1 |
|
“...GAI BIEU TA TRAHA SPI STRKI:
Van oude hanen kookt men een sterke soep. Oudere mensen hebben meer ervaring.
Hende bieu (hende grandi) tin mas eksperensha ku hobennan. Nan tin mas eksperensha tantu fisiko komo mental. Pesei un muh tin mas na un hmber poko grandi ku na un hmber ho-ben. Un grupo di komedia a yega di trese un komedia masha grasioso bou di e titulo aki den Centro Pro Arte, nos teatro na-shonal.
UN GALIA TA LABA KU E AWA KU E TIN:
Een kip wast zich met het water dat zij heeft.
Rema ku e remanan ku ta na bo disposishon. Yuda bo kurpa. Kontrali ku por ehempel na Hulanda, nan ta usa awa komo sim-bolo di skarsedat.
Ta kustumber di un galia pa grawat den tera te ora ku su ala i plumanan ta yen yen di tera i e ora ei e ta sagud su alanan (e ta bati su alanan) te ora tur e tera sali i e ta keda limpi. Esaki nan ta yama galia ta laba su kurpa ku e awa ku e tin.
KOMEDO DI WEBU, NO SA LOKE SANKA DI GALIA TA SINTI:
Iemand die een ei eet weet niet wat de kip heeft doorstaan.
Tras di algu...”
|
|
2 |
|
“...dilanti di e outo. E forleser i hopi otro hende a para mira e kos aki sosode i e forleser a bisa e hmber ku a salba e mucha su bida: mi amigu, bo a kita un bolchi for di mi boka. Asina atro-be nos por mira ku tristesa di un ta alegria pa otro.
MAS TANTU LANA UN KACHO TIN, MAS TANTU PRU-GA E TIN:
Hoe meer haren een hond heeft, hoe meer vlooien hij heeft.
Hoe ruiger de hond, hoe meer vlooien hij heeft.
Mas riku un hende ta, mas trabou komplika i kibramentu di ka-bes e tin. Ata aki un proverbio masha grasioso; e ta duna prefe-rensha na simplesa i pobresa riba rikesa.
Korda e dicho hulandes: Ik wens je veel personeel, Ik wens je veel bojen toe, (mi ta desea bo hopi plaka) un maldishon f un deseo ironiko ku ta duna doo di kurpa hopi di pensa.
KOMBITO SIN NOI NA FIESTA DI KACHO:
ZONDER UITNODIGING NAAR EEN HONDENFEEST GAAN.
Zonder uitnodiging naar een feest gaan.
Sin invitashon ta kach so ta bai serka un kach muh. Un kos
36...”
|
|
3 |
|
“...BIBA I LAGA BIBA:
Biba i laga biba = Papiamentu.
Leven en laat leven = Nederlands. (Hulandes)
Live and let live = Engels. (Ingles)
Vivir y dejar vivir = Spaans. (Spa)
E proverbio aki ta masha konos, pero loke mi ta haa grasioso ta ku den tur e kuater idiomanan e ta presis meskos, e tin e me-sun nifikashon i ta konsisti di kuater palabra ku e mesun ritmo. Talbes e ta niko den e komparashon karakteristiko aki.
FOR DI BO KUENTA:
Buiten de zaak om.
Esei ta for di bo kuenta = Het gaatje niet aan.
No ta bo asuntu = Het is je zaak niet.
KANA HASI REDU:
Roddelen.
E ta kana hasi redu ta nifika: Hij gaat rond en spreekt kwaad van anderen. Kana papia riba hende.
KU FORSA DI BRASA:
Met de kracht der armen.
Uit eigen kracht.
Tur kos a kaba pa mi, ma ku forsa di brasa mi situashon a dre-cha atrobe. Alles ging verkeerd, maar met de kracht van mijn armen ben ik weer bovenop gekomen. Ku forsa di brasa = met moeite.
74...”
|
|
4 |
|
“...f pospone e fecha di e prome Santa Komunion, pasobra nan no tabatin basta plaka pa hasi fiesta. E parti mas grandi di e poblashon ta di kol i ta nan tabata e mayoria di Katliko nan den pasado. Esaki tabata konsekuensha di tempu di katibu, tempu ku e shonnan tabata protestant i nan no tabata ke pa nan katibunan tin e mes religion ku nan. Danki Dios, e situashon ridikulo aki a kambia radikalmente i na e momentu aki tin mas protestant di kol ku blanku.
Un aspekto di e tempu aya ku tabata masha grasioso, tabata ku e atardi prome ku fiesta di Santa Komunion, bo tabata topa riba kaya tur e bolonan di batrei di tres of kuater piso, masha bunita dorna, ku e krianan tabata karga riba nan kabes i hiba nan na e kasnan ku su manese lo tabata di fiesta.
DUEL MI MUCHU DI BO PIERDE i ES KU DIOS KE:
Je verlies heeft me erg gespeten en Gods wil geschiedde.
Ora bo bai un morto, ta bo obligashon pa bai kondoler tur e famianan, tantu hmber komo muh, ku e palabranan aki: Duel mi muchu di bo pierde: (Je verlies...”
|
|
5 |
|
“...nifika ku un hende no por gasta mas ku e ta gana. Den e kaso aki na Hulandes nan ta usa: Zet je tering naar je nering, anders krijgt je nering de tering.
E dos proverbio aki ta tipiko di Krsou pasobra ku e solo ku ta kima aki, lo bo no por yega muchu leu prom ku e alanan ku-minsa dirti i laga bo na kaya.
UN FUERTE AWE PA BO TA FUERTE MAAN:
Een rijksdaalder (fuerte) vandaag op een kant zetten, zodat je morgen sterk (fuerte) bent.
Ta un apoyo di Maduro & Curiels Bank pa sia muchanan spar. E parti grasioso di e proverbio aki ta sinta den e dos nifi-kashon ku e palabra fuerte tin. Fuerte is rijksdaalder en fuerte is sterk.
84...”
|
|
6 |
|
“...mijn neus niet snijden en mijn eigen gezicht bederven.
Wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht. Wie zijn neus niet schendt, schendt zijn aangezicht niet.
Na Papiamentu: Esun ku daa su nanishi ta daa su kara i esun ku no daa su nanishi no ta daa su kara.
Kon ku bo bira e, nifikashon di e proverbio aki ta, ku un hende no por hasi un kos ku ta kontra su mes. Un hende no por hasi su mes malu pa yuda otro.
Den tempu ku U.S.A. tabata na gera ku Hapon, Merikanonan tabata usa un ekspreshon masha grasioso The Jap cuts his throat to save his face De Jap snijdt zijn hals om zijn gezicht te redden. Ku otro palabra, Un Hapones ta mata su kurpa pa salba su kara.
127...”
|
|
7 |
|
“...Na Krsou nunka un rei a yega di biba, pero den kuentanan di Nanzi varios bes bo ta topa ku Shon Arei, ku Nanzi (de wijze spin) semper tabata kohe un kara abou. (Er heeft op Curaao nooit een koning gewoond; echter kwam het woord Shon Arei herhaaldelijk voor in de Nanzi (wijze spin) verhalen, waarin Shon Arei meerdere malen door de wijze spin werd gefopt.
KADA KACH TA LEMBE SU MES WEBU:
Elke hond likt zijn eigen klootjes.
E berdadero nifikashon di e proverbio aki mi no por a haa. Un kos masha grasioso ta, ku ami (Shon We) a tende e pa di prom biaha na Hulanda di un otro yu di Krsou ku tabata biba aya, ku tampoko no tabata sabi kiko e ta nifik.
Nergens kon ik de ware betekenis achterhalen. Een aardigheid hier omtrent is, is dat ik (Shon We) dit spreekwoord voor het eerst in Holland van een andere Antilliaan heb gehoord, maar die kon me ook de ware betekenis niet geven.
Ami ta kere ku e proverbio aki ta nifik, ku kada hende mes mester drecha nan trabounan menos agradabel f buska moda di sali...”
|
|