Your search within this document for 'aparato,moveshon,humano' resulted in ten matching pages.
1

“...difisil ku den pika i dramtika. Pasobra lrika ta ekspreshon direkto di hende su sintimentu; i un hende su sintimentu tin tantu frma i mats, ku prktika- mente e kantidad di frma lrika no tin limite. Pa haa mas o menos un ¡dea, sinembargo, nos por forma algn grupo grandi. Pero kada agrupashon tin su fayo. Ademas di esei tin hopi poesia lriko ku por ta klasifika den diferente grupo. Tin dos posibilidad di klasifikashon: 1. sigun kontenido. 2. sigun frma. Siendo ku lrika ta ekspreshon di sintimentu humano, nos por parti e sorto di poesia aki den e sigiente gruponan: 1. relashon di hende ku Kreador. 2. relashon di hende ku su prhimo. 3. relashon di hende ku naturalesa. 4. relashon di hende ku morto 2...”
2

“...nan fantasia, poko kwenta asina bon, ku eseinan ta duna impreshon ku nan a sosode realmente. Den nos tempu moderno nos ta weta, ku ademas di e arte di konta kwenta ,tin e faseto importante di pone siertu orden i areglo pa e material (tknika di komposishon). Mientras ku prom ay nan tabata satisfecho ku ripitishon (mas o menos) dje kwenta original. Si nos bisa ku pika ta obhetivo, sinembargo mester observa ku kada kwenta o istoria ta sufri influensha di e kontad (eskritor). Hende bibu no ta un aparato ku ta reprodusi un kwenta eksaktamente manera el a tende. Pasobra e tin su sintimentu, su opinion, su desaroyo. Pesei semper e istoria lo tin algu personal dje eskritor. Ademas di esei kada persona ta reakshona, sigun su karakter i mentalidad riba loke e eksperimenta. Tuma por ehempel un desgrasia di owto. Si dies hende a mire, lo tin dies vershon diferente. Esaki ta nifika ku obhetividad absoluto no ta eksisti den pika, maske e owtor lo trata di elimin su sintimentu tantu ku ta posibel. Den...”
3

“... Ta posibel, naturalmente, pa kompone kwenta ku base di mitologia griego o germniko, loke por siertu varios owtor a hasi. Origen di mito dje pueblonan pagano lo mester tabata mas o menos asina aki: E hendenan tabata buska algu personal den loke ta sosode den naturalesa, mientras nan tabata par impotente dilanti di e fenmenonan di naturalesa. I komo hende tabata konose nikamente su mes i bestia, el a imagin'e e "demoonan igual na hende o bestia. Despwes el a atribu kwalidad, karakter i pashon humano na e "demoonan. Despwes el a pone nan huntu i laga nan produsi otro figura. A la largu e imaginashon di hende a forma henter un grupo grandi di dios grandi ku chiki. Saga Un saga tambe ta bas riba tradishon oral. Esaki ta un kwenta ku tin un fondo istriko. Rondo dje fondo aki fantasia a krea sobr detaye. Pero generalmente fantasia sa bira asina grandi ku no ta keda muchu kos dje base original. Aunke algu di istoria ta keda eksisti den e saga. Leyenda E palabra "leyenda ta deriv di esun na latin...”
4

“...Antes esei tabata destinu i sitwashon ku no por kambia; den tragedia moderno nos propio pashon ku ta kaba ku nos. Ku dwele i kompashon e miradnan ta presensi e prdida di e figura prinsipal, pasobra nan ta sinti simpata pa e figura prinsipal, komo nan ta mira su parti bon. Tambe pasobra e no ta komete eror pasobra e ta malu ni degener, pero simplemente pa via di un kibukashon ku e no por drecha mas. Pesei nunka un bandidu por ta un figura trgiko. Solamente esun ku nos por sinti pe den su lucha humano. E momentu mas trgiko den tragedia ta den su agnitio (rekonose-mentu), na momentu ku e heroe realisa ku e mes ta kowsa di su prdida. Komedia Un komedia ta munstra nos kon hende ta den su lokura i tambe kon chikitu e ta. Idea di un komedia no ta pa krea kompashon, pero mas tantu pa nos hari e soketada di hende bibu. Tantu mal sitwashon den sociedad komo fayo di hende ta keda ridikulis riba esenario. Pastoral Si den un Arkadia e bida di kunukeru ta present na un manera piko, anto esei ta presenta...”
5

“...Katstrofe Aklarashon dje komplikashon. Solushon di difikuitad. Esaki mester sosode na un manera natural. E dramaturgo no por uza wega ni triki. Si esaki sosode, anto nos ta papia di un Deus ex machina, pasobra antes den drama nan tabata laga un dios aparese, pa duna un solushon, maske e solushon no tabata satisfaktorio. Peri pesia Esaki ta resultado di meditashon riba e katstrofe ku a tuma luga den e di kwater akto. Den esaki ta hustifika e katstrofe komo triunfo di loke ta divino riba loke ta humano. 26. Naturalismo, impreshonismo, sensitivismo Naturalismo Nos por topa ku e terminologa realismo den henter istoria di literatura. Naturalismo ta nifika mas o menos e ekspreshon eksakto di realidad. Ta eksisti realismo for di Corsen te Oduber. Di Wolfschoon te Alette Beaujon. Aunke den final di siglo 19 nan no ta papia mas di "realismo, pero di "naturalismo. Naturalismo, un terminologa di Emile Zola, ta relashona ku realismo. E tambe ke duna un presentashon eksakto di realidad den arte. Pero...”
6

“...ankr den bida. Nan ke deskubri mundu den nan poesia, espesialmente ku nan sinku sentidonan. I komo bida no ta un paraso, hopi be sa tin den nan poesia algu kaotiko, ku gera, odio, morto. Pa tal motibu nan ta rechasa verso tradishonal ku su rima. Eksperimentistanan ta buska e realidad direkto di mucha i di hende primitivo. Tip Marugg i Charles Corsen ta dos poeta ku a yega di ekspresa nan di tal manera. 29. Sinnimo Homnimo ta palabra ku e mesun zonidu pero ku nifikashon diferente. P.e. rndu = aparato pa sera porta rndu = e verbo igwal na parandi. Pero sinnimo ta palabra ku tin mas o menos e mesun nifikashon. P.e.: loko, kens, chocho, pas. Eksistensha di sinnimo ta un ventaha grandi den idioma. Esun ku mester tee un diskurso o lektura sa ki balor nan tin. Den komber-sashon di tur dia nan no ta tantu nesesario. Si un hende papia kla, ta basta. Pero ora nos ta buta nos pensamentu riba papel, nos ta ripara e balor di sinnimo. Pasobra sinnimo ta trese variashon den 31...”
7

“...Apstrofo Nos ta papia di apostrofe ora nos ta dirigi palabra na un persona owsente, komo si fwera e tei, o na algu sin bida (konkreto o ab-strakto) komo si fwera e tin bida. P.e. den un diskurso: Shon Yo Corsen, abo sa kiko ta e dol sin fin na momentu ku palabra humano no por des-kribi nos sintimentu. Felisidad! esta kortiku bo bishta ta. Prosopopeya Esaki ta deskripshon di pasado o futuro komo si fwera ta presente; tambe loke ta imaginario komo realidad. P.e.: Tula ta skucha e kantika di laman, sigun e ta kana bai den direkshon dje pali horka. Esaki nos por yama tambe: presente istriko. Onomatopeya Si nos uza palabra ku ta imita zonidu, esei ta onomatopeia: 1. Un kayon ta tira bidim. 2. Un gai ta kanta kokoyoko. 3. El a kai djublum den laman. 4. Bo ta blbl den mi kabes. Perfrasis (sirkunlokushon) Si nos dal un bwelta grandi pa deskribi algu, esei ta perfrasis: Poli parse e animal ku ta karga un krus riba su lomba i su bobedad den su kara. ( = buriku). Riptshon Intenshonalmente, e owtor...”
8

“...rima riku. Ora den e mesun frase dos palabra ta rima, esei ta rima meime: I ma mira, bira kara pa kuch di wowo no hinkami. 45. Ritmo i korida Nos lo por yama ritmo: koriente, moveshon. E ta un kambio agradabel entre haltu i abow, fwerte i dbil, pis i lih. Ke men anto e moveshon regular ku ta nase pa medio di kontraste konsekutivo. Henter bida i naturalesa ta yen di ritmo. Den idioma ritmo ta un koriente musikal. No ta solamente den poesia tin ritmo. Sin ritmo idioma ta kasi imposbel. S un hende papia sn ritmo, sin variashon, lo e ta papia sin grasia. Algu paresido ta buki-nan di lei, kaminda inteligensia ta domin, sin aga luga pa sintimentu. Tempu i meloda ta hasi ritmo di un poema mas riku. Tempu ta e moveshon rpido o pokopoko ku tin tantu relashon ku nos emoshon. Alegra ta duna un ritmo pur; tristesa tin moveshon mengw. Meloda ta e altura na kwa nos ta pronunsa un zonidu o un palabra. Den esaki e zonidu natural di vokal i konsonante ta hunga un papel grandi. 45...”
9

“...Korida ta e pasamentu di un verso den esun su tras, sin powsa natural. P.e.: Mi tin mil sumpinja klab den mi karni di baranka duru______ Un otro: Semper bai mi ke ku bo ta riba un dje barkunan grandi ku ta drenta.... 46. Metro Tin un relashon asina fwerte entre ritmo i metro, ku hopi be nos ta brua un den otro. Pero tin un diferensha den nan dos. Ritmo ta e moveshon bibu ku ta duna un reprodukshon eksakto di kada mats delikadu di un poeta su sintimentu. Metro ta un klasifikashon morto i fih terikamente pa slaba aksentwa i no-aksentwa. Metro por ta un ga pa un poema pero nunka e no mester bira un lei ku ta mara e owtor. Ritmo elegante tin ku domin metro seku. Asina metro domina ritmo, nos ta haa un poesia sin stansha. Den kada frase ku nos pronunsa, nos ta ripara ku tin slaba aksentwa i slaba menos aksentwa. Si den e variashon aki tin regularidad, anto e frase tin metro. Laga nos tuma un ehempel di J. S. Corsen: Nos a nase pa hugete di speransa, te maan si un poko nubia bini atrobe lo nos...”
10

“...ta pasobra e owtor a faya tknikamente, pero pa motibu ku e ke logra siertu efekto. Bon mir e dos ltimo versonan dje poema aki riba ta logra su efekto netamente pa medio di antimetra. 50. Tres aksent di ritmo Si metro ta nikamente un frma fiho ku un poesia por tin o lag'e tin, ritmo en kambio, ta alma di un poesia. Tin be metro ta zona fors, pero ritmo ta e moveshon natural di un frase. E tres aksentnan di ritmo ta: a. aksent temporal (variashon di pur i pokopoko) b. aksent meldiko (variashon di haltu i abow) c. aksent dinmiko (variashon di fwerte i dbil). Pesei nos por bisa, ademas di loke tin bis den kapitulo 48, ku ritmo ta e moveshon natural di un frase, ku ta hasi ekspresivo pa medio dje variashon di intensidad temporal, meldiko i dinmiko. Esun ku tin oido pa poesia por tende stem dje poeta den e ritmo di su poema. Ta manera nos por tende Nicolas Pia, kasi gritando, den su poesia "Mi ruman: Bin seka mi, mi ta sklama tur dia ansh pe ultimo alegria di por mirabo i pordonabo______ Si nos...”