata di kohe poder i manten poder. E grandinan di ntes kier sigui ta grandi i si mester kumpra pueblo ta hasi. Algn yu di pueblo ku a subi, ta parse infekt di e mes sintimentunan aki. Hasta hende sin kapasidat sufisiente ta sali eleg i ta sinta pomada den legislatura durante aanan largu, sin e mnimo di kontribushon di nan parti. E koalishon di islanan ta pone ku Krsou tin di baha kabes, maske un partido, ku e ta dese saka muchu mas voto ku tur sobr huntu.
Elementonan mih prepar...”
|
|
7 |
 |
“...partisip un tiki mas den e loke ekonomia tin. E gran masa di desempleado ku dia pa dia ta bira mas grandi i e peliger ku tin di prd trabou kada momentu ta debilit forsa di sindikatonan un poko.
Poko poko tur sindikato ta sinti e nesesidat di deklar abirtamente ku nan ta kontra pa poltika partidista mete den asuntu di bntnan. Un logro sin duda di bntnan kristian ku riba e punto ak semper a para firme. No ta solamente kuestion di palabra, ma tambe e situashon ta mustra ku no por otro, maske sintimentunan ta keda si no ta enemistat, porlomnos di algu di avershon....”
|
|
|