Your search within this document for 'kasi' resulted in ten matching pages.
1

“...(ku rima I ritmo) ku komunmente nos ta yama poesa*, Obranan di prosa (novela i kwenta kortiku) tambe ta konsidera komo un sorto di poesia. Nifikashon di e palabra poesia ta: hasi, traha, kompon. Nifikashon di prosa ta: derechitu, koriendo. Pwes e frasenan ta sigi kore, sin ku nan ta depende di e kantidad di slaba. Den arte di palabra obhetivo (poesia pika) un eskritor ta konta loke el a eksperimenta o mira. E ta trata di hasi su deskripshon mas ¡m-parsialmente posibel. Pero ta masha difisil i kasi imposibel di skonde su propio opinion. Pesei nos ta topa den tur obra piko algn parti chikitu o grandi ku ta lriko, pwes na e luganan kaminda e owtor no por domin su sintimentu. Un persona ku por domin su mes, esun ku tin ekilibrio den su bida lo tin preferensha pa e frma di poesa piko. Den e obranan di Shon Wein Hoyer i Enrique Goilo nos ta mira e forma piko. Mientras Pablo Alex Jesurun, Henry Habibe i Frank Martinus ta mas lriko. Ademas di lrika i pika tin un grupo mas, esta dramtika (teatro)...”
2

“...Liga San Cristobal). Ademas di esei e tabata para kla konstantemente pa kombati abuzu, den La Union i La Cruz, skibiendo na fabor di e obrero. Despwes Guillermo Rosario den diferente di su obranan a sali na defensa di e "pober diabel, ku ta sufri sin haa un luf pa bai dilanti. Ke men anto ku den lrika sosial nos ta topa ku ekspreshon di kom-pashon, di amor pa prhimo i tambe gritu di alarma kontra opreshon. Pa e poeta su ekspreshon den lrika sosial ta bira su lucha pa husti-sia sosial, loke pe ta kasi un ideal divino. Den "Obrero, lanta" (1969) di Rosario tin un ehempel kompletu di lrika sosial. "Marcha miserabel" di Edw. de Jongh, publik den e tomo "Capricho (1955) tambe ta un ehempel. 7. Lrika di naturalesa Den nos kwentanan ku ta pertenese na literatura oral apenas bo ta topa deskripshon di naturalesa. Kisas e hendenan di prom ay tabata asina kustumbr ku grandesa di naturalesa, bibando den dje kon-tinwamente, ku e no a hasi impreshon riba nan. Pero den siglo 19, tempu di Romantisismo, lrika...”
3

“...deriv di Fransha (rondeau). Na Ulanda un rondel tabata konsisti di ocho verso, i den nan tipo di rondel verso 1, 4 i 7 tabata meskos, mientras e versonan 2 i 8 tabata igwal. Esun transes, di 13 verso, tabatin e versonan 1, i 13 Igwal, mientras 2 ku 8 tabata igwal. Ripitishon di e versonan ta dune su efekto espesial. Akrstiko Den un akrstiko e prom lternan di kada verso ta forma nomber di un persona. Antes den korant i revista kada be tabata sali akrstiko. Ta di kompronde ku tal sorto di "poesia kasi semper ta resulta fors. Refrn Un refrn ta un poema ku estrofa di 10 te 20 verso. Kada estrofa ta kaba ku e mesun verso. Refrn ta sali di arte popular. E tin e balor prktiko ku den su ripitishon e ta krea un ambiente espesial. Kantika popular generalmente sa tin un refrn. Poesia di kadena Esaki no ta un stklo di poemal Pero kada verso ta "komunika ku esun sigiente, pasobra kada ultimo palabra di un verso ta rima ku e prom palabra di esun sigiente. Esei ta duna un efekto di eko. 13...”
4

“...e frase limpi i perfekto. E tabata benta su poemanan den kara di mundu ku frase kortiko, kondens. Tur e idea tabata pa un poema evoka sugestin den pensamentu di e lektor. Pesei a bin sosode ku a nase hopi poema pa kwa no tabatin splikashon intelektwal. Pesei nos por bisa, ku si impreshonismo tabata traha di paf bai paden, ekspreshonismo en kambio tabata di paden bai paf. Varios poesia di Dr. C. Engels i tambe hopi ku a sali publik den e revista literario De Stoep ta prueba di esaki. Vitalismo Kasi no por distingi vitalismo for di ekspreshonismo. E ta un palabra manera tantu otro trmino den arte moderno ku praktikamente 29...”
5

“...duna un konsepto mas kla o tin be asept den varios otro idioma, anto nos no por yama esei barbarismo. Pero asina nos uza un palabra strao, sea pa pikete o pa makakeria, esei ta netamente barbarismo. Chistosamente Antoine Maduro a yega di papia di "Spapap, pa esnan ku ta forsa palabra spa den nos idioma. Ademas di esei nos por menshona Hulpap, p.e. E kos aki ta leuk. "Inglepap tambe ta un poko na moda. P.e. Am¡ ta fine. 33. Arkaismo Palabra arkaiko ta esnan ku antes tabata hopi uz, pero ku awendia kasi bo no ta tende. Prom ay un "stelchi tabata algu komun; meskos nos por bisa di un "mesa di awa, "potobank i tabla di mua kuch. Tin palabra semi-arkaiko ku anda no a muri kompletu. Por ehempel "bodogo, lantera i "sanbarku. Nos no por yama arkaiko e palabranan ku bo no ta tende na Punda, pero ku den siertu bario nan ta uza. Un owtor sa uza palabra arkaiko pa duna su kwenta un kol lokal. 33...”
6

“...34. Neologismo Vokabulario di un idioma ta kambia konstantemente. Tin be nos ta sinti nesesdad di un palabra nobo pa splika un konsepto nobo. Esei ta neologismo. Awendia "baki ta masha na uzo. Pero por ta ku despwes di algn aa e no ta eksisti mas. Hopi aa pas nan a introdusi un sapatu barata di Hapon. Pueblo a yame tah. Un sinkria (sombre di aros) kasi bo no ta mira mas. Hunga rol en kambio ta di ultimo dies aa mas o menos. Kai den webu tambe. Aparentemente na Aruba "hamaka di tete ta relativamente nobo. Algn mas ta raspa, kanta wil. 35. Komparashon Hopi be nos ta ripar un parsementu bibu entre dos kos, i nos ta sinti nesesidad pa ekspresa esei den palabra. Pa medio di e pala-branan meskos, manera o enditu nos ta pone e dos konseptonan banda di otro: Un muh manera un table strika; un mucha enditu un kabritu alfashi; un kas meskos ku un kowchi di galia. No kere ku ta poetanan so por enrikese nan idioma ku imagen i komparashon. Ku frekwensha nos por tende hende simpel traha komparashon masha...”
7

“...di palabra tin basta variashon. Tuma, por ehempel, e palabra mara: a. Feli ta mara hende. (fukia) b. Un homber ta mara su dashi. (konop) c. Porfin nan dos a mara kurpa. (kasa) d. Mara Toni por yega awor aki. (interhekshon) Ora e forma dje palabra kambia, e relashon entre e mesun palabranan original ta bira hopi separ. Den tal kaso nos ta papia di diferenshashon. Punta, punto i pui a diferensha den nan nifikashon. Doblete Si e diferenshashon okashona basta diferensha di forma, ta bin resulta ku kasi nos no ta sinti relashon den e dos palabranan mas. Algn ehempel: tumba i tambu, shuri i showru, sea i sial. Homnimo Dos palabra ku mesun zonidu pero ku nifikashon diferente ta homnimo: Tow (grupo) i tow (verbo = lastra, hala) Kopr (militar) i kopr (bleki di kakushi) Rndu (di porta) i rndu (kore paranda) Origen di dos homnimo no ta igwal. 43...”
8

“...di otro ta igwal, esei ta rima riku. Ora den e mesun frase dos palabra ta rima, esei ta rima meime: I ma mira, bira kara pa kuch di wowo no hinkami. 45. Ritmo i korida Nos lo por yama ritmo: koriente, moveshon. E ta un kambio agradabel entre haltu i abow, fwerte i dbil, pis i lih. Ke men anto e moveshon regular ku ta nase pa medio di kontraste konsekutivo. Henter bida i naturalesa ta yen di ritmo. Den idioma ritmo ta un koriente musikal. No ta solamente den poesia tin ritmo. Sin ritmo idioma ta kasi imposbel. S un hende papia sn ritmo, sin variashon, lo e ta papia sin grasia. Algu paresido ta buki-nan di lei, kaminda inteligensia ta domin, sin aga luga pa sintimentu. Tempu i meloda ta hasi ritmo di un poema mas riku. Tempu ta e moveshon rpido o pokopoko ku tin tantu relashon ku nos emoshon. Alegra ta duna un ritmo pur; tristesa tin moveshon mengw. Meloda ta e altura na kwa nos ta pronunsa un zonidu o un palabra. Den esaki e zonidu natural di vokal i konsonante ta hunga un papel grandi. 45...”
9

“...Den ka / ya_ke / tu tur / a rio / chi_bo / ta kei / ru ku / mi. Trokeo: hopi, semper, tantu, nunka A ta / nu bia /_hop¡ / nu bia Anapesto: importa, rebiba, kunsumi, ripiti. Lu bi da / pa fa bor / tur bon dad / gra ti tud / tin ba lor / li mi ta / ^ v-' w V/------ Dktilo: dndula, rbusak, Lngule, hendenan Nun ka ba / ke re ku / nan tin ra / son ---- o s/ ------ t/ Anfbrako: bisia, kompader, se^ashi, bochincha Bi sa mi / ta kwan tu / m al ma / por bal w sy Espondeo: bistek, potlot. Tuma nota! Kasi tur nos verbonan di dos slaba (kome, mira, tende, kere ets.) nos por klasifika komo espondeo, aunke tur dos slaba no tin eksakta- mente mesun aksento. Tin kaminda ku asta nan por hasi trabow di anapesto, komo tin apenas un powsa chikitu entre kada slaba, di moda ku nan ta parse un triol pero ku un powsa meimei di dos sla. 47...”
10

“...natural di un frase. E tres aksentnan di ritmo ta: a. aksent temporal (variashon di pur i pokopoko) b. aksent meldiko (variashon di haltu i abow) c. aksent dinmiko (variashon di fwerte i dbil). Pesei nos por bisa, ademas di loke tin bis den kapitulo 48, ku ritmo ta e moveshon natural di un frase, ku ta hasi ekspresivo pa medio dje variashon di intensidad temporal, meldiko i dinmiko. Esun ku tin oido pa poesia por tende stem dje poeta den e ritmo di su poema. Ta manera nos por tende Nicolas Pia, kasi gritando, den su poesia "Mi ruman: Bin seka mi, mi ta sklama tur dia ansh pe ultimo alegria di por mirabo i pordonabo______ Si nos ke mira e balor di ritmo, anto lo ta bon pa kompar: Kore, mucha, kore, kwe e barbult, 50...”