|
|
|
|
|
| 1 |
 |
“...sa. Bo ta spanta prnada. Ora kos a pasa bo, bo ta bira mas koutiloso i bo ta mira peliger den kalke kos.
Mr. Dr. DA COSTA GOMEZ, fundador di P.N.P. tabata gusta usa e frase aki den su kampaa elektoral aki na Krsou.
Despues di e disturbionan di 30 Mei 1969, e hendenan di Krsou a keda emoshon i pa kosnan chikitu nan tabatin temor ku e hendenan por bolbe lanta. E proverbio ta trata di un insidente ku a bira grandi spiritualmente, aunke ku e lantamentu di 30 Mei 1969 tabata mas ku un insidente, pasobra el a laga konse-kuenshanan grave atras. Esnan ku a ekspirement e konse-kuenshanan aki, lo kuri pa rabu di un lagadishi. Por usa e proverbio aki tambe, den kaso di un matrimonio ku a frakas i ku ni e hmber ni e muh ta bolbe riska pa bolbe kasa.
E YU KU NO TENDE DI SU MAMA, ATA E DEN BOKA DI KOLEBRA:
Een kind dat niet naar raad luistert, belandt in de bek van een slang.
Un hende ku no tende konseho, ta kuri peliger i por haa su mes den hopi kontratempu.
KADA KOCHINO TINI SU SABADO:
Elk varken heeft...”
|
|
| 2 |
 |
“...KOKOLISHI KU SKONDE SU KURPA, TA KRIA LANA NA PIA:
Slakken, die hun lichamen verschuilen, krijgen haren aan hun benen. De betekenis hiervan kan nog niet worden achterhaald.
Te ainda nos no por haa un splikashon pa e proverbio aki. Mi a yega di lesa un artikulo riba morkoi (land schildpad); su kabes ta e parti mas delikadu i ku ora e hinka su kabes bou di e kaska nada no por hasie i e por keda biba asina pa tempu basta largu pero lastimamente e mester saka su kabes pa e por buska kuminda i eiden e peliger ta sinta.
Den buki di Sr. Maduro mi a topa ku un proverbio Soldachi ku warda su kaska lo biba largu ku e tradukshon Die zijn lijf bewaart, bewaart geen rotte appel.
Awor mi no sa ku un i otro menshona aki por tin relashon ku e kokolishi ku skonde su kurpa.
UN KONENCHI TA SALTA KAMINDA MENOS BO TA SPERAE:
Een konijn (haas) springt waar je hem het minst verwacht.
Un kos ta resulta henteramente otro ku nan a spera.
E proverbio aki ta bini di Spa i aya nan ta usa e palabra liebre (haas). Na papiamentu...”
|
|
| 3 |
 |
“...e batido di basia tabatin den un man un kos manera un panchi di hasa karni i den e otro un pida palu basta diki, ku e tabata bati riba e panchi ku ne.
GAI =HAAN:
Gai di galia = Haan.
Patu gai = Woerd.
Kalakuna gai = Kalkoense haan.
Un bon gai = Letterlijk. Een goede haan. Fig: Een goede kerel.
Un mal gai = een slechte man f een kerel die niet deugd.
Un gai malu = Een zieke haan.
Kore kabes di gai = Gevaar lopen.
Kore kabes di gai = Gevaar lopen. Muy probabel e ekspreshon aki ta bini for di e peliger ku un gai ta kere ora nan ta krta su kabes af pa mata e pa kome.
WANTA RIBA FURU DI MANGA DI ZJILT:
Steunen op de voering van een vest-mouw.
E ekspreshon aki ta un kontest riba e pregunta kon ta bai. Furu di zjilt ta nifik de voering van een vest. Manga di zjilt betekent vest-mouw. Pues riba e pregunta Kon ta bai nan ta rospond wantando riba furu di manga di zjilt ke men no muchu bon of malu, pasobra un zjilt no tin manga.
Yunan di Krsou nunka no ta bisa bo ku nan ta bon. Semper nan ta duna pa...”
|
|
| 4 |
 |
“...DI UN MAMA TA DESGRACIA DI UN MAL YU:
Adem van de moeder is het ongeluk van een slecht kind.
E prom aanan den un mucha su bida, ta e aanan ku ta forma su karakter. Tur ora e mama su rosea ta riba e yu. De moeder is bezorgd voor haar kind en wat van hem terecht zal komen. E mama ta preokupa pa futuru di su yu i kiko lo bira di e.
E YU KU NO TENDE DI SU MAMA, ATA E DEN BOKA DI KOLEBRA:
Een kind dat niet naar haar moeder luistert, belandt in de bek van een slang.
Un hende ku no ke tende, ta kore peliger di haa e den hopi difikultat grandi. Kompara e ku: Wie niet luisteren wil, moet voelen. Esun ku no ke tende, mester sinti.
E TABATA PARA MANERA UN YU SIN MAMA
Hij stond daar als een kind zonder moeder.
Aki na Krsou nan ta konsider un yu sin mama pa ta un mucha tristu sin hende pa konsola e. Tur hende tin duele di un mucha ku su mama a muri, i nan ta mira un tristesa den kara di un yu sin mama. Een zielig kind = Un pober mucha.
128...”
|
|
| 5 |
 |
“...DI TUR UN POKO: = VAN ALLES EN NOG WAT:
E NO A PERDE PA GANA:
Hij heeft niet verloren om te winnen.
Hij liet er geen gras over groeien.
E no a laga ni bientu pasa aden. Asina el a mira e peliger ta bini, el a turna su prekoushonnan.
MIH NA MAN DI MAMA KU NA MAN DI MNCHI: Mnchi ta mama di lechi.
Beter aan de hand van je moeder, dan aan de hand van je zoogmoeder.
Ningn kaminda na mundu bo ta pasa asina bon ku serka bo mama na kas. Bo kas ta bo kas, pa pober ku e ta, ta ei bo ta sinti bo na kas.
Tabata kustumber si un mama no tin basta lechi pa kria su yu, e ta buska un otro muh ku a haa yu den mes tempu ku ne i ora e kaba di duna su yu pechu i e yu no a haa basta lechi e mama ta laga hiba e yu serka e bisia i e bisia ta duna e yu su lechi te ora su barika yena. E muh aki ta e mnchi f mama di lechi i su yu ta bira ruman di lechi di e mucha ku tabatin mester di mas kuminda.
ASINA SI KOS A PASA MARKA:
Op die wijze gaan de dingen buiten de perken.
Het loopt de spuitgaten uit. Het gaat verkeerd...”
|
|
| 6 |
 |
“...melk. Het is niet altijd feest.
Tur dia no ta meskos. Tin dia bon i tin dia malu. Tur dia no ta djadumingu. Awe ta di mi, maan ta di bo. Awe bo tin suerte, ma no ta keda semper asina.
WAK Z:
Waken voor de vampier.
Segun tradishon Ez tabata un para of vampir ku tabata bini den anochi i kohe yunan ku a kaba di nase bai ku nan. Te na ku-minsamentu di siglo binti tabata kustumber ku hendenan tabata keda lant anochi pa wak Ez te dia ku e yuchi hasi ocho dia. Despues di ocho dia Ez no ta bini mas i e peliger a pasa i e yuchi a skapa. Tabata moda ku e hendenan tabata laga traha un bolo i buta un boter di bibida kla pa wakdonan di Ez. Awendia e kustumber el a bai for di moda.
Volgens de overlevering was de Ez een soort roofvogel of vampier die alleen op pasgeboren babies aast. Tot in het begin van de twintigste eeuw was het gebruikelijk dat men de wacht hield bij pasgeboren babies voor deze vampier totdat de baby acht dagen oud is. Daarna komt de vampier niet meer, en de baby is gered. Voor deze g...”
|
|
| 7 |
 |
“...Zij hebben jou kladboek opengedaan.
Nan a saka bo berdat na kla. Nan a konta kosnan ku bo a yega di hasi.
YUANA KU KOME LEU FOR Dl KAS TA MURI MAL MOR-TO:
Een leguaan die ver van huis zijn voedsel zoekt, sterft een verschrikkelijke dood.
Wie het gevaar zoekt zal erin sterven.
Esun ku ta buska peliger, ta haa su morto.
Un yuana ku bai buska su kuminda leu for di su kueba, ta kore peliger ku yagdonan ta tira e. Yuana ta un otro delikatesa ku ami personalmente no ta gusta. Alomenos sopi di yuana ta mas-ha gust aki na Korsou.
143...”
|
|
| 8 |
 |
“...sino e ta bira mal kri.
HE WHO SAYS: THERE IS NOT ONE HONEST MAN IS ALSO A KNAVE:
Hij die zegt dat er geen eerlijk mens bestaat, is ook een schurk.
Esun ku bisa ku no ta eksisti un hende honesto, tambe ta un bandidu. Por kompar e ku: III doers are ill deemers.
AS SAFE AS A ROW OF HOUSES:
Zo veilig als een rij huizen.
Mes safe ku un kareda di kas.
Here you are as safe as a row of houses.
Hier ben je zo veilig als een rij huizen. Ku e ekspreshon aki Ingles-nan ke duna di konos, ku e lug ta for di peliger i e ta fuerte manera un kareda di kas.
Nan a yega di konta mi, ku durante di un bombardeo den e segundo gera mundial, un dje wardanan a bisa un muh ku tabata masha spant den un schuilkelder na Liverpool, ku aki e tabata mes safe ku un kareda di kas i ku nada no por pasa i e no tin nodi di ta spant. E mener aki a bisa mi ku e no tabata sabi unda hinka su kara, ora ku despues di e bombardeo i nan a sali for di e schuilkelder nan a haa tur kasnan na tur dos banda di kaya plat bent abou.
150...”
|
|
|
