Your search within this document for 'sirkunstansia,trabou' resulted in 29 matching pages.
 
1

“...katibu, en todo kaso mas ku shen aa pas. Shon We Hoogenbergen a tende mayo-ria di e proverbionan for di boka di trahadornan na Newport durante e hopi aanan ku el a traha ku nan. Nos a purba tradus e proverbionan Papiamentu literalmente na Hulandes. Esaki no solamente tin e bentaha di presishon, ma tambe e ta duna nan un efekto poetiko. Salta kacho, salta su rabu (Spring over de hond, spring over de staart). Basta tra-bou, aunke ku e lesad no tin mester di nota esaki. Ku un esfuerso el a bira un trabou agradabel. Iemand die een ei op eet, weet niet wat de kip heeft doorstaan. (Komed di un webu no sa, kiko e galia a pasa). I esei ta masha bon tambe. Mi a klasifik e proverbionan segun ekspreshonnan Antiano: religion, animal, awa, kuminda, relashon humano, plaka i ekspre-shon. Na varia mi a laga loga habri pa otro klasifishonnan. Ademas di e nifikashon, tras di e proverbionan ta sinta e kultu-ra di e lug. E kultura komun. Un proverbio no ta surgi riba un tereno eksepshonal, pero for di kosnan...”
2

“...na Antia ta. I ken ku lesa nan mas bon, ta komprende mas di su mes. Pa sia un poko mas di e kultura, i e komparashon di kultura i e filosofa di un pais, lo ta rekomendabel pa tradusi proverbionan di tur pais, Bukinan di proverbio internasional pa konos kultura, kustumber i moda di bida. No solamente pasobra e ta edukativo pero pasobra e ta interesante tambe. Mas mi no ke bisa ariba e asuntu aki. Suku no sa gaba su mes. E buki no ta un kopia di kalke otro eskritor di proverbio ma e ta komplet e trabou di pater Brenneker di e proverbionan ku el a haa na Krsou. Tantu e proverbionan mes komo e splikashon di kada un ta diferente. E buki aki ta turna un lug humilde banda di e obranan maestral di etnografa i kultura Antiano di Sr. A. Maduro i pader Brenneker. Peter Hoefnagels. 10...”
3

“...i komprend Papiamentu bon, maske ku nan un ku otro ta papia Ingles. En todo kaso i kon ku bo mira e, e nashonalidat ta bini na di dos lug, pasobra kada un di nan ta sinti nan yu di e lug kaminda el a nase. Ami mes a yega di pasa algu por estilo, ku na e momentu ku el a pasa a parse mi masha strao. Hopi aa pas mi tabata krusa Noordzee for di Inglatera pa Hulanda. Na un momentu dado e radio di bapor tabata pidi tur pasahero ku destino pa Hulanda, pasa imigrashon na bordo di e bapor pa fasilit e trabou di imi-grashon na Hoek van Holland. Mesora mi a bai ku mi pasport serka e seor aki i despues ku el a turna algn nota, el a duna mi mi paspoort bk sin ningn komentario. Ora nos tabata serka di yega Hulanda, e radio tabata suplik tur pasahero pa di ltimo bes pa esnan ku no a pasa imigrashon na bordo ainda, por fabor hasi e prome ku e bapor yega Hulanda. Mi a tira un bista den mi pasport i komo no tabatin nada skirbi aden, mi a bolbe bai serka e seor aki i mi a bisa e, ku mi a bini un biaha kaba...”
4

“...KARGA AWA NA MAKUTU: Water in een mand dragen. Bier naar een brouwerij brengen. Aan een onbegonnen werk beginnen. Trata na hasi un kos, ku no tin pia ni kabes. Un kos di loko. Kompar e ku e proverbio: Un trabou di pia di palu. E PROM AWA TA AWA: De eerste klap is een daalder waard. Esun ku hasi un kos prom ku un otro, ta e ta konta i e otro nan lo tin hopi kibramentu di kabes pa super e. UN MAL AWA: Een slecht water. Een vrouw die geen seksuele aantrekking heeft. Un muh ku seksualmente no ta sirbi. 18...”
5

“...BESTIA: DIEREN: BAKA TA MURI BAI LAGA TRABOU PA KUERU: De koe stierf, maar liet het harde werk achter voor de huid. Literalmente; despues di morto di e baka nan mester kurti su kueru pa traha artikulonan di kueru manera sol di sapatu, faha etc. Muri i laga trabou duru pa otro hende hasi. Por ehem-pel. Laga un tstament ku hopi problema atras f tur e gastu di deramentu f hopi debe pa esnan ku a keda atras. BAKA TINSEBU: De koe heeft vet. Hij is goed bij kas. Kos ta bon pa bo. Bo tin hopi plaka. Meestal onder vrienden gezegd. Amigunan ta chansa ku otro di e manera aki, ora un di nan tin plaka serka di e. WARDA TE ORA BAKA HOGA NA POS PA DMPEL E: Wachten totdat de koe verdronken is, alvorens de put te dempen. Warda pa hasi un mehorashon te ora un desgrasia a sosod. Kompara e vershon hulandes: Ora e bis a hoga, nan ta dmpel e pos. PA BAKA BIRA BIS, MIH E BAI PLENCHI: Voordat een koe weer een kalf wordt, is het beter voor haar om geslacht te worden. Ta miho bo muri, ku kumins traha di nobo na...”
6

“...Hende no ta kambia fasilmente; manera el a lanta, asina e ta keda. TRABOU TA BON PA BURIKU: Werk is goed voor ezels. Kompara: Trabou ta bon pa hende bobo = Werken is voor de dommen. Pakiko kansa bo kurpa, ora ku di un f otro manera tambe bo ta bini kla sin kansa bo kurpa = Liever lui dan moe. Ta mih bo ta floho, ku kans. BURIKU MESTER TRAHA PA KABAI KOME: Ezels dragen de haver en de paarden eten ze op. Su nifikashon ta: Mester tin bobo, pa sabi por biba. BOS DI BURIKU NO TA YEGA SHELU: De stem van een ezel wordt niet gehoord. No preokup bo kabes pa loke hende bobo (paganu) papia di bo pasobra nan bos no ta yega shelu. Tambe ora un hende di mala fe, desea bo un kos malu, bo por usa e proverbio aki. SI BO A NASE BURIKU, BO NO POR BIRA KABAI: Eenmaal ezel geboren, wordt nooit een paard. Ook: als je voor een dubbeltje geboren bent, bereik je nooit een kwartje. Un hende nasi bobo, nunka por bira sabi. Manera bo ta, asina bo ta keda. Esun ku a nase buriku, no por muri kabai. 22...”
7

“...E TA UN BON GAI: Hij is een goede haan. Hij is een fijne kerel. E ta un hende ku semper ta kla pa yuda otro. Tambe un hende ku ta kumpli ku su deber i semper ta hasi su trabou bon. E TA UN GAI BIBU: Hij is een levende haan. Hij is een slimme vogel. E ta un persona ku semper bo mester tene kuenta ku ne. E ta un hende ku tur momentu por kohe bo un kara abou. UN GAI KU NO KANTA, TIN UN KOS DEN SU GARGANTA: Een haan die niet kraait, heeft iets in de keel. Na Spa: Un gallo que no canta, tiene algo en la garganta. Nan ta usa e proverbio aki, ora ku un hende ku semper den un reunion tin e ultimo palabra, e biaha aki pa un f otro motibu deskonos no a habri su boka. Den un kaso asina e ta duna di pensa ku ta intenshonalmente e ta keda ketu, pa motibu ku tin un kos ta stroba e di papia of ku e ta skonde algu, ku otro palabra e no ke pa nan mira e parti patras di su lenga. Nan a yega di usa e proverbio aki den un reunion di Staten di Antias Hulandes den un diskurso di despedida di e Griffier na aa...”
8

“...Un mama kalakuna ta un mama ku no ta kuida su yunan bon. Segn nos bieunan un kalakuna no sa moda di kuida su yunan bon; pa motibu di su kurpa grandi, burus i brutu semper e ta trapa su yunan mata, spesial ora e brui nan na kas den un lug pert. KALAKUNA A DAA KOLO: De kalkoen heeft de kool bedorven. De poppen aan het dansen. Ta konosi si un kalakuna drenta den un hfi di berdura, tur e matanan ku e pik aden ta muri f e ta destru tur kompletamen-te. Kalakuna a daa kolo ta nifika ku bo a daa tur e trabou. ETA RIBA SU KABAI: Hij is op zijn paard. Hij is onverzettelijk. Vergelijk: Er is geen land met hem te bezeilen. E ta opstin. No tin moda di hasi ku ne. 30...”
9

“...kaminda hende-nan tabata tira sushi. Sueldo tabata masha abou, pa motibu ku no tabatin trabou. Pesei si bo ke kasa, no ta keda bo otro solus-hon, pasobra kabaron tabata e kuminda mas barata. DEN TEMPU DI SEKURA, SHIMARON TA BOLBE KAS: Door de droogte gedreven, keren de verwilderde geiten naar hun koraal terug om te drinken. Den e proverbio aki nan ta kompar hende ku kabritu. Shima-ron ta kabritunan, ku ta keda riba mondi sin ta bini kas atardi. Naturalmente ora nan ta haa awa i kuminda na abundansha riba mondi den tempu di yobida. Si kos ta bai bon pa un hende, ora e ta traha na foi tera, e no ta korda riba su famianan na Krsou. Ma pareu kos kuminsa daa, semper e ta buska un moda pa bini Krsou bk. Por ehmpel despues di e prome gera mundial, tabatin un pedida grandi pa suku di Cuba. Hopi yu di Krsou i di Aruba a bai pru-ba nan suert na Cuba i nan tabata gana hopi plaka. Pero ora kos a bira malu na Cuba, i trabou a bira skars i nan no tabatin entrada mas, poko poko nan tabata bini bk pober i sin...”
10

“...sigur, si no ta pa un hmber ku a tira man riba dje i ranka e for di dilanti di e outo. E forleser i hopi otro hende a para mira e kos aki sosode i e forleser a bisa e hmber ku a salba e mucha su bida: mi amigu, bo a kita un bolchi for di mi boka. Asina atro-be nos por mira ku tristesa di un ta alegria pa otro. MAS TANTU LANA UN KACHO TIN, MAS TANTU PRU-GA E TIN: Hoe meer haren een hond heeft, hoe meer vlooien hij heeft. Hoe ruiger de hond, hoe meer vlooien hij heeft. Mas riku un hende ta, mas trabou komplika i kibramentu di ka-bes e tin. Ata aki un proverbio masha grasioso; e ta duna prefe-rensha na simplesa i pobresa riba rikesa. Korda e dicho hulandes: Ik wens je veel personeel, Ik wens je veel bojen toe, (mi ta desea bo hopi plaka) un maldishon f un deseo ironiko ku ta duna doo di kurpa hopi di pensa. KOMBITO SIN NOI NA FIESTA DI KACHO: ZONDER UITNODIGING NAAR EEN HONDENFEEST GAAN. Zonder uitnodiging naar een feest gaan. Sin invitashon ta kach so ta bai serka un kach muh. Un kos 36...”
11

“...pasobra e ora si por tuma medidanan di prekoushon. Preveni ta mih ku kura. Ta mih soport algu awor, ku despues bo haa bo den un kamisa di onsebara. Notabel ta ku no ta e parti rashonal, ma e aspekto emoshonal di mira dilanti ta wrdu aksentu. E PARSE MULA MACHU: Zij is een ruwe forse vrouw. Un muh ku parse un mula machu ta un muh grandi, gordo i ku hopi forsa, i ku un manra brutu. ETA MULA MACHU: Een vrouw die niet baren kan. Mula is een muilezel. Ta konos ku den tropiko nan ta usa mula pa traha trabou duru i pis. Mula tin e forza i grandura di kabai i e resistensha di buriku, loke ta hasi e un animal ideal pa un klima kayente manera di nos. Mula mes no ta haa yu, e ta un produkto di un kabai ku un buriku muh. Pa e motibu nan ta yama un muh ku no por haa yu, un mula machu. E TA UN MUSKITA MORTO: Ze is een dode vlieg. Zo wordt een persoon, die nergens plezier in heeft, genoemd. (Futloos) Mosca muerta (dode vlieg) wordt in ons nabuur land veel gebruikt. 51...”
12

“...NO TIRA PUSHI RIBA KACHO: Men moet geen katten op honden gooien, men moet de dingen niet door elkaar gooien. Ora un hende no por kontest loke nan a puntra e korekto, e ta pruba di evita e pregunta dor di kontest un otro. E ta trata na brua tera pa salba su kurpa. PUSHI TA SIA SU YU TUR SU BUELTANAN, SAKANTE ESUN DI ATRAS: Een kat leert haar jong al haar trucjes, behalve een van de laatste. Un hende ta splika un otro f un kolega tur kos di e trabou, ku eksepshon di algn punta di mas importansha, ku ta e mes mester sia. Nan no ta konta bo tur e sekretunan i trikinan di e fishi, nan ta tee eseinan pa nan mes pa ora di mester. Eseinan ta bo mes mester sia bo kurpa. ORA PUSHI NO TA NA KAS, RATON TA TUMA MANDO: Wanneer de kat weg is, nemen de muizen de macht over. Wanneer de kat van huis is, dansen de muizen op tafel. Ora pushi no ta na kas, ratonnan ta balia riba mesa. Tantu na papiamentu komo na hulandes tur dos ta meskos i ta nifik ku si no tin hende pa tira bista, kos ta bai pa man. WESU...”
13

“...KADA PAKIKO TIN SU PASOBRA: Elk waarom heeft zijn daarom. Kada pregunta tin su kontest. Pa kada pregunta nan tin un kontest. E TABATA TEMBLA MANERA BARA BERD: Hij beefde als een groene tak Hij beefde als een riet. E tabata tembla manera un bara berd di friu, di spantu f di miedu. TRABOU DI PIA DI PALU: Werk van een houten been. Trabou innesesario. Loke e ta hasi ta trabou prnada. Moeite voor niets. Molster prnada. LAGA KAI f LAGA TUMBA: Laatje vallen f laatje omver gooien. Scheer je weg. Buska manera pa bo bai aki for. Laga kai = Schei toch uit. Laga tumba = ophoepelen. BATI BLEKI: Op blikken slaan. Hasi redu. E ta kana bati bleki. Kompara e ku de trom roeren. Na kuminsamentu di e siglo aki, nan tabatatin un hmber na Krsou, ku tabata kana den tur bario i e tabata bati riba un bleki 68...”
14

“...ETA MAL PARA: Hij staat slecht op zijn benen. Hij is er slecht aan toe. Na trabou e ta mal par. Hij staat er niet zo goed voor op zijn werk. Hij heeft geen geld = Eno tin sn f e ta mal par pa loke a pasa e poko tempu pas. PALU FRIU: Een slappe man. Fig: Slappe lui. Palu friu = ijslollie. E TA KANDELA: Hij is warm, heet. E ta hmber potente. Nt kontrali di palu friu. BARIKA YEN: Een volle buik. Mi a duna e mi barika yen = Ik heb hem flink uitgescholden. Kompara e ku e ekspreshon hulandes Ik heb hem zijn vet gegeven. Barika yen, kurason kontentu. Een volle buik met een blijde hart. KUCH DI DOS BANDA: Een mes dat aan beide kanten snijdt. Un hende ku dos lenga. Ora ta komben e ta bisa asina i despues e ta bisa henteramente otro. Bo mester tene kuenta ku un hende asina, pasobra bo no sa nunka kon bo ta par serka e. E ekspreshon hulandes het mes snijdt aan twee kanten tin un nifikas-hon henteramente diferente. 71...”
15

“...BURIKU DI WELA: Ezel van grootmoeder. (Un Maria porkosushi) Un persona ku mester traha e trabounan duru. Un muh ku na kas ta e so mester traha tur trabou di kas. Pues un hende asina ta yama su mes un buriku di wela. (De ezel van grootmoeder). Segn beibel: E no ta un Maria, sino un Martha. HENDE DI TERA FRIU: Mensen van het koude land. Generalmente nan ta yama e Hulandesnan ku ta biba i traha aki hende di tera friu. Den boka di pueblo e Hulandesnan yama makamba tambe. Naturalmente e ekspreshon aki ta aplikabel pa tur hende ku ta bini for di Oropa of Amerika del Norte. HENDE DI TRAS DI AWA: Mensen van achter het water. Buitenlanders. Pueblo ta yama tur hende ku ta bini for di un otro tera, hende di tras di awa. Mensen van overzee. HENDE LUANGU: Mensen uit Luangu. Luangu is of was een stukje van Afrika; Hende luangu ta hendenan ku ta bista paa di hopi kol ku no ta pas ku otro, ku ta hasi nan keda strao i notabel. 83...”
16

“...mag de linker hand niet weten. Si bo yuda un hende for di un pert, no tin nodi pa kana bisa tur hende ku ta abo a yuda e, (als je iemand uit de nood helpt hoefje dat niet rond te bazuinen.) Na Hulandes: De rechterhand weet niet wat de linker doet; man drechi no sa loke robes hasi. KRSOU TA UN MAL MAMA, MA UN BON MADRASA: Curaao is een slechte moeder, maar een goede stiefmoeder. Tur straero i prinsipalmente Hulandesnan aki na Krsou ta haa mih tratu ku yu di tera. Nan ta gana mas plaka pa e mes trabou, di moda ku nan por biba mas bon. Por ehmpel un hues 86...”
17

“...Hulandes ta gana tres bes mas tantu ku su kolega Antiano pa e mes un sorto di trabou. EL A PASA BOU DI PAA DI BELA: Hij is onder het zeildoek gegaan. Haa un kos sin paga nada pa e f haa un kos klandestina-mente. Un sirko semper ta duna su shownan den tntnan grandi trah di paa di bela. Awor tabata asina ku muchanan tabata pasa bou di e paa di bela i mira e keinshinan henter anochi sin paga. Tin biaha nan tabata sorpres e muchanan aki den nan atento pa pasa bou di e paa di bela i tabatin doonan di sirko ku tabata pidi polis pa hasi warda rnt di e tnt pa stroba muchanan pa drenta. Ta asina e ekspreshon aki a haa su origen. Pasa bou di paa di bela = Onder een zeildoek kruipen. NA PREIS DI BAKA FLAKU o NA PREIS DI GALIA FLAKU: Voor prijzen van magere koeien of magere kippen. Tegen spotprijzen verkopen. Ora un negoshi ke anunsi ku su artikulonan ta mas barata ku di otro negoshinan, nan ta usa un di e frasenan aki: Na preis di baka flaku f na preis di galia flaku. Nan lo ta sali for di e punta...”
18

“...DIOS LO RENDE PA ABO: God zal het voor U goedmaken. Nan ta usa e ekspreshon aki pa mustra gratitut pa un yudansa risib. Pa un limosna of un yudansa finansiero den problema di plaka. Na Hulandes: Bo Dios lo rekompens abo mil biaha mas tantu. (Uw God zalje duizendmaal belonen. DIOS LO PAGA: God zal U belonen. Ora un hende hasi un otro hende un fabor i no ke risibi plaka pa su trabou, nan ta bisa e Dios lo paga bo. Nan ta usa e tambe komo Danki Dios (god dank) Kasi sigur e ekspreshon aki ta bini di Hulandes. ESAKI TA MI DIOS TATA: Dit is mijn God de Vader. Esaki nan ta mi niko par di sapatu, of mi niko karson, etc. Mi mester sru masha bon pa nan, pasobra ta mas mi no tin. DIOS LIBRA: In geen geval. Na Ingles: Heaven forbid. Di ningn manera. Apsolutamente ku no. ETA UN PAN DI DIOS: Hij is een goedhartig mens. 93...”
19

“...NOS TATA KU TA NA SHELU: Onze vader die in de hemel zijt. E prom frase di e orashon ku nos Seor Jesus Christu mes a sia nos. AWE KRUSTA BOU: Vandaag is de kruis omgevallen. Awe nos no tin nada di kome, sin plaka pa kumpra i sin trabou. Un dia berdaderamente malu, ma Dios ta grandi. Krus ta bou ta mas fuerte ku sali for di kama ku pia robes. BOS DI BURIKU NO TA YEGA SHELU: De stem van een ezel reikt niet tot aan de hemel. Ora un hende desea un otro hende un kos malu, esun ku el a desea malu, ta kontesta bos di buriku no ta yega shelu. Ku otro palabra, bo maldishon lo no kohe mi, pasobra Dios no ta skucha na kosnan asina. Dios nunka lo skucha un hende ku ta desea otro malu. Esei ta trabou di Satanas. Por kompar e proverbio aki ku No paga atenshon na loke un buriku (e hende) ta hasi, pasobra e pober bestia no sa mih. 100...”
20

“...bini. E aa aki kos ta pinta malu, ma Dios laga e situashon penoso aki no bolbe nunka mas. De la manera ku e hendenan pober tabata kumpra e haria pa nan kome i e saku (bar) pa nan bisti. For di sakunan nan tabata kose paa pa nan bisti. NA BOKA DI FRNU PAN A KIMA: Het brood is aan de mond van de oven verbrand. E pan tabata horn i kla pa saka for di frnu i mientras nan tabata saka e, den boka di frnu el a kima. Ku otro palabra tur kos tabata bai bon, te ku ltimo ora a pasa un kos ku a daa tur e trabou. 104...”