Your search within this document for 'Hala' OR 'na' OR 'rant' resulted in 44 matching pages.

You can restrict your results by searching for Hala AND na AND rant.
 
1

“...Riba fundeshi di nos istoria, tradishon, naturalesa i kustumber-nan ku ma lanta tende, ma disid na skibi e kwentanan aki den. Tin algn ku ta puru fantasia; otro ta bas riba un origen konosi kaba, sea leyenda o berdad. Pero kon ku bai bini tur ta sal di nos djogod" di kultura propio. Awor ku porfin tin e ola nobo di papiamentu, lo ta bon pa nos kriaturanan kome nan barika yen for di loke ta di nos mes, banda di loke nan tin ku guli di af. Di pursi te ainda mi ta tende e palabranan di Sr. Frank Rozendal: kultura di un pueblo mester keda refleh den su enseanza. p.a.l....”
2

“... un ruman hmber gorditu, ku hopi kabei pretu. Su mama, drum na kama, di ku ne: Bencho, bai bisa Nern sera su boka, pasobra e yuchi tin soo". Mesora Bencho a saka un kareda te den kur. Anto e di ku Nern: Tee kwidou bo borot, grita pomada. Bo ta stroba mi ruman di drumi. Nern a waya rabu, kai drumi ketu bou di e palu di watapana patras den kur. Djei Bencho a yuda su tata ranka yerba, pa hereb pa su mama, i el a kana piki palu seku tambe, pa traha kandela. Henter siman Bencho a pasa masha felis. Kada be e tabata bai weta su ruman den e kama chikitu. Na skol el a konta tur su amigunan kon su ruman chiki ta. Pero un di su amigunan a hinka poko sustu den Bencho su kurpa. Pasobra e di: Boso mester tee kwidou ku Ez. Ora e yu tin ocho dia bieu, Ez mal spiritu ta bin chupa su sanger, mate. Mi ta dal e ku pieda, Bencho a kontest. ,,Bo n por. Ez ta masha sab. E ta drenta ora no tin hende ta mire. E kos ei a buta Bencho tur ariba-bou. I na kas el a puntra su tata kiko mester hasi, ora Ez bini pa bebe...”
3

“...ku pinda has, Bencho a sali bai dal un bwlta den kunuku. El a kana te yega na e kas di Doma-boka-pretu. E kas ei tabata keda kasi te kaminda mondi grandi tabata kumins. Semper Bencho a tende ku Doma-boka-pretu ta mal hende. Anto Doma tabata mahos, flaku, kara largu. Su boka tabatin un kol lila skur, ku kncha riba dje. Doma no tabatin ni kas ni yu. Bencho a para oria un ratu, pa tende ku por tin hende. Pero tabata ketu. Ku masha kwidou el a kana yega te kontra di e kas i lur den un bentana ku tabata na kap. Riba e flur di kakab el a mira un kweru di hende. El a spanta. Su kurason a bati te den su boka. Ma ora Bencho a paga tinu bon, el a mira ku ta kweru di Doma-boka-pretu. Mesora el a komprond ku Doma ta un Ez. Pasobra un Ez sa kita su kweru, ora e ta bai buska yu chiki. Bencho no a prd pa gana. El a turna un kurashi, bula den e kas. Bon pur el a saka e kuch hulandes for di su saku, i el a krta henter e kweru na repi delegaritu. Pa mas sigur el a kwe un klmpi di slu brutu ku el a haa riba...”
4

“...ku mla. E ta kibrami na filingrana. Tresten e toro di Kadl a kana yega seka Kadl. Anto e di ku Kadl: Bastan Kadl, ta di kon bo ta kobarde asina? Bo mester hftu Chiln un par di wanta. Ya e ta stop di hasi koi fresku. Kadl a kontest su toro: Mira un kos aki. Chiln tin brasa di heru. Kaminda e hartami ku sla, ta pi ku mukel. Asina a bin sosod ku kada un di e toronan a disid na bai bringa poko, pa kada un defend nan bastan. Un djaluna mainta, djis despwes ku solo a kaba di sali, nan a topa otro den e lorada di Sabaneta, kaminda tin e palunan di mansalia. E toro di Kadl a ranka bai riba esun di Chiln. Nan a kumins bringa, tira otro ku kachu, burdug ku otro, te ku chispa di kandela tabata sali for di nan kachu. Nan a grua, rabia, bati otro mal bat. Chiln i Kadl a purba kta nan for di otro. E bakanan a para grita masha duru. Pero e toronan no kir a tende. Nan a sigi bringa te sinkor di atardi. Ora Chiln ku Kadl a mira ku ta moda mes no tin, nan a kore bai buska bomba Tein na Sabaneta, pa yuda nan...”
5

“...ku ne: Buchi Lan, Dios ta grandi. Bai tira un lia mas na Watamula. Ami ku e muchanan tin masha gana di kome poko pisk has. Buchi Lan a kwe su lia di piska, i el a hupa te Watamula, yen di speransa. Solo tabata kima masha pis. Anto bientu tabata lanta tera, suta den su kara. Ora Buchi Lan a yega Watamula, el a uza un sldachi pa as na su anzwe, i tira su lia na awa. A pasa basta ratu, sin e sinti ni sikiera un pik na su lia. Para un pinga Buchi Lan a kumins kabish. Ma den esei el a sinti un kos pis na su lia. Bon kontentu Buchi Lan a snuk e lia, laga fir un tiki, bolbe snuk, pa e pisk keda bon peg. I ku brio Buchi Lan a kumins kobra su lia. Den esei el a mira bshi di kabei riba laman. Masha hopi kabei kastaa. Buchi Lan no por a komprond e kos. El a sigi kobra lia ketu bai. Pero di glpi el a mira un kabes di hende na su lia, kabes di un muhe ku kabei largu. Log ta un muhe-pisk a pega na su lia. Buchi Lan a spanta, tira lia abou, sali na kareda te kas. Ora el a konta su kas ku su amigunan, nan...”
6

“...hende na kaya. Mencha a lora e yu den un srbt di mondongo, hibe misa. E mucha tabata kima di kentura den su brasa. Bon pur Mencha a kore yega dilanti di San Antoni, patras den misa, kumins pidie pa laga su yu biba. Pero ora Mencha a weta bon, el a ripar ku no tabatin e yu den San Antoni su brasa. E kos ei a kede masha strao. Ma di ripente San Antoni a kumins papia ku ne: Mencha, mi yu, lagami kontabo ta kiko a pasa. Un poko prom ku bo drenta misa, tabatin un muh hasid di brua aki den. El a rabia pasobra mi no a lage bira riku. Anto ei a bira loko aki den. kibra e yu for di mi brasa, bai ku ne. Mencha a mira e lug kaminda e yu tabata. A keda un pida blanku den brasa di San Antoni. Papa Toni, e di ku e santu, maske bo no tin e yu mas, lo bo por buta mi yu bira bon atrobe? San Antoni a kontest: Mencha, mi yu, lagami kontabo tur kos ku mi sa. No bira tristu. Pasobra Tata den shelu sa kiko e ta hasi. Ayera Labirgi a bisami ku e tin mester di un angel chikitu. Esei ta pa tira bista na e porta...”
7

“...otro yu hmber. Na tur nan a haa djeskwater yu, seis hmber, ocho muh. Tur siman Tchi ku Mencha a sigi bai misa. I despwes ku misa kaba, nan tabata pasa kumind nan prom yu den brasa di San Antoni. Ademas di esei Tchi ku Mencha a biba masha trankil i felis. Pasobra nan tabata sa ku nan lo a drenta shelu sigur, maske ta di porta patras. baha-so Tur dia Buchi Mayn, katibu di Santa Krus, tabata pasa mal bida na man di Ba Balentin, e bmba di Shon Welmu. No tabatin moda pa Buchi Mayn skapa di Ba Balentin. Si e no kap basta palu den mondi, pa kima karbon, Ba Balentin tabata batie ku watapana. Si e no roza mondi manera Ba Balentin ke, e ta haa sota. Si e no hala basta awa na pos, sla ta kwe su kurpa. A la largu Buchi Mayn a desesper. Pero e no por a hui bai ksta di Venezuela den kanoa, manera otro katibunan a hasi, pasobra e tabatin un brasa mankaron. Riba un dia Buchi Mayn a disid di ba' dwalu poko den mondi, pa mira di ki manera e por skapa di Ba Balentin. El a kana, te el a bin yega na pia di Seru...”
8

“...muri. Bo ta yega te na pia di e seru. Anto ei bo ta yongot. E ora ei bo ta supla tres be den tera. Despwes bo ta drumi boka bou, i kanta den tera: Turna den, turna den. Tami ta toro toro toro toro mi Masuw. Lagami subi, iagami subi, tami ta toro mi Masuw. Mi yu lo mira mesora kon forsa di e seru ta kibra. Pasobra e seru ta kere ku ta Masuw mes a kanta pe. Krda bon s. KI ora ku mi yu baha, mester bolbe supla den tera, kanta e kantika di Masuw, pa bo logra subi. Buchi Mayon a gradis Papa Andres masha. El a bai su kas boka ketu, buska su kas ku su tres yunan. Anto el a bai ku poko simia di maishi, pampuna, batata ku pinda, pa e planta riba e seru. Nan a yega na pia di e seru, i Buchi Mayn a hasi manera Papa Andres a bise. Mesora forsa di e seru a kibra. Buchi Mayn ku su kas ku su yunan a subi e seru sin ningn sorto di difikultat. Ei riba nan a keda biba masha trankil. Pasobra no tabatin ni un pushi ku por a subi, bai stroba nan nunka mas. Ba Balentin a para despwes na pia di e seru, hasi masha...”
9

“...wan beteltu Henter dia di Dios Wan Beleku tabata kana midi kaya. Anto e tabata kanta kon mal swltu e tin den bida; ku ningn hende no ker e, i ku ta santana so ker e. Na kas su kas tabata lora man ku bendementu di kokada. Pero esei nunka tabata basta pa kome. Riba un bon dia e muh a fada. I e di ku su kas: Wan, awor s ta basta kana yora. Mester buska un moda. Awe bo no ta sali kaya. Pasobra si bo sali ku bo kara tristu i ku paa sushi, di mes ningn hende lo no ke mirabo. Keda kas, pa mi drecha bo tipo poko. Wan a kontest: Mi amor, mi no por yuda ku mi kara ta ma-hos. Ta sina ma nase. Pero bo por baa, e muh di ku ne. Mondi ta yen di welen-sali ku kadushi. Keda sinta den kas, pa mi weta kon mi ta puster bo. E muhe a bai kwe welensali den mondi. Anto el a krta pida kadushi, kita e kska ku e sumpianan. El a yena un tobo ku awa, i manda Wan bai baa su kurpa ku pida kadushi. Tresten el a laba Wan su paa ku welensali. Despwes di esei el a frega Wan su djentenan ku awa i un krenchi santu, pa kita...”
10

“...garoshi di awa, pa bai yena e barnan, i pa bai bende e awa na Punda. E Indjan a pone man na kabes, pasobra el a komprond ku di e manera ei pronto e awa lo kaba. Anto ni e hendenan pober ni e bestianan di mondi lo no por a haa awa di bebe mas. Masha tristu e Indjan a hinka rudia kantu di e pos, kumins sklama na Dios: Waze, o Waze, tende nos, tende nos, bute awa ki lamant, bute awa ki lamant. Su manis, ora e ocho garoshinan di awa a bolbe bin kwe awa, e Indjan a bolbe skonde te patras ay den e kweba. E kati-bunan tabata blo borot sigun nan a yena e barnan. Ma ora nan a bai bende e awa di pos Shingt na Punda, tur hende e reklam. Pasobra e awa tabata brak. No tabatin hende pa bebe. Asina ei a sosod, ku ken ku drenta kweba di Shingt, ta haa awa dushi pa bebe. Pero asina bo sali paf ku e mesun awa, e ta bira masha brak. Tur pober ei banda i tur bestia di mondi por a sigi bebe nan awa dushi trankil, basta nan no sali paf ku ne, te dia di awe. baha hwedo a ninga Chiku Dudunchi, Ba Wan, Pa Chandi...”
11

“...di foi sia i spanta mi yu aworo ku ningn di bosnan. Krda bon ku nos ta bon amigu. Ke men anto ku nos mester buska un otro spantad di mucha, pa ora mi yu ta mala mucha. ,,Kompa Chiku Manachi, Hmber Chiki di ku ne, ,,bo tin tur rason di mundu. Pa Chandi a saka e kachimba for di ~u boka. Anto e di: Nos amigu Hmber Chiki a bisa loke mi tambe tin na kachete. Nos mester buska un otro spantad di mucha. Kiko abo ta opin, Chiku Dudunchi? Ken, ami? Chiku Dudunchi di. Ovvl, mi tin mes idea. Nos mester buska un moda di haa un otro spantad. Pero ken? Koma Warawara? Hesus ei, Shon Chita a hinka boka den, Koma Warawara no. E ta hole muchu stinki. Mi no ke mire na mi porta di kas. No tin otro? 23...”
12

“...masha bunita. Mesora Buchi Pe a pidi dos konos di dje pa sirbi kompader ku komader na boutiso di e yu. Pero prom ku esei nan mester a bai pidi Shon Alberto prmit pa laga batis e yu, ora e pader Spa bini kunuku. Anto semper Shon Alberto tabata masha krepchi ora e mira e pader drenta kunuku. Asina Buchi Pe a kumins papia di boutiso, Shon Alberto di ku ne: Ta kada be tin pantomina. Aworo bosnan ta bin pidi pa kasa tambe. Mi no ke ningn koi loko den mi luga. Ta pakiko tin ku batis un yu di katibu? Lokura! Mi ta kere ku e biaha aki ku e pader ei bini, mi ta kore ku ne na mal rdu. Buchi Pe mester a bira bai, sin logra. Ma ora el a yega kas tristu, Shi Nana di ku ne: Papa, bo sa kiko? Dios ta grandi. Wanta ku poko pasenshi". Pero a bin sosod ku tur anochi e yu tabata yora, pidi boutiso. No tabatin moda pa e mucha keda ketu. Ni lechi, ni yerba, ni kantika no a yuda. El a sigi yora tur anochi. Pesei Shi Nana a disid na pone un rosario ku un tiki slu bou di e yu su klechi. Esei a bin yuda un krenchi...”
13

“...palu di Kayuda basta grandi. Anto na su tronkon tin un bnbnk. Masha hopi aa pas e palu di Kayuda ei a nase den e kweba di San Pedro. El a krese, bira grandi, pasobra semper tabatin awa ta kore na su ras. Tur hende di San Pedro i di otro kunuku tambe tabata uza fruta di e Kayuda pa remedi. Pero sigun e Kayuda tabata krese, su blachinan tabata kai den awa, lastra pasa riba e baranka, i bai yena e bakinan mas abou den kunuku. E shon ku tabata doo di e kunuku no a gusta e kos ei muchu. Pasobra e blachinan tabata susha e awa. Ademas di esei kada be e kanal di awa tabata sera, komo e blachinan tabata monton asina tantu, ku nan tabata stroba e awa di kore pasa. E shon a yama su fit, su bomba i su bastin. Anto e di ku nan: Bai kap e palu di kayuda pa mi. Pasobra ya ma fada kaba di e blachinan ku ta kai. E tres hmbernan a bai den e kweba ku nan machete. Pero asina e bastin a tira prom sla di machete den tronkon di e Kayuda, nan a tende un yoramentu masha tristu. I na mes mo-mentu ku e machete a kap...”
14

“...despwes a sal dos yu for di e webunan den e nshi. Anto e tata prikichi a yama nan Prikintn ku Prekentn. Prikintn tabata masha ketu, pero Prekentn tabata golos, haragn i brutu. Ki ora ku e tata o e mama trese un boka di kumnda, Prekentn tabata pusha Prinkintn un banda, pa 3 haa tur kome. A la largu Prikintn a bira flaku di tantu hamber. Kasi e no tabatin forsa mas. Un dia anochi, den tempu di awaseru, Prekentn tabata blo pusha Prikintn, pa e haa mih luga di drumi. Den esei Prekentn e pusha Prikintn te na kantu di e nshi. Den su soo Prikintn no a ripar drechi kiko ta pasa. I el a sali kai for di e nshi, dal abou den tera. Anto tabata krta un bientu masha friu. 29...”
15

“...Prikintn na gritu di yoramentu. ,,Ma mucha, ta ki mishibo akifo den friu? Ta loko bo ta? Bo ta haa kalmb. Ta Prekentn a pushami, Prikintn a konta Bru Djaka. Bo por ponemi den e nshi aya riba atrobe? Mi yu, mi ke brd. Pero ta kon mi ta hasi pa kargabo te aya riba? Bo ta balente pis. Bo no tin un kaminda anto, pa mi skonde pa friu? Mira kon mi alanan ta tembla kaba. Bru Djaka a para pensa un ratu. Djei e di: S. Mi sa. Mira aki. Ba Wili, doo di e hfi aki, tin un yu muhe mankaron. E mucha yama Estelita. E no por bai skol. Anto henter dia e ta sinta hunga ku su ppchi di boter ku kabei di kabuya. Poko dia pas, ora ma bai buska poko maishi den e magasina di Ba Wili, ma tende kon el a bisa Estelita, ku e ta bai buska un prikichi pe. Di brd mes? Manera mi yu ta tende. Hibami seka Estelita anto, Bru Djaka. Ku kalmu, mi yu. Prom ku mi hibabo, bo tin ku primintm un kos. Kiko asina, Bru Djaka? Bo sa ku ora bern kwe tera, den tempu di sekura, ku mi ta pasa masha trabou pa haa algu di tira na stoma. Pesei...”
16

“... For di awe mi ta prmitibo kome maishi den mi magasina. Basta bo no dispidi. Anto krda bon. E bandera di maishi, kolog na e balki den porta di magasina, esei sf bo ta laga para. Pasobra tesei nos tin ku uza pa planta, asina tempu di aa dal aden. Bru Djaka a gradisi Ba Wili masha. Anto Ba Wili, Estelita, Bru Djaka ku Prikintn a sinta kmbers, kome bon, te ora nan mester a bai drumi. kikiri den prta Te patras ay den e mondi di Zjeremi, kaminda tin e dam haltu, tabata biba un tata i un mama konnchi, huntu ku nan tres yunan. E yu may su nmber tabata Tunguln. Esun di dos Belemb. Esun di mas chikitu Kikiri. Nan kas tabata un buraku na pia di e seru parti pabou, bon skondf tras di poko rama di flaira. E tata konnchi tabata manda su yunan skol, seka maestro Babazjn, un konnchi bieu i masha sab. E skol ei tabata un kweba nt dilanti di e konnchinan su kas. Anto ora e yunan ta na skol, e tata ku e mama tabata bai buska kuminda pa nan den mondi. Babazjn tabatin masha hopi eksperensha. E tabata sia e...”
17

“...kas. Anto ora e tata ku e mama sali bai buska kuminda, Kikiri tabata dirti bai den mondi, pa e hasi su kosnan di baldadi. E tata a pone man na kabes. E no tabata sa kiko mas e hasi ku Kikiri. El a suta Kikiri, te ku el a kansa. El a papia ku Kikiri. El a skwal Kikiri. El a pase un par di kabuya na su chanchan. Pero ta moda mes no tabatin. Ta manera diabel tabata Kikiri su tras. Riba un dia mainta, ora Babazjn tabata sia nan kon ta buska awa pa bebe, Kikiri a hisa dede, pida Babazjn pa e bai hasi un kos di pur. Ta kiko a pasa atrobe? Babazjn a puntre. Mi barika ta krta, Kikiri a gaa. Bai tras di e palu di indju dilanti di e kweba aki. Pero bolbe mesora asina bo ta kla. Kikiri a sali ku kara masha lastimoso. Pero asina el a hae paf di e kweba, el a hinka af, basha kareda, pasa den mondi, bai sinta te riba rant di e baranka kontra di laman. Kikiri a sinti su mes masha gos, sigun el a weta e botonan di piskad riba laman. Den esei el a tende kon poko grastlchi tabata hunga kore kwe den awa kontra...”
18

“...E piskad di: Bo sa kiko? Ba yega nt na tempu. Pursi awe mi no a kwe ningn pisk. Ke men ku awe mi kas ku mi yunan ta kome konnchi has. Kikir su kurason a hera di para ora el a tende e kos ei. Pero e tabata asina kans, ku e no por a landa bai mas. E piskad a saka Kikir for di awa, tire den bm di su boto. Kikir a keda tembla pi ku yerba di bientu. E awa friu i e sustu di bai hasa den panchi a buta Kikir su djentenan bati manera maraka. Pero Kikir tabata bibu, masha sab mes. I sigun e piskad tabata hala rema, Kikir a pensa kiko e mester hasi, pa e salba su kurpa. El a sigi drumi ketu, gaa kans, pa e piskad kere ku e ta mitar morto. Pero asina e boto a tochi santu den playa di 34...”
19

“...sabi. Di moda ku el a keda biba dushi di dje den mondi di Zjeremi te dia di awe. djispi di re ramon Riba un dia mainta Rei Ramon di Wespen a laga yama Djispi, su konsehero di konfiansa. Pasobra Rei Ramon tabata masha preokup. Su uniko yu muh, prinsesa Araminta, tabata seka di kumpli bintiun aa. Ademas di esei Rei Ramon a sinti ku na su edat di setenta i dos aa no tabata falta muchu mas pa e muri. Pesei el a dese di kasa Araminta mas lih posibel. Ma e no tabata ke pa Araminta kasa ku kwalke prinsipe. Mester tabata e mih prinsipe ku por haa, esun di mas bon tipo, esun di mas bon karakter ku por haa. Djispi a kana drenta seka Rei, baha kabes te na swela, i keda para na un distansha di rspt. Rei Ramon a keda weta Djispi. Para un pinga el a grita hari, sigun el a mira e figura di su konsehero: Flakitu, chikitu, anto ku pida lombe. Ma Djispi su wowo-nan tabata masha bibu den su kara. E tabata sabi manera djaka di kaa. Tende un kos aki, mi bon konsehero Djispi, Rei a kumins splike. Manera bo sa,...”
20

“...ta esun mas digno di kasa ku Araminta? Difisil, mi shon Rei. Masha difisil pa bisa. No lubid ku hende bibu tin boka pa gaa. Nunka nan ta bisa kon nan karakter ta. Pero pa ser ku un trank di ua-gatu ta, semper tin un buraku chiki pa djaka pasa i drenta hfi. Bo ta kere anto ku nos por solushon e problema aki? Djispi a grawat e tiki kabei ku a sobra riba su kabes i kontest: Mi shon Rei, Djispi ta bo sirbid. Djispi a yega di salba hopi sitwashon. Mi no ta kere ku den e kaso aki Djispi ta laga su Rei na kaya. Pero permit Djispi bai sinta pensa poko. Tempu ta prta. Djispi. Morto no sa duna tempu. Bo ta kere ku mi por konsult ku mi amigunan? N, mi shon Rei. Esei s ku no. Amigu semper tin boka dushi". Ken anto? Maan mainta mi ta duna mi shon Rei e solushon. Anto prom ku solo sali. Djispi a pidi Rei despensa, i el a sali bai sinta den su kamber, pa e pensa bon di ki manera por logra skohe e mih prinsipe pa Araminta. 36...”