Your search within this document for 'dieta' OR 'sin' OR 'salu' resulted in 34 matching pages.

You can restrict your results by searching for dieta AND sin AND salu.
 
1

“...ta aktivo, bo kapasidat lo oumenta muchu mas ku ora bo ta den un posishon ku otro mester bisabu kon aktua. Tin be nos mester frsa bara, pa nos logra. Si bo mes pluwe, bo ta sinti mas satisfak-shon di bo esfuerso. Kanimi pa mi kanibo! (yudami pa mi yudabu). Un yangabashi tin boka grandi i masha formalidat, pero sin moda di muri. Tin mama di kas ku ta bati lingo, di moda ku banda di atardi nan ta morto kans. Bedaru, shon Fanfan, bedaru i ban ku kalma. Ta ki ansha bo tin? Bo parse shon Kochi Kayente. Hende floho manera kaka di mardug. Un muh chismeira ta gusta papia malu di otro hende. Si nan yamabu un buchi ponchi, esei no ta palabra di kario; nan ke men ku bo ta brutu, sushi i sin manera. Si bo sigui ku bo moda brutu, awor ta ay sawaka (lo bo kaba malu). Awor akl ta blo respt mi debebu (despues di kansela un kuenta o paga un debe). Tur kos na midl. Kada loko ku su teima. Un hende ku tin higra tin hopi brio. Si bo ta buska pa sa asuntu di otro hende, bo ta kinlklnter. Nan ta subi su lomba...”
2

“...kumlnsa. Tur mucha ta loko (dese) pa vakansi grandi kumins, pa nan bal diberti i gosa poko, pero den e prom siman di vakansi kasi tur ta drumi te lat sin hasi nada. E kriatura a nase ku un gani kos den su frenta. Lo bo keda ku gana (deseo). Un mucha obedesidu no ta lanta may ku su grandinan. Pidi man di un dams, pa nan dunabu un stul (oportunidat di namora na kas). El a bin keha su mest (nesesidat) seka nos. Elisa tin ku puntra kaya pe kana (ku kabes sushi i ku masha delika-desa). Ken? Kenken pie wesu! Kada hende ku kumpra briychi ta karga speransa di gana premio may. Ta den kabes bo tin e kos ei (ta un deseo ku no por logra). Awe mi kabes no ta pa muzik (mi no tin gana di tende muzik). Tanten tin bida, tin speransa. No kenta Manchl su kabes ku un biaha pa Merka (no pone dese ku lokura). Odulio ta manera katibu kastig, shon rog (e mester traha sin sosiegu). No tin mas siegu ku esun ku n ke mira. Kurason kayente ta mata kaikai (sbpi pur ta sali slu). Es ku Dios ke: kontest riba Duelmi muchu bo...”
3

“...(konstantemente). Awor akl ml stoma ta deleg (mi tin hamber). Kaminda kabuya ta mas deleg, ei e ta kibra. Esun ku sub altu, lo kai hundu. Mi ta kere bo palabra, pero si bo pone pretu riba blanku lo ta mih. Antes tabata kustumber di bisti na berde riba Dumingui rama. Ki tamao di flus i sapatu bo ta bisti? Hmber chikl ta un spiritu ku tamao dl un hende chlkl. Ta nifik anto ku ora polltlkonan ta papia di "hmber chikl, nan ta tradusiendo foi ulandes i papia bestialidat. Un mucha als ta un mucha fresku I sin manera. Ni ku bela di kol no pora hae. Berd hereb (pinda hereb). Hende muh sa rushi (ruzji) kara. Un hende ku parse pinda di un pipita ta un hende kurpa chikl. Un glas yen o na mitar. Blousa (torta) un hende su wowo. Blanku manera lechi. Bon mir e ekspreshon "neger stabachi ta un redundansia, meskos ku "djuku pretu. Pola kor tambe ta meskos, pasobra "pola ta un tela kor ku antes tabata uza pa fura ku-sinchl. Naturalistanan a observa ku kol di hopi bestia parse esun di nan ambiente. No ta fasil...”
4

“...trabou ta mash interesante. Ademas dl esei e ta mantene rdu i protehe siudadanonan. Tin hues pa kaso sivil i pa kaso kriminal. Pena kapital no ta eksisti mas na Korsou. Esnan ku komete krimen grave ta pasa nan kastlgu den prizon na Kur Sp (hotel mirashelu). Ora tin dalmentu di outo, polis di trfiko ta hasi investigashon. Reshersnan no ta bisti uniform. Ken lo tira bista riba esnan ku ta tira bista riba nos? Nos tambe por bisa^Nos kas ta nos palasio, pasobra un polis no por drenta un hende su kas sin un permiso espesial. Nos tin tres Kdigo, esta Kdigo sivil, Kdigo dl komersio i Kdigo penal. Antes un hende por a vota ora e bira mndu (mayor di edat). Awor ak nan por vota ku djesocho aa. Un protagonista tin e papel prinsipal. Un dramaturgo ta skibi obra teatral (tragedia o komedia). Sigun nan ta pasa un pellkula, nos ta mira djeseis ptret pa sekondu. Charles Laughton i Lawrence Olivier ta dos gran artista di sine. Nos ta sinta ariba den palko o abou den preferensha. Galera tabata e lug di mas...”
5

“...nan ta kome sin sobra nada. Antes den Parke Albertina, banda di Choloma, nan tabata kria abestrus. Komehein no ta bora drenta muebel di mahbk. Barbult ta bula na lampi te ora e klma su ala (esun ku prufi tras di peliger lo haa su desgrasia). Maribomba sanka pretu ta traha kas di lodo. Awe Keta ta manera skarpion dek (ku mal genio). E ta delikadu mane Reini; ni muska n por pasa bandi dje. Kakalaka matros ta plat i hanchu. Den tempu di awaseru hopi llsinbein ta sali. Poko aa pas Korsou tabata pimp di marsiano (kakalaka chikitu ku a bini di af). Pai pruga ta un tela ku tin pipita chikitu (pikpik) kol skur riba dje. Izakitu a kore hunga bala riba kaya; ora su tata yega kas mi n ke tun pruga den su karson. Laga di ta sinta piki pieu. Den kunuku i den mondi sa tin vruminga grandi ku yama badjaga. Ora pwis mira su pianan, e tin ku baha su ala. Un ekspreshon di ofensa ta: Mi n sa ki patu a brui e (mi no konose su sail). E pober kriaturanan a keda manera para sin nshi (sin kuido, sin kas o hende...”
6

“...Arte di palabra subhetivo Homnimo, palabra arkaiko Arte di palabra obhetivo Eskritor, poeta, novelista. Ta difisil pa duna un diferensha eksakto entre prosa i poesia, pasobra tin prosa potiko yen di ritmo; tin tambe poesia ku parse prosa, sin rima ni ritmo. Un estrofa ta konsisti di dos o mas verso. Un soneto ta konsisti di djeskuater verso, parti generalmente den un seksteto i un oktava. Rima inisial ta aliterashon. Si dos verso di un poema ta kore pasa den otro sin pousa, nos ta yama esei un korida. Asonansia ta ora dos palabra na final di dos verso ta rima den nan vokalnan. Na skol nos ta traha komposishon, pero ora un komposi-shon ta na un nivel mas altu e ta un ensayo. Un humorsk ta un kuenta mash krtiku, ku intenshon di diberti e lektor. Tin hende ta konsidera nan bida asina importante ku nan ta skibi nan outobiogra-fia. E kuentanan di Nanzi a origin na Afrika. Nos ta parti nos literatura den dos parti, esta literatura oral (kuentanan di tradishon ku a pasa di boka pa boka), i literatura...”
7

“...novelista di Korsou ku a skibi na papiamentu. Un yu ku nase ku shete luna ta mash delikadu. Poko prom ku un muh duna lus, e ta kibra awa. Hende bobo ta kere ku un yu parf (nas) na saku ta mira spiritu. Djis despues ku un kriatura nase, ta krta su lombrishi. Partera ta e nomber moderno pa frumu. Nuebe luna largu un mama ta karga barika. Ehersisio despues di parto ta hasi mih efekto ku e paa di faha barika. Nan ta bisa ku un yu na lechi no ta haa ferkout. Si un mama sigui duna su yu lechi di pechu sin menstru, e ta kria yu limpi. Kaminda ma nase ta kaminda mi lombrishi ta der. Lei no konose folester. Lke mester pa dera un hende ta e deklarashon di dokter ku el a muri. Santana tin muraya, pero esnan paden no por sali i esnan paf no ke drenta. Beth Haim ta e santana di hudiu tras di Isla. Santana di protestant ta kerkf i misa di protestant ta kerki. Dochi a yega te na boki buraku, bolbe biba. Si bo tin moda, bo ta laga lanta un kfeldu di n, dos o kuater boka. Yu di mas chiki ta mata mama. Mester...”
8

“...ku den un pisina. Ora muchanan kumins sia sambuy, nan ta bula saki kfi prom. Korementu di kabai ta birando popular. Tiramenti pisk ku harpun ta un deporte pa hende kompletamente sal. Den Spaanse Water sa tin pustamentu ku boti bela. Den wega di bala i otro deporte sa tin un rfri. Awendia futbol a bira gran nogoshi. Deporte ta mas dushi ora no tin pbliko pa mira. Wega di ladrn no ta wega korekto i sigun regla. Na skol nos tur a yega di hunga kore kue. Ora bo ta mucha nan ta bisabu ku mester tira salu riba rabu di toto-lika, pa bo hae, pero pronto bo ta sia ku ta si bo arma trampa o kui Wega i deporte Un huguete, un ppchi Fli, trm, ninichi Hunga kore skonde Bula kabuya, pele Bleki-bleki, hila Un pasatempu, domin Dam, karta, dou Pisina, deportista Futbolista, pali gol Landa, sambuy, drif Set ola, bula saki kfi Un yagd ta tira konenchi Bao di laman, kore kabai Futbol, un wegui bala Kiper ta para den gol Tira pisk ku harpun Kartucha i bala di skopet Kapo, fli di markoni 19...”
9

“...bo por kwe nan. Mester hunga wega di kangreu ku pieda chikitu. No ta pa kashipete mucha sa hunga, ma pa dushi di wega. Horka un hende su dbel ta nifika strobe. Prom ku kuminsa hunga domin o karta, mester shbel e piedanan o skmbel e kartanan. Antes no tabatin fiesta di risibimentu sin wegui pan. E mes wega ku Susana a hunga Pereto. Pereto a hunga Susana. Nos ta tira charada pa esnan ku ta skucha rei e kontsta. Den deporte esnan ku ta mira sa pusta ken ta gana. Na Neurenberg (Alemania) tin mas ku doshen fbrika di huguete. Atletismo ta buta un hende keda sal. Kampeonato di tenis na Wimbledon ta un evento internashonal ku ta atrae kompetidor foi tur parti mundu. Saka fini. Hinka gol. Kp bala. Fli ta tira mulina. Hunga rndu (ku ninichi). Wega sushi! Friu! Kayente! (gritu di mucha ora esun ku ta buska algu skondl ta seka o leu). Traha buskuchi: traha knpi den paa di esun ku ta landa na laman. Ora e sali e tin ku ls e knpinan ku djente (kome buskuchi), mientras e otro muchanan ta para hari. Eskloi...”
10

“...etrusko (mas o menos 500 aa prom ku Kristu) ku un set di djente di bestia bon peg den su kachete. Responsabilidat a keda riba bo lomba. E mucha muh ta kana kibra hep. Hopi hende sa planta mata den kustfa di nan kas. Mi amigu ta bibatrai lombi Dios (masha leu, den chokamata, den kul di mundu). Ba pika mi karni ku bo palabra di abuzu. Bon kabes: por sia bon Bon kurason: bon hende Mal kabes: tin mal sueltu Kurason di pieda: sin heful Kabes duru: no por sia bon Kurason chikl: masha sensibel Kabes bon: bon na tinu Kurason moli: bon di mas Kabes di pali maishi (vra-vra) Kurason duru: sin sintimentu Bo tin pechu! (kurashi) Perta pia (lanta pia), manka pia (kumins kana mas pokopoko. Calisto sa gusta hinka dede (abuza). Mester dal Djan su kokoti man ku mukel, pe slk algu. Wowi angua. Boki pos. Un man di bakoba. Lombi stul. Garganti boter. Pie barba. Kabes di sam. Djenti kach. Orea di knchi. Nanishi di fli. Barba di yonkuman. Sanki boto. Lombrishi di patia. Lus i sombra Sali na kla, keda skondl Skur, suk...”
11

“...manera den bariki baka. Pober Nonato no ta ni sombra di loke e tabata. Elenita tin miedu di su sombra (mash miedu). Ta parse ku luna yen ta buta enamoradonan merma. Solo ku sali trempan ta drenta trempan (esun ku abuza di su hubentut lo bira bieu prom ku su tempu). Porfin Toni su strea tariba (kos ta bai bon pe o e tin sueltu). Ora sola baha, pero djis un krenchi klaridat keda, ta sukuritu (skuritu). Hala un lusafe pa sende un bela. Bientu no ta paga un lanternu. Pega un kas na kandela. No tin huma sin kandela. Un vlandam di kandela ta un kandela grandi. Un bela peg den un kndila. Su lampi ta yen (e ta ka). Si bo waya un kandela di karbon den konf, hopi spat di kandela ta salta foi dje. Ora klaridat kumins mengua, ora sombranan ta drumi tur nan largui kurpa, ora prom strea lombra na shelu, e kriaturanan di den dia ta dispars, i esunnan di anochi ta kumins sali. Ratn di anochi, pala-brua, ratn i djaka ta aparese. Nos ta kere ku ratn di anochi ta gusta skuridat, pero bon mir nan no ta bestia di...”
12

“...matad (bo mes amigu ta kousabu dao). Nan dos ta biba manera pushi ku kach (pleitando konstantemente). Rabia, morde bo rabu! (maske kon bo rabia, no ta importami). Forma un shete por ocho (buska kestion, gera). Un hende ku trastu ta mas o menos un lembelensa (un chupad); su palabranan no ta di kurason. Ta un mandamentu grandi tin: Stima bo prhimo meskos ku bo mes. Amor berdadero ta: lubida bo mes den otro persona. Zundramentu no ta kibra wesu (no ta hasi dol). Bon kurason, mal kabes (bon hende pero sin sueltu). Danki di mundu ta pishi di yewa (mal danki ta pago di mundu). Djente blanku no ta kurason (no ta tur esnan ku hari ku bo ta apresiabu). Un mama kalakuna no ta stima ni kuida su yunan. Kaminda djente ranka, lenga no ta laga di pasa (bo ta keda krda un amor bieu). E no tin lei ku mi (e no ta gustami). Di malagradisidu fiernu ta yen. 23...”
13

“...denan di prom ay a kumins utilisa koper i brons pa traha arma i hermnt. Ya muchanan no ta hunga ku dodochi (pipita di kashu yen ku chumbu). Un prenda enchap tin un kapa delegaritu di oro o plata. Lapistn (un heri strika sin man) ta loke un sapat ta uza pa bati kueru riba dje. Un tokad di heru ta toka (bati) chapi o agan. Gasolin ta deriva di petroii. Bo por tin bondat (por tasina bon) di hasimi un fabor? E ybnkuman ei ta bon mes (bon di berde, bon te bai) den trahamenti fli. Despues di a nua ku otro, nan a bolbe hasi bon i awor nan ta dushi-dushi ku otro. Pasa bon. Bon biaha. Bo no mester ta riku pa bo ta un bienechor. Por ta ku Carlos a frakas, pero el a trata di buena fe. Muchu malu n ta morto. Libri malu, libri morto, lo mi tei mane bolo (si mi no ta malu o morto). Ku dos bar di karta muhenan sa hunga bon kun (karton). Riba kada karton ta plak tres karta di esun bar, i ta saka karta di e otro bar. Esun ku kompleta su karton (tres karta) ta gana. Korsou ta bon madrasa, mal mama. Mira...”
14

“...harimen-tu. Bo ke ku bo ta mash grasioso, pero bo mester kishikimi pa mi hari. Alegria di shon ta tristesa di kri (alegra di un ta tristesa di otro). Alma na pena, kurpa na pena. Un sonrisa por hasi milager. Un bon bended mester sa sonre ku su wowo tambe. Mi ke ku Mani ta poko alegre (kontentu); el a dal un par di beter. Mara su kara ta ser manera un bom. Un hari di hanchi Punda (mahos, duru i barata). No munstra un hende mal kara. Ta di kon bo kara ta ser asina? Ban mira, abr kara. Pe-dritu ta sin kompliment (e no ta tee kuenta ku reglanan di kortesla). Djente blanku no ta kurason. Hasi algu pa tee un hende su kurason kontentu. E pober kriatura a rek lep ora nan a kita su pbpchi foi dje. Hari i yora Alegra, tristesa, ferdrit Kontentu, felis Basha na harimentu Sonre, sonrisa Saka djente, rk lep Yorad di morto Alegre (ku dos aden) Chansa, kanta kokoyoko Kara ser o abr Felis konenchi, grita hari 26...”
15

“...chikitu mester sia tur mucha kon ta krusa kaya, pasobra awendia ta hopi burduga ku permit ta kore outo. Na Korsou nos tin ku kore na man drechi. Kaminda sa tin hopi trfiko sa pone lus di tr-fiko. Outo ta un bentaha grandi pa esnan ku ta biba na kunuku leu, pero desgrasia rDa kaminda a oumenta. Tee bo winshil semper limpi, pa evita peliger. Si bo batera baha, mester buska hende pa pusha o tou. Un maraka o un wabi ta un outo frot i bieu. Den un outobs chikl hende ta keda manera saldinchi na bleki. Sin-kuenta aa pas bo por a konta outo riba dede; awor aki pushi ku kach tin koi kareda. Taxinan ta depende prinsipalmente dl turismo, boutiso, kasamentu i kualke kaso urgente. Ora un chabalitu haa un outo nobo, e tin ku saka su kareda, lubidando ku e ta frsa e motor. Asina outo dal, hopi hende ta bai mira su number, pa nan hunga e Transporte i trafiko Outo, truk, (outo)bs Konvoi, bapor, oroplanu Trein, tranva Garoshi, dorl, kitoki, shers, lando Kabai, buriku, hamaka Borchi, stashon, haf (porta) Kochero...”
16

“...welek (rpido). Tabata djis un huma di awa pa baha stf. Kore guil (pasa den mal tempu). Si shelu pinta kor atardi, kasi sigur no tin awaseru su manis. Bienti awa ta e bientu fresku ku tin djis prom ku awa kai. Den su poesia Ata nubia Joseph Sickman Corsen a deskribi e nubianan karg di awa, ku ta priminti awaseru, pero ku ta bai basha nan rikesa pa pisk den laman. Awa a bai largu: keda sin kai durante hopi tempu. Awa di atardi no sa muha kabritu (prudensia ta evita problema o des-grasia). Awi yobe ta mas dushi ku awi pos. Bienti kuaresma o bientu di seka maishi ta bientu fuerte den luna di mart. Solo fuerte sin bientu ta solo di guma. Kue solo: sinta den solo pa kenta kurpa. Mainta trempan o atardi ta hasi fresku. Dochi ta foi friu (e no tin preokupashon mas, pasobra e tin su sn ward). Paa muh ku no haa solo ta kria dewer. Nos bienti ost konstante ta duna alivio kontra kalor. Ku termometer ta midi temperatura, ku barometer preshon atmosfriko i pronostik wer. Na Hato tin un stashon meteorolgiko...”
17

“...Den nos klima kayente un kater ku su pai bela ta muchu mas fresku ku kolchon. Si bo tin un bon soo, un kami pushi riba un flur di tabla ta sufisiente. Tin hende ku no por drumi sin un kusinchi di hinka den pia. Un lans (laker) blanku i limpi ta invita pa drumi. Mash poko nos ta uza dekel pa friu. Prom ay un hende por a hasi su mester riba un stelchi ku tabata un muebel manera un trono den kamber. Si bo kurpa ta kans o stropi, bo ta pega soo mesora. Despues di kome ta agradabel pa lg un ratu. Sinta paribi kas den fresku i kabish den un stul di sosiegu. Spierta mardug grandi. Esun ku no lanta na tempu, a perde arlba (perde San Guan). Laga di ta soa ignt i enfrent realidat di bida. Nan ta pretende ku mester tee dede di pia di un persona ku ta papia den soo, pa e sigui papia tur su sekreto. Za mahbk: ronka duru. Kuantu be nos a tende un hende bisa ku henter anochi e no a sera wowo, ma ta impusibel pa keda lant riba kama durante ocho ora o mas. Morto na soo (soo profundo). Un madoho (sleim)...”
18

“...Skibid di remitido Editorial (artkulo prinsipal) Imprenta, prensa Kronista (notisiero) Un relato eksakto Karikatura polltiko Titulo di un artkulo Notisia di kasamentu, nasementu i morto Komentario, polmika Krltlka literario Notisia di polis Subskripshon, abon na un korant Un korant sin editorial ta duna prueba ku su redaktor no tin kapasidat di formul un opinion o duna komentario sano tokante un kaso o t-piko. Amigoe di Curacao ta un diario ku a kumins komo semanario na 1884. Un remitido mester ta kompakto, al kaso i kompa di prueba, pero si e remitente ta skibi bai gol, yena mundu ku palabra, sin bisa nada, e ta blbl. Na imprenta di Skerpn hopi hende a laga drtik nan obra. Su manuskrito ta na imprenta. Sin libertat di prensa un pais no por yama su mes demokrtiko. E artista a haa un bon prensa (komentario o krltika). Pa duna un relato eksakto un periodista mester observa, puntra i buska detaye. Oscar (Papachi) van Kampen tabata karikaturista, editor i redaktor di Lorito. Lesamenti korant...”
19

“...propiedat). Nos no ta haria dje mesun saku ta meskos ku Tur sinku dede no ta pareu (tur hende no ta meskos). No ta tur hende bon ta bon hende! Esun ku subi altu, lo kal hundu. Na tera di galia kakalaka no tin bos. Loke ta den kabes di rei no ta den kabes di sbld (un doo o hefe ta pensa diferente foi un kri). Gobernador ta Shon Grandi. Warawara ta hunga papel di Shon Grandi kaminda ningn hende no konose. Noblesa koklo (ku titulo pero sin modi muri). Titulo di Henri Crlstophe, e rei pretu di Haiti, tabata Phomme Cristophe. Odio di klase a kousa hopi tristesa i desgrasia sin nodi. Libertat, igualdat i fraterni-dat ta un bunita lema, pero pe realis ta balente kabuya. Hustisia Hues, abogado Sospech, akus, konden Polis, reshrs (recherche) Investigashon Delltu, krimen Prizon, wangalan Piskalat, mirashelu Huzga, studia lei Kriminal, ladrn Burdugu, saka liber Hura, pena kapltal Prueba, proseso Tlstigu, huisio final Tribunal Supremo Lo bo ta huzg dje mes manera ku abo a huzga. Nan ta konsldera ku tur hende...”
20

“...tokante un detaye di le. Un hues ta keda nombr pa henter su bida, sin tin mester di duna kuenta na ningn hende. Si bo haa ku un persona a ofendebu, bo por demande. Tin delitu ku por ta trat nikamente despues di un akusashon. Tin derecho sivil i derecho kriminal (penal). Polis ta mantene brdu. Si un ladrn hrta den anochi, bulando kur o drentando un terenu priv, su kastigu lo ta oument. SI den un proseso no tin prueba legal, esun akus ta sali liber pa falta di prueba. Na huisio final ningn hende no por kore buska abogado. Nan ta pretende ku krimen perfekto no ta eksisti; sinembargo aki na Korsou a sosode krimen ku nunka nan por a solushon. Ekspreshon ku parti di nos kurpa Wanta un kabei (un tiki). Un mucha kabes duru no por sia bon. Esun ku tin bon kabes, ta sia ku fasilidat. Bo kabes no ta bon (pareu). Despues ku Dochi a haa tantu sla den bida, e no por tanta kabes mas (e no tin plaka o forsa mas). Loke bo ta papia ta algu sin pia ni kabes (bru). Tin be un hende mester kore kabei gai den bida...”