Your search within this document for 'bai' OR 'largu!' resulted in 78 matching pages.

You can restrict your results by searching for bai AND largu!.
 
1

“...relashon humano, plaka i ekspre-shon. Na varia mi a laga loga habri pa otro klasifishonnan. Ademas di e nifikashon, tras di e proverbionan ta sinta e kultu-ra di e lug. E kultura komun. Un proverbio no ta surgi riba un tereno eksepshonal, pero for di kosnan di bida ku ta pasa ku frekuensia rond di bo. Wie de tambu danst moet zijn kont bewegen. De kont moet zich bewegen volgens het ritme van de tambu. (Ken ku balia tambu mester move su sanka. E sanka mester move segun ritmo di e tambu f ora e tambu bai sera e mester seren.) Loke ta nifika simpelmente ku hende mester por adapt nan mes na kalke situashon. Bo mester skucha bon, pasobra un Antiano ta gusta papia, ma e no ta gusta bisa bo e kos stret den bo kara, i si ta un kos poko penoso semper e ta bisa bo e na buelta. Kontenido di komunikashon ta alegre i kontentu, meskos ku e isla mes, ma loke e no bisa no ta asina kontentu. I ta pa esei e no ta papia e. 7...”
2

“...pa gasta energa manera hendenan di un tera friu ta hasi boka kayou of ku zundra-mentu. Bisti yas, kita yas, den kas ta kayente afo na kaya ta friu, un kambio di temperatura konstantemente. Ta warda tur kombersashon te ora bo ta bon ser den kas tras di porta ser of bentananan ku glas dbel. Na Antia di otro banda bo ta gosa tantu paden f paf di kas di e naturalesa i bida ta sigu muchu mas uniform. Bo ta sinta konbers bou di palu na fresku f den un veranda di e kas, mientras para i lagadishinan ta bai bini for di trankeranan 8...”
3

“...esei ta asina dushi i otro hende tambe por gosa huntu; Si boyo tin manteka, kaska ta lombra. I den kompania ku otro hende semper filosofa di relashon humano tambe ta ei. Por sherto semper e ta presente, maske ku ami a traha un rbrika apart di e. Meskos ku mi a tra-ha un di kuminda. Guiambo bieu a bolbe na wea. Ta e mesun kos di semper; nos por hasi hopi distinshon i kategoria den nos buki di proverbio, ma bo no por separ kuminda, bestia, relashon humano, plaka i awa. Den un kultura ta tur kos ta bai huntu, ma bo no por tira pushi riba kach. Naturalmente mi por a skohe un klasifikashon henteramente otro. Lo mi ta kontentu ku un otro lo hasi e. Ton Platon ta hunga su wega, kada un ta hunga di nan. Un kategoria apart riba mucha of mamanan. Riba tata mi no a tende ningn proverbio; esaki ta un ousensia interesante ku bo por papia hopi ariba. Ma hendenan no ta gusta papia ariba, i nunka nan ta yama e yu na su nomber. Mih un bon biba, ku un mal kas i nan no ta zundra e kombles. Maske ku nan no ta...”
4

“...mustra riba e mes, nan ta bisa na Isla Ariba kaminda nan ta papia Ingles. Un relashon di kolonialismo di mas ku treshen aa ta visibel tambe den e kultura di proverbio. Ora un makamba ta gana mas ku un yu di tera Krsou ta un mal mama, ma un bon ma-drasa. E kolonia ta morto: Santana ta yora e i no tin awa pa laba e, te ora ku te ainda tin hende ku si ke. Shon grandi a bai na biu i a bolbe na kanoa. Pa e motibu, nos mester traha dam pa war-da awa. Un bista den futuru lo por yuda nos. Pero e desaroyo pa independensia no mester bai muchu lih of pur, pasobra Spi pur ta sali salu. Sinembargo e otro generashon lo ta independiente Palu grandi mester kai, pa chik krese. Nos lo por klasifik masha hopi proverbio riba poder i politi-ka, pero nos no ta hasi e, pasobra otro hendenan por duna e proverbionan un otro nifikashon, otronan ku dos dede di fren-ta. Kende ku lesa e proverbionan aki bon, ta komprende mas kon bida na Antia ta. I ken ku lesa nan mas bon, ta komprende mas di su mes. Pa sia un poko...”
5

“...nonan f alomenos Yunan di Krsou tin henteramente un otro komprendementu riba nan nashonalidat ku ta para riba nan pa-sport. Na prom lug e ta Yu di Krsou i na di dos lug e ta Hulandes i ademas e ta muchu mas peg na e isla kaminda su lom-brishi ta der ku na Antia. Por ehmpel lo bo no tende un yu di Krsou, ora nan ta den eksterior, ku maan e ta regres Antia, pasobra ta Krsou e ta bai meskos ku e Rubiano ta bai Aruba i e Boneriano ta bolbe Bonaire. E Islanan Ariba, ku tambe ta pertenes na Antias ta forma un otro grupo atrobe i nan idioma tambe ta henteramente otro. Aya riba ta Ingles ta nan idioma maternal. Promenan ay tabatin un grupito chikitu di hende na Krsou ku kasi semper tabata papia Hulandes na nan kas i ku nan amigunan i komo e tempu aya ta e hendenan aki so tabata den gobiernu, nan no tabata papia nada otro sino Hulandes. Meskos tabata na Islanan Ariba, e hendenan ta papia Ingels i banda di Ingles nan tabata papia Hulandes i no papiamentu manera e tres otro Islanan di Antias. Awor...”
6

“...Ma keda para manera ta marka a dal mi, pasobra por Dios mi no a pensa ni un momentu so ku mi tabata un Hulandes i ku ta kas mi tabata bai. Den e edishon aki tradus mi a oument i mehor e proverbionan i ademas mi a agreg un kapitulo nobo ku proverbionan na Ingles so ku nan tradukshon na Hulandes i Papiamentu. Naturalmente ta un par so nan ta, pasobra na Ingles tin asina tantu proverbio ku ta imposibel pa skirbi ni un di ocho parti di loke nan tin den e buki aki. Podis na un otro okashon lo mi bini ku mas. Masha danki. W. H. Hoogenbergen. 13...”
7

“...regen op te vangen. Een appeltje voor de dorst. Pone un kos un banda pa maan. Ta masha nesesario pa un hende krda riba dia di maan, ora ku e no por traha mas. Si bo no traha dam, tur e awa ku yobe te kuri bai laman i bo ta keda sin awa. Meskos ta, si bo no pone un kos un banda pa maan ora bo bira bieu i no por traha mas, ta miseria so lo bo pasa, pasobra bo no tin nada pa pasa man aden. E TA HOGA DEN POKO AWA: Hij verdrinkt in weinig water. Hij is gauw op zijn teentjes getrapt. Hij wordt gauw boos. Poko kos ta daa su beis. E ta rabia masha lih; Pa un chin-chan kos e ta rabia. AWA A PASA HARINA F E TA BOU DI SU AWA: Meer meel dan water. Hij is boven zijn theewater. Hij heeft meer gedronken dan goed voor hem is. Dronken. El a bebe mas tantu ku ta bon pa e. E ta burachi. LOKE NO BAI NA AWA TA BAI NA HARINA: Wat men niet uitgeeft aan water, geeft mn uit aan meel. Hoe je ook op je centen let, op de een of ander manier geef je het toch uit. Watje op een manier bespaart, geef je op een andere manier...”
8

“...ta-gasta e. Loke bo spar di e banda aki, bo ta gasta na e otro banda. NO TIN AWA PA LABA E: Er is geen water om hem te wassen. Niets kan hem meer redden. No tin skapatorio pa e mas. Ta un milager so por yuda e. EL A KOHE AWA BLOU: Hij heeft blauw water gepakt. Hij is de pineut. Hij is de sigaar. El a frega, no tin awa pa laba e mas. KU AWA NA WOWO: Met water in de ogen. Met tranen in de ogen. Ku awa na wowo el a bini serka mi. Met tranen in de ogen, kwam zij bij mij. Met de ogen vol tranen. AWA A BAI LARGU: Het heeft al een hele poos niet geregend. Ya ta basta tempu ku awa no a kai. AWADILALI: Slappe koude koffie. (slootwater). 15...”
9

“...Bebed di kfi ta yama un kpi di kfi slap i friu awa di lali.Kfi mester ta strki i kayente pa bo saboria e. Nan ta pre-tend ku un bon kpi di kfi kayente ta drecha bo kurpa des-pues di un paranda. BO NO POR PLANTA KU SU AWA: Met zijn regen kan je niet planten. Op hem kan je niet bouwen. Bo no por konfia riba e. Maske ku el a priminti di yuda bo bo no por spera ku e ta kumpli ku su palabra. E proverbio aki ta tipiko Antiano, unda awaseru ta bai ora ku bo a kaba di planta i loke bo a planta a sali i ta krese bunita e awa ta stop di kai i solo ta kima tur kos. YORA AWA KUATER KUATER: Water in het quadraat schreien. Tranen met tuiten schreien. E TABATA BOU DI SU AWA: Hij was onder zijn vaarwater. Hij was zeer dronken. Vergelijk: Hij was boven zijn theewater. E tabata bon kaa. ESUN KU YEGA PROME, TA BEBE AWA LIMPI: Wie het eerst komt, het eerst maalt. Wie het eerst bij de put komt, drinkt schoon water. Si bo yega tempran na kaminda tin kos di bende, no solamente bo ta risibi un mih tratu pero bo...”
10

“...BESTIA: DIEREN: BAKA TA MURI BAI LAGA TRABOU PA KUERU: De koe stierf, maar liet het harde werk achter voor de huid. Literalmente; despues di morto di e baka nan mester kurti su kueru pa traha artikulonan di kueru manera sol di sapatu, faha etc. Muri i laga trabou duru pa otro hende hasi. Por ehem-pel. Laga un tstament ku hopi problema atras f tur e gastu di deramentu f hopi debe pa esnan ku a keda atras. BAKA TINSEBU: De koe heeft vet. Hij is goed bij kas. Kos ta bon pa bo. Bo tin hopi plaka. Meestal onder vrienden gezegd. Amigunan ta chansa ku otro di e manera aki, ora un di nan tin plaka serka di e. WARDA TE ORA BAKA HOGA NA POS PA DMPEL E: Wachten totdat de koe verdronken is, alvorens de put te dempen. Warda pa hasi un mehorashon te ora un desgrasia a sosod. Kompara e vershon hulandes: Ora e bis a hoga, nan ta dmpel e pos. PA BAKA BIRA BIS, MIH E BAI PLENCHI: Voordat een koe weer een kalf wordt, is het beter voor haar om geslacht te worden. Ta miho bo muri, ku kumins traha di nobo na...”
11

“...Plenchi tabata un lug primitivo, tras di Hendrikshool na Mari-chi, unda nan tabata mata baka i otro bestianan pa konsumo. Na e lug, kaminda Hendrikschool tabata, a bira un lug grandi pa stashon outo pariba di Tmpel na Punda. BAKA A LUBIDA KU UN DIA E TABATA BISE: De koe is vergeten dat zij ook eens kalf is geweest. Bis pa hendenan ku a lubid ku un dia nan tambe tabata chiki-tu f ku nan puesto den sosiedat tabata un poko abou. Hende no ta gusta krda kon nan tabata ayera. NO TA UN BES SO BAKA TA BAI POS PA BEBE AWA: Een koe gaat niet slechts eenmaal naar de drenkplaats om te drinken. E proverbio aki ta duna di konos ku shertu akshonnan sin ningn duda por bolbe ripit. BAKA A HALA WAHA: De koe heeft de wagen voortgetrokken. Hiermee wordt bedoeld dat iets buitengewoon heeft plaats gehad. b.v. Iemand, die haast nooit drinkt, was goed dronken f je trok de hoofdprijs uit de loterij etc. etc. Ku e proverbio aki nan ke men, ku algu ku no sa pasa tur dia a sosod. Por ehmpel: un hende ku no sa bebe...”
12

“...NTU ANOCHI NO A SERA, KAREDA DI BIN NOAKABA Zo lang de avond niet valt, is de loop van een hert niet beeindigd. Komo un bin ta un bestia masha skiu, semper e ta alerta i pa un alarma falsu e ta na kareda. Di moda ku e ta pasa un gran parti di su bida na kareda. Henter dia e ta kore di un punta pa otro i ta ora anochi sera so i a bira skur e ta haa un deskansu. E proverbio aki ta sia nos, ku hende tambe mester ta alert pa kosnan ku ta pasa den dia i ta te ora bira skur, bo por haa un sosiegu f bai soseg bo kurpa. Un otro nifikashon ta: Mien-trastantu tin bida, tin speransa. BURIKU BIEU NO TA LAGA MAA: Oude ezels verliezen hun streken niet. Kompar e proverbio hulandes: De vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken. 21...”
13

“...un galia pa grawat den tera te ora ku su ala i plumanan ta yen yen di tera i e ora ei e ta sagud su alanan (e ta bati su alanan) te ora tur e tera sali i e ta keda limpi. Esaki nan ta yama galia ta laba su kurpa ku e awa ku e tin. KOMEDO DI WEBU, NO SA LOKE SANKA DI GALIA TA SINTI: Iemand die een ei eet weet niet wat de kip heeft doorstaan. Tras di algu masha fasil, hopi biaha ta sinta algu masha difisil. Ehmpel: Un persona ta splika un kos kla i simpel, pasobra el a tuma e molster pa studia e largu i bon. Un hende ku ta papia ku fasilidat, a prepar su mes bon prom. Un hende ku a haa un herensia, ta malgasta e fortuna mas fasil ku e persona ku mester a traha pa e. 25...”
14

“...aki durante un kumbre na Isla Ariba, riba Status Aparte di Aruba. El a bisa ku na e momentunan aki, e no ta papia nada pasobra, den su opinion, un kakalaka no tin nada di buska den un kouchi di galia. Loke e ke men ta, ku e Islanan chikitu no mester entremet nan den asuntu di e Islanan mas grandi. BOSO TA MANERA GALIA: Jullie zijn als kippen. Jullie gaan met de kippen op stok. Loke ta nifika; Boso ta bai drumi masha tempran. ETA MANERA GALIA KU A PERDE SU NESHI: Hij (zij) lijkt op een kip die haar nest heeft verloren. Hij (zij) loopt als een kip die haar ei niet kwijt kan raken. E ta kana bai bini sin duna su kurpa sosiegu. E ta masha intran-kil 27...”
15

“...djente ke men nunka mas. BAI PISKA GUENGU: Guengu is Cancer moerus. Ga maar een zeekrabbetje vissen. Loop naar de maan. Guengu ta un kangreu di laman. Su kol ta shinishi skur i kasi semper bo ta haa e ta kuri riba barankanan kontra di laman. Hende ta usa nan pa as. Segun e bestianan aki ta krese, nan ta troka nan kaska; nan ta sali for di nan kaska bieu ora ku e kaska nobo ta kla. E kaska bieu ta keda tras riba baranka hint i ora solo a seka e, su kol ta kambia, pero e ta masha brs i ta kibra masha lih. Na momentu ku e guengu sali for di su kaska e ta moli i kasi no por kana, pero despues di un ratu e ta seka i sigui su bida normal. Manera mi a bisa mas ariba, piskadonan ta usa e pa piska, e proverbio ta manda bo bai piska guengu, loke ta nifika bai na mierd. E TA PARSE UN GUEPI SIN MONDONGO: Hij (zij) lijkt op een geep zonder ingewanden. Guepi is een platte lange vis. (Guepi = Belone Vulgaris) Un guepi ta un pisk largu i plat, tin guepi di kasi un meter largu, ku sin saka su mondongo mes...”
16

“...barata. DEN TEMPU DI SEKURA, SHIMARON TA BOLBE KAS: Door de droogte gedreven, keren de verwilderde geiten naar hun koraal terug om te drinken. Den e proverbio aki nan ta kompar hende ku kabritu. Shima-ron ta kabritunan, ku ta keda riba mondi sin ta bini kas atardi. Naturalmente ora nan ta haa awa i kuminda na abundansha riba mondi den tempu di yobida. Si kos ta bai bon pa un hende, ora e ta traha na foi tera, e no ta korda riba su famianan na Krsou. Ma pareu kos kuminsa daa, semper e ta buska un moda pa bini Krsou bk. Por ehmpel despues di e prome gera mundial, tabatin un pedida grandi pa suku di Cuba. Hopi yu di Krsou i di Aruba a bai pru-ba nan suert na Cuba i nan tabata gana hopi plaka. Pero ora kos a bira malu na Cuba, i trabou a bira skars i nan no tabatin entrada mas, poko poko nan tabata bini bk pober i sin plaka, pasobra nan a gasta tempu kos tabata bon tur loke nan a gana ku muhnan Cubano i na bibida den nite-clubnan di Havana, sin krda riba e dia di maan. Ademas ku nan no tabatin...”
17

“...preferensha na un amigu f su famianan i no na un hende ku ta strao pa e. Un hende ta krda riba su mes prom ku riba otro. Kompar: Kamisa ta mas peg ku saya. Un kabritu por subi seru bon; baranka i serunan ta su kuki i e ta prefer seru i no un sabana plat. Aki na Krsou nos tin mas baranka i seru ku na Hulanda. Krsou tin seru, baranka i bordo di baranka na kanti-dat. Di otro banda karn no por ku seru i ta gusta kana kome kabes abou riba sabananan f tera plat i ta konos ku karn ta keda kana oranan largu te hasta perd kaminda i no por bolbe su kas mas. Un manera pa tee karn serka kas di su doo ta pa de bes 33...”
18

“...maishi kora den bo kur, pasobra karn i kabritu ta gusta e maishi aki masha hopi. KABRITU DI: MIH MI MIRA MI MAMA NA HORKA, KU AWA DI ATARDI MUHA MI. De geit beweert: Ik zie liever mijn moeder hangen, dan nat te worden door de late middagregen. Esaki ta un aviso pa hende no kana den awa di atardi, pasobra e por bira malu. Deklarashon: Generalmente un yu di Krsou tin miedu di awa-ser. Nan ta kere ku nan ta bira ferkout. Hasta weganan di futbol ta stop pa motibu di awaseru. Awendia e kustumber aki ta bai for di moda poko poko i e terenu mester ta den mal kondis-hon di lodo pa nan para un wega. Ademas e awa di atardi ta muchu mas friu ku esun di den dia. MAL AA DI KABRITU TA BON AA DI KACHO: Een slecht jaar voor de geiten is een goedjaar voor de honden. De ene zijn dood is de ander zijn brood. Na Krsou tin hopi kach ta kana los riba mondi i den kayanan. Manera nos a splika un poko mas ariba tempu di aa, esta den tempu di yobida, hopi kabritu no ta bini kas atardi i ta keda pasa anochi riba mondi...”
19

“...un chuchubi ta ataka un warawara den mondi di Santa Barbara i ora e warawara bula bai e chuchubi ta keda persigui e pa basta ora largu. Awor un chiste ku mi a yega di tende hopi aa pas i segn un amigu di mi e kos aki a pasa di berdat. Hopi aa pas tabatin un forleser ku tur mainta tabata bai hospital pa mira ku e dia ei no tabatin ningn morto pa e por kumins hasi e preparashonnan pa deramentu. Kasi semper tabatin un of mas morto, pero riba e dia aki no tabatin ningn i tristu nos hmber a sali for di hospital pa bai su kas. Na kaminda, un mucha hmber di mas f menos sinku f seis aa a ranka sali for di hanchi di Carthagena nt na momentu ku un outo tabata pasa. E mucha aki lo a muri sigur, si no ta pa un hmber ku a tira man riba dje i ranka e for di dilanti di e outo. E forleser i hopi otro hende a para mira e kos aki sosode i e forleser a bisa e hmber ku a salba e mucha su bida: mi amigu, bo a kita un bolchi for di mi boka. Asina atro-be nos por mira ku tristesa di un ta alegria pa otro. MAS...”
20

“...asina ta sosode unikamente ku kach. Ami no ta bai, pasobra nan no a invita mi. E komparashon ta asosi un fiesta ku posibi-lidatnan seksual. Ma nan ta tee e honor na nan mes. KACH A KOME KACH i KACH NO SA KOME KACH: Een hond eet een andere hond op f Het is niet de gewoonte van een hond om een soortgenoot op te eten. Ehmpel: Un polis mester a koh un otro polis Of ora un hende mester a raport un kolega pa mal komportashon. E otro proverbio ta kasi meskos ku e diferensha, no ta kustumber pa un polis arest un otro polis pa mal komportashon f pa un hende raport un kolega pa mal komportashon. SI KACHO NENGA WESU, TA WESU MES E MESTER KOME: Als een hond een been weigert, moet hij toch beenderen eten. Nan ta usa e proverbio aki ora un hende nenga di hasi f di kome un kos, pero despues sea ku nan a oblig e f for di su mes, el a hasi f kome e kos ku el a nenga prom. SALTA KACH, SALTA SU RABU: Springt men over de hond, dan springt men ook over zijn staart. El a hasi tur dos den un hasi. No tabata su...”