1 |
 |
“...ta menshona dos kos, mientras ku den e di dos be nos ta menshona nan ku sinnimo den orden inverso.
Un ehempel: Pader Poeisz i frater Herman tabata oponente durante basta tempu, den un polmika den korant lokal, e tilburgiano tabata boga pa ulandes na skol, e dominikanu pa spa i papiamentu.
Endadis (un pa medio di dos)
Na luga di un sustantivo ku un adhetivo, e owtor ta uza dos sustantivo ku huntu ta nifika e mesun konsepto di adh. + sust.
Por ehempel e owtor ta bisa: Mi ke drumi den laman i blow...., na luga di "laman blow.
Preterishon
E eskritor ta hasi komo si fwera e no ta haa siertu kos importante, pero ku tur esei e ta fiha nos atenshon riba dje. E ta kuminsa ku un introdukshon negativo, i despwes, komo si fwera pasando, e ta duna e informashon ku e ke.
Un ehempel: Mi no ke pretende ku Manuel ta loko, ku tur su fan-tochi, makakeria, payasera i pretenshon.
Alushon
Den loke e ta konta e persona ta hnka un frase konosi, o un variashon di un frase konosi.
P.e.: Ki mi ke hasi. M lug ta seku...”
|
|
2 |
 |
“...
Invershon
Orden normal di palabra den un frase ta: suheto predikado kom-plemento. Pero si un owtor ke duna un komplemento un nfasis espesial, e ta pone e komplemento mas dilanti. E ora ei verbo i suheto ta kambia lug.
P.e.: Riba seru tin un pra blanku (kom) (ve.) (suh.)
Prolepsis (pon dilanti)
E owtor ta aisla e parti dje frase ku e ke duna nfasis.
P.e.: E sinbergwensa ei, mi n' ke mire mas.
Paralelismo
Si un serie di frase ta kuminsa o finalisa na e mes manera, esei ta paralelismo.
Den slmonan nos ta mira esaki, kaminda, por ehempel Alaba Seor ta ripiti den kada frase.
Algu paresido tin den "Aurora di H. Habibe, kaminda e ta sigi ripiti: Ba pasa..
Enumerashon
Poniendo un kantidad di argumento, nomber o echo tras di otro, nos ta papia di enumerashon. Esaki tin e efekto di konvikshon.
Den e Presentashon di Daal su Kosecha di Maloa tin un ehempel: Ne komunidat ej, na mi amigunan di antes, tambe nesnan ku a lubida o esnan ku tin mjedu di rekorda awe nos amistat di ajera, mi kje laga un rekwerdo...”
|
|
3 |
 |
“...bai foi moda. Aunke den poesia moderno un poeta ta ekspresa su mes ku palabra simpel i kla.
2. Omishon di palabra.
"den pleitunan di rasa" den: Ken ta mas blanku
i rabiamentu pa plaka______(Martinus)
Sigun regla gramatikal e mester a skibi "den e pleitunan.
3. Kambio di e orden regular di palabra.
Un strao amor, nas no mas ku ayera (de Rooy)
Nos lo bisa: Un amor strao. E adhetivo lo mester tabata tras di e sustantivo.
4. Uso di partisipio pa parti di un frase.
ni e nomber ku ma forsa pronunsia, muriendo
den final di mi rosea (Jesurun).
"muriendo" ta na luga di "mientras mi ta muri".
5. Uso di adorno epittiko, ku, bon mir, no ta nesesario pa duna splikashon. (Epteto: adhetivo ku ta ekspresa kalidad o atributo), "i su luga ta henteramente bandona
manera un fiesta ku a kaba marduga (Martina)
Por elimina bandona o "henteramente bandona", sin ku nifikashon di e frasa kambia.
6. Mas uso di idioma figurativo.
(Esaki nos a trata den kapitulo 41).
52...”
|
|