Your search within this document for 'forma' OR 'grupo' resulted in 15 matching pages.

You can restrict your results by searching for forma AND grupo.
1

“...tabata eksisti tempu kaba den nos idioma; solamente e no tabata but pretu riba blanku. Tampoko mi no ta riska pretende ku e trabow aki ta kompletu. Sin duda lo tin semper mas detaye pa agrega. Konsidera "Arte di palabra komo un pasatempu agradabel (i nesesario) ku mi tabatin na 1972, prom na Korsow, den komedor di mi kas dilanti di santana katliko na Seri Pitermai, despwes durante mi vakansi, den komedor di Ra do Pina No. 45, na Madeira, e patria paraiso di mi Belita. Tur esaki espesialmente pa e grupo di idealista ku a asist na e prom kurso di Papamentu LO. p.a.l. dedik na: Julian Coco, un artista te den su higra....”
2

“...1. Diferente sorto di poesia E produktonan di literatura di tur tempu por ta redus na dos grupo grandi, esta: 1. arte di palabra subhetivo. 2. arte di palabra obhetivo. Den esun subhetivo (lrika) un eskritor ta ekspresa su sintimentu. E ta komunika nos su manera di pensa tokante algu, sea ku e ta hubil o keha, sea ku e ta alab o kritik. Espesialmente e personanan masha suseptibel, pwes esnan ku mnimo kos ta tochi nan, lo ekspresa na forma di arte lrko. Si nos papia di diferente sorto di poesia, nos no ke men nikamente e ekspreshon na frma di verso (ku rima I ritmo) ku komunmente nos ta yama poesa*, Obranan di prosa (novela i kwenta kortiku) tambe ta konsidera komo un sorto di poesia. Nifikashon di e palabra poesia ta: hasi, traha, kompon. Nifikashon di prosa ta: derechitu, koriendo. Pwes e frasenan ta sigi kore, sin ku nan ta depende di e kantidad di slaba. Den arte di palabra obhetivo (poesia pika) un eskritor ta konta loke el a eksperimenta o mira. E ta trata di hasi su deskripshon mas...”
3

“... na alegra, pa un hende haa alivio. Un ehempel ta Si nos alma skucha di L. Daal. Si nos alma skucha... kwantu kos le n komprende; kwantu pensamentu tristu, sin speransa i sin lus, lo no para bira fwente di legria, lus i fe ku ta konsola i duna bida. 3. Klasifikashon di lrika Pa distingi diferente grupo den lrika ta mas difisil ku den pika i dramtika. Pasobra lrika ta ekspreshon direkto di hende su sintimentu; i un hende su sintimentu tin tantu frma i mats, ku prktika- mente e kantidad di frma lrika no tin limite. Pa haa mas o menos un ¡dea, sinembargo, nos por forma algn grupo grandi. Pero kada agrupashon tin su fayo. Ademas di esei tin hopi poesia lriko ku por ta klasifika den diferente grupo. Tin dos posibilidad di klasifikashon: 1. sigun kontenido. 2. sigun frma. Siendo ku lrika ta ekspreshon di sintimentu humano, nos por parti e sorto di poesia aki den e sigiente gruponan: 1. relashon di hende ku Kreador. 2. relashon di hende ku su prhimo. 3. relashon di hende ku naturalesa. 4. relashon...”
4

“...aktwalmente ta Radio Hoyer na Julianaplein. Nan a kompone tantu teksto komo muzik. Si un kansion ta skib na idioma elev, i si e poeta tin entusiasmo pa grandesa di su tema, nos ta yame un oda o un himno. Un himno ta un kansion religioso ku ta kanta di Kreador o tema divino. Un oda ta un himno di alabansa ku por trata di kwalke otro tema elev (sea kos o persona). 10. Formanan di estrofa Ta eksisti hopi frma di poema kaminda e poeta ta atene na un kantidad fiho di verso. Un kombinashon fiho asina ei ta forma riba su mes o huntu ku otro un poema kompletu. 10...”
5

“...Dos o mas verso ku ta forma un total nos ta yama un estrofa o kuplet. Den muzik nan su uza e palabra kuplet. Den poesia tin preferensha pa e palabra estrofa. Estrofa di dos, tres o kwater verso, nos ta yama: dstiko, terseto, kwarteto. Originalmente ta solamente un estrofa di dos verso, konsistlendo di un hexmetro i un pentmetro, nan tabata yama dstiko. Awendia nos ta uza e nomber dstiko pa kwalke estrofa di dos verso. Un terseto ta un estrofa di tres verso. Hopi be un terseto sa rima aba. Un ehempel di terseto ta Luis Daal su Lagadlshi lastrad: Lagadishi, bo no por stop di lastra riba bo barika pidi tera pa bo kamna i baj dilanti?........ Un kwarteto ta un estrofa di kwater verso. Generalmente e ta rima aaba. Den Henry Habibe su "Aurora tin un poesia di tres kwarteto, ku asonansia: Ma drenta bentana; bulando, bo sanguer! Semper bo ta kanta sun den bo kamber? M'a sunchi bo frenta, bo lep, bo garganta. Semper bo ta tembla numa den bo kama? Bo rosa a kai drumi den anochi su plata. Semper bo...”
6

“...i tog poetanan n ta skrementa i nos ta sigi sinti meloda ku rima o sin rima di soneto. Mi jaga tun soneto ku n ta rima, ku, no pesej, ta laga 'i grawata, ku den su fondo tin un dol ta kima. Kant'i kaminda 'i bida jongot, mi tin di sigui kwida i sigi mima postema di un soneto pashim. Ottava rima Esaki ta origina di Italia. Kada stansa ta konsisti di pentmetro ymbiko. Den nos literatura te ainda no tin ningn Ottava rima. E manera di rima ta kore: ab ab ab cc. Un stansa (estrofa o kuplet) ta un grupo di tres, kwater o mas verso rim. Stansa di tres verso (terseto). E ta konsisti di tres verso ku generalmente ta rima aba. (kwarteto) Stansa di kwater verso: Ta paklko mi no sa ma esta tristu mi ta bira tur atardi ku mi mira solo baha den laman. (Corsen) Stansa di kwater verso, kada verso di seis pia trokeiko. Esaki ta e metro di balada. Buchi Fil, katibu toro di Kenepa un mansebu kurpa grueso i sobrb nunka su rudianan a tochi swela 12...”
7

“...di dos kuplet di "Pensa un ratu di Frank Martinus. E poeta ingles Spenser a origina e stansa di nuebe. Rondel E frma aki ta deriv di Fransha (rondeau). Na Ulanda un rondel tabata konsisti di ocho verso, i den nan tipo di rondel verso 1, 4 i 7 tabata meskos, mientras e versonan 2 i 8 tabata igwal. Esun transes, di 13 verso, tabatin e versonan 1, i 13 Igwal, mientras 2 ku 8 tabata igwal. Ripitishon di e versonan ta dune su efekto espesial. Akrstiko Den un akrstiko e prom lternan di kada verso ta forma nomber di un persona. Antes den korant i revista kada be tabata sali akrstiko. Ta di kompronde ku tal sorto di "poesia kasi semper ta resulta fors. Refrn Un refrn ta un poema ku estrofa di 10 te 20 verso. Kada estrofa ta kaba ku e mesun verso. Refrn ta sali di arte popular. E tin e balor prktiko ku den su ripitishon e ta krea un ambiente espesial. Kantika popular generalmente sa tin un refrn. Poesia di kadena Esaki no ta un stklo di poemal Pero kada verso ta "komunika ku esun sigiente, pasobra...”
8

“...chistoso di un otro poema serio, pero manteniendo e mesun frma di e poema original, nos ta yama esei un parodia. E kontenido, naturalmente, ta na un nivel muchu mas abow ku esun original. Hopi tempu pas ma yega di tende un parodia riba "Atardi di Corsen: Ta pakiko, mi no sa ma bon hodidu mi ta bira tur atardi ku mi mira bo figura bon ankr. Talbes ta un remordementu o ta mi guayabo kisas podise n ta nada mas ku un bon kishikimentu. 12. Poesia lriko-piko Ta imposibel klasifika pika i lrika den dos grupo determina. Tin tantu poesia ku ta lriko i piko na mes momentu. Nan ta piko pasobra nan ta relata un istoria na un manera obhetivo; i nan ta lriko pasobra e poeta ta trata na ekspresa su sintimentu. Romanse i balada ta pertenese na lrika-piko. Por sierto poetanan mes sa usa tur dos nomber pa e mesun ¡dea. Tantu romanse komo balada ta kontene un istoria kondens, ku generalmente tin un final inesper ¡ tristu. 15...”
9

“...Origen di mito dje pueblonan pagano lo mester tabata mas o menos asina aki: E hendenan tabata buska algu personal den loke ta sosode den naturalesa, mientras nan tabata par impotente dilanti di e fenmenonan di naturalesa. I komo hende tabata konose nikamente su mes i bestia, el a imagin'e e "demoonan igual na hende o bestia. Despwes el a atribu kwalidad, karakter i pashon humano na e "demoonan. Despwes el a pone nan huntu i laga nan produsi otro figura. A la largu e imaginashon di hende a forma henter un grupo grandi di dios grandi ku chiki. Saga Un saga tambe ta bas riba tradishon oral. Esaki ta un kwenta ku tin un fondo istriko. Rondo dje fondo aki fantasia a krea sobr detaye. Pero generalmente fantasia sa bira asina grandi ku no ta keda muchu kos dje base original. Aunke algu di istoria ta keda eksisti den e saga. Leyenda E palabra "leyenda ta deriv di esun na latin "legenda, ke men loke mester ta les. Esaki ta nifika ku un leyenda ta bas riba tradishon skib. Un leyenda ta un kwenta relashona...”
10

“...portante. Su uniko deseo ta di diberti esnan ku ta tende ku un kwenta interesante. Epopeya (poema piko) Poema piko ta e forma prinsipal di poesia epiko. E ta relata na un manera obhetivo un istoria poetiko di un gran akontesimentu. E kwenta ta detaya i e ta part den un siertu kantidad di kanto. Klsiko-nan tabata konsidera epopeya e frma prinsipal. Den un epopeya nan tabata duna alabansa na nan heroenan di antes. Tin dos sorto di epopeya, esta epopeya popular i epopeya kultural. Un epopeya popular ta un poesia piko ku a nase i krese den pueblo, kontando un echo grandioso di istoria nashonal. Algn ehempel ta: Beowulf, Ilias i Odisea. Un epopeya kultural ta kreashon di un poeta konosi. Den e kaso aki e poeta ta proyekta i aregla e tema, hinkando su mes opinion aden. Un epopeya kultural por trata un tema nashonal, aunke no ta nesesario. Kwalke gran akontesimentu por ta tema pa un epopeya kultural. Algn ehempel ta: La divina Commedia di Dante Alighieri. Parcival. Paradise lost. 17. Deskripshon...”
11

“...ta haa elemento lriko i piko huntu. E akontesimentunan konseku-tivo ta forma huntu e elementonan piko, mientras ku e kontempla-shon di e personahenan (loke ta buta nan hasi siertu akshon), ta forma e elementonan lriko. E owtor mes tin ku keda kompletamente tras di kortina. Ta e aktornan mester haa atenshon kompletu. Dramtika ta eksigi masha dje owtor, pasobra e mester por kom-pronde e estruktura espiritwal infinitamente vari di su figuranan, i hasi tur akshon di e figuranan aseptabel, komo konsekwensha dje estruktura espiritwal tantu vari. Tin masha poko bon dramaturgo den literatura mundial. Algn ta Shakespeare, Lope de Vega i Goethe. E medionan ku un dramaturgo tin na su disposishon pa logra su obra ta: dialogo, mmka i idioma di gesto. Nos por yama un drama un serie di akshon konsekutivo, presenta pa medio di monlogo, dialogo, gesto i mmika. 21. Origen di drama Drama ta masha biew. Den tempu di griegonan el a forma for di ditirambo (kansion di honor na Dioniso, dios di bia). Gradwal-mente...”
12

“...Opera Na final di siglo 16 tabatin na Florencia (Italia) un grupo di artista ku tabatin e ideal renasentista pa rebiba tragedia antigwo. Komo den tempu antigwo muzik tabatin un papel importante den tragedia, e florensianonan ei a bolbe pone muzik den drama. Pero gradwalmente nos ta mira kon ekspreshon poetiko a bira di balor sekundario, di moda ku opera a bira menos drama. Mas adilanti e aria (ku en realidad tabata para e akshon dramtiko) no tin un papel tantu importante mas. Pesei nos por hasi un diferensha entre opera i drama musikal. Den drama musikal e ekspreshon ku palabra ta bolbe subi na su nivel original, mientras ku den opera ta muzik tin e papel prinsipal. Musical Despwes di 1930 musical ta lanta kabes. Awendia un "musical tin e karakterstika ku su intriga dramtiko i bon kompon ta bira mas bibu pa via dje variashon entre muzik, kanto, balia i hopi "show. West Side Story di Leonard Bernstein ta un bon ehempel di "musical". Kantata Esaki ta parse opera den e sentido ku e ta un ...”
13

“... Stem di un muh ta korta airu. Un bended di number ta papia sin guli skupi. For di te patras un karni stob ta tenta tur hende su nanishi. Awe ta diasabra. 28. Dadaismo, poesia eksperimental Durante prom gera mundial i tambe despwes di dje nos ta mira den literatura un koriente fwerte kontra normanan di tradishon, i ku un tendensia nihilista. E koriente aki, dadaismo, tabata un reakshon riba e sirkunstanshanan di gera ku a afekta balor, beyesa, edukashon i moral. Hopi owtor a duna dadaismo su forma ku un mentalidad ku tabata fwertemente negativo i hopi be nihilista. Por a rekonose dadaismo den literatura pa via dl su frma strabagante i kaprichoso, i sin posibilidad di splikashon intelektwal. Dadaismo ta relashona ku e manifestashonnan ekstremo despwes di e di dos gera mundial, den loke nos ta yama poesia eksperimental. E poetanan di e generashon aki ke produsi poema ku ta ankr den bida. Nan ke deskubri mundu den nan poesia, espesialmente ku nan sinku sentidonan. I komo bida no ta un paraso...”
14

“...span un poko mas. Un nomber genriko ku originalmente tabata un nomber propio, nos ta yama apelativo. Di esaki tin diferente kaso: a. un fabrikante o un inventor ta duna su produkto su mes nomber: Ford, Kodak. Un estranhero ta pidi trankil: One Curaao; e ke men nos bibida tipiko trah ku kska di laraha. b. pisk ta haa nomber di hende: yakupeper = Jacob Evertsz. c. tin be tin un tiki relashon entre e obheto i un persona: sandwich = di conde Sandwich di Inglatera. d. kwalidad di un persona ta bin forma un nomber propio pa hende: Un Wan Saya (un tipo ferfelu), achi ku Bwena (dos hende ku semper ta kamna huntu), Zjil (un persona ku a bai largu). 39. Idioma figurativo Den dunamentu di nomber nos a ripara ku kada obheto tin su mes nomber. Esei ta pone ku nos por kombersa riba e obheto, tee un interkambio di pensamentu ku otro persona. Pero nos no ta mira kada 35...”
15

“...diferente, nos lo ripara ku den un konsepto di palabra tin basta variashon. Tuma, por ehempel, e palabra mara: a. Feli ta mara hende. (fukia) b. Un homber ta mara su dashi. (konop) c. Porfin nan dos a mara kurpa. (kasa) d. Mara Toni por yega awor aki. (interhekshon) Ora e forma dje palabra kambia, e relashon entre e mesun palabranan original ta bira hopi separ. Den tal kaso nos ta papia di diferenshashon. Punta, punto i pui a diferensha den nan nifikashon. Doblete Si e diferenshashon okashona basta diferensha di forma, ta bin resulta ku kasi nos no ta sinti relashon den e dos palabranan mas. Algn ehempel: tumba i tambu, shuri i showru, sea i sial. Homnimo Dos palabra ku mesun zonidu pero ku nifikashon diferente ta homnimo: Tow (grupo) i tow (verbo = lastra, hala) Kopr (militar) i kopr (bleki di kakushi) Rndu (di porta) i rndu (kore paranda) Origen di dos homnimo no ta igwal. 43...”