| 1 |
 |
“...riba un tereno eksepshonal, pero for di kosnan di bida ku ta pasa ku frekuensia rond di bo. Wie de tambu danst moet zijn kont bewegen. De kont moet zich bewegen volgens het ritme van de tambu. (Ken ku balia tambu mester move su sanka. E sanka mester move segun ritmo di e tambu f ora e tambu bai sera e mester seren.) Loke ta nifika simpelmente ku hende mester por adapt nan mes na kalke situashon. Bo mester skucha bon, pasobra un Antiano ta gusta papia, ma e no ta gusta bisa bo e kos stret den bo kara, i si ta un kos poko penoso semper e ta bisa bo e na buelta.
Kontenido di komunikashon ta alegre i kontentu, meskos ku e isla mes, ma loke e no bisa no ta asina kontentu. I ta pa esei e no ta papia e.
7...”
|
|
| 2 |
 |
“...E TA UN BON GAI:
Hij is een goede haan. Hij is een fijne kerel.
E ta un hende ku semper ta kla pa yuda otro. Tambe un hende ku ta kumpli ku su deber i semper ta hasi su trabou bon.
E TA UN GAI BIBU:
Hij is een levende haan. Hij is een slimme vogel.
E ta un persona ku semper bo mester tene kuenta ku ne. E ta un hende ku tur momentu por kohe bo un kara abou.
UN GAI KU NO KANTA, TIN UN KOS DEN SU GARGANTA:
Een haan die niet kraait, heeft iets in de keel.
Na Spa: Un gallo que no canta, tiene algo en la garganta.
Nan ta usa e proverbio aki, ora ku un hende ku semper den un reunion tin e ultimo palabra, e biaha aki pa un f otro motibu deskonos no a habri su boka. Den un kaso asina e ta duna di pensa ku ta intenshonalmente e ta keda ketu, pa motibu ku tin un kos ta stroba e di papia of ku e ta skonde algu, ku otro palabra e no ke pa nan mira e parti patras di su lenga.
Nan a yega di usa e proverbio aki den un reunion di Staten di Antias Hulandes den un diskurso di despedida di e Griffier na aa...”
|
|
| 3 |
 |
“...parkiet woont erin.
Ezels dragen de haver, maar de paarden eten ze op.
Mester tin bobo pa sabi por biba.
Komehein semper ta traha su kas (nshi) na mondi den tronkn di palunan. Prikichi ta usa nan kas pa traha su nshi i buta su webunan aden. Un prikichi ta buta sinku f seis webu kada bia-ha i nan ta brui tur, pesei nan tin mester di un nshi grandi i fuerte.
TA CHA TIGER ESEI:
Hij is een tijger baas.
Hij is een geslepen kerel.
Kompara e ku E ta un gai bibu. Si bo no tene kuenta ku ne, e ta kohe bo un kara abou.
CHUBATU DI GUENGU: Een branie. Een toffe jongen.
Un gai ku bo por konta ku ne.
TADJAKA ESEI:
Hij is een gladde aal.
Kompara e E ta un gai bibu, f E ta un cha tiger.
Tur tres ta nifk meskos. Tur tres ta trata riba hende ku bo
46...”
|
|
| 4 |
 |
“...ku ta susha.
Na Isla Ariba, unda e Antianonan ta papia Ingles, nan ta usa e proverbio: When somebody is pointing at you, three fingers are pointing at himself. (Ora un hende mustra dede riba bo, tres dede ta mustra riba e persona ku ta pone dede riba bo). Wanneer iemand naar je wijst, wijzen drie anderen naar hem. Asina redu i revelas-honnan periodistiko ta traha robes pa drechi. Manera un bume-rang e redu ta blter kontra di esun ku a usa e. Kompara ku: Si bo skupi na shelu, e ta kai den bo mes kara.
KADA KEN TA MATA SU PRUGA NA SU MANERA: Iedereen doodt zijn vlooien op zijn manier....”
|
|
| 5 |
 |
“...gobiernu ku karchi berde no ta haa e mesun bon trato serka e mesun dokter, ku e pashntnan ku ta paga. Otro kaminda tambe ta meskos, pesei nan ta bisa: Kos di prnada no ta kos. (Iets dat niets kost, is niets).
SI HENDE BIBU NO TA MALU, GUIOTIN DI CHUMBU LO A PASA:
Als levende mensen niet sluw waren, zouden loden geldstukken als zilveren geldstukken gebruikt worden.
Hendenan ta paga tinu riba tur kos i na sonidu di e plaka nan ta sa ku e ta falsu si of n. Nan no ta laga e falsifikadornan kohe nan un kara bou. Ta bon ku te ainda tin hende sabi.
KAMINDA TIN PLAKA, PLAKA TA BAI:
Waar geld is, daar gaat geld. De duivel schijt op de grote hoop.
Kasi semper ta un hende riku ta gana e premio gordo di un lo-teria. Esun riku ta bira mas riku i esun pober ta bira mas pober.
85...”
|
|
| 6 |
 |
“...na Steenrijk, mi a yega di bisa e Money is the root to all evil (Plaka ta prinsipio di tur maldat). El a bisa mi, apsolutamente ku n, plaka no por ta prinsipio di tur maldat, pasobra nos mester di plaka pa tur kos; pa kome, pa bisti, pa traha un misa etc. etc, pero the love of money is the root to all evil. (Amor pa plaka ta prinsipio di tur maldat).
NAN KE A BISTI MI UN KARPUSA:
Zij willen mij een hoofdtuig aandoen.
Nan a trata di koh mi un kara abou. Nan tabata buska tur manera di frega mi. Un karpusa ta un kos ku ta bisti kabai i buriku na nan kara pa mara nan na e.
DANKI DI MUNDU TA PISHI DI YEWA:
s Werelds dank is paardenpis (merrie-pis) Yewa is een merrie
109...”
|
|
| 7 |
 |
“...keda bula un sinku f seis biaha riba awa prom ku e senk. Pakiko e yama un funchi un guiambo mi no sa.
SI BO KAS TIN RAMPI DI GLAS, BO NO POR TIRA PIEDRA:
Als je in een glazen huis woont, moetje niet met stenen gooien: Vergelijk: Hij woont in een glazen huis. (E ta biba den un kas di glas.)
Ora bo mes tin un kos ku no por mira lus di solo, bo no por papia malu di otro, pasobra di bo mes por ta tras. Por sali un piedra i dal un di bo rampinan di glas kibra.
SI BO SKUPI NA SHELU, E TA KAI DEN BO MES KARA:
Als je tegen de hemel spuwt, valt het in je eigen gezicht.
Ora un hende lanta kontra di un otro, hopi bes e mes ta risibi e resultadonan negativo di loke el a hasi. Mas parti e hendenan ku ta skupi, ta esnan ku posishon mas haltu den e sosiedat.
BULA PIPA:
Over pijpen springen. Ontwijken.
Trata di no kumpli ku un kompromiso ku bo a hasi algun tempu pas. El a trata na bula pipa pa e kos. Bula pipa ta un ekspreshon di ultimo tempu, alomenos despues ku Shell a bin es-tables su mes na Krsou na prinsipio...”
|
|
| 8 |
 |
“...EL A SAKA KARA:
Hij heeft zijn gezicht uitgestoken.
Hij is goed voor de dag gekomen. Hij heeft goed zijn best gedaan.
El a hasi mas ku a spera di e. Nan ta bisa un mucha a saka kara, ora su raprt ta hopi mas mih ku su mayornan tabata spera. Saka kara tin henteramente un otro nifikashon ku e Hulandes zijn gezicht laten zien f esun Ingles to show face loke na Papia-mentu ta nifika ku el a present f el a laga mira su kara.
ENO ARKNI MK:
Hij heeft er niet over gerept.
Un hende ta propon un kos f e ta laga mira ku e tin idea di hasi algu pa komunidat, ma e hendenan ku el a papia ku ne no a turna ningn notisia di loke el a bisa; nan no a rk ni mk. Nan no a hasi kaso di loke el a bisa. Nan no ta hasi kaso di e pro-blemanan ku ta eksist i nan no ta tende loke hendenan ku sa ta bisa i nan no ta preokup ku nan tampoko. Tin hopi Hulandes, ku despues di hopi aa di eksperensia te ainda no por kom-prende e kosnan ei.
SI KAS DI BO BISIA TA NA KANDELA, KUIDA DI BO:
Als het huis van je buurman in brand...”
|
|
| 9 |
 |
“...konsider e tambu i e balia di tambu komo folklor. E proverbio aki ke men ku bo mester bai ku tempu; bo mester sa kon adapt bo mes na kustumbernan di kada tempu. Aanpassen of met de tijd meegaan.
Antianonan ta gusta balia i kasi tur ta balia masha bon mes i nan moveshon ta masha ritmiko. Den a balianan aki atras di e balia-do ta hunga un papel importante, i ta muchu mas movibel ku atras di nan kolega Oropeano.
Bunitesa di un muh Antiano ta su atras, ku no mester ta muchu chikitu. Pa bunita ku un kara ta, ta e parti patras i su pechu-nan ta hala mas atenshon. Esaki ta kontrali na Oropeanonan ku ta trata di skonde e parti patras di un muh den modanan di bisti, pero ku ta eksib su pechunan mas tantu.
Un otro balia ku tambe a bira folklor ta tumba i mi ta kere ku no tin mih baliad di tumba na mundu ku un yu di Krsou; e ritmo i e moveshon di e baliadonan ta simpelmente fantastiko. Tumba pa balia mester ta tok pa kaha di orgel, un orgel tipiko Antiano ku su wiri. Den ultimo diesinku aa nan a skohe...”
|
|
| 10 |
 |
“...twee handen op een buik =Nan ta dos man riba un barika.
UN MAN TA LABA OTRO I TUR DOS TA KEDA LIMPI f UN MAN TA LABA OTRO I TUR DOS TA LABA E KARA LIMPI LIMPI:
Een hand wast de andere en beiden blijven schoon of Een hand wast de andere en beiden wassen het gezicht schoon.
Un hende mester yuda otro, pa tur bini kla ku nan trabou.
EN BOCA CALLADO NO ENTRA MOSCA:
Den un boka ser muskita no por drenta.
In een gesloten mond komen geen vliegen.
Si bo no papia hopi, bo no tin muchu di kontest.
Si bo no bisa nada, bo no tin kuenta di duna ningn hende.
MI NO POR KRTA MI NANISHI I DAA MI MES KARA:
Ik kan mijn neus niet snijden en mijn eigen gezicht bederven.
Wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht. Wie zijn neus niet schendt, schendt zijn aangezicht niet.
Na Papiamentu: Esun ku daa su nanishi ta daa su kara i esun ku no daa su nanishi no ta daa su kara.
Kon ku bo bira e, nifikashon di e proverbio aki ta, ku un hende no por hasi un kos ku ta kontra su mes. Un hende no por hasi su mes malu pa...”
|
|
| 11 |
 |
“...KOLEBRA:
Een kind dat niet naar haar moeder luistert, belandt in de bek van een slang.
Un hende ku no ke tende, ta kore peliger di haa e den hopi difikultat grandi. Kompara e ku: Wie niet luisteren wil, moet voelen. Esun ku no ke tende, mester sinti.
E TABATA PARA MANERA UN YU SIN MAMA
Hij stond daar als een kind zonder moeder.
Aki na Krsou nan ta konsider un yu sin mama pa ta un mucha tristu sin hende pa konsola e. Tur hende tin duele di un mucha ku su mama a muri, i nan ta mira un tristesa den kara di un yu sin mama. Een zielig kind = Un pober mucha.
128...”
|
|
| 12 |
 |
“...
Pa malu ku kos ta, semper ainda tin un chns.
Mientras tantu tin bida, tin speransa. Ta ora bo muri so, speran-sa a kaba. E ora ei si nada no por sosod mas.
Na Hulandes: Zolang er leven is, is er hoop.
DESEO KUMPL, TA BIDA LARGU:
Een vervulde wens geeft lang leven.
Pa aanan largu e deseo tabata ei, ma di repente e deseo a wr-du kompli. Hopi bes a kosta e hende aki hopi difikultat pa a kumpli ku e deseo, ma e ta muri soseg pasobra el a logra hasi tur loke e tabatin gana.
KACHNAN TA LADRA, MA E KARA VANA TA SIGUI SU KAMINDA
De honden blaffen, maar de karavaan vervolgt zijn weg.
E proverbio aki ta bini di Spa, ma nan ta usa e meskos na Hulandes tambe.
Politikonan den oposishon ta desgab i kritik trabou di e par-tidanan den gobiernu di Krsou, pero esnan na mando ta sigui hasi nan trabou sin paga muchu tinu na loke oposishon ta bisa.
134...”
|
|
| 13 |
 |
“...DUNA TA DUNA TE DEN PORTA DI SHON AREI:
Gegeven blijft gegeven tot in de poort van de koning.
Si bo duna un hende un kos, nunka mas bo no por bai pidi e hende e kos bk, maske kuantu mester di e kos bo tin.
Na Krsou nunka un rei a yega di biba, pero den kuentanan di Nanzi varios bes bo ta topa ku Shon Arei, ku Nanzi (de wijze spin) semper tabata kohe un kara abou. (Er heeft op Curaao nooit een koning gewoond; echter kwam het woord Shon Arei herhaaldelijk voor in de Nanzi (wijze spin) verhalen, waarin Shon Arei meerdere malen door de wijze spin werd gefopt.
KADA KACH TA LEMBE SU MES WEBU:
Elke hond likt zijn eigen klootjes.
E berdadero nifikashon di e proverbio aki mi no por a haa. Un kos masha grasioso ta, ku ami (Shon We) a tende e pa di prom biaha na Hulanda di un otro yu di Krsou ku tabata biba aya, ku tampoko no tabata sabi kiko e ta nifik.
Nergens kon ik de ware betekenis achterhalen. Een aardigheid hier omtrent is, is dat ik (Shon We) dit spreekwoord voor het eerst in Holland van een...”
|
|
| 14 |
 |
“...safe as a row of houses.
Hier ben je zo veilig als een rij huizen. Ku e ekspreshon aki Ingles-nan ke duna di konos, ku e lug ta for di peliger i e ta fuerte manera un kareda di kas.
Nan a yega di konta mi, ku durante di un bombardeo den e segundo gera mundial, un dje wardanan a bisa un muh ku tabata masha spant den un schuilkelder na Liverpool, ku aki e tabata mes safe ku un kareda di kas i ku nada no por pasa i e no tin nodi di ta spant. E mener aki a bisa mi ku e no tabata sabi unda hinka su kara, ora ku despues di e bombardeo i nan a sali for di e schuilkelder nan a haa tur kasnan na tur dos banda di kaya plat bent abou.
150...”
|
|
| 15 |
 |
“...I AM TOO OLD A CAT TO BE FUCKED BY A KITTEN:
Ik ben een te oude kat om door een jonge kater genaaid te worden.
Mi ta un pushi muchu bieu pa laga un pushi machu hoben frega mi. Mi tin muchu eksperensha pa laga un mucha kohe mi un kara abou.
WHEN THE STEED IS STOLEN THE STABLE DOOR IS LOCKED:
Als het kalf verdronken is, dempt men de put.
Warda te ora baka hoga na pos pa dmpel e pos.
IF YOU PLAY AT BOWLS YOU MUST LOOK OUT FOR RUBBERS:
Wie kaatst moet de bal verwachten.
Si bo buska mi, bo ta haa mi.
THE PRICES ARE STAGGERING:
Je valt om van de prijzen.
Preisnan ta masha haltu.
I CAN HARDLY STAND FOR SLEEP:
Ik val om van de slaap.
Mi no por tee mi wowonan habr.
151...”
|
|
