Your search within this document for 'akshon' resulted in eleven matching pages.
1

“...10 Nan ta un pronomber, pasobra e ta na lug di tata i mama Adhetivo. Un adhetivo ta un palabra ku nos ta pone seka un sustantivo, pa deskrib e sustantivo. Un mucha chiki ku un kabes grandi Chiki ta un adhetivo. E ta bisa algu di mucha Grandi ta un adhetivo. E ta bisa alsm di ka-bes Verbo. Un vrbo ta e palabra mas importante den un frase. Sin un vrbo n frase no ta kompletu, pasobra un vrbo ta demostr un akshon o un si-twashon. Ke men ku e verbo ta bisa kiko e sustantivo o e pronomber ta hasi. "Mario a bay kas (Akshon di Mario). "Elena tabata malu. (Sitwashon di Elena). Advrbyo. Un advrbyo ta un palabra ku ta kalifik un vrbo, un adhetivo o un otro advrbyo. "Djo a kumind alegremente Alegremente ta deskrib kon el a kumind. Pwes deskripshon di e vrbo "kumind) Felipi ta traha fantastikamente bon Bon ta un advrbyo ku ta kalifik e vrbo 'traha "Fantastikamente ta un advrbyo ku ta kalifik e otro advrbyo bon" "Mencha ta mash goloso". Mash ta kalifik e adhetivo "goloso"...”
2

“...kolektivo ta un palabra ku ta refer na un grupo o un kolekshon di kos. Un monton di paa. Un tow di kabritu. Un mancha di pisk. Un trupa di sold. Monton, tow, mancha, trupa ta sustantivo kolektivo. Sustantivo abstrakto. Manera nos a ripara, un sustantivo abstrakto ta nomber di un idea. Pwes algu ku nos sint por komprond o konse-b. Un sustantivo abstrakto por splika un kalidat: Limpyesa o beyesa i grandesa. Limpyesa ta dushi. Beyesa ta kaba ku edat. Grandesa n'o ta pa semper E por splika tambe un akshon. Kresemcntu pur no ta bon. Den mi pensamentu tin un idea. Sa sosod ku e mesun palabra por ta konkreto o abstrakto. Mimina ta un beyesa (konkreto) Beyesa ta berdat, berdat ta beyesa. (abstrakto)....”
3

“...bati basia riba kaya, pa tur hende ten-de ki notisya tin. Buskuchi bar: Un buskuchi duru i rond ku antes tabata bini na bar. A, ta, tabata, lo. Pa ekspres presente nos ta uza ta (komo kopulativo o komo vrbo owksilyar). Mi ta riku (Aki ta ta kopulativo). Mi ta kome (aki e ta vrbo owksilyar). Mi ta kome ta nifik en realidat: mi ta komyendo Pwes ekspresando aktividat. Nos lo por kompar ku e progressive form di ingles (I am eating). Pa ekspres pasado nos ta uza: a i tabata. Antayera mi a kome. (Un akshon ku a kaba, ku a pasa) Antayera mi tabata kome, ora ba yega. (Esaki ta igwal na e ta owksilyar, ke men ku aktividat, pero den pasado....”
4

“...dia kaba Pa Dodo ta chinchn. (mankaron, krekech). E mucha ku kyr a pone dowdow pa e bay su-bis su fli. (Eksigi, teyma, pretend). Finifini di glas. Hari chikichiki. Krta karni pidapida. Nan dos a sinta bebe samsam. (Huntu, parew). Ora awaseru kai sa tin hopi lembelembe ta bula. (un muskita chiki.) Ripitishon di palabra pa ekspres zonidu. Owtonan tabata pasa vapvap. Su sapatunan a zona chpchp den lodo. Den kaya tabatin un wewe. (boroto, zundra-mentu, beheyt). Ripitishon di palabra pa ekspres un. akshon ku ta sigi ri-piti: El a kana, el a kana, te el a yega na un kas chikitu. (den kontamentu di kwenta). Djo tabatin un set ku a but bebe, bebe, bebe awa, te bira sapu. Ehrsisyo. 1 Ki diferensha tin den Awe mainta seys or mi a kome i Awe mainta mi tabata kome ora ba kana drenta? 2. Prom ay mi tabata riku Ki sorto di vrbo tabata ta den e frase aki riba? 3. Trata un hende ku delikadesa, ta meskos ku............. f........ku un hende. 4. Splika ku bo mes palabra kiko ke men Saka un hende na bandera...”
5

“...34 5. Menshon un kaso di ripitishon di palabra pa ekspres zonidu. 6. Kiko ta karikari? 7 Ki diferensha tin den "lembelembe i "lembelansa"0 8. Un kareda di yu kabeskabes" ta nifik..................... 9. Duna un ehmpel di ripitashon di vrbo pa refors. 10. Menshon un ehmpel di ripitishon di palabra pa un akshon ku ta sigi ripiti l...”
6

“...47 DI DJESUN LES Verbo Tin dos sorto di vrbo Transitivo i intransitivo. Un vrbo transitivo ta ekspres un akshon ku ta a-fekt o influcnsh un komplemento direkto. Por ehmpel. E futbolista a shop e bala. (E vrbo "skop ta afekt e komplemento direkto Bala") Fedoy a bende su kas. (Vrbo bende Komplemento direkto Kas). E pianista a toka c pianu (Toka: vrbo. Pianu: komplemento direkto.) Nan a dal e (Dal vrbo) E komplementu direkto. E vrbonan. skp, bende, toka, fiha, dal, ta vrbo transitivo, pasobra nan ta eksprfs un akshon ku ta afekt o influensh e komple-mentonan direkto. bala, kas, pianu, ley, e. Un vrbo intransitivo ta un vrbo ku no tin mester di un komplemento....”
7

“...50 Sa sosod. Por result. Tabata papy. Lo tarda basta. Vrbo refleksivo E akshon di e vrbo ta refleh riba e suheto. P.e. Mi ta dibertimi mash. El a imagin ku tin spiritu. Pero: El a skonde su kurpa. Nan a hinka nan kurpa den kas. Vrbo kopulativo Esaki ta e vrbo ku ta forma unyon entre suheto i predikado. P.e.: Nos ta grandi. Nos ta suheto. ta grandi ta e predikado. Nan parse para sin nshi. Djo a bira polis. Mani a keda ketu. Vrbonan kopulativo ta: Ta, bira, parse, keda, yama, result. Vrbo owksilyar Ta, tabata, por, mester, sa, lo. E vrbo owksilyar ta forma predikado huntu ku infinitivo o partisipyo. Por ehmpel: Nos ta balya. Nos ta kore....”
8

“...51 Nos tabata kome. E por mira. Boso mester bay E sa pasa aki banda. Lo mi pensa riba bo. Mi ta mirando, (mirando ta partisipyo). Turna nota! ! E vrbo owksilyar ta yuda un otro vrbo den un akshon. E vrbo kopulativo ta indik un sitwashon. Infinitivo Por uza infinitivo di un vrbo komo sustantivo. P.e. Lesa ta un plaser. (Aki lesa ta uz komo sustantivo). Tambe por uza un vrbo komo adhetivo. P.e.: Su kapasidat di lesa a yud bay dilanti. (E infinito lesa ta modifik Kapasidat. Ke men anto ku den e kaso aki lesa ta un adhetivo pasobra e ta modifik e sustantivo kapasidat Un infinitivo uz komo advrbyo, nos ta haa den e frase: Pa haa informashon, el a lesa e buki. (Pa haa ta modifik e vrbo lesa E ta lesa pa haa .............) Ehrsisyo 1. Menshon den e pasashi ku ta sigi, e palabranan ku ta vrbo, i bisa tambe kwa ta transitivo i kwa ta in-...”
9

“...69 Karga ku skop. Kore den stef. Biba riba kustia di otro. Baha na awa. Hala for di otro. Na skina di kas. Den huki di kamber. Entre nos seys aki. Den nos dos. Bib na kas. Rabya ku un hende. E tin rabya riba mi. El a keda desapunt den su amigu. Nos ta na fabor di un bon gobymu. No fada ku mi. Bo ta responsabel pa bo akshon. Ta for di bo kwenta. Nan no ta dispon di basta fondo. Un remedi kontra infekshon. Kore tras di plaka. Ehrsisyo. Siman pas nos a bay seka Arturo, pa nos pasa dia na su kas. For di mainta tempran nos a lanta, pasobra nos ker a yega kunuku prom ku ochor di mainta. Nos a para kantu di kaminda, spera un bus durante mey ora. Porfin a yega un. Nos a sinta banda di e shafer, pa nos mira kaya mih. Un poko pabow di Arturo su kas nos a baha. Bon pur nos a kore drenta su kur i yega te na su porta di kas. Ei nos a spanta i keda para. Pasobra bow di e palu di indju dilanti di su kas tabatin un kach grandi drumi den sombra 1. Menshon den e pasashi aki riba, e palabranan ku ta preposishon...”
10

“...103 3. Artkulonan indefin i defin: un, e. 4. Preposishon ta. di, riba, den ,huntu ku, den^despwes di, den, ku, na, for, den, na. 5. Adhetivonan ta: grandi, poko, di pyeda, di plata, gran fwerte. 6. Advrbyonan ta: mash, balente, pur. LES NO. 5 1. Shete ta: numerado. Ocho ta: Denominado. 2. Dyes. 4 ta divisor 40 ta e dividendo. E resultado ta e ko-syente. 3. 8 i 9 ta faktor 72 ta e produkto. 4...........ta suma bintidos. 5. Den loke bo ta hasi ku bo man, bo sint ta gia bo akshon. 6. Falta skol por ta ku o sin motibu. Stet skol semper ta sin motibu seryo. 7 Numeral indefin ta. varyos, diferente, hopi, tiki, algn, mash. 8. Un hende ku dos dede di frenta ta un persona ku sint, un hende ku no ta bobo. 9.....................tin kabes duru. ku mash mal swltu. 10. Eksperensha ku un hende ta haa den su bida. LES NO. 6 1 Esei ta pronomber demonstrativo. Mi ta pronomber personal. 2. Kiko ta pronomber interogativo. Bo ta pronomber personal. 3. Mi i bo ta proncimber personal. Loke ta pronomber relativo...”
11

“...boka ku su amigunan es-kritor kontemporneo, i nan a bis ku ta imposibel pa produs literatura na papyamentu. E ora ei Corsen a skirbi su poesianan na papyamentu, pa proba ku por. Su poesia mas konosi ta Atardi. 10. Doys tin idea riba Maria. E ke namor Maria. E ta sin-ti algu pe. LES NO. 11 1 Sonre: intransitivo, kumind: transitivo, tabata: intransitivo, krta transitivo, mira: transitivo, admit: transitivo ripar: transitivo, yega: transitivo. 2. Bisa. Su pasado ta Di o disi. 3. Ora e ta ekspres un akshon ku ta afekt o influensha un obheto. 4. P.e. Nos ta mira e seru. (trans.) Nos ku tin wowo por mira, (intrans.) 5. Den subhuntivo no ta uza e vrbo owksilyar ta 6. Kome ta loke nos ta hasi tur dia. LES NO. 12 1 Sosyedat di entyero. 2. Yu par na saku ta mira spiritu. Habri parasol den kas ta yama morto. Drumi paf den luna kla ta buta bo kara trk. Skore un krenchi di bibida for di un bter nobo pa di-funtunan. 3. Tin papy ku bo ta bay maan. Ta bis ku nan ta riku. Ta ken esei? Ta mi pn esaki? Nunka...”