Your search within this document for 'sentro,kuido' resulted in seven matching pages.
1

“...Poltika kolonial 3. Artesano i komersiantenan chiki ta bai kaba - 4. Religion un yudansa pa pueblo? 5. Skol por bira nos forsa, ma kon? - 6. Organisashonnan di karakter sosial i kultural. Na prinsipio di siglo 20 Korsou no ta muchu kos. Un isla chiki, ku aanan di sekura a kaba di saka su manteka di wesu. Poko hende tin i den su gran mayora pober. Un pueblo pasifiko. E mes no por kere ku el a konos katibu luchado ku a bringa pa nan libertat. Kasi a lubid nan. Yu di katibu plam rnt e isla sin mas sentro habit ku no ta e pida stat, na dos banda di un haf famoso. Su sentido di libertat ta keda manifest solamente den kada hende, ku su kas den su kur. Spiritual, sosial i ekonmikamente e ta mes dependiente ku ntes. Su ideal ta keda manifest den su manera di dirig su mes na otro deskonos: "shon". Tur lo ke ta "shon". Nos Korsou ta parse realmente un isla sin futuro. I tdg ta apnas un diessinku aa ta falta pa refinera estables aki, pa industria moderno hasi su entrada den nos pueblo. Un kuarenta aa...”
2

“...bai lanta banda di hospital na Roodeweg, san tana katliko (e nmber ta bini di e sementerio di Santa Ana, e pro-katedral) tambe ta p'af di stat na Roodeweg. Skolnan tabata konos figuranan manera frater Richardus q.e.p.d. ku tabata un "tata" pa tur su muchanan di St. Vincentiusschool, e famoso sentro di edukashon pa nos muchanan ku tabata bai skol-di-prnada. Asina kantidat di nmber por menshon di sur den kunuku i na "punda" ku a hasi tur posibel pa yuda lanta nivel di nos pueblo. Nos hendenan tabatin hasta un poko timides pa yama religiosonan "makamba", nan ta mas bien "hulandes" mustrando asina ku e palabra makamba a kobra poko poko un nifikashon algu negativo. Ademas di skol i fuera di hospital i kuido di leproso i hende demente, tabatin otro tipo di trabou mas, interesante manera e koronan den misa, ku hopi tabata na nivel. Tabatin trahamentu di kanchi ku a duna damitanan un fishi i a bira na Saba un fuente di ingreso importante. Nos a menshon e "wenkel di pader" (cooperativa), pero tabatin...”
3

“...af ta turna ofer di yu di pueblo. Pa gran parti ta e komersio dirig riba pueblo simpel. Iglesia katliko ta mira su forsa krese di un banda, ku posibilidat i interes prinsipalmente den siansa. Pero di otro banda e "paternalismo" ta pone sufri un prdida di grep riba gran parti di pueblo. Organisashonnan ya no ta solamente di klero i dirig pa nan, ma poko poko pueblo ta lanta for di soo i ta bai turna hopi kos ofer. Kulturalmente ainda religion katliko tin hopi ta hasi, no solamente den enseansa, kuido di enfrmo, ma tambe ku su trabou organisatorio di gruponan den pueblo, pero aki tambe kolonialismo ta hunga un papel hopi grandi. E paternalismo remarkable ta keda manifest te den organisashonnan obrero i manera lo result despues asta den organisashon poltiko. Pueblo lo mester bai vota pero hende por puntra su mes, manera hopi a hasi: e ta prepar? Un pueblo part, divid den tantu grupo, por papia en berdat di un solo pueblo? Mnos ainda awor ku den poko tempu a bini tantsimo hende di af, imigrantenan...”
4

“...pone bo kurpa kue re. Ma esei naturalmente no ta keda pa estranheronan so. Yu di Korsou mes, ku awor tin un par di sn, ta basha bai na e sitionan konosi i lo tabata interesante pa sa di kualke studioso, ki altura enfermedat venriko a yega na Krsou. Ta di komprend ku esaki huntu ku e prdida di balornan spiritual mas ay ta afekt nos pueblo. Den e mes tempunan ak na Caracas, Venezuela, a kumins ku rekonstrukshon di loke awe nos konos komo El Silencio. Antesnan aya tabata blkinan di edifisio grandi, sentro di prostitushon. Awor ta basha tur kas abou pa lanta edifisionan nobo. E pober infelisnan bib einan mester a buska un salida i a plama rnt Caracas. Pero dimes Krsou a result tambe un oportunidat di oro. Na kantidat aeroplano ta trese e loke nan a yega di yama "quincedias" pasobra tabata duna permit pa apnas nan keda 15 dia. Ku e kantidat ku tin kaba ta di komprend ku entrada ta mengua pa e hendenan ak i esei a pone ku bo por a haa e hendenan ak dilanti di skol di mucha hmber ora skol kaba. Sirtamente...”
5

“...89 Krsou, mintras ku den e bntnan di Partido Democraat nmbernan ta mas bien ingles of srnam. Interes den tur bnt ta bai kasi eksklusivamente na asuntunan salarial. Poko ta e aspektonan sosial di kondishonnan di trabou ku ta bini dilanti. Oranan di trabou, overtaim, fakansi i kuido mdiko, promoshon i areglo di retiro, penshun i seguronan ta kosnan ku apnas ta keda menshon. Legislashon sosial ta basta pober ainda, pero den esaki tambe D.P. ta bai mustra mas inisiativa. No tin ningn kaminda un interes pa movementu kooperativista ku sigur lo por a yuda tantu den formashon di lider, komo den atenshon pa nesesidatnan di pueblo i mayor desaroyo di pueblo i partisipashon den ekonomia nashonal. Komienso di Credit Union Na prinsipio di aanan sinkuenta ta bai kumins awor un movementu nobo, ku lo tin mas influensha den pueblo di loke hopi por a pensa. Den Colon, e bario ofisialmente mas miserabel di Krsou, un saserdote antiano, ku apnas poko tempu a regres Krsou ta kumins ku un grupo di hben un kooperativa...”
6

“...yobe. Ma tur hende ta buska "kos", un manera fsil pa yega na sn. Prinsipalmente fsil, ku no ta eksigi muchu trabou tampoko. E aspekto aki di bida di hende, ku e no ta e so riba mundu i ku ta huntu mester bringa i lucha pa yega na algu pa nos tur ta bon, esei bo no ta haa fsilmente. Formashon di lider den e sentido aki, ta leu for di e panorama di nos hendenan. Tg no ta tur kos ta negativo den Iglesia. Holterman, e obispu grandi manera un kas, ta motiv i ta anim kaminda e por. E ta lanta hasta un sentro katektiko pa hiba sistema di enseansa di religion mas den pueblo, mas adapt na e situashon, pero esnan ku mester traha ku e institushon ak no ta kapas na haa e direkshon adeku, no ta fsil tampoko. Den "Legion di Maria", ku ta haa sosten kompleto di obispu, ta kumins sia hendenan ku nan mester ta aktivo riba un base religioso i di benefisensia. Den su "Kursiyo di Kristiandat" e kier forma i motiv lidernan pa tur aspekto di bida di pueblo. E ta para firme tras di e movemento Jocista i di credit...”
7

“...di hotl, restorant etc. E dos gruponan aki ta kumins traha fuertemente. Tin problema grave den sektor hotelero, ningn di nan no konos un C.A.O., restorantnan mnos, e kampo di bataya ta amplio, pero no tin hende sufisiente. Mester bini un sisema pa prepar lidernan pa problemanan ku ta present diariamente. INFORSIC E dos gruponan ltimo menshon ak (C.B.H. i HORECAF) den un forma di kooperashon, mirando e nesesidat grandi pa sia trahadnan algu di nan derecho i nan posishon den mundu, ta lanta un sentro pa formashon sindikal: INFORSIC (INstituto pa FORmashon Sindikal Cristian). Varios persona ku tabata yuda credit unionnan ta ofres nan mes i ta asept pa duna e kursonan di INFORSIC. Diferente trahad simpel ta akud. Tin lider mes, abogado, sosilo-go, saserdote, akountant, (e.o. mr. G. Hermans, drs. C. Rmer, drs. R. Pieternella, A. Rmer i naturalmente H. Bb Rojer) ta duna kurso di varios dia. Hasta ta logra ku na sirto momentu algn lider di sindikatonan di Casa Sindikal (DP) ta akud i ta ekspres...”