| 1 |
 |
“...nos ta papia di Antia, hopi biaha nos ke men Krsou, aunke ku probablemente e proverbionan por ta wordu us riba e otro islanan tambe. No ta kabe duda, ku Rubianonan i Boneriano-nan tambe lo tin nan proverbio, ku nunka mi no a tende ku nan ta eksist mes. E splikashon i nifikashonnan di e proverbionan ta manera nos tabata usa nan na mi kas f loke mi a komprende di e masha hopi trahadornan ku mi a traha ku ne durante mas di kuarenta aa. Mi no ta duda ku lo tin lesado ku lo ta pensa otro i muy probabel nan por tin un otro splikashon i nifkashon pa nan tambe.
Ma e splikashon ku ami a duna e proverbionan, ta presis manera mi a tende nan for di e hendenan ariba menshon. Nos a trata na evit proverbionan ku ta Hulandes i literalmente tradus na Papiamentu i us na Krsou, pero mi tin miedu ku un par lo por slep i pasa tg. Papiamentu ta un lenga bibu i ta krese tur dia. Su vokabulario ta krese kontinuamente, loke no por ta otro na un isla chikitu ku apenas 160.000 habitante ku ta konsisti di mas ku sinkuenta...”
|
|
| 2 |
 |
“...PARA:
Hij staat slecht op zijn benen.
Hij is er slecht aan toe.
Na trabou e ta mal par. Hij staat er niet zo goed voor op zijn werk. Hij heeft geen geld = Eno tin sn f e ta mal par pa loke a pasa e poko tempu pas.
PALU FRIU:
Een slappe man. Fig: Slappe lui. Palu friu = ijslollie.
E TA KANDELA:
Hij is warm, heet.
E ta hmber potente. Nt kontrali di palu friu.
BARIKA YEN:
Een volle buik.
Mi a duna e mi barika yen = Ik heb hem flink uitgescholden. Kompara e ku e ekspreshon hulandes Ik heb hem zijn vet gegeven. Barika yen, kurason kontentu. Een volle buik met een blijde hart.
KUCH DI DOS BANDA:
Een mes dat aan beide kanten snijdt.
Un hende ku dos lenga. Ora ta komben e ta bisa asina i despues e ta bisa henteramente otro. Bo mester tene kuenta ku un hende asina, pasobra bo no sa nunka kon bo ta par serka e. E ekspreshon hulandes het mes snijdt aan twee kanten tin un nifikas-hon henteramente diferente.
71...”
|
|
| 3 |
 |
“...DOS DEDE DI FRENTA:
Een voorhoofd van twee vingers wijd.
Un hende ku dos dede di frenta = Iemand met een beetje verstand. Kende ku dos dede di frenta por a komprend ku e asuntu no tabata asina. Iedereen met een klein beetje verstand kon begrijpen dat de zaak niet zo was bedoeld. Un frenta di dos dede anchu ta sufi-siente pa un hende komprend un kos. E ekspreshon aki no ta us den forma negativo, pasobra hasta un hende ku poko sinti por a komprend.
NANISHI LARGU:
Lange neus. Gefopt.
El a keda nanishi largu = Hij is bedrogen uitgekomen.
LENGALARGU:
Lange tong.
E ta masha lenga largu. Hij (zij) roddelt graag. E ta gusta hasi redu.
DJENTE LARGU:
Lange tanden.
El a kome su kuminda ku djente largu. El a kiskou su kuminda. El a kome sin smak. Na Hulandes: Hij at met lange tanden.
E no tabatin gana di kome. E no tabatin apetit.
79...”
|
|
| 4 |
 |
“...palabra kani ta nifika, mi no sa. Loke mi ta saka for di e proverbio aki ta: Esun ku duna algu, por spera algu. Yuda mi pa mi yuda bo. Esun ku hasi bon, por spera bon. Esun ku hasi bon, bon ta pa e, tin un otro nifikashon.
PAPIAD DI BERDAT NO TA HAA STUL PA SINTA:
De spreker van de waarheid krijgt geen stoel om te zitten.
Iemand die de waarheid spreekt is niet welkom.
Esun ku ta papia berdat no ta bonbini. Al kontrali, nan ke pa e bai ei fo mas pronto posibel, pasobra berdat ta pika lenga. Berdat ta duru pa tende.
ESUN KU HUNGA KU KANDELA, TA KIMA SU DEDE:
Hij die met vuur speelt, brandt zijn vingers.
Si bo papia f hasi un kos ku no ta permit, bo ta haa bo den hopi trbel of bo ta pega un barku, ku por kous bo hopi kibra-mentu di kabes.
SALI FOR DI PANCHI KAI DEN KANDELA:
Van de pan in het vuur vallen.
Di malu en peor. Na Hulandes tin dos ekspreshon ku ta nifika meskos.
Van de regen in de drop en Van de wal in de sloot.
Tur dos ta nifik: di malu en peor.
119...”
|
|
| 5 |
 |
“...BO POR A HALA E DEN WOWO DI UN AGUA:
Je kon hem door het oog van een naald halen.
Je kon hem (haar) door een ringetje halen.
Un hende ku semper ta limpi i nchi na su kurpa, nan ta bisa ku bo por a pasa e den wowo di un angua. Un hende bon bisti i ku ta sru pa su paa ta limpi i nchi na su kurpa.
PASENSHI TA KONSUELO DI POBER: KARGA PASENSHI:
Geduld is een troost voor de armen. Geduld hebben.
Ora tempu ta berans, dunadonan di trabou ta tene nan traha-dornan kontentu ku Karga pasenshi, kos lo drecha. Bosonan mester tin poko mas pasenshi, pasobra kos ta drecha. Hende por bisa tambe. Pasenshi no ta pa hende riku. Hende riku no tin pasenshi.
MANERA EL A BIBA, ASINA EL A MIRA:
Zoals hij geleefd heeft, zo is hij gestorven.
Un hende ku a hiba un bida soseg i ketu i a muri soseg i kal-mu. f un hende ku semper tabatin hopi hende rond di e i ku gusta hopi buya i dia el a muri tabatin hopi hende rnt di dje na e momentu ei: Na tur dos okashon bo por usa e proverbio: Manera el a biba, asina el a muri...”
|
|
