Your search within this document for 'perspektiva' OR 'ami-personal' resulted in 26 matching pages.

You can restrict your results by searching for perspektiva AND ami-personal.
 
1

“...ku e skolnan di mishon. Tur skol sinembargo tin e mes programa i mes eksigensha pa ksamen final. E yu di pueblo ku tin un tiki chns i ta gana un poko mas ta manda su yu skol katliko di "plaka" i e instrukshon ta algu mas avans ku skol "di pomada". Lstima ku mester bisa ku skolnan di kunuku si ta keda poko atras i ta skol di pomada so tin i e chns den bida pa e hendenan ak ta hopi redus generalmente. Nos kier mustra aki riba ekspreshon di un shfur di bus, tesorero di su Credit Union ku a bisa: "ami ta skol di kunuku mi a bai i ni katisashi mi no por a sia drechi pasobra mester bai piki palu tur da pa kushin, awor atami tesorero di un Credit Union". Esaki ta demostr e loke nos kier indik, problema pa mobilidat sosial den pueblo pa falta di skol adeku. Asina e distansha den pueblo tambe ta keda asentu. "Proletariado" Un punto ku nos no por laga di mustra riba dje ta e loke a trese un divishon den pueblo humilde mes, okashon direktamente pa introdukshon di industria petrolero na Krsou i esei...”
2

“...den refinera, asina tambe hendenan di fishi ta mira kos di "af" pone nan prd oportunidat, preis muchu mas barata ku loke nan ta pidi pa artesana lokal ta bai kaba ku e produkshon na Korsou. Problema pa haa kabana na drechi tambe ta pone ku trahamentu di sombr ta prd interes. E pueblo simpel, hende di kol i katliko, poko poko ta mira su partisipashon den ekonomia di nos pais bai atras i e ta keda redus na simpel konsumidor. Pueblo ta prd atrobe algu di su mes, su kreatividat i su partisipashon personal den produkshon ekonmiko di su pas. Pakusnan ta bai turna ofer pa ofres na pueblo loke ntes e mes tabata produs. Si ntes e tabata kome su bonchi i mainshi chiki awor e ta bai haa tur sorto di kos na bleki, si ntes e tabata laga kose su flus i su shimis, awor ta drenta pakus ku sn i sali ku loke bo ke. Komersiantenan den Otrobanda semper tabata domin Kaya Grandi. No pakus grandi, ma pakus chik di pueblo. Tabata un grupo di hende di pueblo (katliko) ku tabatin nan negoshi den Otrobanda, kontrario...”
3

“...Arbeiders Bond) riba petishon di mons. Verriet. A yega na un areglo ku lo a bini Krsou un persona di sierto eksperensha pa yuda Volksbond lanta un Central di Organisashonnan obrero, riba su mes i los for di Volksbond, un Sentral Obrero pues riba su mes. Asina a yega Krsou mr. Stephanus van der Meer, mand pa K.A.B. (Katholieke Arbeiders Bond). E persona ak no a keda muchu tempu i despues di masha poko mes ta bolbe Hulanda, pa djis asina bini bk, ku sierto rabia kontra klero. Tabata motibunan personal ku a pone ku mishon no kier a manten e. Apnas ta sufisiente mustra aki ku el a bolbe ku sierto renkor i despues esei ta bai tin su influensha atrobe riba bida di nos pueblo. E idea di un sentral obrero ta keda na aros i koko i ta sigur ku miembronan di Volksbond, maske nan tabata mar na klero no tabata muchu kontentu ku e idea. Nan lo a prd un bon parti di nan trabou. Maske tin hopi otro tereno manera asuntu di trahamentu di kas ku por a tee nan hopi okup. Ma semper kosnan humano ke f no ke...”
4

“...rondon di su siguidornan. Gomez ta bai studia na Hulanda. Pa problemanan personal e tin di kita for di Canisiuscollege, di pader jesuitanan na Nijmegen, un aa i mei m.o.m. prom ku eksamen final. E ta studia pa su mes i ta present pa eksamen resultando eksitoso a pesar di e poko tempu ku e tabatin pa prepar. Gomez no ta ken pa laga ningn hende strobe ora e kier logra algu, a no ser pa forsa mayor of pa manehonan strao. Segn un pader jesuta ku a konos'e: Gomez tabata un di e estudiantenan mas kapasit, pero ku tabata sa tambe kiko e ke. Su estudio di derecho e ta sigui na Universidat katliko di Nijmegen. Tur su atenshon ta bai na loke ta e "estado i situashon kolonial" na Antia, ku e ta abo-res kordialmente. E personalidat ak konstantemente ta trompek i ta ha'e ku problema, ku falta di komprenshon (skol, wlga na Isla, problema ku klero den partido, otro ta firma Statuut etc. etc.). Tg e ta sigui su lucha no tantu personal, ma pa su pueblo, pa Korsou. Debesenkuando e ta logra rekonosementu. Tur...”
5

“...66 Krsou", nasi di kuna humilde, e sa ku e por midi su mes ku kualke personahe paden i paf di Reino Hulandes. Den un kombersashon personal ku Gomez, despues di diskuti varios problema, nos a remark ku kisas e ta dedik su mes di mas i nikamente na aspektonan estatal-poltiko sin pone sufisiente atenshon na e aspekto sosial i di formashon di su idealnan. Riba kual Gomez a kontest ku kisas t'asina "pero pa esei mi tin bo tata" (Elias A. Rmer, kende den Staten, ki ironia, hopi bes ta konta ku apoyo di presisamente e hmber ku ta represent refinera di petroli). Kisas esaki mes a pone ku Gomez no tabatin den pueblo e ksito ku mester a spera di dje. Esaki mes ta pone nos pensa ku Gomez su aktuashon den e wlga riba Isla tabata mas bien un chns pa kumins aktua politikamente. Pa kualke studioso e figura di Gomez mester ta sumamente interesante pa analis. Un kos nos por ripit, Gomez ta mustra un "demagogo" di primera, bon orador, pero poko edukador. Kmbersando ku "doktor" e pregunta: di kon bo no ta...”
6

“...Kambionan masha drstiko i den masha poko tempu ta tuma lug den nos pueblo. Nos no ta na prinsipio di aanan trinta ku un kantidat di estranhero ku ta bini i mester buska kon integr f sikiera adapt na nan patria nobo. Ya hendenan, estranheronan, t'ei pa basta tempu kaba. Un kantidat di nan tin relashon ku hendenan lokal i konsekuente-mente nan a influensh otro. Nos mes hendenan tambe a kustumbr ku e situashon nobo: basta sn ta lora, pueblo tin algu di bisa den poltika, un poko mas di libertat personal, bo man por bai bo saku ta duna e sensashon di libertat, independensha etc. etc. No ta pues e mes pueblo humilde, sufrido i dsil. Pa Iglesia katliko i pa klero, ku no ta kustumbr ku e situashon ak i ku no ta haando durante guera ningn sanger nobo, komo ku ni mishoneronan no por bini di Hulanda, e kos ta bai result sumamente grave. No tin tampoko union den forsanan di Iglesia, no tin aseptashon kompleto di idealnan di Verriet, al kontrario ta parse ku tur loke el a hasi ta haa krtika, maske no...”
7

“...asina, ta sigui un rumbo diferente. Eseinan kier i ta gosa gritunan manera lo reson "mester di un Sukarno (e lider rebelde di Indonesia ku a kibra ku Hulanda) pa Krsou" (palabra di dkter Gungu Maal). Laga nos anot mesora ku aki ta bin result un divishon grandi den pueblo, pa motibu di e lucha fuerte i kruel ku ta bai sigui. Fuera di e kol i posishon sosial di ntes, awor ta e partido poltiko na kua bo ta pertenes f simpatis ta bira punto di diferensha grave. "Ami ta Nashonal", "Ami ta Democraat" i ora e partido nobo lanta ta bini aserka "Ami ta Catlico" ta e loke hende ta identifik su mes kun. Ta bon pa mustra aki riba un punto ku hopi hende no sa di dje direktamente. Na Krsou yu no-kas tabata na prinsipio di siglo e mayoria. Ku e trabou enorme di klero e situashon a bin drecha i Krsou tabatin durante di dos guera mundial un porshento di yu no-kas banda di 38 pa 40 porshento, mintras ku Venezuela p.e. tabatin mas o mnos un 75 porshento i e islanan otro di Karibe ingles i franses algu paresido...”
8

“...di su mes partido, ku den persona di sr. Ch. B. Debrot, ta manda un telegram Hulanda pa mustra ku pueblo ainda no ta "rijp" (hechu, madur) pa un outonomia i ku Gomez no por papia pa Partido Catlico Curasoleo, maske no ta e partido a mande Hulanda pa partisip. Esaki huntu ku un kontroversia den korant entre pader Mhlman i Gomez, ta provok un kiebro formal entre Gomez i klero. Di tur banda hendenan ta buska kousa di e derota. Mons. Verriet ta pidi diferente figura prominente pa duna nan opinion personal. Lstima ku archivo di disesis di Willemstad a kima i di Partido Catlico Curasoleo nos no sa na unda el a keda. Sinembargo nos por a logra un kopia di kontesta di un persona, ku por asept ku su opinion ta kuadra ku opinion di varios otro. E ta duna komo kousa i motibu: mal organisashon, disputanan entre Gomez i klero,...”
9

“...80 marcha a perfekshon. Un propaganda ku atakenan hopi personal, aliment pa korant diario na papiamentu i spa manera La Prensa (konos pa su posishon antiklerikal) ta bira un arma poderoso i huntu ku e semanario krtiko "Lorito Real" ta fortifik posishon di "democraatnan" konsiderablemente. Partido Nashonal no ta prd tempu i tur bario ta haa nan mes lider. Un Fondo di Outonomia ta lanta i ta kumpra "Kas di Pueblo" den Penstraat. Poko poko tur hende ta papia di outonomia, sin sa hopi bia ta kiko t'e nifikashon eksakto. Hende muh, miembro di partido ta lanta "Muhnan di djarason", ku ta reun i yuda hasi propaganda pa partido. E situashon ta bai brua mas tantu ainda ora ku riba rden v j-D l j o * 4 di mons. Zeppenfeldt, kende ta Kas di Pueblo den Penstraat. rechas pubhkamente i ofisialmente Partido Nashonal nobo, ta lanta PARTIDO KATLIKO DI PUEBLO (KATHOLIEKE VOLKSPARTIJ), ku e mes nmber ku e partido di katlikonan di Hulanda. Na Zeemanshuis den Klipstraat, na loke awe ta Rouvilleweg, e partido...”
10

“...nnan di Verriet, maske kon dbil nan por ta, no tin ni e mnimo di rekonosementu. Lidernan politiko, ku ta manten nan mes mas los di influensha klerikal, tampoko no ta konta. Gomez mes ta ha ku lomba kontra muraya ora e kumins lucha pa un Krsou mas los di Hulanda. Den e kuadro aki, e parti influyente di klero ta propon e figura di un obispu nobo den persona di mons. v.d. Veen Zeppenfeldt. Esaki ta bai enfrent Gomez direktamente i esei ta trese un kiebra den fielnan ku ta enfrent otro bisando ku ami ta "katliko" i abo ta "nashonal", ekspres den sentido poltiko por ta dos kos diferente, pero den sentido religioso ta simplemente un disparati, ku pueblo no ta komprend. Asina ant Iglesia ta kumins prd sierto influensha riba pueblo den asuntu di bida pbliko. Tur loke ta benefisensia ta sigui, maske na un manera diferente. Wit Gele Kruis ta hasiendo un trabou fenomenal, meskos ku hospital, ku ta krese na un manera inkreibel. Skol di fishi St. Jozef ta haa rekonosementu i nos hbennan ta mustra algu...”
11

“...adaptashon na realidat histriko Di mesun pueblo ku a konos sierto desaroyo den sentido di "un salario fiho garantis", si e logra algu mas di instrukshon, ku simplemente un edukashon bsiko, ta bai eksig tambe riba otro terenonan e mes oportunidat di por disid pa su mes. E ta kumins sinti ku e tin derecho pa eleg su mes lidernan poltiko. Ta di lament s, ku un pueblo sin lider di base, maske kuantu lider tin den tp, lo sufri konsekuenshanan fastioso. Fsilmente nan por bira vktima di interesnan personal partikular i asina result trahando kontra nan mes, manera a sosed. Algu di esaki nos lo kontra kun den e siguiente desaroyo di nos pueblo. Mester tee kuenta ku maske kuantu skolnan ta bai dilanti, ta keda e fayo grandi di falta di un formashon sosial, ku ni mishon katliko no ta duna. Volksbond ku un tempu a mustra ku su korant "La Union", di kier ofres pueblo algu mas, a mira su intentonan frustra ora ku pader Reginald Dellaert O.P. mester a bandon Krsou. E kaso di p. Dellaert (aanan binti)...”
12

“...Statuut asept ku kada isla lo mester gobern su mes, ku su mes parlamento chik, su eilandsraad. Tambe ta asept ku e asuntu di "ocho ocho" (ocho asiento den staten pa Krsou i ocho pa Aruba) no por sigui i ta bini na su lug un repartishon di asiento ku ta duna Krsou 12 i Aruba 8, pero pa Aruba ta eilandsraad di Aruba ta disid tg. Ta lgiko ku un pueblo, sin ningn formashon sosial ni poltiko, no sa kiko e hasi ku e oportunidat ku ta dun'. Ta interes personal so ta konta pasobra tg no ta logra, tampoko tin idea di un komunidat mas grandi. "Ta loke ami por haa" ta bira importante. Ku esei e fasilidat, pa primint hende tur sorto di kos, ta lanta, maske bo sa di antemano ku bo no por kumpli ku tur kos tg. E pueblo asina ta bai prd su kara, pasobra "maske bo gana elekshon na nivel di eilandsraad i bo por disid pa bo mes isla, si bo gana mes na nivel...”
13

“...un figura dudoso ku tin di bai, lagando kantidat di rumor atras. Un kaso partikular ku por ilustr e situashon ak: un lider obrero ta bai ser, sin un motibu visto; ora ku e seora akud serka un abogado konos, e abogado ta puntra "si e seora tin un f otro amigu f konos den partido, pasobra si no t'asina ant lubid." Es ku ta ku partido ta bon, es ku no ta ku partido no tin ningn chns. Klaro ku asina no tin interes den pueblo pa hasi nada konstruktivo, simplemente ta buska pa logra un f otro kos personal i lubid sobr. Un papel poko strao ta esun di e Partido Katliko di Pueblo. Bou di e etikt di ta katliko, ku saserdote riba podio na reunionnan pbliko, e partido a kere di por konta sikiera ku votonan di hende muh, lokual a result un ilushon kibok. Tin sin duda tg algun figura interesante i ku sirto kapasidat manera e ekonomista drs. B. Leito, Elias Morkos, ir. "Doppy" van Eps i varios hben mas e.o. Vivian Vinck, Siegfried Rigaud etc.....”
14

“...antiano ta traha algun kas, misa, pero e kosnan grandi ta den man di estranhero. Henter ekonomia di nos pueblo kasi ta den man di estranhero. Bankonan lokal naturalmente ta krese, pero empresanan mas grandi ta di hende ku a bini djaf. Ta duele pa bisa ku hasta ora tin indisio ku hendenan tin di bai kas, ora kumins un strimlainin generalis nos ta sinta ketu sin lansa ideanan buskando rumbo nobo pa nos pueblo. Ta un ekonomia sin bida, sin vishon di futuro, sin otro interes ku no ta un ganashi personal rpido. 4. Religion of poltika? Enkuanto religiosidat di nos pueblo. Ningn hende por bisa ku el a bira mnos, pero si mester rekonos ku e ta bira un problema grandi. Despues di e debakle di akshon di obispu kontra di Gomez i Partido Nashonal, Iglesia ta bira un kos totalmente politis. Segn obispu Zeppenfeldt, Partido Katliko ta kuestion di bida f morto pa Iglesia Katliko. Na momentu ku na Hulanda obispunan publik e desdichado "Mandement" na Krsou klero ta tuma esaki komo dgma di Iglesia. Tur saserdote...”
15

“...113 Resumiendo ant nos por mira kon e temporada ak bou di Outonomia ta bai kreando konfushon den pueblo. Poltikamente ta un temporada hopi tristu. No tin apresio pa hende, no tin rspt tampoko. Interes personal i ansha pa poder ta pone tur hende komet aktonan ku konsekuensha kasi ireparabel pa pueblo. Iglesia ta pasa su mal ratunan pero despues ta rekuper un poko ku kambio di herarka. Ekonomia no ta mustra muchu kos pa futuro, pero grasia na edukashon ku ta sigui krese por tin despues un algu bon ku por spera. Organisashonnan di obrero ta drenta despues di basta problema un tempu di speransa nobo. Algun grupo ta rekuper independensha di gremio obreril i ta kumins ku sirto formashon, pa maan tin lider kapas pa maneh e gremio di obrero. Otro organisashon ku ta lanta ta kooperativanan ku ta duna pueblo un oportunidat pa maneh su mes asuntunan. E por garantis un parti su mes futuro i su mes posishon. Poltika di mes no ta mira esaki ku bon wowo i kaminda por, ta stroba nan, tg e movementu ta...”
16

“...kontrario na bo banda. E ta sosed den tur partido mes. Ku esaki nos ta nota un falta total di seriedat i gobernashon korekto den nos lidernan poltiko. E wega ak no ta solamnete riba nivel insular, pero den gobernashon sentral ta meskos. Meskos negoshamentu ku partidonan di otro islanan. Un partido chikitu ku un of dos asiento ta bira asina masha importante mes pa e posishon "klave" ku nan por tin den un sistema asina. Esaki ta pone Henny Eman grita na un momentu ku "ku mi kuater of sinku asientonan ta ami ta klave". E situashon kre pa "Statuut" ta venga su mes awor, e divishon di islanan ku nan par di voto den e konstelashon general ta kousa e gran problema pa gobernashon. E pueblo ku ta par un banda, ta weta e wega ak turna lug, pero e no por hasi nada. Sistema di poltika tradishonal ta keda manten su mes. Pero e situashon ak mes ta bai kreando un ambiente di gran disgustu i impotensha ku por bira eksplosivo. Intrankilidat ta reina. Den partidonan mes, ta bai kumins un malkontentu ku e situashon...”
17

“...E lucha ta keda disid na fabor di Ciro Kroon. Otro problema ta ku George Hueck ta pasa di Partido Demokraat pa Partido Radikal, sin entreg su asiento, e ta haa ku ta pueblo a skoh e i ta pueblo mester bah e i no partido. E partido sinembargo ta sigui manten su posishon. U.R.A. (Union Reformista Antiano) U.R.A. ta un partido ku a nase komo konsekuensha lgiko di henter e desaroyo te na e momentunan ak. Laga nos purba pone e puntonan, ku a sali dilanti kaba, pero ku nos ta bai mira awor den e perspektiva di un partido nobo ku lo mester por lanta. Na prom lug e situashon demogrfiko. Hopi hben ta lanta ku no ta mar na e ideanan di ntes. No tin asina reverensha pa e gremio di kolonialnan di ntes i nan desendensha. Nan no tin e adorashon pa esun di kol mas kla, maske algu di e sintimentunan ei ta biba den kasi tur. E grupo, hopi hben, ta basta numeroso i gran parti ta di famianan meskl. Na di dos lug, tin kantidat di hben ku a studia af i a konos otro...”
18

“...tambe ta na papiamentu. Revistanan ku ta drenta Krsou ta na ingles i tambe spa pero relativamente poko na hulandes. Biblioteka tin naturalmente gran kantidat di buki na tur idioma prinsipalmente na hulandes mnos na spa i ingles i otro idioma. Pueblo no ta hasi uso dje tantu ei di biblioteka, lstima, pero berdat, nos pueblo ta lesa poko i si e lesa mes ta su korantnan na papiamentu i revistanan manera VITO. Kos fsil e ta gusta i un poko tendensioso, ku basta di polmika f krtika, preferiblemente personal, ta skirbimentu na un sistema hasta mnos "parlamentario" pero satur di kosnan popular. Engeneral lektura no ta asina popular i medionan di komunikashon no ta ofres masha material edukativo i si hasi mes ta generalmente na hulandes, loke pueblo no ta hasi uso di dje (ni ta komprend drechi?). Tin naturalmente e varios otro publikashonnan ta sali regularmente, manera Cooperador Antiyano i Cooperador ku ta e korant di credit union, algn publikashon di sindikatonan i boletn di diferente sorto, pero...”
19

“...lucha di bntnan ta kos di tur dia) ta logra un kantidat grandi di trahad. Tin papi hasta di algn mil, den korto tempu. C.A.O. di apnas dos tres blachi di papel nan ta sera pa e trahadnan ak. Un punto importante wl, pero semper ku smak poko marga, ta asuntu di areglo mesora di pagamentu di kontribushon via "inhouding" riba salario (kit direktamente for di salario). Nota: e punto ak den bntnan kristian nunka tabatin e importansha nesesario, mas bien ta: idea tabata konta i bo trabou i entrega personal, lokual sigur ta difsil pa logra. Den A.V.V.C. na aa 1968 nos ta haa e siguiente sindikatonan afili: A.B.V.O. - bnt di empleadonan di gobirnu U.W.G.E. - bnt di trahadnan di sentral elktriko C.A.D.M.U. - bnt di trahadnan di Dokmaatschapppij C.F.W. - federashon di trahadnan di Krsou (di tur sorto)...”
20

“...pueblo mes, su manis ta reuni pa mira kiko el a hasi. Hopi ta sakudi kabes, sin por komprend. 'Asina no", ta e komentario, pero ku esei mes nan ta indik ku "algu" mester a pasa. Ata aki e falta di formashon ku ta manifest su mes. Pueblo deskuid i oprim, maske kon pasfiko di naturalesa, si no atend debidamente ant ta revolushon por spera, na un manera destruktivo. Hopi lug na nos kontinente a konos sorto di situashonnan asina. Ma ta sigur ku esnan, ku mester biba di idealismo, sin buska interes personal, dunando guia i formashon si nan a hasi nan trabou manera ta di spera di nan, ant lo por a evit violensha i yega na un revolushon pasfiko i un kambio radikal sin kibra ni kima. Pueblo di Krsou lo mester lanta di nobo, pero lo atend su nesesidatnan berdadero den futuro? 2. Aktornan riba esenario poltiko ta kambia, e mes presentashon ta sigui. Poltikonan durante i djis despues di wlga i kimamentu di Willemstad, ta manera hendenan ku no ta kapas di komprend kiko a pasa. Tur kos tabata bou di kontrl...”