1 |
|
“...Manuel Marla Bermudez Avila. Jules de Palm a tradusi i adapta e obra di Shakespeare A midsummernights dream, ku tabata present den teatro Asiento na Korsou, ku e titulo "llushon di anochi.
Drama griego a nase for di e solemnldatnan religioso, esta dje sere-monianan relashon ku e kulto di Dionisio. Un drama ta parti den akto; kado akto ta parti den varios esena. Corneille, Racine i Goethe ta tres dramaturgo di literatura oropeo. Den un Musical e Intriga ta bira mas bibu pa medio di variashon dinmiko di muzik, kanto, ballet
I show.
Un krltlka (resea) ta un opinion, generalmente den korant, tokante un obra. Esakl ta trabou di un krltiko dramtiko (teatral). Komishon dl sensura tin ku mira tur pellkula prom ku presenta nan pa pbliko. Un aplouso ta manera blsamo sublime pa un aktor, aunke ta un kantidat di man bashl ta bati, haslendo ruido. Nan ta proyekta pellkula riba un pantaya.
Hunga rl ta un ekspreshon relativamente nobo. Muzik tin un papel importante komo fondo den un pellkula. E grupo...”
|
|
2 |
|
“...ta sinta piki pieu. Den kunuku i den mondi sa tin vruminga grandi ku yama badjaga.
Ora pwis mira su pianan, e tin ku baha su ala. Un ekspreshon di ofensa ta: Mi n sa ki patu a brui e (mi no konose su sail). E pober kriaturanan a keda manera para sin nshi (sin kuido, sin kas o hende pa mira nan), Hende ku pie lora (pia ku ta tira paden). Nanzi koko ta un insekto di kol Iila-shInishi ku ta biba bou di pieda kaminda tin frialdat.
Literatura
Prosa i poesia Estrofa (kuplt), verso Terseto, kuarteto, soneto Allterashon, korida Rima, ritmo Verso liber, asonansia
Literatura oral i artlstiko Sinnimo, neologismo
Komposishon, ensayo Humoresk, kuenta kbrtiku Novela, biografa Kuenta di Nanzi
16...”
|
|
3 |
|
“...ta parti nos literatura den dos parti, esta literatura oral (kuentanan di tradishon ku a pasa di boka pa boka), i literatura artistiko. Joseph Sickman Corsen ta e prekursor di nos literatura na papiamentu.
Dos palabra ta sinnimo ora nan tin mas o menos e mesun nifika-shon. Palabra nobo ku keda form, ta neologismo, manera bakĀ”. Si dos palabra tin e mesun zonidu pero ku nifikashon diferente den su konteksto, nan ta homnimo. Stelchi i "mesa di awa ta dos palabra arkaiko. Pa skibi un novela bo mester di dos gota di fantasia i un tinashi di energa. Movielist ta un palabra nobo pa e novelista ku ta skibi un novela espesialmente pa trahe na pellkula.
Den istoria di nos literatura nos ta yama Lus Daal Rei di metfora, pasobra e figuranan ku el a krea den su poeslanan ta eksepsional-mente bunita. Den tknika di komposishon nos ta sia kon mester desaroya e intriga di un kuenta i tambe kon mester deskribi kada per-sonahe. Henry Habibe i Frederico Oduber ta dos poeta rubianu. Nos literatura a keda ekspres...”
|
|
4 |
|
“..."Notas y letras 1886) tabata un revista literario na spa, i "Civili-sad (1871) tabata e prom korant na papiamentu; su redaktor tabata David Casten Meyer. Agustn Bethencourt (Tenerife 1826 Korsou 1885) a kontribu na literaturs i muzik pa medio di su imprenta A. Bethencourt e hijos. Otto Cras i Douwe Zalm ta dos figura ku lo keda konos den istoria di prensa na Korsou.
Mayora di eskritor di Korsou tabata redaktor o kolaborador di korant-nan lokal. Lesando istoria di periodismo, nos por bisa ku literatura i periodismo na Korsou a kana i krese pareu. Revista ku istoria na po-tret ta mash popular. Tur hende ta buska pa lesa notisia fresku den korant i no nobo di kanoa.
Djis aki mi mes ta mi nobo (mi ta bini personalmente). Muchi skoi-nan di (tin papia). Hibad di rospondi ta bira doo di kestion (esun ku hiba notisia ta hae den problema dje kaso). Un pimpi (postillon damour) sa hiba i trese rospondi i notisia entre dos amante. Antes na kunuku nan tabata supla kachu pa anunsi morto.
Maske un redaktor...”
|
|
5 |
|
“...ku e inskripshon A soldier known to God. Un ehrsito i un flota di bapor di gera ta un gastu enorme pa un pais. Nan sa fusil un desertor. Armis*isio ta djis un rosea pa despues sigui mata otro, Sirbishi militar sa ta obligatorio den hopi pais.
Nos V.K.C. ta un kuerpo di boluntario. Den e gera di independensia di Benesuela Brion i Piar a lucha huntu ku Bolivar. E zonido seku di un ametrayadora ta antiptiko. Nunka no a uza nos forti di Rif pa akshon. Pu i sabia ta arma blanku. Den e di dos gera mundial submarinonan aleman a torpedi varios bapor den Karibe.
Esnan ku ta ser den un kampamento komo prezu di gera tin e obligashon di purba hui. E sld ku tabata kana komo ltimo den un fila, generalmente pasobra e tabatin kastigu, nan tabata yama kataoli. Un sld razu ta esun ku ainda no tin ningn strepi.
Mucha chikitu ta buska gera; hende grandi ta hasi gera. Tempi gera no tin misa (nesesidat ta elimina lei). Sigun disiplina militar, un militar por haa tres sorto di kastigu: leve, mediano i pis. Den...”
|
|
6 |
|
“...dos gera mundial, e viandam di Isla a keda sende! Riba Dempel tin un monumento pa esnan ku a perd nan bida den gera. Alemannan tabata intern den un kampamento na Boneiru.
Poned di pas ta keda mal mir. Angelnan a kanta Pas pa hendenan dl bon boluntat, pero hopi hende ta biba manera animal feros ku no ke laga otro na pas. Na Den Haag tin e Palasio di Pas. Kristu ta e Rei di pas. Un hende paslfiko sa di evit pleitu. Na Seri Lora tin depsito di munishon. Teritorio di Korsou a keda deklar na estado di sitio dia 14 di mei 1940, kuater dia despues ku Alemania a invadi Ulanda. Un submarino aleman a ataka Bulbai dia 19 di aprel 1942 i un marinir sr-nam tabata esun ku a tira riba dje ku un kayon chik, di moda ku e submarino a disid na laga para.
Studia ta un plaser! No ta tur akadmiko ta bon maestro. Edukashon ta e desaroyo armonioso di tur nos kualidatnan; e takminsaden lushi-klas, sigu na skol i kontinua den henter nos bida. Kada persona tin dos edukashon: esun ku e ta risibi di otro i esun ku...”
|
|
7 |
|
“...Kontenido
pagina 5 Tienda
6 Laman
7 Moda di aktua
8 Deseo
9 Forma i kol
10 inteligensia
12 Punda i kunuku
13 Estado
14 Teatro i sine
15 Insekto i para
16 Literatura
18 Bida I morto
19 Wega i deporte
20 Kurpa, kabes. kurason
21 Lus i sombra
22 Amor i odio
24 Metal i mineral
25 Bon i malu
26 Hari i yora
27 Transporte i trfiko
28 Tempu, wer
29 Kamber, bao
30 Korant i revista
32 Lesa, skibi
33 Pas i gera
34 Skol
35 Rango i posishon
36 Hustisia
37 Ekspreshon ku parti di nos kurpa
39 Nomber den ekspreshon
40 Ekspreshon ku nmber di insekto
41 Nos sinku sintinan
42 Enfermedat
43 Bistimqntu
44 Idioma
46 Boto, barku, bapor
47 Sinnimo, homnimo, antnimo...”
|
|