Your search within this document for 'dede,mustra' resulted in 18 matching pages.
1

“...Mih un bon biba, ku un mal kas i nan no ta zundra e kombles. Maske ku nan no ta papia ariba, nan sa si ku e kas tin un muh djaf. Shelu i tera a hasi un hu-ramentu ku nada na mundu no ta keda skond Na Antia hendenan ta gusta papia. Un bon manera pa bo plama un notisia, ta ora bo ta konta un hende un kos na sekreto bo bisa e pa no konta e mas aleu. Tg nan ta gusta redu muchu menos ku na Hulanda. When somebody is pointing at you, three fingers are pointing at himself. (Ora un hende ta mustra dede riba bo, tres dede ta 9...”
2

“...mustra riba e mes, nan ta bisa na Isla Ariba kaminda nan ta papia Ingles. Un relashon di kolonialismo di mas ku treshen aa ta visibel tambe den e kultura di proverbio. Ora un makamba ta gana mas ku un yu di tera Krsou ta un mal mama, ma un bon ma-drasa. E kolonia ta morto: Santana ta yora e i no tin awa pa laba e, te ora ku te ainda tin hende ku si ke. Shon grandi a bai na biu i a bolbe na kanoa. Pa e motibu, nos mester traha dam pa war-da awa. Un bista den futuru lo por yuda nos. Pero e desaroyo pa independensia no mester bai muchu lih of pur, pasobra Spi pur ta sali salu. Sinembargo e otro generashon lo ta independiente Palu grandi mester kai, pa chik krese. Nos lo por klasifik masha hopi proverbio riba poder i politi-ka, pero nos no ta hasi e, pasobra otro hendenan por duna e proverbionan un otro nifikashon, otronan ku dos dede di fren-ta. Kende ku lesa e proverbionan aki bon, ta komprende mas kon bida na Antia ta. I ken ku lesa nan mas bon, ta komprende mas di su mes. Pa sia un poko...”
3

“...Krsou, pero mi tin miedu ku un par lo por slep i pasa tg. Papiamentu ta un lenga bibu i ta krese tur dia. Su vokabulario ta krese kontinuamente, loke no por ta otro na un isla chikitu ku apenas 160.000 habitante ku ta konsisti di mas ku sinkuenta nashonalidat. Ku frekuensia bo por tende na radio of televishon palabranan straero of papiamentutis for di Spa, Ingles of Hulandes den frasenan Papiamentu. Tambe tin proverbionan ku ta surgi den kayentedi un entrevista of kombersashon pa hendenan ku dos dede di frenta. Antia- 11...”
4

“...DI AWOR EN ADELANTE, TA UN OTRO GAI LO KANTA KOKOYOKO: Voortaan zal een andere haan kraaien. Di awor en adelanti nan lo turna medidanan muchu mas severo. E GAI KORA A BOLBE KANTA: De rode haan heeft weer gekraad: Algn aa pasa un negoshi di outo den Punda a kima. Su mani-se mes un di nos Agensianan di seguro a bini ku un aviso ku e gai kora a bolbe kanta i a mustra riba e nesesidat pa sigur bo propiedatnan, espeshal esnan ku tin negoshi grandi. Den e mesun Diario a sali e dia despues un kontra aviso di e negoshi ku a kima, ku apesar ku e gai kor a bolbe kanta nan negoshi ta sigui manera nada no a pasa i nan ta den kondishon pa entreg for di stok inmediatamente kuantu outo f pikp ku nan klientela por tin mester. MI A YEGA DI MIRA MAS GAI KANTA KOKOYOKO: Ik heb meerdere hanen horen kraaien. Ik heb voor hetere vuren gestaan. Mi a yega di haa kasonan muchu mas trabahoso pa solushon. E TA LUBIDA MANERA GAI: Hij vergeet als een haan. Hij is zo vergeetachtig als een haan. Hij heeft een slecht geheugen...”
5

“...die blaffen, bijten niet. Blaffende honden bijten niet. Ora un hende yega na kas di un otro hende i e kachnan ku-minsa grita, e ta sa ku e kachnan aki no sa morde. Awor e pregunta ta: Esun ku a yega na e kas sa awor ku e kachnan aki no ta morde, pasobra nan ta grita, pero e kachnan mes sabi e proverbio aki ku pasobra nan ta grita, nan no ta morde. E proverbio aki por wrdu us pa hende. Hopi bes bo ta haa un mucha hmber ku yen di formalidat ta broma kiko e por hasi f sa hasi, ma ora e okashon pa mustra su balenteria yega e ta hala atras f bai skonde i laga un otro salba e situashon. YU KUIDA BO KURPA, KAIMAN TA NA BOKA DI RIU: Kind pas op, want de kaaiman ligt in de riviermond. Meisjes opgepast, er liggen kapers op de kust. Un konsehu ku mamanan ta duna nan yu muh ora nan bira grandi, pa tene kuenta ku yonkumannan, pasobra desgrasia ta tras di porta. E TA DRUMI WARDA BO MANERA KAIMAN NA BOKA DI RIU: Hij ligt in de riviermond en loert op jou. 40...”
6

“...Daar is het een geliefdkoosd scheldwoord. Nan ta usa e palabra aki hopi na Venezuela. Asina nan ta yama un mucha muh, ku no ta gusta balia f bai un fiesta, f ku no ta interes den ningn akto sosial di huben-tut. Mi ta kere ku e ta bini di Spa. E PARSE MASBANGU KU A PASA ORA: Hij lijkt op een vis (masbangu) die lang uit het water is geweest. E no ta mustra bon. Masbangu, boka largu i saldinchi ta tres sorto di piska ku ta kana na gran kantidat i nan ta kohe nan ku reda. Mi sabi ku pis-kadornan ku ta piska ku reda a yega di hala reda na boka di Chinch ku a dura tres of kuater siman prome ku por a bende tur. Ta na shertu tempu di aa nan ta bini peg ku kosta. Hopi biaha nan ta keda dos f tres dia for di kosta na awa hundu prome ku nan yega kaminda ku nan por kohe nan ku reda (grote net). Despues ku nan trese nan serka tera den awa ketu nan ta seranan, loke nan ta yama den kur, esta un reda mas chikitu i tur dia nan ta saka afor di e kura, loke nan ta kere ku nan por bende riba un dia. Miles...”
7

“...anzu den su boka pasobra e ta golos. Hende ku ta kome f bebe muchu mas ku ta bon pa nan, tambe ta muri pa nan boka. Un henteramente otro nifikashon ta un hende ku ta papia berdat, hopi bes ta haa nan den trbel grandi. (Papia-d di berdat, no ta haa stul pa sinta). Un posibel origen di e proverbio aki ta ku na Antia hendenan ta piska praktikamente henter aa i proverbionan ta bini for di kosnan ku bo ta mira sosod rnt di bo diariamente. E TA FRESKU MANERA PISKA: Hij is zo fris als een hoentje. E ta mustra bon. E ta bon soseg. E ta fresku manera piska tambe ke men ku e ta masha fresku f nbeskp. TUR PISKA TIN WESU, MA HERMANCHI TA KARGA FAMA: Alle vissen hebben graten, maar Hermanchi krijgt de schuld. Wee de wolf die in een kwaad gerucht staat. (Give the dog a bad name and hang him). Duna un kach un mal nmber i horka e. Hermanchi en makambi staan bekend als vissen met veel gra- 54...”
8

“...bont genoemd of er is wel een vlekje aan. (Nan no ta yama e baka pint, sin ku e tin maske un mancha chikitu). Na hulandes nan ta pone nfasis riba e obheto ku nan ta susha, na papiamentu nan ta rekonos e relashon entre esun ku ta susha i esun ku su nmber ta sush i despues ta bai wak e suheto ku ta susha. Na Isla Ariba, unda e Antianonan ta papia Ingles, nan ta usa e proverbio: When somebody is pointing at you, three fingers are pointing at himself. (Ora un hende mustra dede riba bo, tres dede ta mustra riba e persona ku ta pone dede riba bo). Wanneer iemand naar je wijst, wijzen drie anderen naar hem. Asina redu i revelas-honnan periodistiko ta traha robes pa drechi. Manera un bume-rang e redu ta blter kontra di esun ku a usa e. Kompara ku: Si bo skupi na shelu, e ta kai den bo mes kara. KADA KEN TA MATA SU PRUGA NA SU MANERA: Iedereen doodt zijn vlooien op zijn manier....”
9

“...tur dos ta korekto. Mi por krda un anochi na un wega di kanasta, un amigu di mi tabatin di paga un kantidat di punto basta grandi di kastigu. E tabatin den su man hopi karta ku poko balor ademas dos tres kol kra ku ya ei e tabatin doshen punto. E tabata konta i bolbe konta su puntonan i tabata perdiendo hopi tempu, pasobra e no ke a paga ku e dos tres koranan. Ora mi a hala su atenshon riba e kos aki, el a kon-testa mi: kada ken ta mata su pruga na su manera. En kambio piki pieu, ke men f ta mustra riba un hende ku ta f ta pretend di ta un hende masha korekto. E ta kai riba falta-nan chikitu ku kasi no tin ningn importansha f manera nan ta bisa na papiamentu un shon presis. De la manera ku tin un diferensha masha grandi den piki pieu i mata bo pruga. MI NO KE TA UN PRUGA DEN SU KARSON: Ik zou geen vlooi in zijn broek willen zijn. Ik zou niet graag in zijn schoenen willen staan. Mi no ke ta den su sapatu. Ora un hende ta den hopi difikultat, nan ta usa e ekspreshon 56...”
10

“...E GAI TA LOKO LOKO Die vent is goed gek. Aki e palabra loko no ta wordu usa komo malesa, pero manera un bromado. Ku otro palabra: e hmber ei ta broma hopi f e gai ei ta un hasid di buya. E ta blf masha. Buya barata. KADA LOKO KU SU TEIMA: Ieder gek met zijn gebrek. Si bo mira un hende hasi un kos ku bo sa muchu bon ku no ta asina mester ta i bo mustra e riba su falta, e ora ei e por kontest bo kada loko ku su teima. Pues ta un esks pa su propio karakter speshal. LARGU MANERA KUARESMA: Zo lang als de vastentijd. Komo kuaresma ta un tempu pa hendenan hasi shertu peni-tensha i apsten nan di kosnan ku nan ta gusta, e tempu ta mustra mas largu ku e ta. Largu manera kuaresma ke men: Masha largu i ferfelu: por ehmpel un kaminda largu i solitario. Ora bo no tin nada di hasi, e tempu ta parse bo un eternidat. MALA LENGANAN DI: Slechte tongen hebben beweerd. Poned di malu a bisa, ku ta el a hasi e. Mala lenganan di etc. etc. Hopi biaha nan sa ta ken e mala lenganan ta, pero pa un f otro motibu nan...”
11

“...DOS DEDE DI FRENTA: Een voorhoofd van twee vingers wijd. Un hende ku dos dede di frenta = Iemand met een beetje verstand. Kende ku dos dede di frenta por a komprend ku e asuntu no tabata asina. Iedereen met een klein beetje verstand kon begrijpen dat de zaak niet zo was bedoeld. Un frenta di dos dede anchu ta sufi-siente pa un hende komprend un kos. E ekspreshon aki no ta us den forma negativo, pasobra hasta un hende ku poko sinti por a komprend. NANISHI LARGU: Lange neus. Gefopt. El a keda nanishi largu = Hij is bedrogen uitgekomen. LENGALARGU: Lange tong. E ta masha lenga largu. Hij (zij) roddelt graag. E ta gusta hasi redu. DJENTE LARGU: Lange tanden. El a kome su kuminda ku djente largu. El a kiskou su kuminda. El a kome sin smak. Na Hulandes: Hij at met lange tanden. E no tabatin gana di kome. E no tabatin apetit. 79...”
12

“...Tin tienda ta pone un brchi ku e anunsio aki: Awe no ta fia, maan si. Tin otro ku ta bisa Shon Fia a muri masha dia. Ser-ka e hendenan aki e klientela nunka ta haa un kos na kuenta. E promesa despues di e koma, ta tipiko Antiano i ta mustra amabilidat i e klientela ta supon pa sa ku maan no ta yega nunka. BASH NO TIN TOU: Als je platzak bent, hebje geen vrienden. Bashi ta nifik leeg (in dit geval geen geld) i tou ta nifk een groep (mensen of dieren). Ku otro palabra, wanneer je zakken leeg zijn, loop je alleen. (Ora bo sakunan ta bash, bo ta kana so) Sin plaka bo no tin amigu = zonder geld heb je geen vrienden. ETA PUTR DI PLAKA: Hij is heel rijk. Un hende putri di plaka. Iemand die heel rijk is. Iemand die bulkt in het geld. PLAKA MESTER LORA: Geld moet rollen. Un hende no mester ta pichiri. Men moet niet gierig zijn. KONTA UN HENDE UN KOS NA PLAKA CHIK. Iemand iets haarfijn uitleggen. Konta un hende un kos sin falta nada. Konta un hende un kos ku a pasa, sin lubida nada. Hasta e detayenan...”
13

“...RELIGION: = RELIGIE: DIOS TA GRANDI: God is groot. Ta un sorto di konsuelo i konflansa den Dios ora kos ta malu i e ta mustra e kreensha ku Dios ta determin destinu di hende. Pa malu ku kos ta na e momentu aki, kos lo drecha. DIOS TA MAS GRANDI KU SU KORONA: God is nog groter dan zijn kroon. Atrobe palabranan di konsuelo den tempu di berans ku speran-sa ku kos lo drecha. DESPUES DI DIOS, DIOS MES: Daar is niemand groter dan God. Alweer woorden van mensen met een sterk geloof in God. Atrobe palabranan di hendenan ku un fe fuerte den Dios. Kos tabata berdaderamente malu, nan mes no tabata sa kon hasi pa bini kla, ma e fe ku Dios lo yuda a triunf i kos a drecha. DIOS TA KRIA BICHI BOU DI TERA: God laat wormen onder de grond leven. Pa Dios tur kos ta posibel, hasta bichi ta keda biba bou di tera. Dios ta perkur pa tur kos, hasta esun di mas imposibel, basta bo ta kere Firme den E. Krsou tabata un Isla chikitu den laman Karibe, ma su hendenan tabata kere den Dios i straeronan tabata hasi bofn...”
14

“...DIOS LO RENDE PA ABO: God zal het voor U goedmaken. Nan ta usa e ekspreshon aki pa mustra gratitut pa un yudansa risib. Pa un limosna of un yudansa finansiero den problema di plaka. Na Hulandes: Bo Dios lo rekompens abo mil biaha mas tantu. (Uw God zalje duizendmaal belonen. DIOS LO PAGA: God zal U belonen. Ora un hende hasi un otro hende un fabor i no ke risibi plaka pa su trabou, nan ta bisa e Dios lo paga bo. Nan ta usa e tambe komo Danki Dios (god dank) Kasi sigur e ekspreshon aki ta bini di Hulandes. ESAKI TA MI DIOS TATA: Dit is mijn God de Vader. Esaki nan ta mi niko par di sapatu, of mi niko karson, etc. Mi mester sru masha bon pa nan, pasobra ta mas mi no tin. DIOS LIBRA: In geen geval. Na Ingles: Heaven forbid. Di ningn manera. Apsolutamente ku no. ETA UN PAN DI DIOS: Hij is een goedhartig mens. 93...”
15

“...ORA BO TA DI MALU PAPEL MUH TA KRTA BO: Wanneer je het slecht hebt, word je door een nat papier gesneden. Ora bo ta di malu tur kos ta pasa bo. Di ki manera un pida papel muh por krta un hende? esaki ta simpelmente pa mustra, ku dia bo ta di malu tur kos, hasta esun di mas imposibel, ta pas bo i kalke kos di mas chikitu ta molestia bo te ku bo ta haa mie-du di un pida papel muh. KAMINDA E KABUYA TA MAS DELEG E TA KIBRA: Waar het touw het dunst is, daar breekt het. Na e lug mas delikado, ei nan ta mishi ku bo. Ora un kos pasa, semper ta esun ku menos resistensia ta hiba fardu, f esun ku ta mas mal par ta haa falta. ORA HERU TA KAYENTE, STRIKA BAI: Wanneer de bout warm is, moet men strijken. Na Hulandes nan ta bisa: Bo mester traha ku e heru, ora e ta kayente. (men moet het ijzer smeden als het heet is). Ku otro palabra: Bo mester hasi uso di e okashon ora e present. Awendia nan ta bisa, dal bai. TIRA PIEDRA, SKONDE MAN: Met stenen gooien maar de hand verbergen. Hasi un kos malu, pero laga...”
16

“...proverbio aki ta: Esun ku duna algu, por spera algu. Yuda mi pa mi yuda bo. Esun ku hasi bon, por spera bon. Esun ku hasi bon, bon ta pa e, tin un otro nifikashon. PAPIAD DI BERDAT NO TA HAA STUL PA SINTA: De spreker van de waarheid krijgt geen stoel om te zitten. Iemand die de waarheid spreekt is niet welkom. Esun ku ta papia berdat no ta bonbini. Al kontrali, nan ke pa e bai ei fo mas pronto posibel, pasobra berdat ta pika lenga. Berdat ta duru pa tende. ESUN KU HUNGA KU KANDELA, TA KIMA SU DEDE: Hij die met vuur speelt, brandt zijn vingers. Si bo papia f hasi un kos ku no ta permit, bo ta haa bo den hopi trbel of bo ta pega un barku, ku por kous bo hopi kibra-mentu di kabes. SALI FOR DI PANCHI KAI DEN KANDELA: Van de pan in het vuur vallen. Di malu en peor. Na Hulandes tin dos ekspreshon ku ta nifika meskos. Van de regen in de drop en Van de wal in de sloot. Tur dos ta nifik: di malu en peor. 119...”
17

“...gelegenheid of excuus was om er een feestje van te maken. Ik ken zelfs enkele gevallen, waar de baas van goed oppassende werknemers een of meer flessen drank en bolos (taarten) cadeau gaf, voor de feestviering op de laatste dag. Mi konos algn kaso, ku doonan di trabou tabata regal nan bon trahadornan bolo i un f mas boter di bibida pa nan selebr e ltimo anochi di wak Ez. KAMINDA TIN HUMA, TIN KANDELA: Waar rook is, is vuur. E proverbio aki ta nifika, ku ora bo tende algu, pa imposibel ku e ta mustra, semper tin algu di berdat. No tin huma, sin kande-la. E PLASER TA BAL MAS KU E DOLOR: Spao: Mas vale el placer, que el dolor. Hulandes: Het genot is sterker dan de ween. P.e. Si un muh a sali na estado pronto despues ku e tabatin un mal parto. E plaser seksual ta bal mas ku tur e dolornan i mal tempu ku el a pasa ora un yu tabata nase. Tambe bo por usa e proverbio den otro sentido: E dalmentu di beter ta bal mas ku e wayaba di su manes: Ora bo ta dal e beternan bo no ta krda kon malu bo ta sinti...”
18

“...GIVE HIM AN INCH, AND HE WILL TAKE AN ELL: A Is men hem een vinger geeft, neemt hij de hele hand. Si bo duna e un dede, e ta turna tur sinku. WHAT IS BRED IN THE BONE WILL NOT COME OUT OF THE FLESH: Een vos verliest wel zijn haren maar niet zijn streken. Buriku bieu no ta laga maya. SAFETY FIRST: Voorzichtigheid is de moeder van de porseleinkast. Siguransa ta mata konfiansa. THERE IS NOTHING NEW UNDER THE SUN: Daar is niets nieuw onder de zon. No tin nada nobo bou di solo. Un bon ehmpel pa e proverbio aki ta lo siguiente: Dia 26 di November 1984 e tanker Ingles Almak di 33.229,9 Ton mas f menos, a kousa un kalamidat den haf di Willemstad ora e tabata drenta. Pa un motibu f otro e barku no a tende na su timn mas i dal kontra waf di Scharloo i hera di destru dos tou-bot ku tabata mar na e waf. E tanker mes a haa un buraku basta grandi na su kustia i a plama mas ku 3000 Ton di zeta kru-du den haf. Un desastre nunka bisto. Pero tg no ta prom biaha ku un kos asina a pasa den nos haf. Mas ku...”