Your search within this document for 'ma' resulted in 30 matching pages.
 
1

“...DOS PALABWordt niet uitgefeentf f Romanonan, ku tabata papia un lenga hopi paresi na papiamentu, tabata bisa: habent sua fata libelli, buki tin su propio destino. E komedia KELKI NA BOKA tatin su historia. Mester tabata bandi 1951, ku ma konfesa lo siguiente na May Henriquez, ken ya tabata konosi pa su maestral adaptashon di LE MEDECIN MALGRE LUI (AMI DOKTER? LUBIDA! ) i tabata trahando riba tradukshon di diferente otro obra, entre otro esnan ku a keda konosi den historia di nos literatura komo SHON PICHIRI i LAIZA PORKO SUSHI. Ma kont, sinta den sombra dje pali kenepa den su kur, i despues den su studio, yen di buki na Santa Rosaweg, ku ta parsemi ku outornan antiyano, tantu yu di Krsou, Rubiano komo Boneriano gusta, sea direkto o indirekto, fia pa su ttulo i metforanan nmber kohi foi flora di su pais: kadushi i datu, pa via di nan kantidat di sumpia i nan skarsedat di flor; flam-boyan pa via di su kantidat di flor i su kantidat di bonchi ku nan ta yama baina; watapana o dividivi pa via...”
2

“...algn telogo moderno predikante rtodks, ku a akusami di a hasi bientu ku Monseigneur Niewindt su konsehonan di siglo pasa i ku ma stimula e prktika paganonan di nos pueblo en bes di a lucha kontra nan ku echo i palabra. Aanan a bai pasando, mester tabata banda di aa mil nuebeshentisesenta, presis min sa, I not know, manera amigu-nan di Yapa Beaujon na St. Maarten sa bisa, ku e pareha Eelvelt, regisseuman ku Sticusa a manda Antiyas, a pidimi pa nan por hunga e komedia na Asiento. A parsemi ku mi mester a pensa e proposishon dos bes, pa onroso ke tabata. Algn dia despues e psikiater sumamente inteligente i instru, direktor di Rustoord, Alex Meyer, a telefonami i animami pa asepta e proposishon di e pareha entusiasta. El a konsehami di no konsidera e piesa komo imoral sino di sigui ehemplo di difuntu Socrates i tum ku kalma. Kasi ma tumaden, pero na final di kuenta tog ma prefera di mira e piesa prom na papiamentu, pa mi por evala e libretto ulandes. Aanan a sigui ta pasa. Mester tabata na prinsipio...”
3

“...3 ma bisa, tabata un sorpresa dbel, pasobra e stm di May a bisami ku e piesa tabata kla i ku e tabata ker a revis huntu ku mi. Espera ya tabata motibu pa alegra, pero esaki a oumenta infinitamente ora ma lesa e tradukshon, pasobra pami tesaki ta esensha dje piesa. El a resulta presis manera ma imaginami, tantu aa pas den kur i den studio na Santa Rosaweg. E piesa a renase. El a haa su forma definitivo. El a haa su armona di idioma i mentalidat. El a haa un eksistensha outnomo. Awor s ku dos palabra mi tin ku termina. Un bes mas mi ke ekspresa mi gratitud na e traduktora sensitiva, bil i yen di fantasia. Alabes mi ke ekspresa deseo ku e wega, karg di sumpia, kol i hol di flor, baina i ternura, por kontribui na plaser di nos pueblo, ku kada dia ta haando mas apresio pa arte i teatro. Un kaluroso saludo na tur ku mi ta rekorda ku amistat i kario. Laga kortina habri awor i laga mama ku yu, amantenan, hasid di bra i wetad di destinu presenta den tur nan gloria. Ainsi soitil. Honi soit qui mal...”
4

“...gana di sa, ta ki dia no ta bo liber. Clementina, no kupa ku Mams. En ta dje mal hende ei, aunke e tin su trikinan. N tasina Mams? Tin ora mi ta puntra mi mes,si tapa chochobota tumami. Clementina, bo ta bunita bo sa, tur af! Dus, dus! Si mi tabata hmber lomn,lagabo napas awe nochi. (Ku su har fing) An to ami, biuda respeta, ku ta kobra un miserabel pinshon, ta haami obliga di tende sorti makakeria asina. Ta bis ku papa tabata mash muherero. Mi yu, komo Domi a insist, matumaden,i ya basta ten kaba ma tapa ku kapa di amor, tur loke na bida, bo tata a hasi. (Pensativa i mirando Clementina ku atenshon) Hende ta papia di neger i di hendi kol komo si...”
5

“...tantu variashon ku entre oropeonan. Tin mahos, tin bunita. Mayora no ta ni mahos ni bunita, ma tin tambe mash bunita i tambe mash mahos. Clementina sin duda ta n djesnan di mas bunita. (Ku impertinente na man e ta fiha e negrita ku mash atenshon) S, Clementina, nos ta regla un balia spesial pa bo. Sea ki na kas of na Chobo-lobo, anto nos ta inbita tur haikapt: Gobernador ku su pidasitu adyudant, Obispu ku su santu skito di kara sekunan, komandantnan di ehrsito i di marina, anto direktornan di Isla, K.N.S.M. i Pskantor. (Ta hisa de de) Anto pa fin di fiesta e ta......(e ta stp) : Pa fin di fiesta e ta kiko? (Triunfante) Laga tur paa kita kai foi su kurpa, i lusi su beyesa stabachi den tur su splendor! Shonnan, mi ta kere mi ta bai. Gosa hopi, Clementina. Perkura no bini lat. (Clementina ta sali) Tende aki Adela. Bo ta yon ainda, bo tin hopi sia kererfii, no hinka den bo kabes, ku mi ta chocho. Nunka ma bisa ku bo ta chocho. Tabo tesun ku ta gusta rere riba ventaha i desventaha di edat. Min...”
6

“...tabata un muh kas ku el a indusi na divorsi. : I ta kiko un semehante pikaflor lo ke di mi? Kisas le ta sospecha un tiki sangeri neger, ha, ha, sangeri neger! : Adela, fui! Kon bo por bisa un kos asina? Sangeri neger! Kon bo por bisa un kos asina? : Mams, no laga hende nkbo. Bo ta kere ta eksisti n solo hende ront aki, ku no tin sanger afrikano den su bena? : Bisa sikiera sanger indjan. Den famia Darault no tin sanger afrikano. : (Ta skucha) Tin un vrun vrun na porta. : Basta ratu ba tend? : S, pero ma pensa ku lo ta nortostpasat....”
7

“...Dkter Seora Adela Dkter Adela Dkter Adela Dkter Adela Seora Dkter (Adela ta drenta ku un pali wiski-soda i dos klki likor riba un teblachi. E ta pone nan riba mesa, kaba e ta kai sinta) : S, Shon Graciela, un likorsito de bes en kuando ta bon pa preshon. (E mes ta dal su trago ku smak ) : Kon ta bai ku poltika, dkter? : Ai, poltika! Hendenan ta neglizja loke nan mester hasi. Tur ke hunga emperador. : Pero den dje hobennan tin ku ta inteligente. : Sigur ku tin algn mash inteligente... Awor ei mes ma topa ku Frans Cijntje. : I esei no a krta bo digestion? : Ta kiko esei aw? Krta mi digestion? Kontra-li, e ta un mucha nchi, atnt. E ta doo dje mih pakus den Heerenstraat; artkulo pa kaba-yero i ropa interior pa dama. Te asta riba dja-dumingu su pakus ta hanchu abr. : (Ku un hari naif) Hanchu abri... hanchu abri ta un tiki eksahera, mi kerido dkter. Cijntje semper tabata un mucha mash modesto. : I esei no ta violashon di dia di deskanso? : No, Obispu ta dispensa ora tin bapori turista. : Bunita...”
8

“...trata di Clementina. : E mucha muh di mas bunita di Santa Rosa. : E ta sirbi na kas di Shon Graciela Darault. : Esun dje yu muh bunita sin sn? Kon yama e kriatura voluptuosa ei atrobe? : Adela. : Shelu sklama! Mama Maria miserikordia! Santa Cecilia ku pechu kanfua, no para mira ke karei, dunanos un man. San Hos, debolbele su birginidat. Anto ta un asuntu entre Adela i Clementina. : No enteramente.... : Anto, konta presis kon e kos a sosod. Ai, mi pia ku dewater ta grawata. : Bo por kompronde ku ma bira loko namora di Adela. : Pero e ta plan bar. : Esei su mama ta haa. El a bisami: Seor Morl hasimi un fabor, i laga mi yu na pas. Bo ta un homber atraktivo, Seor Morl, esei ta sigur,...”
9

“...: Ha, ha. Ba topa Clementina riba kaya. Bo ker a puntr pa seorita Adela. Pero e pregunta a ke-da stokay den bo garganta. Di repente ba mira kon bunita e ta. Di repente ba realisa ku no tatin motibu pa kasa ku Adela. : Asina mes, Doriana. Ta kon bo por sa? : Simannan a bai pasando. Boso tabata biba felis. : Kisas nunka mas lo mi tasina felis. : No. Nunk mas, bagamundu kari santu! : Den esei, di pronto ma haa un karta di Adela. : Registra. : Asina mes. : El a deklara kel a kiboka su mes. Su kurason semper a pertenese na Arthur Morl, i en taa ke tin nada mas keber ku Cijntje. : Ne momentu ei ma haami tin ku skohe....”
10

“...pami bringa tira bo yunan afo. (Arthur ta desaparese. Hasid di brua i Patalam ta keda nan s. Tin un momentu di silensio, mientras tur dos ta bias rosea pisa, visiblemente kansa) : Bin sinta bandi mi, Patalam. : (Konmovi) Nan a bolbe zjenabo, Doriana? : Awendia nos ta kansa lih Patalam. Antes aya kuantu asuntu nos n lapi.... : S, manera esun ku ma hap djente den su las. : I esun ku ba puala den lomba. : E tennan ei tabata bon! : Dia pa dia hende ta bira mas bobo. Ya niun hende n sa hasi nada, ni n sa nada. : Ken awe sa di dal un bon mord, of hinka un pu nt ne bon momentu? ; Hala mas aseka Patalam, pa mi por kishiki bo kabes. Ta kuantu ten pasa ma pikibo foi kaya? : E ten ei min taa sa nada ainda di brua. : Ni kon dal un bon mordi....”
11

“...Tabo a siami tur kos, Doriana. (Di repente ku pashon) Kada dia hende ta bira mas bobo. Ya niun hende n sa hasi nada, ni n sa nada. Ata ma tende di un poltiko, ku ta predi-ka diskriminashon di rasa. Esta frega, un sngano asina! Klapor! Wei kaka! Uniko kos ke homber blankunan ei a hasi, ta drumi ke negrita bunitanan. No ta semper nan a hasi pa amor. Nan a hasi pasobra nan a abuza di katibu. Esei tabata malu, pero alabes tabata bon si, alomenos nan a drumi ke mosita pretu-nan.... Mas despues nan a hasi pasobra nan no por a resisti atrakshon dje otro rasa. Esei tabata inmoral, pero tabata bon tambe. Nan a drumi ku negrita. Lo yega e dia ku nan lo drumi ku negrita, pasobra nan a kasa ku nan. Kasa ku nan.... Uyui, esta laf! Pero ta bon s. Ketu Patalam, mi ta sinti suela tembla. (Skuchando) Min sinti nada. Ta stap di un hende kun yega pii seru ainda. Ahan, awor ma sinti. Mi ta bai. Mi tei prepara e remedinan pa kura mali pechu. (Mientras Patalam ta lastra bai) Dia e muri lo mi sinti su falta i dia...”
12

“...21 Doriana : Clementina : Doriana : Clementina : Doriana : Clementina : Doriana : Clementina Doriana Clementina Doriana Clementina Doriana Clementina : Doriana Clementina : Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana Ta di un homber blanku, of di un di nos tristu sor to? Di un blanku. Awor ma bini bei. Te sinbergwensa mes a man-dabo aki. Bo ta Clementina. Ma tende mash di bo. Mi ta kontentu di mirabo. Bin sinta bandi mi, mi yu. No, mi ta bai. Tende yu, e amigu ei di bo a purba di mansa mi kurason. Pero lo en logra. Mi ta aborta yu blanku, mi ta aborta yu pretu, pero yu mulatu s mester biba! Mi no ta kompronde. No tin mester di kompronde, kriatura inosente. Basta bo hasi loke mi bisabo. Mi tin miedu, ki mi meste hasi? Bo ta laga e yu trankil, pero bo ta mata e tata. Kon?Ta ki kos teribel esaki? Nunka ba tende di franse blum? Tun flor venenoso, shon Doriana. Mi ta trk un ekstrakto, anto bo ta basha esei den su shampaa. (Su wowonan a kuminsa lombra) Riba dia di kasamentu! Bo ta sia lih. (Ta grita...”
13

“...konta Morl ku ya el a poteka su kurason seka Cijntje. : (Pensativo) Su kurason puru i sensitivo........ : Bo ta kere ku un hende asina por ta bon bon di kabes? : Kenshi di amor, kenshi di amor........ : Ta un proverbio esei? S, bieu, di hopi ten pasa. Pero ltimamente el a bolbe rebiba, pa via di Stichting Cultural ku ta mete su nanishi kaminda no ta tok. Na prinsipio ma kere, ku ta koketi e ker a koketi, pero awor mi ta konvensi, ku tin glas ei bou. : Anto e orei ba barka bai foi tera, pasina des-kubri e sekretu di Adela. : No, pa mi lubid. Sea ku e ta stima Morl f laga, mi s a kompronde, ku nunka lo ta pami. Pesei ma skohe e kos mas yama pa mi hasi: un bulta rnti Sur Amrika. : I ku tur bon logra lubid....”
14

“...poko eksahera? : Un dje dianan aki mi ta traha un epigrama ribabo. : (Mash alarma) Bo ke men di kontami ku abo ta un dje annimonan di mala higra, ku ta skibi poesia satrika stroi rnt den nos pober komunidat? : Pronto mi tei saka un buki di poesia pa oka-shon, nan lo ta bon temper! : Dios Tata, mira den kiko mi ta haami! : Skucha. Otro dia ei ma traha un riba miembro-nan di Klup Rotario. Tur siman nan ta bai Hotl Amerikano bai stiwa nan barika. (Cijntje ta prop dede den orea, mientras Miep ta resita) Shon Grandinan di komersio, ireprochabel i bon tersio. Big shtnan di gobiemu, Yen di ideal elev i tiernu : (Ta grita hari) Esei si ta tur af. Tg tabn ma skucha skondi skondi. Kon bini nunka bon traha un riba petroli. Ban pusta bon ta tribi. Riba Rotary por pasa, pero riba Isla.... Anto na Isla nan ta dank hende sin sikiera duna motibu. Nos aki di Punda alomenos no ta hasi esei....”
15

“...No preokupabo. Nan tambe ta toka parti. Loritu por tin miedu, pero Miep s no. Skucha: Si pa bo famia bo ta buska malora Bai Isla seka Droost mesora I si ta eternamente bo ke keda supur Anto bai seka van Grimmelen den pur Cijntje : (Ta grita hari) Otro. Ban ku un mas, bo ta un dushi galeinske! Miep : (Ta resita) Den pepenan politiko di nos Krsou Tin Beters gouverneur den tou Ya mi ta tende: pif, paf, puf Ken ta keda, ken ta muf. Cijntje : (Ta kuminsa hari, kaba ta trk un kara serio) Seorita Miep, ma kibokami den bo, anto seriamente. Di pursi ku mi sa ku ta apenas dos gene-rashon bo famia tin aki na Krsou. Di pursi ku mi sa, ku bo tata apenas por a papia nos dushi lenga. Miep : Pero kon koba mama si e tabata sa anto bon. Cijntje : (Ta sigui sin hasi kaso dje interupshon) Di pursi ku komo yui Krsou komershante bieu, mi sa tur e kosnan ei. Pero abo mes ta nas na Krsou, yui Krsou. Di bo nos a ferwaktu un atitut distinto. Pakiko traha epigrama duna mala fama na nos sosiedat? Pakiko no kanta ku...”
16

“...26 Dkter Miep Dkter Miep Dkter Miep Dkter fundo den dje famoso soneto urinal. (E ta papia e siguiente poesia) Den klaridat di luna su gai ta spera Esta skur; lo tin peliger asina. Ken lo obligu, den su tristeza, su manera kns di dndula ku flasko di orina? Balente bon e ta pa gancha ku lus di wiriwiri strea riba dje Su paa nunka tatin mancha for dje flasko di orina hereb Aki tasina, aya tasina Nos tur ta hul, ma e no sa sikiera dje molster ku e flasko di orina. Ma despues lo bini diferensha ora yunan nta dun ordensha produsiendo lkido pe flasko di orina. (Ora e kaba, e ta hisa saya i balia ku mash stansha. Su pianan sun mester sedusi pbliko. Di repente e ta stop ora e ripara, ku sin ku e tabata sa, Dkter Marchena a drenta) : Mi ta supone ku ba samina orinanan prom ku ba entrega bo mes ku tantu pashon na baile. : Mi ta sintimi triste, desgrasi. (Yorando e ta tira su kabes riba skouder di Dkter Marchena) ' Pero ta kiko anto mi yu? Ta un kos mash teri-bel a sosod? : Mi ta loko namora di Frans...”
17

“...nervioso) te radio. (Na yapon djanochi) Shon Graciela a yamami? Tende Clementina, no para sumiso asina, e ten ei a pasa. Poltika i e asuntunan ei a trese hopi kambio. Bin sinta trankil di bo. Danki, Shon Graciela. (E ta keda par) Clementina, bo mester rospondemi ku frankesa. Lo bo hasi esei? Si, Shon Graciela. Anto bisami di berd berd Clementina, bo ta kere den soo? Den soo, Shon Graciela? Puntra, mi ta puntrabo, no lagami tin ku ripiti ripiti. Tin ora mi ta kere, tin ora no. Mi tatin un soo horibel. Ma weta kara di Frans...”
18

“...tambe a pidi man di shon Adela. Si, Shon Graciela. Wl, su kara no ta mash djaki te aya. Es ten ma yud, ya ku sn si Cijntje tin. (Hariendu) Seor Cijntje tabatin mash suerte den komersio. Pues mi yu, kara dje komershante di suerte ei a presenta den mi soo. Mahos manera e ta, ku su frenti tutu, su oreanan par, su nanishi lora i su wowonan trei brel diki diki. Estun fantasia Shon Graciela tin! (Ta lanta bai paga radio kaba bolbe sinta) Skucha! poko poko, mientras e tabata mirami ku bista penetrante, su fashi a kuminsa troka. Prom e oreanan a bai haandu mas i mas kabei, te ku na final tabata un kabes di tiger mi dilanti. Wowo di tiger tabata klabami ku mirada lastimoso anto alabes kruel. Un soo espantoso! E orei ma realisa ku tabata un tiger par kla pa salta. Un momentu pa otro e por plchami, tritu-rami den su garanan. Shon Graciela lo a dal un gritu lanta. Un zonidu strau a spiertami nt prome ma tende Shon Graciela yamami. : Tende, Clementina, bo ta kere Frans Cijntje lo hasi nos dau awor ku...”
19

“...kore drenta) E ta sinta na yapon ta toka Chopin. Sigur lo bo tabata ansh Mams. : Tende mi yu dushi, skucha bon kiko mi tei bisa-bo... Es ku no respeta kustumber, ta kaba malu. : Kiko esei ke men? : Ku bo ta sali bai sine bo so ku Arthur, esei awen- dia ta normal. Pero ku despues boso keiru outo te despues i mei anochi, esei si mi no ta aproba. I hasimi un plaser no binimi ku kuenta ku gaso-lin a kaba, f ku radietor ta lk. Mi no ta mek-niko, ni mi ta interesa den vekulo moderno. : I ken a bisabo ku ma sali ku Arthur? : Bo no ke men di bisami ku bo no a sali ku Arthur?...”
20

“...: No ta ku Arthur Morl ma sali den dje vekulo moderno, sino ku Frans Cijntje. : (Ta buta man na kabes) Frans Cijntje! Yulaga-mi bini bei un ratu. Mi ta sinti mi preshon subi. (E ta kai sinta den un stul) No inkietabo mams. Mi tatin lastima di Cijntje, pesei ma komplase. Esaki no tabata un kinipi wowo di Maria Magdalena, sino yudansa di bon samaritano. : Ma arma mi mes kontra tekniko di veikulo moderno, aw mi ta wbrdu bombardia ku parbola di santa Skritura. Mi ta rindi Adela. Kontami kiko ta pasando. Si bo ke bo por bai buska un djus den frigider. A bini di pera mash dushi a we. : Danki, awor aki no. A pas asina: antayera Cijntje a yamami. E ker a papia ku mi pa ultimo bi. Ma bis ku no tin men, ku mi no ta merese su afekto, i ku ya mi desishon ta tum. : Mi ta mir: e ta tee su proa prezu ku su mirada penetrante, presis un tiger! : Kon bo di? : Nada, sigui. Kiko a pasa e orei? : Ma turn aden i nos a palabr pa sali awe nochi. : Pero bon bisami nada. : Maginabo si ma bisabo. Lo a kousa un babel...”