Your search within this document for 'hala' OR 'aden' resulted in 20 matching pages.

You can restrict your results by searching for hala AND aden.
1

“...BUKI DI PROVERBIONAN ANTI ANO Nota di e traduktor: Pa tradus e ANTILLIAANS SPREEKWOORDENBOEK van Peter Hoefnagels en Shon We Hoogenbergen, mi a usa e ortografa fonologiko tantu ku tabata na mi alkanse i mi no ke pretend ku no tin ningn fout aden i mi tin sigur ku lo ta falta algn aksnt f ku algn di nan por ta fout us tambe. Pa kalke di e faltanan chik aki, mi ta pidi di antemano mi ksks. Masha danki. kolekshon, splik i nifikashon dun pa PETER HOEFNAGELS SHON WE HOOGENBERGEN oument, mehor i tradus na papiamentu pa SHON WE HOOGENBERGEN ORTOGRAFIA FONOLOGIKO Krsou, Yli 1985....”
2

“...E kompositor di e buki di proverbio aki, Peter Hoefnagels, a skirbi un introdukshon masha bunita. Na Krsou nan lo bisa, el a yega prom i el a bebe awa limpi. Riba un di e hopi biahanan ku el a bishita Antia, el a trese pa mi un buki di proverbio na Hulandes, ku e mes a skirbi. (Onbekende spreekwoorden en zegswijzen. Van Gorcum Assen, 1977). Despues di poko tempu el a puntra, kon mi ta haa nan. Un palabra a hala otro i mi a konta e ku Krsou tambe tin un kantidat grandi di proverbio i ku ami a sia basta hopi di nan serka e tra-hadornan yu di Krsou, ku durante di masha hopi aa mi taba-ta bini den kontakto ku nan. Tambe mi tabata sa hopi ku mi a tende na kas di mi mayornan, ku prinsipalmente mi mama tabata usa. Peter Hoefnagels mesora tabata masha interes i asina e buki di proverbio aki a nase. Ami i Peter Hoefnagels a kolekt i klasifika e proverbionan papiamentu kuidadosamente Huntu nos a trata di tradus nan mas bon posibel na Hulandes, loke ku den varios okashon no tabata fasil. Kaminda den...”
3

“...pasahero ku destino pa Hulanda, pasa imigrashon na bordo di e bapor pa fasilit e trabou di imi-grashon na Hoek van Holland. Mesora mi a bai ku mi pasport serka e seor aki i despues ku el a turna algn nota, el a duna mi mi paspoort bk sin ningn komentario. Ora nos tabata serka di yega Hulanda, e radio tabata suplik tur pasahero pa di ltimo bes pa esnan ku no a pasa imigrashon na bordo ainda, por fabor hasi e prome ku e bapor yega Hulanda. Mi a tira un bista den mi pasport i komo no tabatin nada skirbi aden, mi a bolbe bai serka e seor aki i mi a bisa e, ku mi a bini un biaha kaba ma e no a skirbi nada den mi pasport. Ku hopi kortesia e seor aki a kontest mi: Ta pasport Hulandes bo tin i un Hulandes no tin nodi di registr su mes ora e ta drenta Hulanda. 12...”
4

“...AWA =WATER: TRAHA DAM, WARDA AWA: Een dam bouwen om regen op te vangen. Een appeltje voor de dorst. Pone un kos un banda pa maan. Ta masha nesesario pa un hende krda riba dia di maan, ora ku e no por traha mas. Si bo no traha dam, tur e awa ku yobe te kuri bai laman i bo ta keda sin awa. Meskos ta, si bo no pone un kos un banda pa maan ora bo bira bieu i no por traha mas, ta miseria so lo bo pasa, pasobra bo no tin nada pa pasa man aden. E TA HOGA DEN POKO AWA: Hij verdrinkt in weinig water. Hij is gauw op zijn teentjes getrapt. Hij wordt gauw boos. Poko kos ta daa su beis. E ta rabia masha lih; Pa un chin-chan kos e ta rabia. AWA A PASA HARINA F E TA BOU DI SU AWA: Meer meel dan water. Hij is boven zijn theewater. Hij heeft meer gedronken dan goed voor hem is. Dronken. El a bebe mas tantu ku ta bon pa e. E ta burachi. LOKE NO BAI NA AWA TA BAI NA HARINA: Wat men niet uitgeeft aan water, geeft mn uit aan meel. Hoe je ook op je centen let, op de een of ander manier geef je het toch uit....”
5

“...pa stashon outo pariba di Tmpel na Punda. BAKA A LUBIDA KU UN DIA E TABATA BISE: De koe is vergeten dat zij ook eens kalf is geweest. Bis pa hendenan ku a lubid ku un dia nan tambe tabata chiki-tu f ku nan puesto den sosiedat tabata un poko abou. Hende no ta gusta krda kon nan tabata ayera. NO TA UN BES SO BAKA TA BAI POS PA BEBE AWA: Een koe gaat niet slechts eenmaal naar de drenkplaats om te drinken. E proverbio aki ta duna di konos ku shertu akshonnan sin ningn duda por bolbe ripit. BAKA A HALA WAHA: De koe heeft de wagen voortgetrokken. Hiermee wordt bedoeld dat iets buitengewoon heeft plaats gehad. b.v. Iemand, die haast nooit drinkt, was goed dronken f je trok de hoofdprijs uit de loterij etc. etc. Ku e proverbio aki nan ke men, ku algu ku no sa pasa tur dia a sosod. Por ehmpel: un hende ku no sa bebe nunka, a ranka un bon ka f bo a gana e premio gordo den un lotera etc. etc. BINA SEMPER TA TIRA PA TERA ABOU: Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. 20...”
6

“...eksperensha. MAMA KALAKUNA: Een kalkoense moeder. Een moeder die niet goed voor haar kinderen zorgt. Un mama kalakuna ta un mama ku no ta kuida su yunan bon. Segn nos bieunan un kalakuna no sa moda di kuida su yunan bon; pa motibu di su kurpa grandi, burus i brutu semper e ta trapa su yunan mata, spesial ora e brui nan na kas den un lug pert. KALAKUNA A DAA KOLO: De kalkoen heeft de kool bedorven. De poppen aan het dansen. Ta konosi si un kalakuna drenta den un hfi di berdura, tur e matanan ku e pik aden ta muri f e ta destru tur kompletamen-te. Kalakuna a daa kolo ta nifika ku bo a daa tur e trabou. ETA RIBA SU KABAI: Hij is op zijn paard. Hij is onverzettelijk. Vergelijk: Er is geen land met hem te bezeilen. E ta opstin. No tin moda di hasi ku ne. 30...”
7

“...Blaffende honden bijten niet. Ora un hende yega na kas di un otro hende i e kachnan ku-minsa grita, e ta sa ku e kachnan aki no sa morde. Awor e pregunta ta: Esun ku a yega na e kas sa awor ku e kachnan aki no ta morde, pasobra nan ta grita, pero e kachnan mes sabi e proverbio aki ku pasobra nan ta grita, nan no ta morde. E proverbio aki por wrdu us pa hende. Hopi bes bo ta haa un mucha hmber ku yen di formalidat ta broma kiko e por hasi f sa hasi, ma ora e okashon pa mustra su balenteria yega e ta hala atras f bai skonde i laga un otro salba e situashon. YU KUIDA BO KURPA, KAIMAN TA NA BOKA DI RIU: Kind pas op, want de kaaiman ligt in de riviermond. Meisjes opgepast, er liggen kapers op de kust. Un konsehu ku mamanan ta duna nan yu muh ora nan bira grandi, pa tene kuenta ku yonkumannan, pasobra desgrasia ta tras di porta. E TA DRUMI WARDA BO MANERA KAIMAN NA BOKA DI RIU: Hij ligt in de riviermond en loert op jou. 40...”
8

“...tur otro bestianan di laman. Na bida su kol no ta nada partikular, pero despues ku nan hereb pa kome, e ta haa un kol masha bunita kor. I antes nan tabata usa e pa prnk. Kompar: Despues ku e pos a seka, nan ta haa sa balor di su awa. AWOR EL A PERDE SAKU KU KANGREU I TUR: Nu heeft hij de zak en de krabben verloren. Alles kwijt raken. Pa via di su mal maneho el a perd tur kos. Hendenan ku ta bai buska kangreu, semper ta bai ku un saku pa hinka e kangreunan ku nan a kohe aden di moda ku ora bo perde bo saku ku e kangreunan aden, bo a perde tur kos i ni ku saku bash bo a keda. SURDU MANERA UN KARKO: Doof zijn als een kark. Kark is een grote zee-slak. 41...”
9

“...KOMEHEIN TA TRAHA SU KAS PA PRIKICHI BIBA ADEN. Witte mieren bouwen hun huis en de parkiet woont erin. Ezels dragen de haver, maar de paarden eten ze op. Mester tin bobo pa sabi por biba. Komehein semper ta traha su kas (nshi) na mondi den tronkn di palunan. Prikichi ta usa nan kas pa traha su nshi i buta su webunan aden. Un prikichi ta buta sinku f seis webu kada bia-ha i nan ta brui tur, pesei nan tin mester di un nshi grandi i fuerte. TA CHA TIGER ESEI: Hij is een tijger baas. Hij is een geslepen kerel. Kompara e ku E ta un gai bibu. Si bo no tene kuenta ku ne, e ta kohe bo un kara abou. CHUBATU DI GUENGU: Een branie. Een toffe jongen. Un gai ku bo por konta ku ne. TADJAKA ESEI: Hij is een gladde aal. Kompara e E ta un gai bibu, f E ta un cha tiger. Tur tres ta nifk meskos. Tur tres ta trata riba hende ku bo 46...”
10

“...scheldwoord. Nan ta usa e palabra aki hopi na Venezuela. Asina nan ta yama un mucha muh, ku no ta gusta balia f bai un fiesta, f ku no ta interes den ningn akto sosial di huben-tut. Mi ta kere ku e ta bini di Spa. E PARSE MASBANGU KU A PASA ORA: Hij lijkt op een vis (masbangu) die lang uit het water is geweest. E no ta mustra bon. Masbangu, boka largu i saldinchi ta tres sorto di piska ku ta kana na gran kantidat i nan ta kohe nan ku reda. Mi sabi ku pis-kadornan ku ta piska ku reda a yega di hala reda na boka di Chinch ku a dura tres of kuater siman prome ku por a bende tur. Ta na shertu tempu di aa nan ta bini peg ku kosta. Hopi biaha nan ta keda dos f tres dia for di kosta na awa hundu prome ku nan yega kaminda ku nan por kohe nan ku reda (grote net). Despues ku nan trese nan serka tera den awa ketu nan ta seranan, loke nan ta yama den kur, esta un reda mas chikitu i tur dia nan ta saka afor di e kura, loke nan ta kere ku nan por bende riba un dia. Miles di piska asina huntu naturalmente...”
11

“...otro moda. Un hende ta hasi un kos di e moda aki i un otro hende ta hasi meskos na un otro manera i na fin tur dos tin rason of tur dos ta korekto. Mi por krda un anochi na un wega di kanasta, un amigu di mi tabatin di paga un kantidat di punto basta grandi di kastigu. E tabatin den su man hopi karta ku poko balor ademas dos tres kol kra ku ya ei e tabatin doshen punto. E tabata konta i bolbe konta su puntonan i tabata perdiendo hopi tempu, pasobra e no ke a paga ku e dos tres koranan. Ora mi a hala su atenshon riba e kos aki, el a kon-testa mi: kada ken ta mata su pruga na su manera. En kambio piki pieu, ke men f ta mustra riba un hende ku ta f ta pretend di ta un hende masha korekto. E ta kai riba falta-nan chikitu ku kasi no tin ningn importansha f manera nan ta bisa na papiamentu un shon presis. De la manera ku tin un diferensha masha grandi den piki pieu i mata bo pruga. MI NO KE TA UN PRUGA DEN SU KARSON: Ik zou geen vlooi in zijn broek willen zijn. Ik zou niet graag in zijn schoenen...”
12

“...i ora e hendenan sali for di nan kas i rondon e e tabata parti nobo di e dia ei. P.e., Ku awe un bapor ta sper f ku tal i tal pa-kus a haa artikulonan nobo pa bende. Tambe e tabata duna notisia di morto. Nan tabata yama e hmber aki batido di basia i ken ku tabatin un notisia por a hr e shon aki. Antes na Hulanda tambe nan tabatin un batido di basia ku tabata un sorto di wchimn (nachtwacht) ku na mes tempu tabata duna ora eksakto kada ora den anochi. E tabata usa un maraka pa hala atenshon di e hendenan. Aki na Krsou e batido di basia tabatin den un man un kos manera un panchi di hasa karni i den e otro un pida palu basta diki, ku e tabata bati riba e panchi ku ne. GAI =HAAN: Gai di galia = Haan. Patu gai = Woerd. Kalakuna gai = Kalkoense haan. Un bon gai = Letterlijk. Een goede haan. Fig: Een goede kerel. Un mal gai = een slechte man f een kerel die niet deugd. Un gai malu = Een zieke haan. Kore kabes di gai = Gevaar lopen. Kore kabes di gai = Gevaar lopen. Muy probabel e ekspreshon aki...”
13

“...FRENTA DI TUTU: Een hoog en bolachtig voorhoofd. Un hende ku un frenta di tutu, ta un hende ku tin un frenta haltu i rond. E ekspreshon aki solamente ta deskrib forma di e frenta i no tin ningn otro nifikashon. E no tin nada di hasi ku sint di e hende. Un hende ku un frenta asina por ta blanku of di kol, aunke ku tin mas hende di kol ku frenta di tutu ku hende blanku. Tutu ta un sorto di funchi traha di haria di funchi, suku i bon-chi ku pida karni sa aden. Su kol ta bruin i nan ta saka e for di wea ku un kalbas den un forma rond i bol. Kompar e ku un bol di funchi. OREADURU: Harde oren. Niet willen luisteren. Un mucha orea duru. Een jongen die niet luisteren wil. E palabra Hulandes hardhorend no ta meskos ku orea duru. Hardhorend ke men un hende ku no ta tende bon. Poko surdu. BOKA DUSHI: Zoete mond. Lekkerbek. E ta un boka dushi. Hij houdt van goed en lekker eten, of hij houdt van snoepen. E ta gusta snup. Boka dushi = Mooi praten. Ku boka dushi bo ta saka shimaron for di mondi. Met mooie...”
14

“...esun ku ta mas sabi f ku mas poder ta sali gan. Si mi a papia berdat, e lo no a haa kastigu. E TA BENDE SU ALMA KU DIABEL: Hij verkoopt zijn ziel aan de duivel. Un ku pa plaka ta hasi kalke kos, ta bende su alma ku diabel. No ta import e kiko e mester hasi f kiko nan pensa di e, basta e por saka plaka for di un kos. DIABEL TA BATI SU KAS KU PALU DI FUNCHI: De duivel slaat zijn vrouw, met de palu di funchi. Palu di funchi ta permanes den kushina di tur Antiano i nan ta usa e eksklusivamente pa hala funchi. Nan ta traha palu di funchi ku un palu di mondi ku no tin f ku ta laga un smak malu f marga atras. E proverbio aki ta nifika ku solo ta af mientras awaseru ta kai. Awaseru ta kai i solo ta sali na mesun tempu. Aki na Krsou e kos aki ta pasa ku frekuensia. Probablemente e bientu fuerte ku ta supla na Krsou ta pusha e nubianan di awa prome ku e awa yega tera. Na Hulandes nan ta bisa: Tin feria den fiernu (Kermis in de hel). E nifikashon ta meskos solo ta sali mientras awa ta kai. PIA DJATRAS...”
15

“...YAMA DAN KI: Een buik (maag) zegt nooit dank je wel. Men houdt nooit op met eten. Hende no sa stop di kome, pasobra djis despues ku bo a stop di kome, bo ta bolbe haa hamber i bo stoma ta bolbe pidi kuminda. BARIKA DI HENDE TA UN BAR SIN BOM: De buik van een mens is als een vat zonder bodem. Nunka bo barika tin basta, kada bes bo mester kome. Tur e dos proverbionan aki ta trata di hende i tur dos tin e mesun sentido. Meskos ku no por yena un bar sin bom, meskos ta pasa ku bo barika. Loke bo buta aden ariba ta sali pa parti dja-bou. 105...”
16

“...Hendenan ku tabata biba na kunuku i doo nan di kunuku tabata kria kabai pa nan subi i hala waha pa hiba nan famia Pun-da, mientras ku buriku tabata pa hala karga. Pakiko ta pishi di yewa ta danki di mundu, mi no sa. Talbes ku pishi di yewa ta mas sterki ku pishi di kabai. Ma tin mas okashon ku Antianonan ta usa e parti femenino den nan ekspreshon; Un Hulandes ta yama un hende un klootzak na Papiamentu nan ta yama e koo (kut). KUMPRA MI PA LOKO, PA BO PERDE BO PLAKA: Als je me voor gek koopt, dan verlies je je geld. Als je me voor gek houdt, dan ben je helemaal verkeerd. Si bo ta pensa, ku bo ta laga mi hasi tur loke mi ke pasobra mi no sa kiko mi ta hasi, bo por sali ga. Hopi bes un hende ta pasa pa bobo, pa e saka ganashi for di loke e ta hasi. SI BO RABI, MORDE BO RABU: Als je boos wordt, bijt in je staart. Na Hulandes nan ta bisa: Ben je boos, pluk een roos. Si bo rabia, kohe un rosa. PLAMA PAA i HAA DEN PAA: Hard weglopen en in moeilijkheden verkeren. El a plama paa bai ta nifika Hij...”
17

“...a bai ku hopi ilushon, ma el a bini bk desilushon. Un hende no mester karga muchu speransa. E proverbio aki lo no perde su balor pa denunsi e poder kolo-nialismo di Hulanda i loke a sobra di e posishon despues. Mi a yega di tende e proverbio aki mas ku sesenta aa pas den forma di kantika, tempu ku te ainda nan tabata bora den Seru di Santa Barbara (Tafelberg), pa bula wama ku dinamit, na man. Prom ku mi sigu, mi ke duna un splikashon kon e trabou ei tabata bai. Riba bordo di un baranka ku wama aden, bo tabata topa tin biaha komo binti hmber f mas ku e bornan di stal den nan man, mientras un otro binti hmber tabata bati e bornan ku mukel di kuater liber pis te ora nan yega na e profundidat ku e burakunan mester ta. Esnan ku ta tene e bornan, despues di un par di sla, mester bira e bor un dos biaha rond den nan man sino e bor ta pega. Ademas nan mester tira poko awa den e buraku kada biaha. Ora esnan ku ta bati kansa, nan ta troka i esnan ku tabata bati ta bai tene bor i esnan ku tabata tene...”
18

“...folklor. E proverbio aki ke men ku bo mester bai ku tempu; bo mester sa kon adapt bo mes na kustumbernan di kada tempu. Aanpassen of met de tijd meegaan. Antianonan ta gusta balia i kasi tur ta balia masha bon mes i nan moveshon ta masha ritmiko. Den a balianan aki atras di e balia-do ta hunga un papel importante, i ta muchu mas movibel ku atras di nan kolega Oropeano. Bunitesa di un muh Antiano ta su atras, ku no mester ta muchu chikitu. Pa bunita ku un kara ta, ta e parti patras i su pechu-nan ta hala mas atenshon. Esaki ta kontrali na Oropeanonan ku ta trata di skonde e parti patras di un muh den modanan di bisti, pero ku ta eksib su pechunan mas tantu. Un otro balia ku tambe a bira folklor ta tumba i mi ta kere ku no tin mih baliad di tumba na mundu ku un yu di Krsou; e ritmo i e moveshon di e baliadonan ta simpelmente fantastiko. Tumba pa balia mester ta tok pa kaha di orgel, un orgel tipiko Antiano ku su wiri. Den ultimo diesinku aa nan a skohe tumba pa e gran marcha di karnaval. Tur aa...”
19

“...DI TUR UN POKO: = VAN ALLES EN NOG WAT: E NO A PERDE PA GANA: Hij heeft niet verloren om te winnen. Hij liet er geen gras over groeien. E no a laga ni bientu pasa aden. Asina el a mira e peliger ta bini, el a turna su prekoushonnan. MIH NA MAN DI MAMA KU NA MAN DI MNCHI: Mnchi ta mama di lechi. Beter aan de hand van je moeder, dan aan de hand van je zoogmoeder. Ningn kaminda na mundu bo ta pasa asina bon ku serka bo mama na kas. Bo kas ta bo kas, pa pober ku e ta, ta ei bo ta sinti bo na kas. Tabata kustumber si un mama no tin basta lechi pa kria su yu, e ta buska un otro muh ku a haa yu den mes tempu ku ne i ora e kaba di duna su yu pechu i e yu no a haa basta lechi e mama ta laga hiba e yu serka e bisia i e bisia ta duna e yu su lechi te ora su barika yena. E muh aki ta e mnchi f mama di lechi i su yu ta bira ruman di lechi di e mucha ku tabatin mester di mas kuminda. ASINA SI KOS A PASA MARKA: Op die wijze gaan de dingen buiten de perken. Het loopt de spuitgaten uit. Het gaat verkeerd...”
20

“...BO POR A HALA E DEN WOWO DI UN AGUA: Je kon hem door het oog van een naald halen. Je kon hem (haar) door een ringetje halen. Un hende ku semper ta limpi i nchi na su kurpa, nan ta bisa ku bo por a pasa e den wowo di un angua. Un hende bon bisti i ku ta sru pa su paa ta limpi i nchi na su kurpa. PASENSHI TA KONSUELO DI POBER: KARGA PASENSHI: Geduld is een troost voor de armen. Geduld hebben. Ora tempu ta berans, dunadonan di trabou ta tene nan traha-dornan kontentu ku Karga pasenshi, kos lo drecha. Bosonan mester tin poko mas pasenshi, pasobra kos ta drecha. Hende por bisa tambe. Pasenshi no ta pa hende riku. Hende riku no tin pasenshi. MANERA EL A BIBA, ASINA EL A MIRA: Zoals hij geleefd heeft, zo is hij gestorven. Un hende ku a hiba un bida soseg i ketu i a muri soseg i kal-mu. f un hende ku semper tabatin hopi hende rond di e i ku gusta hopi buya i dia el a muri tabatin hopi hende rnt di dje na e momentu ei: Na tur dos okashon bo por usa e proverbio: Manera el a biba, asina el a muri...”