Your search within this document for 'relashon,tekstual' resulted in eleven matching pages.
1

“...yega di yama nan ta biba den kasnan seorial na Otrobanda i den "landhuis" den kunuku. Aki nos ta papia di kolonisador, pero mas bien den sentido poltiko, esta hendenan relashon ku mandatarionan hulandes ku tabata gobern, no den sentido di loke spanan ta usa komo "colono", hende ku ta kultiv tera f porlomnos ta biba na sierto lug (den kunuku). "Hala awa na pos" den kunuku na prinsipio di siglo. Mester nota ku tera no ta produs, tampoko pa e "shonnan". Tg nan ta manten apariensia ku nan kas grandi i tereno grandi, nan kunuku seku i nan posishon di "shon" ku kabai i kitoki. Pero nan mes ta pasa nesesidat. Na "Punda", esta den stat, tin poko di e grupo ak ta biba tambe. Den nan bo ta haa algn komersiante i empleado di gobirnu. Nan ta sigui e profeshon di nan antepasado i ta yuda gobern pueblo den Koloniale Raad. Nan relashon ku pueblo simpel, desendiente di katibu, ta di un distanshamentu hopi grandi. Maske nan tambe tin desendiente ku e pueblo, hopi bi yu di nan kri di kas, nan no ta duna...”
2

“...Silie na lug di Ellis, Wolfschoon i Borgschot na lug di Schonewolf of Schotborgh, algn bia ta kambia algu den e nmber p.e. Elsevijf na lug di Elsevier ts. E distanshamentu ak ta keda i ta bai result hasta den aanan mas lat den un avershon ku ta yega na eksploshon. Huntu ku e grupo ak tin e di dos grupo di hende "blanku" ku ta e hudiu, bini di Hulanda i di Brasil ku ta domin bida di komersio mas tantu. Nan no ta asina relashon ku e "kolonisadornan" hulandes di West Indische Compagnie, ma ta dedik nan mes na bida di komersio. No ta hopi tin, ma e grupo ta importante. Nan relashon ku e pueblo simpel, ta muchu mas humano i di mayor intimidat. Nan ta meskla ku e pueblo di kol; e famoso "yaya" di kantidat di famia hudiu ta kasi un mama. Yu di e "shonnan" ak hopi bia ta biba den kas huntu ku e famia hudiu. Hasta e nmber nan ta karga kompleto sin trose ni troka nada. Asina nos ta haa den pueblo kantidat di Maduro, Curiel, Henriquez, Senior. Naturalmente e yunan ak generalmente ta katliko, f kisas...”
3

“...ntu hopi grandi i ta komprendibel. Turnando na kuenta e posishon di mayor parti di protestantnan, den nan gran mayoria e famianan desendiente di kolonisadornan hulandes i otro hulandesnan ku a bin estables na Korsou i ta traha den gobirnu f na skol di gobirnu i algn empresa, no por tabata otro. Ora ku refinera kumins, ta trese kantidat di makamba pa bin traha.Hopi di nan ku ta di un nivel di trahad manual i e yunan di Srnam ku ta estables na Krsou tambe ta protestant, pero nan si tin sierto relashon ku pueblo.Den aanan binti ora ku e grupo keda ampli ku hendenan di Isla-riba i dje islanan ingles, e kontakto ta krese entre gruponan di diferente reli-gion, awor tin protestant reform, anglikano, metodista i kisas algn otro denominashon mas. Den aanan binti pa trinta a bini tambe Leger des Heils, ku nan banda ta...”
4

“...kontesta di mr. S. van der Meer nos ta lesa lo siguiente: "parse ningn hende no ta ripar e revolushon sosial violento ku ta tuma lug. No ta skirbi den korant i ningn hende no ta rekonos pblikamente ku kada luna e struktura di komunidat ta kambiando mas drstikamente ku promnan ay den dies aa di tempu." Emilio Lopes Henriquez ta pidi pa mih relashon entre trahad i patron: "E manera ku patronnan ta trata trahadnan den hopi sentido ta penoso, si bo ripar kon e patronnan ta oument nan empresa kada bes i ta mehor nan kondishon di bida i e obreronan mester traha aanan largu sin un futuro, mintras ku nan ta kolabor pa otro enrikes nan mes, ant mester asept ku relashon entre obrero i patron ta leu for di hustu, relashonnan entre hende di diferente kol, situashon finansiero; religion etc. tambe mester mehor. Mester rekonos hende pa su balor interno."1 E dos personanan aki a mira mas kla ku ningn otro loke tabata kresiendo den pueblo, pero ken a hasi nada? Atenshon si tin ta pa poltika i e loke mester...”
5

“...tg ningn hende no ta pro skteri. Militarismo no ta kos pa yu di Krsou. Staten ant ta kontra pa sigui vota plaka pa "defensa". Tur e puntonan ariba menshon ta keda ampliamente diskut den e korant, ku ta e arma mas poderoso di partido Demokrat. Un otro publikashon "Lorito Real" ku e figura sentral di "Azijn Banana" edit pa sr. Pachi van Kampen, ta hunga ku e sintimentunan mas baho por bisa di pueblo. No abiertamente ma enkubr i apnas indikando ta trese figura di Azijn Banana ku Nenita, den un relashon semper aludiendo na sex, algu tremendamente importante pa pueblo. Tg e lia di pensamentu semper ta poltiko i kontra di e forsa dominante na e momentu ei ku ta Partido Catliko Curasoleo i prinsipalmente e figura di Gmez....”
6

“...aspektonan ku ta afekt bida i struktura di nos pueblo. 4. Religion Katliko ku problemanan grave Ta di komprend ku pa Mishon katliko e situashon den tempu di e di dos guera mundial no a result nada fsil. Kambionan masha drstiko i den masha poko tempu ta tuma lug den nos pueblo. Nos no ta na prinsipio di aanan trinta ku un kantidat di estranhero ku ta bini i mester buska kon integr f sikiera adapt na nan patria nobo. Ya hendenan, estranheronan, t'ei pa basta tempu kaba. Un kantidat di nan tin relashon ku hendenan lokal i konsekuente-mente nan a influensh otro. Nos mes hendenan tambe a kustumbr ku e situashon nobo: basta sn ta lora, pueblo tin algu di bisa den poltika, un poko mas di libertat personal, bo man por bai bo saku ta duna e sensashon di libertat, independensha etc. etc. No ta pues e mes pueblo humilde, sufrido i dsil. Pa Iglesia katliko i pa klero, ku no ta kustumbr ku e situashon ak i ku no ta haando durante guera ningn sanger nobo, komo ku ni mishoneronan no por bini di Hulanda...”
7

“...ta laga poltika kai kompleto. No tabata un situashon fsil, ni pa partido di Gomez ni pa Partido Catlico Curasoleo. Monseor Verriet ta buska ainda un salida i kier invit hendenan di Hulanda di KVP, pa intermedi. Tin idea pa invit e famoso lider hulandes prof. Romme, pero Verriet no ta sinti muchu bon i ta fayes na Aruba na aa 1948. Ku esei tur kontakto entre e partido nobo i mishon katliko ta kaba i kun Partido Catlico Curasoleo, ounke nunka no a likid' ofisialmente. (Te na ltimo dokumentonan relashon ku e partido ak a keda den poder di e delaster sekretario ku tabata sr. Ernesto Rosendaal.) Atrobe nos ta mira akshon klerikal ta determinante. Sierto miembronan di klero ta pusha un figura dilanti pa bira Vikario Apostliko, sal di e gremio di "lite" katliko form pa e mes klero ak. E vikario apostliko (obispu) nobo siendo antiano, nasi na Aruba i lant na Krsou, no ta identifik ku pueblo mas simpel. E Vikario Apostliko nobo ta mons. Antoninus van der Veen Zeppenfeldt di rden di predikadornan...”
8

“...di masa, ta guia e grupo ak, ku nunka tabatin muchu akohida den pueblo. E sektor mas haltu por bisa di hendenan independiente na Krsou ta djin f vota pa C.O.P., pero no e grupo interesado manera hudiunan ku tin banko i tur sorto di empresa i e protestantnan ku tambe ainda tin sierto posishon (ekonmiko f finansiero f den gobirnu). C.O.P. maske nan ta leu for di pueblo, despues di keda par riba su mes durante tempu, ta buska kolaborashon ku N.V.P. i despues ta djin kompleto i dispars den N.V.P. Relashon ku Hulanda i otro islanan Mester para ketu un ratu pa mira e kontaktonan i relashonnan entre partidonan di Krsou i di e otro islanan. Na Hulanda ta disid ku partishon di puestonan den Staten lo mester ta a base paritario entre Krsou i Aruba, esta 8-8. E famoso "ocho ocho" mester tee Rubianonan kontentu, pasobra Henny Eman di Arubaanse Volkspartij (A.V.P.) ta di opinion ku Aruba ta muchu bou di gara i dominio di Krsou, nan ta un pueblo di m.o.m. 40 mil habitante, ku nan propio ekonomia ku tambe...”
9

“...partisipashon den ekonomia nashonal. Komienso di Credit Union Na prinsipio di aanan sinkuenta ta bai kumins awor un movementu nobo, ku lo tin mas influensha den pueblo di loke hopi por a pensa. Den Colon, e bario ofisialmente mas miserabel di Krsou, un saserdote antiano, ku apnas poko tempu a regres Krsou ta kumins ku un grupo di hben un kooperativa di spar i krdito Credit Union. Apnas un 18 hben i algun adulto ta sinta bou di un palu di indju pa diskut durante vrios luna tur siman asuntunan relashon ku bida di pueblo mes, su nesesidatnan, asuntunan religioso, bida di famia, medionan di eksistensha, organisashonnan sosial ku tin etc. etc. Na final na un momentu dado un hben Juan Coco, karpint di su fishi ta sklama: "Stp di papia, ban purba". Asina e inisiativa ta sali di e hbennan mes, no impon, ant despues di vrios siman di por bisa "estudio". E prom bia ta hiba apnas un kuater pa 5 florin pa spar na banko, lokual tabata un problema: kiko ta bai hasi na banko, kon ta habri buki di spar...”
10

“...140 E mayor libertat ku tin awor, ta eksaktamente loke e pueblo a dese, pero presisamente no den religion. Pueblo den su bida prktiko religioso ta demostr un sierto fundamentalismo, kasi nos lo bisa infantilismo. E ambiente tampoko no ta yuda pa hende habri pa ideanan nobo. Tin otro problema di rden prktiko ku ta tee nan okup i e kos prinsipal ta e pida pan di kada dia, ku ta algu ku nan no ta mira tin relashon ku prktikanan religioso. E seminario ku a lanta na aa 1955 pa forma nos mes hbennan pa karera eklesistiko no a duna muchu fruta, maske kon i kuantu a purba. Aki tambe e manera di pensa hulandes ta demostr di no ta adapt na mentalidat di hendenan di Krsou. Diferensha denter di klero hulandes mes, ku ta e gran mayoria (apenas tin algn yu di tera) i mentalidat di esunnan di ntes i otro di despues di gera ku ideanan poko radikal, den bista di pueblo no ta kos ku e ta kustumbr ku ne. Reunion di Credit Union den bario. Pero a pesar di tur renovashon ku tin, e interes pa e bida normal di...”
11

“...Forsanan ku no ta direktamente den poltika, pero ku a krese, ta bai impon mas tantu. Prinsipalmente forsa laboral organis den sindikato ta kos ku mester tee kuenta ku ne. No ta fsil gobern Antia, ni Krsou ku awor den konstelashon nobo tin un total dim.o.m. 150.000 hende pa atend, mintras ku tur e otro islanan huntu no ta yega ni 40.000 persona. No ta nada strao ant ku e idea di "koalishon di islanan" ta bira algu ku hasta por yama ridkulo. Dimes isla di KRSOU lo kier bai para e so, ku sierto relashon ku e otronan pa motibunan humano i hasta histriko i pasobra kantidat di yu di Krsou ta biba na e islanan ei (prinsipalmente St. Maarten). Kiko futuro lo trese, si lo tin algn oportunidat ora ku Europa bira un i e islanan di Karibe kumins kolabor mas ntimamente ta kos ku ningn hende no por bisa. Mientrastantu e desaroyo di nos pueblo den e siglo ak studi mas detenidamente por yuda nos konstru un futuro pa nos mes pueblo di Krsou. 3. Ekonomia buskando rutanan nobo Kaminda tin revolushon, tin ...”