Your search within this document for 'ke' resulted in 36 matching pages.
 
1

“...floral, pero mientras ta predomina un forma di intimidat i grasia den esun ulandes, esun antiyano ta un wega di chiste i agresividad Ami tambe, i awor mi ta pasa di spekulashon pa realidat, a purfi i drenta e mundu floral aki, ami tambe a tribi penetra e chiste papiamentu, yen di flor, sumpia i baina, pero ma skirbi na ulandes i pe motibu ei tatin un falta di armona entre idioma i mentalidat. May Henriquez a skucha ku atenshon i interes, i a opina ku lo ta pusibel transpone e piesa aki ne idioma ke ta pertenese ne, esta papiamentu, i asina elimina e diflcultat aki. A figurami tende un promesa i a parsemi miho no insist, sino warda ku pasenshi. Mas o menos e mes tempu ei krtika, tantu bon komo malu, a drama ribami. E krtikonan positivo a gaba mi kurashi di ta e prom presidente di Regeringsraad pa publika un buki pomogrfiko. Ma previni nan di no spera demasiado di mi obra,...”
2

“... pa onroso ke tabata. Algn dia despues e psikiater sumamente inteligente i instru, direktor di Rustoord, Alex Meyer, a telefonami i animami pa asepta e proposishon di e pareha entusiasta. El a konsehami di no konsidera e piesa komo imoral sino di sigui ehemplo di difuntu Socrates i tum ku kalma. Kasi ma tumaden, pero na final di kuenta tog ma prefera di mira e piesa prom na papiamentu, pa mi por evala e libretto ulandes. Aanan a sigui ta pasa. Mester tabata na prinsipio di aa 1972 ku Sentro Kultural Krsou via Max Nord a manda pidimi permit pa nan tradusi e piesa na spa i pa antiyanonan presen-tele na diferente lug den Sur Amrika. Tabata un proposishon berdaderamente tentador, ya mi tabata weta i tende mi paisano-nan, pero apenas ma bai di akuerdo, e idea di spi pur ta sali salu a tromentami, te ku ma disid di warda te ora ke piesa ta kla na papiamentu. Dianan a pasa, siman, luna. Tabata Juli 1973 ku mi kas a spiertami bisndomi ku tin un persona masha spesial na telefon ku ke papia ku mi...”
3

“...tabata kla i ku e tabata ker a revis huntu ku mi. Espera ya tabata motibu pa alegra, pero esaki a oumenta infinitamente ora ma lesa e tradukshon, pasobra pami tesaki ta esensha dje piesa. El a resulta presis manera ma imaginami, tantu aa pas den kur i den studio na Santa Rosaweg. E piesa a renase. El a haa su forma definitivo. El a haa su armona di idioma i mentalidat. El a haa un eksistensha outnomo. Awor s ku dos palabra mi tin ku termina. Un bes mas mi ke ekspresa mi gratitud na e traduktora sensitiva, bil i yen di fantasia. Alabes mi ke ekspresa deseo ku e wega, karg di sumpia, kol i hol di flor, baina i ternura, por kontribui na plaser di nos pueblo, ku kada dia ta haando mas apresio pa arte i teatro. Un kaluroso saludo na tur ku mi ta rekorda ku amistat i kario. Laga kortina habri awor i laga mama ku yu, amantenan, hasid di bra i wetad di destinu presenta den tur nan gloria. Ainsi soitil. Honi soit qui mal y pense. Cola Debrot. Amsterdam 7 Juli 1973....”
4

“...hobensita, lo no por asepta. : No echa charada mams, ba bisa un, bisa dos awor. : Skucha Adela, ta tres luna kel a bolbe Krsou. Pero historia dje bida kel a hiba ne lugnan aya na Ulanda, a yega aki mash prom ke mes. : Bo ke men ku nan ta kulp di a mata f di a hrta? : Djesei min sa. Pero s mi sa, kel a spesialisa na kibra kurason di muh. : Esta koi hari, mi Dios. : E tatin di tur kol i di tur hol. : E pida di hol bo por wel a lag af. : Berdat, e ta mal bisa. : S, falta di delikadesa. (Tur dos ta hari) : E tatin kuater komprometida. Un tabata blnt, ku buraku den kara ora e hari; un otro tabatin kabei brin, esei ya tatin un pia riba alt kun. : E di tres tabatin kabei kor, anto ku purunchi fini fini. : E di kuater tabata un muh kas ku el a indusi na divorsi. : I ta kiko un semehante pikaflor lo ke di mi? Kisas le ta sospecha un tiki sangeri neger, ha, ha, sangeri neger! : Adela, fui! Kon bo por bisa un kos asina? Sangeri neger! Kon bo por bisa un kos asina? : Mams, no laga hende nkbo. Bo ta kere...”
5

“...13 Dokter Seora Dokter Adela Dokter Adela Dkter Seora Adela Dkter Adela Dkter Adela Dkter Adela Seora Dkter (Adela ta drenta ku un pali wiski-soda i dos klki likor riba un teblachi. E ta pone nan riba mesa, kaba e ta kai sinta) : S, Shon Graciela, un likorsito de bes en kuando ta bon pa preshon. (E mes ta dal su trago ku smak ) : Kon ta bai ku poltika, dkter? : Ai, poltika! Hendenan ta neglizja loke nan mester hasi. Tur ke hunga emperador. : Pero den dje hobennan tin ku ta inteligente. : Sigur ku tin algn mash inteligente... Awor ei mes ma topa ku Frans Cijntje. : I esei no a krta bo digestion? : Ta kiko esei aw? Krta mi digestion? Kontra-li, e ta un mucha nchi, atnt. E ta doo dje mih pakus den Heerenstraat; artkulo pa kaba-yero i ropa interior pa dama. Te asta riba dja-dumingu su pakus ta hanchu abr. : (Ku un hari naif) Hanchu abri... hanchu abri ta un tiki eksahera, mi kerido dkter. Cijntje semper tabata un mucha mash modesto. : I esei no ta violashon di dia di deskanso? : No, Obispu...”
6

“...Dokter Adela Dokter Adela Dokter Adela Dokter Adela Dokter Adela Dokter Seora Adela Seora Adela Seora Dkter Seora Dkter Seora Dkter Adela Dkter Adela : Ya mi konose e historia. E historia di kuater muh na Ulanda. : I esei no a nabo skrmnt? : Loke a pasa kaba, hende mester tapa ku kapa di amor. : No ta trata nikamente di loke a pasa kaba. Loke ta pasa awor no ta nada mih. Boso no a tende di su ltimo konkista? : Kon? : Arthur Morl a hasi un konkista nobo. : E tei kasa? : Esei mi no a bisa. : Kiko bo ke bisa ant? : E tin un afr ku.... : Ku.... : Ku Clementina! : Fui! : (Ta bula lanta) Clementina! (Silensio) Berd...ela sali. Ken sa orasinaki, nan ta drumi den otro su brasa, gosando delisia di por stima otro. : No papia sorte kos asina. : (Melankliko) Tin tantu kos ku no mag papia riba.... Ai dkter, turna e preshon tg. (E dokter ta kohe instrument foi su maletn. Detenidamente i ku un ekspreshon preokupa e ta turna e preshon) : Parse bo no ta mash satisfecho. : Demasiado agitashon. : Na kuante ta...”
7

“...ta kologa ne balkinan. Den dje habitashon, Doriana, hasid di brua, ta sinta. Su kara hiploi, su kurpa flaku, seku, su un pia hinch ku dewater, hirk riba un banki. Arthur Morl ta sinta riba un stul banda di dje. Ta nota ku e ta mash preokupa : Pakiko e shon no ta puntra sorti kos asina na su dokter blanku di Punda? Ta bis, ku poko ten pas, un toui nan a bini foi teri makamba. : Ta berd, Doriana, nan ta basha bini na trshi, i kere di haa un mina di oro aki seka nos. : I tur loke nan ta haa, ta un ke otro birgensita na estado. Makamba tambe lo tin kibramenti kabes ku nan mositanan frgil? : Pa nan esei n ta nada partikular. Tende, amigu. Ba bini pomada; ya Doriana no ta traa anguelitu mas. ' Pero den dje kaso aki no tin kestion di traa anguelitu, ta falta mash pe yu nase....”
8

“...Konta Doriana. Si bo konta ku smak, si bo sa di eksita Doriana, bieu manera e ta, ku su pata drechi tur ireis, anto... ken sa Doriana lo por bolbe pensa riba. : Ai, Doriana, sorti kos asina ta pasa sin bo sa kon. : S, kontal e sak su saya i abo bo karson. : No papia asina. : Dios a nami lenga skerpi. : Mi ke men, ke ta sosode prom ku bo sa; sin bo dunabo kuenta. : Ban mira, ban mira, konta! Yagdi saya! : Ta trata di Clementina. : E mucha muh di mas bunita di Santa Rosa. : E ta sirbi na kas di Shon Graciela Darault. : Esun dje yu muh bunita sin sn? Kon yama e kriatura voluptuosa ei atrobe? : Adela. : Shelu sklama! Mama Maria miserikordia! Santa Cecilia ku pechu kanfua, no para mira ke karei, dunanos un man. San Hos, debolbele su birginidat. Anto ta un asuntu entre Adela i Clementina. : No enteramente.... : Anto, konta presis kon e kos a sosod. Ai, mi pia ku dewater ta grawata. : Bo por kompronde ku ma bira loko namora di Adela. : Pero e ta plan bar. : Esei su mama ta haa. El a bisami: Seor...”
9

“...lomba pami bisando ke ta konsidera e entrebista termina. : Pober hende kruel. Te krueldat ei mes ta kaba na mata nan. : Pero ainda n kaba. Tende pi. Djis a resulta ku Adela tampoko tabata aktumi. El a skohe Frans Cijntje. : E komershante ku ta bende paa djabou mef. E komershante barike tamb. E smelap ku sifilis na terser grado. : (Hariendo) Danki, Doriana, danki ku bo ta sim- patisa asina ku mi. Tende, te orei e milager a sosode. : Ha, ha. Ba topa Clementina riba kaya. Bo ker a puntr pa seorita Adela. Pero e pregunta a ke-da stokay den bo garganta. Di repente ba mira kon bunita e ta. Di repente ba realisa ku no tatin motibu pa kasa ku Adela. : Asina mes, Doriana. Ta kon bo por sa? : Simannan a bai pasando. Boso tabata biba felis. : Kisas nunka mas lo mi tasina felis. : No. Nunk mas, bagamundu kari santu! : Den esei, di pronto ma haa un karta di Adela. : Registra. : Asina mes. : El a deklara kel a kiboka su mes. Su kurason semper a pertenese na Arthur Morl, i en taa ke tin nada mas keber...”
10

“...19 Doriana Arthur Doriana Arthur Doriana Patalam Arthur Doriana Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana : Entre Adela i Clementina. Asina mes. : Ba skohe Adela, anto haa sa mes ora ku Cle- mentina tabata karga un yuchi bi su kurason. ' Nt asina. : (Yamando) Patalam, Patalam! Bo ta drum trei porta ta skucha. Bin kuri ke shouru aki. E ta molestimi. E ta papia palaba malu, konta kon nan a okupa matris di un mucha muh. : (un hende basta mankaron; lam, anto ku kabesi flasku ta lastra bini riba su atras, drenta pa un porta ku tin den e skt na man drechi) Larg akifo putero! Chupado di tete. (Manera welek e ta lastra bai riba Arthur) : (Ta bula lanta, i ku takto ta buska salida) E lug aki parse kas di hende loko! ! : Sigur no, abo ker a bringa pa haa bo deseo, pami bringa tira bo yunan afo. (Arthur ta desaparese. Hasid di brua i Patalam ta keda nan s. Tin un momentu di silensio, mientras tur dos ta bias rosea pisa, visiblemente kansa) : Bin sinta...”
11

“...Patalam Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana Doriana Clementina : Doriana Clementina : Doriana Clementina N, esei tampoko. Tabo a siami tur kos, Doriana. (Di repente ku pashon) Kada dia hende ta bira mas bobo. Ya niun hende n sa hasi nada, ni n sa nada. Ata ma tende di un poltiko, ku ta predi-ka diskriminashon di rasa. Esta frega, un sngano asina! Klapor! Wei kaka! Uniko kos ke homber blankunan ei a hasi, ta drumi ke negrita bunitanan. No ta semper nan a hasi pa amor. Nan a hasi pasobra nan a abuza di katibu. Esei tabata malu, pero alabes tabata bon si, alomenos nan a drumi ke mosita pretu-nan.... Mas despues nan a hasi pasobra nan no por a resisti atrakshon dje otro rasa. Esei tabata inmoral, pero tabata bon tambe. Nan a drumi ku negrita. Lo yega e dia ku nan lo drumi ku negrita, pasobra nan a kasa ku nan. Kasa ku nan.... Uyui, esta laf! Pero ta bon s. Ketu Patalam, mi ta sinti suela tembla. (Skuchando) Min sinti nada. Ta stap di un hende kun yega pii seru ainda. Ahan...”
12

“...Mi no ta kompronde. No tin mester di kompronde, kriatura inosente. Basta bo hasi loke mi bisabo. Mi tin miedu, ki mi meste hasi? Bo ta laga e yu trankil, pero bo ta mata e tata. Kon?Ta ki kos teribel esaki? Nunka ba tende di franse blum? Tun flor venenoso, shon Doriana. Mi ta trk un ekstrakto, anto bo ta basha esei den su shampaa. (Su wowonan a kuminsa lombra) Riba dia di kasamentu! Bo ta sia lih. (Ta grita papia, kaba sali bai) Mi no ta hasi, mi no ta hasi. Mi no ke tin nada keber ke kosnan ei. Mi ta keda ku mi yu. I mi no ke pa su tata muri. (Ta grita hari) Esei s ta sia lih. Patalam ba tende? (Inbisibel trei porta) Ahan, awor mes mi tei he-rebe e franse blum! (Ta papia duru) Ai, herebe oleander. Ainda bon sa ku e kuentadi franse blum ta koi kns. (Ta plama griti harimentu) El a kompronde bon bon. Le trek un ekstrakto pa tumba un elefante mes, vladap! ....”
13

“...23 Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep : E dianan aki mi tambe tata leu, mi ke men bor- di bapor, riba laman of na foi tera. Un amor pa Adela Darault tabata vlam kimami bibu, pero Adela a lagami sa ku su kurason tabata poteka seka Arthur Morl, su kurason puru i sensitivo... : Konke el a skohe entre Cijntje ku sn, i Morl sin moral. : E observashon ei; ta pasobra bo ta manera poko leu atrobe? : No, esaki ta mas bien un grasia grasioso. : Adela por a bira loko? : En todo kaso e tin sufisiente gancho pa pone homber kore manera loko su tras. : Seorita Miep, skuchami bon, Morl ku mi, tur dos a poteka nos kurason seka un loko. Bo mester sa, ku Adela a rosponde Morl presis meskos ku el a rospondemi. El a konta Morl ku ya el a poteka su kurason seka Cijntje. : (Pensativo) Su kurason puru i sensitivo........ : Bo ta kere ku un hende asina por ta bon bon di kabes? : Kenshi di amor, kenshi di amor........ : Ta un proverbio esei? S...”
14

“...24 Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje : No, taa un bi pomada. : Bo mester konsulta Dkter Marchena. E s por rebelabo sekreto di Frans Cijntje. : Mi sekreto? : Hmber ku mala suerte den amor, ta hende egosta, ku ke sigui gosa nan bida parandero di soltero. : Bo ke men, ku tami mes ta kousa di mi mala suerte den amor? : Sin ningn duda. Bo ta un monster di egoismo. Un solteron hura. : Bo akusashon no ta poko eksahera? : Un dje dianan aki mi ta traha un epigrama ribabo. : (Mash alarma) Bo ke men di kontami ku abo ta un dje annimonan di mala higra, ku ta skibi poesia satrika stroi rnt den nos pober komunidat? : Pronto mi tei saka un buki di poesia pa oka-shon, nan lo ta bon temper! : Dios Tata, mira den kiko mi ta haami! : Skucha. Otro dia ei ma traha un riba miembro-nan di Klup Rotario. Tur siman nan ta bai Hotl Amerikano bai stiwa nan barika. (Cijntje ta prop dede den orea, mientras Miep ta resita) Shon Grandinan di komersio, ireprochabel i...”
15

“...25 Miep : No preokupabo. Nan tambe ta toka parti. Loritu por tin miedu, pero Miep s no. Skucha: Si pa bo famia bo ta buska malora Bai Isla seka Droost mesora I si ta eternamente bo ke keda supur Anto bai seka van Grimmelen den pur Cijntje : (Ta grita hari) Otro. Ban ku un mas, bo ta un dushi galeinske! Miep : (Ta resita) Den pepenan politiko di nos Krsou Tin Beters gouverneur den tou Ya mi ta tende: pif, paf, puf Ken ta keda, ken ta muf. Cijntje : (Ta kuminsa hari, kaba ta trk un kara serio) Seorita Miep, ma kibokami den bo, anto seriamente. Di pursi ku mi sa ku ta apenas dos gene-rashon bo famia tin aki na Krsou. Di pursi ku mi sa, ku bo tata apenas por a papia nos dushi lenga. Miep : Pero kon koba mama si e tabata sa anto bon. Cijntje : (Ta sigui sin hasi kaso dje interupshon) Di pursi ku komo yui Krsou komershante bieu, mi sa tur e kosnan ei. Pero abo mes ta nas na Krsou, yui Krsou. Di bo nos a ferwaktu un atitut distinto. Pakiko traha epigrama duna mala fama na nos sosiedat? Pakiko...”
16

“...di Cijntje i Adela di.... : Adela di ken? Min por papia. Si Seora Darault tende e ta dal abou morto. Ta un kos asina fatal anto? Kos kurioso ta, ku Seora Darault sa, pero no ke admit ni pa su mes. : Pero ta ken anto? : Zebedeus Sili! : Un yu djaf! : Miep krda si ku Zebedeus su kol ta hopi kla. Tin mash hende, basta mas skur ku ne ku ta pasa bei pai bela pa spa. : Ademas e ta un ynkuman mash kulto ku a studia arte, siensia i poltika. : Anto na kapitalnan di Oropa i Merka! : Nos lo no por promov (hesto) hasi spa? : Esei lo bia ta pusibel, si no fuera pa un otro defekto teribel... : Defekto? (Dokter Marchena ta murmura algu den Miep su orea) (Hariendu) Min por ku fluistermentu, ta butami hari... Ki Dkter a bisa? : Miep e hmber tin un defekto serio, e hmber ei ta traha epigrama satriko riba nos komunidat. : Dkter ke men kel a stop ku su kantonan di elogio? Asina mes. : Si tasina Dkter, anto mi mester kore bai seka...”
17

“...30 Clementina : Seora : Clementina : Seora : Clementina : Seora Clementina Seora Clementina Seora Clementina : Seora : Clementina : Seora : Clementina : Cijntje. Bo sa ke tambe a pidi man di shon Adela. Si, Shon Graciela. Wl, su kara no ta mash djaki te aya. Es ten ma yud, ya ku sn si Cijntje tin. (Hariendu) Seor Cijntje tabatin mash suerte den komersio. Pues mi yu, kara dje komershante di suerte ei a presenta den mi soo. Mahos manera e ta, ku su frenti tutu, su oreanan par, su nanishi lora i su wowonan trei brel diki diki. Estun fantasia Shon Graciela tin! (Ta lanta bai paga radio kaba bolbe sinta) Skucha! poko poko, mientras e tabata mirami ku bista penetrante, su fashi a kuminsa troka. Prom e oreanan a bai haandu mas i mas kabei, te ku na final tabata un kabes di tiger mi dilanti. Wowo di tiger tabata klabami ku mirada lastimoso anto alabes kruel. Un soo espantoso! E orei ma realisa ku tabata un tiger par kla pa salta. Un momentu pa otro e por plchami, tritu-rami den su garanan. Shon...”
18

“...Seora : nan ta komprometi. Komprometi of no, nan tin ku atenenan na moda i kustumber di nos tera. Teni mi ten otro gai tabata kanta. Yonkuman tabata bishita kas, pero chaperonne no tabata skit foi nan. E mucha muh tabata bai sinta toka piano, anto e yonkuman tabata bai kuruka mas seka dje pusi-bel, lo kual no tabata fasilita e tokamentu. Shon Graciela a toka piano hopi ten di kompro-miso? (Ta mir ku atenshon) Tende mi ta asepta ku no tin un dobel sentido trei dje pregunta ei? Kon Shon Graciela ke men? Dispensami mi paloma, mi ta mira ku bo ta ino-sente. Si, teni su kompromiso Shon Graciela a toka hopi piano. Schumann e tabata gusta toka, no, Grieg, i mas ku tur Chopin. (E ta kai sinta na piano i ta kuminsa toka, of mih dicho habraka un noktumo di Chopin. Djis e ta stop, i ta kuminsa kana bai bini den sala) Nan mester tata bek dia grandi kaba, basta n ta un desgrasia a sosode? Ai no, Shon Graciela, nada no a pasa. Ta sine di nuebor nan a bai i esei no ta kaba prom ku diesunor. Kaba ora nan...”
19

“...Shon Graciela. : Ai, mare ya ta dia.... ; (Ta drei) Kon Shon Graciela di? : Mi ke men pe fiesta di kompromiso. Si Shon Graciela, mare ya ta dia.......(Clementina ta sali bai) : (Pensativa) Inosensha tin ora ta duna impreshon di ambigwedat. Tantan... ta kon diabel e tanta ei tabata yama atrobe? E solterona bieu... Tantan Gloria, asina mes, tantan Gloria. Ora hende ten-de papia, bo ta kere ta un hasido di brua, un lobo den kueru di kam, anto e tabata inosente manera un lamchi. Aunke min por wanta hende ku ta kana papia den nan mes. Ta koi chocho, koi behes.... inbiemo di bida.... Aki na Krsou un tiki inbiemo lo kai bon... (E ta bai sinta na piano i ta bolbe kuminsa toka e noktumo di Chopin, e bi aki e no ta habrake tantu) : (Ta kore drenta) E ta sinta na yapon ta toka Chopin. Sigur lo bo tabata ansh Mams. : Tende mi yu dushi, skucha bon kiko mi tei bisa-bo... Es ku no respeta kustumber, ta kaba malu. : Kiko esei ke men? : Ku bo ta sali bai sine bo so ku Arthur, esei awen- dia ta normal. Pero...”
20

“...Arthur Morl ma sali den dje vekulo moderno, sino ku Frans Cijntje. : (Ta buta man na kabes) Frans Cijntje! Yulaga-mi bini bei un ratu. Mi ta sinti mi preshon subi. (E ta kai sinta den un stul) No inkietabo mams. Mi tatin lastima di Cijntje, pesei ma komplase. Esaki no tabata un kinipi wowo di Maria Magdalena, sino yudansa di bon samaritano. : Ma arma mi mes kontra tekniko di veikulo moderno, aw mi ta wbrdu bombardia ku parbola di santa Skritura. Mi ta rindi Adela. Kontami kiko ta pasando. Si bo ke bo por bai buska un djus den frigider. A bini di pera mash dushi a we. : Danki, awor aki no. A pas asina: antayera Cijntje a yamami. E ker a papia ku mi pa ultimo bi. Ma bis ku no tin men, ku mi no ta merese su afekto, i ku ya mi desishon ta tum. : Mi ta mir: e ta tee su proa prezu ku su mirada penetrante, presis un tiger! : Kon bo di? : Nada, sigui. Kiko a pasa e orei? : Ma turn aden i nos a palabr pa sali awe nochi. : Pero bon bisami nada. : Maginabo si ma bisabo. Lo a kousa un babel. Min konta...”